Το διεθνές συνέδριο Οπτικής του Διαστήματος ICSO 2018 (International Conference on Space Optics) πραγματοποιείται στον Πλατανιά Χανίων από σήμερα έως και τις 12 Οκτωβρίου.
Το συνέδριο, που συνδιοργανώνεται από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Διαστήματος (ESA) και το Εθνικό Κέντρο Διαστημικών Μελετών της Γαλλίας Centre National d’Etudes Spatiales-CNES), είναι η μεγαλύτερη συνάντηση στον κόσμο των ειδικών που εργάζονται στις οπτικές, οπτοηλεκτρονικές και φωτονικές τεχνολογίες, οι οποίες έχουν διαστημικές εφαρμογές.
Το συνέδριο, που πραγματοποιείται ανά διετία, είχε γίνει στη Γαλλία το 2016, ενώ είχε διοργανωθεί ξανά στην Ελλάδα, στη Ρόδο, το 2010. Φέτος, σε ξενοδοχείο πολυτελείας στον Πλατανιά, οι συμμετέχοντες θα παρουσιάσουν τις νέες εξελίξεις στο πεδίο της Διαστημικής Οπτικής και θα ανταλλάξουν ιδέες για νέες τεχνολογίες που μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε μελλοντικές διαστημικές αποστολές.
Μεταξύ άλλων, θα παρουσιασθεί από Ευρωπαίους ερευνητές ένα νέο μικροσκοπικό όργανο, το NanoCarb, που προορίζεται να ενσωματωθεί σε μικρούς δορυφόρους και το οποίο θα είναι ικανό να μετράει με ακρίβεια τις ανθρωπογενείς εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα πάνω από πόλεις, εργοστάσια κ.α. και πώς αυτές αυξομειώνονται από μέρα σε μέρα.
Ένας στόλος μικρο-δορυφόρων εξοπλισμένων με το νέο ευαίσθητο αισθητήρα θα βοηθήσει την Ευρωπαϊκή Ένωση να παρακολουθεί σε παγκόσμιο επίπεδο κατά πόσο οι χώρες τηρούν τις δεσμεύσεις τους για τη μείωση των «αερίων του θερμοκηπίου» και πού σε κάθε χώρα υπάρχουν κυρίως οι εστίες εκπομπής τέτοιων ρύπων που επιδεινώνουν την κλιματική αλλαγή.
Το νέο όργανο αναπτύσσεται στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού προγράμματος SCARBO (Space Carbon Observatory) ύψους τριών εκατομμυρίων ευρώ. Το έργο, που ξεκίνησε φέτος τον Ιανουάριο και θα ολοκληρωθεί στο τέλος του 2021, χρηματοδοτείται μέσω του προγράμματος «Ορίζων 2020» της ΕΕ και σε αυτό συμμετέχουν δέκα ευρωπαϊκοί ερευνητικοί φορείς και εταιρείες. Το συντονισμό έχει αναλάβει η αεροδιαστημική εταιρεία Airbus Defence and Space με έδρα την Τουλούζη.
Στόχος είναι οι πρώτοι μικρο-δορυφόροι με το νέο όργανο παρατήρησης και ανάλυσης να «πετάξουν» εντός της επόμενης δεκαετίας. Αρκετοί δορυφόροι σήμερα παρακολουθούν τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα, αλλά κανείς δεν κάνει μόνο αυτό, ούτε δημιουργήθηκε επί τούτου για να ελέγχει κατά πόσο μία χώρα τηρεί τις διεθνείς συμφωνίες για την κλιματική αλλαγή.
Μετά τη Συμφωνία του Παρισιού το 2015 για τον περιορισμό των «αερίων του θερμοκηπίου», η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αναζητά νέους τρόπους δορυφορικής επιτήρησης των κρατών. Οι νέοι ευρωπαϊκοί δορυφόροι Sentinel θα κάνουν μετρήσεις ακριβείας αυτών των ρύπων πάνω από όλη τη Γη, αλλά δεν θα είναι ικανοί να πραγματοποιούν καθημερινές πιο εστιασμένες μετρήσεις, π.χ. πάνω από πόλεις.
Αυτό ακριβώς υπόσχεται να πετύχει ο προτεινόμενος «στόλος» των μικροσκοπικών δορυφόρων SCARBO, καθένας από τους οποίους θα ζυγίζει μόνο 50 κιλά. Καμιά 20αριά από αυτούς θα μπορούν από κοινού να καλύψουν όλο τον κόσμο, πετώντας καθημερινά πάνω από «ύποπτες» περιοχές όπως οι βιομηχανικές ζώνες.
Στον πυρήνα κάθε δορυφόρου θα βρίσκεται ένα μικρό φασματόμετρο που θα «σκοπεύει» με φως τον αέρα πάνω από το έδαφος, για να μετράει έτσι τις συγκεντρώσεις διοξειδίου του άνθρακα που αυτός περιέχει. Η σμίκρυνση ενός φασματόμετρου σε ένα μικρο-δορυφόρο απαιτεί νέα οπτική τεχνολογία και νέες τεχνικές ανάλυσης, που θα παρουσιασθούν στα Χανιά.
Η πρώτη δοκιμή του νέου οργάνου SCARBO, από ένα ερευνητικό αεροπλάνο, προγραμματίζεται για το 2020. Αν όλα πάνε καλά, το ίδιο όργανο θα προσαρμοσθεί για να μετράει από αέρος και το μεθάνιο, ένα άλλο ισχυρό «αέριο του θερμοκηπίου».