«Ασκώ την δημοσιογραφίαν από το 1953. Απ’ αρχής την αντιμετώπισα ως
αποστολή και όχι ως επάγγελμα». Η αποστροφή αυτή από την απολογία του
Νίκου Ψαρουδάκη ενώπιον του δικαστηρίου, που τον καταδίκασε σε
φυλάκιση, τον Ιούλιο του 1976, δύο χρόνια μετά την αποκατάσταση της
Δημοκρατίας στην Ελλάδα (!), εκφράζει νομίζω ως σήμερα όλους τους
συνεργάτες της «Χριστιανικής». «Η εφημερίς αύτη… κήρυξ και
στρατιώτης του Ελληνοχριστιανικού πολιτισμού, της πολυτίμου αυτής
κληρονομίας του ελληνικού λαού και ολοκλήρου της ανθρωπότητος», όπως
αναφέρεται στην αίτηση προς το Υπουργείο Τύπου, για τη χορήγηση της
άδειας έκδοσής της, έμελλε να είναι από τις λίγες ελληνικές εφημερίδες
που αγωνίστηκε τόσο σθεναρά για την ελευθερία του τύπου στη Χώρα μας.
Κυκλοφόρησε με προμετωπίδα της τον αγώνα για το Θεό και τον άνθρωπο:
«Αγνοήσαμε», έγραφε στο πρώτο της κιόλας φύλλο, πριν από 64 χρόνια,
«τα δυο στοιχειώδη πράγματα, τον Θεόν και τον άνθρωπο. Και νομίσαμε
πως μπορούσαμε να οικοδομήσουμε ατιμωρητί τη ζωή μας στην άμμο της
αρνήσεως, της σκληρότητος και του θανάτου.»
Το πρώτο της φύλλο, με τον τίτλο τότε «Χριστιανική Δημοκρατία»,
κυκλοφόρησε στις 17 Μαΐου του 1953, ως «Όργανο της νέας γενιάς».
Κυκλοφόρησε, στα δύσκολα εκείνα μεταπολεμικά και μετεμφυλιακά χρόνια,
απρόσκοπτα και πάντοτε μαχητική, παρά τις εισαγγελικές αυτεπάγγελτες
διώξεις κατά της εφημερίδας και του ιδρυτή και διευθυντή της Νίκου Ψαρουδάκη, έως
το Πραξικόπημα του Απριλίου του 1967, οπότε και ανέστειλε την έκδοσή
της, μετά την επιβολή της προληπτικής λογοκρισίας: «Το επιτελείο της
“Χριστιανικής” προτίμησε να μείνει άνεργο, παρά να συνεχίση την έκδοση
της εφημερίδας με προληπτική λογοκρισία και να γράψη κείμενα που θα
αποστέλλονταν απ’ την προπαγάνδα του καθεστώτος», όπως ανέφερε στην
απολογία του ο Ψαρουδάκης («Χ.Δ.», περίοδος Β΄, φ. 26, 19/6/1976),
πράγμα που έκαναν, να δημοσιεύουν δηλαδή δοτά κείμενα, όλες σχεδόν οι
μεγάλες εφημερίδες στα μαύρα εκείνα χρόνια.
Η «Δημοκρατία» του τίτλου της εφημερίδας απαγορεύτηκε από τη
Δικτατορία, όταν αυτή επανακυκλοφόρησε, μετά την τρίχρονη αναγκαστική
ανεργία, τον Ιανουάριο του 1970, μετά την κατάργηση του καθεστώτος της
προληπτικής λογοκρισίας: «Η αίτηση είχε υποβληθή για την επανέκδοση
της “Χριστιανικής Δημοκρατίας”, αλλά τελικά η άδεια εχορηγήθη για τον
τίτλο “Χριστιανική”. Το γεγονός του τίτλου βέβαια δεν έχει τόση
σημασία, όση έχει το περιεχόμενο του εντύπου. Ο αναγνώστης που διψά
για την αλήθεια αποβλέπει στο περιεχόμενο και αυτό πρέπει να προσέχη ο
δημοσιογράφος, ο συγγραφεύς ή ο ομιλητής.» («Χ», φ. 1, Ιανουάριος
1970). Η μικρή αυτή θυσία του τίτλου έδωσε τελικά πολλούς και αγαθούς
καρπούς, καθώς η δισέλιδη εφημερίδα έδωσε τελικά βήμα και έκφραση στον
αντιδικτατορικό αγώνα του λαού, έως το κλείσιμό της από τη Χούντα, τον
Δεκέμβριο του 1973, και τον εκτοπισμό του διευθυντή της Νίκου
Ψαρουδάκη στη Γυάρο, μέχρι τον Ιούλιο του 1974.
