Ο τραπεζικός χώρος βρίσκεται τελευταία σε …«νευρική κρίση». Μετά τη «βουτιά» των τραπεζικών μετοχών στο Χρηματιστήριο, την εντατικοποίηση των «ηλεκτρονικών πλειστηριασμών», έχουμε το σκάνδαλο με τη «χρυσή βίζα» και τους αεριτζήδες επενδυτές, ενώ εκκολάπτονται σχέδια εργασιακής …«εξόντωσης» των τραπεζοϋπαλλήλων. Οι αρμόδιοι υπουργοί (Φλαμπουράρης, Δραγασάκης, Τσακαλώτος) και οι επιτελάρχες των τραπεζών σχεδιάζουν και ξανασχεδιάζουν αποτυχημένες πολιτικές, σε βάρος των εργαζόμενων και των λαϊκών στρωμάτων.
Σχέδια νέας αιμοδοσίας …σωτηρίας των τραπεζών
Οι τράπεζες με βάση τα στοιχεία των ισολογισμών (Ιούνιος 2018), έχουν υποστεί από το 2014 μεγάλη συρρίκνωση ενεργητικού (-31,3%), ιδίων κεφαλαίων (-28,5%) και χορηγήσεων δανείων (-33% ή από 219,6 δις το 2014 σε 147,1 δις το 2018). Παρά τις αλλεπάλληλες ανακεφαλαιοποιήσεις ύψους 41 δις με δημόσιο χρήμα, οι τράπεζες ουσιαστικά βρίσκονται στο «κόκκινο» και παραμένουν πάντα στα χέρια ιδιωτών.
Η πολυετής λιτότητα και η μείωση των λαϊκών εισοδημάτων, έχουν «καταγκρεμίσει» τις αποταμιεύσεις, ενώ η αποτυχία αντιμετώπισης των «κόκκινων δανείων», έχει φέρει και πάλι τις τράπεζες σε ….«κατάσταση ανάγκης». Για επιβίωση τους απαιτείται νέα …αιμοδοσία κεφαλαίων ύψους 6-7 δις. Η κυβέρνηση αναζητά τρόπους να χρυσώσει το χάπι (με έμμεσο τρόπο), μιας νέας ανακεφαλαιοποίησης, με ταυτόχρονη διατήρηση του ελέγχου από τους εγχώριους και ξένους τραπεζίτες.
Εντατικοποίηση ….της αρπαγής κατοικιών
Η κυβέρνηση με τις οδηγίες και την εποπτεία των αφεντικών της ευρωζώνης (SSM), έχει βάλει μπροστά τη …μηχανή των πλειστηριασμών και την αρπαγή λαϊκών κατοικιών. Τα υπερεθνικά αφεντικά, απαιτούν τα κόκκινα δάνεια από 88,6 δις (Ιούνιος ’18) να μειωθούν σε 53,6 δις το 2021 (μείωση 18 δις κάθε χρόνο). Αυτό σημαίνει επιτάχυνση των πλειστηριασμών, οι οποίοι από 16.000 το 2018, προβλέπεται να φθάσουν 32.000 το 2019 και στον ίδιο ρυθμό θα κινηθούν τα επόμενα χρόνια. Πρακτικά σημαίνει ότι το 2019, τα σπίτια μιας ολόκληρης πόλης άνω των 60.000 κατοίκων, θα αλλάξουν χέρια… βασικά από τα χέρια λαϊκών οικογενειών, θα περάσουν στα χέρια τραπεζών και διαφόρων funds.
Τα δημοσιεύματα μιλάνε για μεγάλες ευκαιρίες των «αρπακτικών» της αγοράς, μεταξύ αυτών και ακινήτων «κόκκινων» επιχειρηματιών δανείων. Λόγω άγονων πλειστηριασμών μεγάλο μέρος των ακινήτων καταλήγει στις τράπεζες, οι οποίες δεσμεύουν κεφάλαια, ελπίζοντας σε κερδοφόρες πωλήσεις στο μέλλον, εντείνοντας αναπόφευκτα τα προβλήματα ρευστότητας (δανειοδοτήσεις) στην ελληνική οικονομία. Ωστόσο το μεγάλο κοινωνικό πρόβλημα που ακόμα δεν έχει φανεί, είναι η εντατικοποίηση των …εξώσεων των πρώην ιδιοκτητών-οφειλετών των κόκκινων δανείων, μετά την κατάσχεση των κατοικιών τους.!!
