Η σχολή Μπάουχαους, καλλιτεχνικό ρεύμα που αποτέλεσε θεμέλιο λίθο κυρίως για τη σύγχρονη αρχιτεκτονική, γιορτάζει τα 100 της χρόνια στη Γερμανία με τα εγκαίνια αυτή την εβδομάδα ενός νέου μουσείου άκρως πολιτικού, που βάζει στο στόχαστρο την άκρα δεξιά του χθες και του σήμερα.
Η σχολή σχεδίου Bauhaus που ιδρύθηκε την 1η Απριλίου 1919 και εκδιώχθηκε από τη ναζιστική Γερμανία της δεκαετίας του 1930, από σήμερα έχει τον ναό της στη Βαϊμάρη, την κωμόπολη όπου γεννήθηκε το καλλιτεχνικό αυτό κίνημα και που έδωσε το όνομά της στη βραχύβια γερμανική δημοκρατία του μεσοπολέμου.
«Δεν μπορείτε να δείτε αυτά τα εγκαίνια χωριστά από το πολιτικό τους περιβάλλον», εξηγεί στο AFP ο Βόλφγκανγκ Χόλερ, διευθυντής των μουσείων της Βαϊμάρης.
Πολύ περισσότερο που η πόλη αυτή που βρίσκεται στο κρατίδιο της Θουριγγίας, στην πρώην Γερμανική Λαοκρατική Δημοκρατία, έγινε προπύργιο του ακροδεξιού κόμματος AfD (Εναλλακτική για τη Γερμανία). Το AfD ποντάρει σε διψήφιο ποσοστό στις ευρωεκλογές του Μαΐου και στις περιφερειακές εκλογές το φθινόπωρο.
«Το Μπάουχαους ήταν από την αρχή έντονα πολιτικό. Είναι συνεπώς ένα υπέροχο μέρος για να αρχίσει μια συζήτηση, κυρίως με τους νέους», είπε ο Χόλερ που αναμένει 100.000 επισκέπτες κάθε χρόνο.
Γοητευτικές αντιπαραθέσεις
Το ίδιο το μουσείο κτίστηκε μέσα στο ιστορικό του πλαίσιο. Η αρχιτέκτονας Χάικε Χανάντα το ύψωσε ανάμεσα σε έναν χώρο που χρονολογείται από τη Δημοκρατία της Βαϊμάρης, ένα κτίριο των ναζί και κτίρια που κατασκευάστηκαν επί σοσιαλιστικού καθεστώτος.
«Πέτυχα τον βασικό μου στόχο, που ήταν το μουσείο να μπορεί να βρεθεί αντιμέτωπο με τη ναζιστική αρχιτεκτονική», εξήγησε η 55χρονη Χανάντα στην τοπική εφημερίδα Thuringer Allgemeine.
«Αυτές οι γοητευτικές αντιθέσεις διηγούνται τόσα για τον τρόπο με τον οποίο η χώρα αυτή βλέπει τον εαυτό της», τονίζει ο Βόλφγκανγκ Χόλερ.
Ένα παράθυρο επίσης τοποθετήθηκε ειδικά στον πρώτο όροφο του μουσείου ώστε να είναι ορατό το μνημείο του ναζιστικού στρατοπέδου συγκέντρωσης Μπούχενβαλντ.
Πελώρια σύγχρονα πορτραίτα επιζώντων του στρατοπέδου στολίζουν εξάλλου αυτή την εβδομάδα τις προσόψεις κτιρίων που οδηγούν από τον σταθμό της Βαϊμάρης έως το μουσείο.
Ο φωτογράφος Τόμας Μίλερ εξήγησε μιλώντας στο γερμανικό ραδιόφωνο ότι στόχος των φωτογραφιών αυτών είναι να προκαλέσουν το AfD, του οποίου η ηγεσία αυξάνει τις επίμαχες δηλώσεις για τον ναζισμό και το Ολοκαύτωμα. «Ενόψει των περιφερειακών εκλογών στη Θουριγγία, πρέπει να έρθουμε αντιμέτωποι με την ιστορία μας με υπευθυνότητα», εξήγησε, την ώρα που η άκρα Δεξιά λαμβάνει 20% στις δημοσκοπήσεις.
Ο διωγμός του Μπάουχαους έχει περίοπτη θέση μέσα στο μουσείο που διηγείται πώς η σχολή και ο ιδρυτής της Βάλτερ Γκρόπιους διέφυγαν από τη Βαϊμάρη στο Ντεσάου της κεντρικής Γερμανίας το 1925, μετά στο Βερολίνο το 1930, προτού το κίνημα τεθεί εκτός νόμου από το ναζιστικό καθεστώς το 1933.
«Εκεί μαθαίνουμε πόσο δύσκολα μπορεί να είναι γι’ αυτούς που είναι πιο μπροστά από την εποχή τους», θυμίζει ο διευθυντής των μουσείων της Βαϊμάρης.
Μπούνκερ
Ωστόσο αυτή ακριβώς η αναγκαστική εξορία του, επέτρεψε στο ρεύμα του Bauhaus να κατακτήσει τον κόσμο με την ιδέα της πρακτικής, απλής και ωραίας δημιουργίας.
Εμβληματικά έργα σχεδίου εκτίθενται επίσης στο νέο μουσείο, όπως οι ανατρεπτικές καρέκλες του Μαρσέλ Μπρόιερ ή η τσαγιέρα της Μαριάνε Μπραντ.
Σύμφωνα με τους επικριτές, το κτίριο του μουσείου της Βαϊμάρης, ένας γκρίζος κύβος, πολύ λιτός που στοίχισε 27 εκατομμύρια ευρώ, μοιάζει περισσότερο με στρατιωτικό μπούνκερ παρά με έναν εμβληματικό τόπο της αρχιτεκτονικής. «Ορισμένοι το συνέκριναν με το Wolfsschanze (Βόλφς-σάντσε/ το λημέρι του λύκου), όπως ονομαζόταν το αρχηγείο του Χίτλερ στην Πολωνία στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, παραδέχτηκε ο Χόλερ. «Αλλά εμείς θέλαμε κάτι που να λέει: ‘Δεν κρυβόμαστε’».
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