Παγκόσμια Ημέρα Ελευθεροτυπίας
Όλα αυτά, βέβαια, είναι γνωστά στον τακτικό – ή περιστασιακό – αναγνώστη μας.
Γράφονται άλλωστε συνοπτικά στην ταυτότητα της «Χ», στη δεύτερη μας
σελίδα. Σήμερα που γράφονται αυτές οι γραμμές (3η Μαΐου), η μέρα έχει
οριστεί από τον ΟΗΕ ως Παγκόσμια Ημέρα Ελευθεροτυπίας. Σίγουρα δε θα
πω κάτι το πρωτάκουστο αν υπενθυμίσω ότι, παρά την τυπική
αποκατάσταστη των ελευθεριών της Δημοκρατίας, η ελευθερία του Τύπου
παραμένει το μέγα ζητούμενο, όχι μόνο στο Μνημονιόπληκτο τόπο μας,
αλλά σε όλο τον κόσμο. Πολύ σωστά η ΕΣΗΕΑ, στη σημερινή ανακοίνωσή της
επισημαίνει ότι «εφημερίδες χωρίς συντάκτες, κανάλια δίχως δελτία
ειδήσεων και (με) μυθοπλασία, που πνίγει την ενημέρωση για να παίζει
το στοίχημα (sic), είναι ο κανόνας που θέλουν να επιβάλλουν τα νέα
καρτέλ μαζί με την παλιά διαπλοκή.» Μαζί και η αγλωσσία, που μας έχει
καταδικάσει ένα σχολείο, από το οποίο λείπει η παιδεία, όπως φαίνεται
δυστυχώς και από την πιο πάνω ανακοίνωση, συνθέτουν τις νέες αλυσίδες
που έχουν χαλκευθεί για το λαό μας και για όλη την ανθρωπότητα.
Μοιάζει πως τα 196 χρόνια από την ελπιδοφόρο Ελληνική Επανάσταση να
είναι πολύς χρόνος για να εξανεμιστούν οι προσδοκίες εκείνης της
γενιάς και τόσων άλλων ως τα σήμερα ματωμένων γενεών. Τότε που, στα
1824, στο πολιορκημένο Μεσολόγγι, μια από τις πρώτες ελληνικές
εφημερίδες, που εξέδιδε ο Ελβετός φιλέλληνας γιατρός και θύμα της
ηρωικής Εξόδου του 1826 Ιωάννης Ιάκωβος Μάγιερ, ευχόταν στον
«κανονισμό» της –γραμμένον από τον Λόρδο Βύρωνα– «ο Τύπος των Ελλήνων
να γίνει ελεύθερος, όπως και ο λόγος τους, ελεύθερος όπως και η σκέψη
τους…» και οι χριστιανοί, μην το ξεχνάμε, Έλληνες, «να δείχνουν
χριστιανική αγάπη ακόμη και στους ίδιους τους εχθρούς τους.». Γιατί, η
αγάπη, μαζί με την ελευθερία, «αυτοί είναι οι ομόθυμοι πόθοι των
ανθρώπων με υψηλά ιδεώδη.» (Μεσολόγγι, 4/16 Μαρτίου 1824. Conte Pietro
Gamba, Το τελευταίο ταξίδι του Λόρδου Μπάιρον, εκδ. «Το Βήμα», σσ.
246-248. Η εφημερίδα είχε ως προμετωπίδα τους στίχους 322-323 απο το ρ
της Οδύσσειας, που λέει πως ο Θεός –ο βροντόλαλος Δίας– τη μισή αξία
του ανθρώπου του την παίρνει, απ’ τη στιγμή που επλάκωσε γι’ αυτόν
σκλαβιάς ημέρα – μτφ. Καζαντζάκη-Κακριδή).
Στην υπηρεσία της αλήθειας
«Γι’ αυτό, η Δημοσιογραφία που είναι κατ’ εξοχήν αποστολή και όχι
επάγγελμα, σε περιόδους όπως η σημερινή, είναι μια ιδιαίτερα
ανθρωποσωτήρια λειτουργία», έγραφε η «Χ», στο πρώτο της φύλλο μέσα στη
Δικτατορία, τον Ιανουάριο του 1970. Ο Νίκος Ψαρουδάκης που υπογράφει
το πρωτοσέλιδο αυτό άρθρο, περιγράφει προγραμματικά το σκοπό της
εφημερίδας, που νομίζω δεν έχει προδοθεί ώς τα σήμερα: «Να υπηρετήση
τα ελληνικά ιδανικά και τη Χριστιανική αλήθεια μ’ όλες της τις
δυνάμεις. Και ελπίζει με τη συμπαράσταση των τίμιων ανθρώπων και τη
βοήθεια του Θεού να φανή συνεπής στην υπόσχεσή της. Απόφασή μας είναι
να υπηρετήσουμε το Ευαγγέλιο και το Έθνος, δίδοντας το ένα στο άλλο.
