«Τo τέλος της αδιαφιλονίκητης παγκόσμιας οικονομικής κυριαρχίας των ΗΠΑ έφτασε νωρίτερα από όσο αναμενόταν», έγραψε ο καθηγητής της Πολιτικής Οικονομίας, Michael Hudson, σε πρόσφατη δυνατή πραγματεία του..
Ο Hudson προχωρεί για να επισημάνει με άφθονη ειρωνεία πως «το τέλος του αμερικανικού νομισματικού ιμπεριαλισμού» επιταχύνθηκε από έναν δεξιό μεγιστάνα οικοδομικών επιχειρήσεων, τον Πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ, περιβαλλόμενο από μιαν ομάδα νέο-συντηρητικών συνωμοτών στον Λευκό Οίκο.
Ο συγγραφέας, του οποίου παλαιότερο βιβλίο, «Super Imperialism» είχε προαναγγείλει τα χαρακτηριστικά της σημερινής γεωπολιτικής πραγματικότητας, υποστηρίζει ότι «η διεθνής χρηματοπιστωτική πρακτική και οι ξένες επενδύσεις έχουν καταστεί το κυρίαρχο χαρακτηριστικό της σημερινής παγκόσμιας πολιτικής της πυγμής».
Κεντρικό στοιχείο της ιστορικής απώλειας της αμερικανικής παγκόσμιας οικονομικής κυριαρχίας είναι το επικείμενο τέλος του δολαρίου ως του πρώτου διεθνούς νομίσματος και συνακόλουθα της χρήσης του ως νομίσματος-όπλου στα χέρια της Ουάσιγκτον.
Η τελευταία έκρηξη στις διεθνείς σχέσεις, που εμπλέκει την Ουάσιγκτον με την Βενεζουέλα σε επιχείρηση αλλαγής καθεστώτος, δεν είναι παρά η τελευταία μιας μακράς σειράς διεθνών εξελίξεων, εντάσεων και συγκρούσεων, που σε τελευταία ανάλυση απορρέουν από την απέλπιδα προσπάθεια των ΗΠΑ να διατηρήσουν την παγκόσμια ηγεμονία τους.
Κατά το τελευταίο δωδεκάμηνο υπήρξε ένας χορός κρατών που ξεφορτώνονται τα δολάρια και τα αμερικανικά ομόλογα από τα θησαυροφυλάκιά τους. Η Ρωσία, η Κίνα, η Ιαπωνία, η Τουρκία και άλλα κράτη, εξαποστέλλουν τα αμερικανικά νομίσματα με το φτυάρι. Στο μεταξύ η Ρωσία και άλλες χώρες αποθηκεύουν αποθέματα χρυσού, ως ασφαλέστερο στρατηγικό περιουσιακό στοιχείο.
Αυτό είναι ασφαλώς ένα σημάδι συστηματικής «αποδολαριοποίησης», που οφείλεται σε μια γενική πτώση της εμπιστοσύνης στο αμερικανικό νόμισμα, όπως και σε μια σιωπηρή πολιτική απόφαση για τον διακριτικό αφοπλισμό του «νομισματικού ιμπεριαλισμού» της Ουάσιγκτον.
Άλλες σημαντικές ενδείξεις περιλαμβάνουν την απόφαση της Κίνας να τιμολογεί στο εξής σε κινεζικά γιουάν το τεράστιο πετρελαϊκό εμπόριο της με την Σαουδική Αραβία και άλλες πηγές πετροδολαρίων.
Η Ρωσία και η Κίνα έχουν ήδη εγκαινιάσει διμερές εμπόριο που χρησιμοποιεί αμοιβαία τα εθνικά τους νομίσματα. Αυτό είναι ένα ακόμη παράδειγμα πως η τρομοκρατική χρήση των κυρώσεων και ο έλεγχος επί του διεθνούς συστήματος πληρωμών από την Ουάσιγκτον οδηγεί αναπόδραστα στην καθιέρωση εναλλακτικών, εκτός δολαρίου, μηχανισμών εμπορίου.
Η εισαγωγή την περασμένη βδομάδα, από την Ευρωπαϊκή ΄Ενωση, ενός νέου συστήματος πληρωμών για το εμπόριο με το Ιράν, προκειμένου να αποφευχθούν οι αμερικανικές κυρώσεις, αποτελεί απόδειξη της περαιτέρω διεθνούς απομάκρυνσης από την εξάρτηση στο αμερικανικό δολάριο, το άλλοτε διεθνές αποθεματικό νόμισμα. Και εδώ επίσης η Ουάσιγκτον ξεπέρασε τα ανεκτά όρια.