[…] Η “Χριστιανική”, στην υπηρεσία της αλήθειας, αρχίζει τον “καλόν
αγώνα” της Χριστιανικής συνέπειας, αξιοπρέπειας και παρρησίας. Θα
ελέγξη, θα υποδείξη, θα βοηθήση, θα διδάξη. […] Καλούμε μαζί μας
όλους τους ζωντανούς ανθρώπους αυτής της γης, όλα τα ταπεινά ηφαίστεια
της Χριστιανικής πίστεως…».
Ομολογώ ότι δεν αντιγράφω χωρίς συγκίνηση αυτές τις γραμμές, που χωρίς
αμφιβολία θα έπρεπε να διδάσκονται σε όλες τις Σχολές Δημοσιογραφίας,
αν θέλουμε κάποτε να αποκτήσουμε θεράποντες ενός Τύπου που
απελευθερώνει και δε δένει με βαρύτερες αλυσίδες τον ελληνικό λαό και
τους λαούς όλης της γης. Η εξηντατετράχρονη έκδοση της «Χριστιανικής»
–μόλις εξηντάχρονη αν αφαιρέσεις τα τρία χρόνια αναγκαστικής ανεργίας
στα χρόνια του ψευδώνυμου «Ελλάς Ελλήνων Χριστιανών»–, του ταπεινού
αυτού φύλλου-ηφαιστείου που κρατάτε στα χέρια σας, μπορεί και
συνεχίζεται χάριν τίμιων ανθρώπων που τη συντρέχουν με τον οβολό τους
και την πέννα τους. Δόξα τω Θεώ.
Φέτος που η εφημερίδα μας τιμά τα εκατό χρόνια από τη γέννηση του
ιδρυτή και πρώτου διευθυντή της Νίκου Ψαρουδάκη, αρχίζοντας με το
διήμερο Συνέδριο στην πατρίδα του την Κρήτη, αξίζει νομίζω να
ξαναβρούμε αρραγές το νήμα των αγώνων για Δημοκρατία, Ελευθερία και
Δικαιοσύνη, μαζί με τον μίτο των αγώνων για Ελευθεροτυπία. Γιατί, 196
ή 100 ή 64 χρόνια πριν, όπως και σήμερα «η δημοσιογραφία είναι ύψιστον
κοινωνικόν λειτούργημα. […] Ο δημοσιογράφος πρέπει σε κάθε στιγμή να
επαναλαμβάνη εις τον εαυτόν του : “είσαι στρατιώτης του λαού” και η
πέννα του να είναι ξίφος δια τους αδικούντας και οδηγός δια τους
αδικουμένους.» Δυστυχώς όμως, τότε, όπως απαράλλακτα και σήμερα,
«κρίνοντες από την σκοπιάν αυτήν τον αθηναϊκόν τύπον θα αισθανθώμεν,
πλην ελαχίστων εξαιρέσεων (ολιγίστων σήμερα), αληθή απογοήτευσιν.»
Γιατί τότε όπως και πολύ περισσότερο σήμερα, «ο τύπος αυτός
συντηρούμενος από τα κλοπιμαία των εκμεταλλευτών και μεγιστάνων του
πλούτου, παρασιωπά την αλήθειαν και προσπαθεί να αυξήση την κυκλοφορίαν
του υποθάλπων, τρέφων και εκμεταλλευόμενος τα ένστικτα και τας
κατωτέρας ορμάς του ανθρώπου». («Χ.Δ.», φ. 33, 13/6/1954)
Εμείς, και ευτυχώς κάμποσοι μαζί μας τίμιοι άνθρωποι, συνεχίζουμε. Με
την ευχή ο Θεός να αναπαύει τα αγιασμένα κόκκαλα των αγωνιστών
δασκάλων μας και να δίνει δύναμη σε όλους τους αληθινούς Χριστιανούς
αγωνιστές του δύσκολου και στερημένου καιρού μας. Γιατί, φίλοι μου, ο
Χριστιανικός Τύπος της Ελευθερίας της Δημοκρατίας και της Δικαιοσύνης
δεν πρέπει να (ψευδο;)ονομάζεται Ορθόδοξος και Χριστιανικός. Πρέπει
και να το αποδεικνύει στον καθημερινό αγώνα. Όσοι πιστοί…
*Πηγή: Εφημερίδα ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗ, φ. 986