Οι απειλές να τιμωρηθούν τα ευρωπαϊκά έθνη επειδή συναλλάσσονται εμπορικά με το Ιράν, υπό τους όρους της διεθνούς συμφωνίας του 2015 για τα πυρηνικά -από την οποία ο Τραμπ μονομερώς αποχώρησε πέρυσι- ανάγκασαν τους Ευρωπαίους να προστατέψουν τα δικά τους ζωτικά συμφέροντα, απόφαση που αναγκαστικά συνεπάγεται την παράκαμψη του αμερικανικού συστήματος δολαρίου.
Κοντολογίς οι Αμερικανοί κυβερνώντες σκάβουν οι ίδιοι τον τάφο τους…
Όπως επισημαίνει ο Michael Hudson, η άλλοτε αμερικανική ηγεμονία εισέρχεται σε μια επιταχυνόμενη παρακμή, πού προκλήθηκε από την δική της προκλητική υπεροψία και την μονομερή επιθετικότητα, ακόμη και προς τους υποτιθέμενους συμμάχους της.
Φαίνεται ότι, για να αποφύγουν αυτήν την κατάρρευση εξουσίας, οι ΗΠΑ κλιμακώνουν την επιθετικότητα και τον μιλιταρισμό, σε μιαν απέλπιδα προσπάθεια να επιβληθούν.
΄Ετσι βλέπουμε τις ΗΠΑ να προχωρούν στο ριψοκίνδυνο βήμα της αποχώρησης από την Συνθήκη Απαγόρευσης των Ενδιάμεσων Πυρηνικών Δυνάμεων (INF) με την Ρωσία. Πολλοί ειδικοί στο θέμα των εξοπλισμών σε όλο των κόσμο –και στις ΗΠΑ- είναι βαθιά ανήσυχοι ότι η κυβέρνηση Τραμπ τραυματίζει σοβαρά την διεθνή ασφάλεια και «ωθεί τον κόσμο κοντύτερα σε έναν πυρηνικό πόλεμο».
Πίσω από την αμερικανική απόφαση, να σχίσουν την συνθήκη INF, κρύβεται η πρόθεση της Ουάσιγκτον να προσπαθήσει να εκφοβίσει στρατιωτικά την Ρωσία και την Κίνα, τις οποίες αρκετά πρόσφατα αμερικανικά στρατιωτικά προγράμματα περιγράφουν ως «ανταγωνιστικές μεγάλες δυνάμεις».
Η επιθετικότητα και οι απειλές της Ουάσιγκτον εναντίον του Ιράν εμπίπτουν επίσης σε αυτόν τον απειλητικό μιλιταρισμό, ως μέθοδο άσκησης πολιτικής της πυγμής.
Η αμερικανική δραματική κλιμάκωση των εντάσεων με την Βενεζουέλα κατά το τελευταίο δεκαπενθήμερο είναι μια ακόμη σελίδα από τον ίδιο οδηγό δράσεως. Είναι σχεδόν συγκλονιστική η θρασύτητα των απειλών της Ουάσιγκτον για στρατιωτική επίθεση κατά της Νότιο-Αμερικανικής χώρας.
Τα ασύστολα τελεσίγραφα της κυβέρνησης Τραμπ για αλλαγή κυβέρνησης και η κατάσχεση του πετρελαϊκού πλούτου της Βενεζουέλας αποτελούν αποτροπιαστική παραβίαση του Διεθνούς Δικαίου, σύμφωνα με το έγκυρο Ελβετό Νομικό και πρώην Εισηγητή των Ηνωμένων Εθνών Alfred de Zayas.
Σε αξιοθρήνητο θέαμα, πολλά ευρωπαϊκά κράτη ακολουθούν δουλικά στην επίθεση της Ουάσιγκτον εναντίον της κυβέρνησης Μαδούρο, παρά το γεγονός ότι και αυτά τα ίδια έχουν ακόμη και πρόσφατα ταπεινωθεί από τους αμερικανικούς τραμπουκισμούς.
Η Βενεζουέλα διαθέτει, όπως πιστεύεται, τα μεγαλύτερα αποθέματα πετρελαίου στον πλανήτη, ξεπερνώντας και την Σαουδική Αραβία. Μέγα μέρος του εμπορίου της κατευθύνεται στην αμερικανική αγορά. Δυστυχώς, αυτό έδωσε στην Ουάσιγκτον ισχυρά όπλα οικονομικού πολέμου εναντίον του Καράκας.
Αλλά και εδώ, πάλιν, οι αλαζόνες Αμερικανοί κινδυνεύουν να το παρακάνουν. Απειλές στρατιωτικής εισβολής -ενώ είναι ποινικά διώξιμες- λέγονται ευκολότερα από όσο γίνονται πράξη. Εάν η Βενεζουέλα τα καταφέρει να ξεπεράσει την σημερινή πολιτική θύελλα, θα στρέψει αναμφίβολα τις εκπληκτικές πετρελαϊκές επιχειρήσεις της προς την Ρωσία, την Κίνα, την Τουρκία και άλλες χώρες στην Ανατολή, που δεν ακολούθησαν τον υστερικό όχλο του Μπάρμπα Σαμ στην φρενίτιδα για λυντσάρισμα στην Καραϊβική.
Σε συσχετισμό με την επιθετικότητα της Ουάσιγκτον σε τόσα άλλα μέτωπα – κατά της Ρωσίας, της Κίνας, του Ιράν, της Ευρώπης- η χονδροειδής αμερικανική παρανομία σε βάρος της Βενεζουέλας επιταχύνει την εξέλιξη προς την κατεύθυνση που τρέμουν: προς ένα κόσμο πολυκεντρικό, όπου δεν θα υπάρχει πια η αμερικανική ηγεμονία.
Μια κατάσταση χάους και σύγκρουσης είναι πολύ επικίνδυνη. Το εύφλεκτο μίγμα μπορεί να εκραγεί σε παγκόσμια εμπόλεμη σύρραξη. Η απέλπιδα προσπάθεια της Ουάσιγκτον να αποφύγει την μοίρα του ηγεμονικού θανάτου μπορεί να οδηγήσει σε μιαν επίθεση πέραν της κόκκινης γραμμής. Μια αλόγιστη εισβολή στην Βενεζουέλα θα μπορούσε να γίνει ένας τέτοιος πυροκροτητής.
Οπωσδήποτε είναι κρίσιμο να αντιληφθούμε την παρούσα επικίνδυνη διεθνή πραγματικότητα ως το προϊόν εγγενών αμερικανικών οικονομικών προβλημάτων. Αυτός είναι κομβικός παράγων που συνδέει όλες τις άλλες φαινομενικά διάσπαρτες εντάσεις και συγκρούσεις. Η Βενεζουέλα δεν είναι παρά μια ακόμη έκφανση ενός ευρύτερου δομικού προβλήματος, εδραζόμενου στην κατάρρευση του αμερικανικού καπιταλισμού.
Οι Ρώσοι, οι Κινέζοι και άλλοι πληροφορημένοι σχεδιαστές στρατηγικής είναι προφανώς σε πολύ καλή γνώση για τους κινδύνους που εμφωλεύουν στην μετάβαση της διεθνούς πολιτικής μακριά από την αμερικανική αυτοκρατορική κυριαρχία. Η Μόσχα και το Πεκίνο δεν έχουν την παραμικρή επιθυμία για μια ξαφνική κατάρρευση της αμερικανικής ισχύος, επειδή αυτό θα μπορούσε να πυροδοτήσει μιαν καταστροφική στρατιωτική αντίδραση. Η βαθμιαία υπόσκαψη και εξασθένιση του δολαρίου, σε μια σταδιακή εγκατάλειψή του, είναι πιθανώς ο ασφαλέστερος τρόπος αφοπλισμού της αμερικανικής ωρολογιακής βόμβας.
*Finian Cunningham: Πρώην αρχισυντάκτης, αρθρογράφος και ανταποκριτής μεγάλων δημοσιογραφικών συγκροτημάτων. Βαθύς γνώστης και έγκυρος σχολιαστής των διεθνών θεμάτων, διαβάζεται ευρύτατα σε αρκετές γλώσσες.
**Πηγή: Finian Cunningham, Strategic Culture, 6-2-2019. Επιλογή/Μετάφραση: Μιχαήλ Στυλιανού.