Οι τράπεζες …πλασιέ «αεριτζήδων» ξένων επενδυτών
Οι τράπεζες στην εφαρμογή των Μνημονιακών δεσμεύσεων και των κυβερνητικών πολιτικών, δεν είναι απλοί διαμεσολαβητές, αλλά δραστήριοι …πρωταγωνιστές. Ειδικότερα όπως αποκαλύφθηκε πρόσφατα, η σύνταξη της λίστας ξεπουλήματος 10.119 ακινήτων του δημοσίου, που μεταβιβάστηκαν στο «Υπερ-Ταμείο», έγινε από τις δύο θυγατρικές της Εθνικής Τράπεζας («Planet SA» και «NBG Property Services SA»), αντί αμοιβής 60.000 ευρώ. Στη «λίστα της ντροπής» περιλαμβάνονται αρχαιολογικοί χώροι, μνημεία, σχολεία, στρατόπεδα, νοσοκομεία, αθλητικές εγκαταστάσεις κά, σε όλη την Ελλάδα.
Να σημειωθεί ότι η Εθνική Τράπεζα μέσω θυγατρικών της, εμπλέκεται επίσης στο «σκάνδαλο» πώλησης 28 ακινήτων του δημοσίου το 2012 από το ΤΑΙΠΕΔ. Η πώληση των 28 ανικήτων έγινε από δύο θυγατρικές της Εθνικής Τράπεζας και της Eurobank («Εθνική Πανγαία» ΑΕΕΑΠ και «Eurobank Properties» ΑΕΕΑΠ) αντί 261 εκατ. ευρώ. Δηλ. κατά 100 εκατ. κάτω από την αντικειμενική τους αξία, ενώ το ελληνικό δημόσιο δεσμεύτηκε να μισθώσει τα 28 κτήρια για είκοσι χρόνια αντί 26 εκατ. κατ’ έτος (δηλ. για είκοσι χρόνια αντί 520 εκατ.).!! Στα ακίνητα αυτά λειτουργούν δημόσιες-κρατικές υπηρεσίες, όπως η ΓΑΔΑ, ΕΛΣΤΑΤ, Υπουργείο Πολιτισμού, Παιδείας, Υγείας, Δικαιοσύνης, κά.!! Αυτές είναι πραγματικά κερδοφόρες …business.!!!
Μια νέα επιχειρηματική «επιτυχία» της Εθνικής Τράπεζας, είναι και η περίπτωση της συνεργασίας με την εταιρία «Destiny Investment Group» (Ε.Παπαευαγγέλου) και του πρόσφατου σκανδάλου. Η συγκεκριμένη εταιρία διευκόλυνε, μέσω της χρήσης POS της Εθνικής, την αγορά ακινήτων από αεριτζήδες κινέζους επενδυτές, έχοντας ως όχημα τη «χρυσή βίζα» (εισαγωγή 250.000 ευρώ), σε χαμηλή τιμή και χορήγηση παράλληλα άδειας παραμονής, τα οποία σε συνέχεια μεταπωλούσαν σε άλλους κινέζους σε υψηλότερη τιμή (μαζί με την άδεια παραμονής) και εξήγαγαν τα κέρδη (διαφορά τιμής) στο εξωτερικό. Συνοπτικά στο σκάνδαλο υπάρχουν τρία στοιχεία και …ισάριθμοι υπεύθυνοι. Από τη μια η ασυδοσία των τραπεζών και το τεράστια έλλειμμα εποπτείας από την Τράπεζα Ελλάδος, το δεύτερο, ο εξωραϊσμός των αεριτζήδων επενδυτών από την κυβέρνηση, στο όνομα της εισαγωγής ξένων κεφαλαίων στη λογική …«ότι νάναι και όποιος νάναι» και τρίτον, η λεηλασία ακινήτων «κόκκινων δανείων» από διάφορα funds, δραστηριότητες που δεν έχουν σχέση με παραγωγικές επενδύσεις και δημιουργία θέσεων εργασίας, αλλά αποτελούν καθαρά παρασιτικές δραστηριότητες.
Στο δρόμο προς τον εργασιακό …Μεσαίωνα.
Η αποκορύφωση της ασυδοσίας των τραπεζών, είναι τα νέα σχέδια ενίσχυσης της κερδοφορίας τους, σε βάρος των εργαζόμενων και των συναλλασσομένων πελατών. Προφασιζόμενες το υψηλό μισθολογικό κόστος (προφανώς δεν εννοούν τις αμοιβές των ….golden boys), σχεδιάζουν την επιστροφή των εργασιακών σχέσεων στην εποχή της …βαρβαρότητας.! Συγκεκριμένα προωθούν την εθελουσία έξοδο (πρόωρη συνταξιοδότηση), την εθελοντική μερική απασχόληση, την εθελοντική άδεια άνευ αποδοχών και τη μεταβολή του ωραρίου καταστημάτων των τραπεζών. Επίσης για την αποφυγή πληρωμής υπερωριών, σχεδιάζουν την αυστηρή εφαρμογή της διακοπής των συναλλαγών στις 2.30’ (εξυπηρετείται μόνο ο πελάτης που βρίσκεται στο ταμείο), καθώς και τη μείωση του δικτύου καταστημάτων και αντίστοιχα των εργαζόμενων. Ήδη από 60.000 προσωπικό το 2010, ο αριθμός των τραπεζοϋπαλλήλων κατέβηκε στις 40.000 το 2017 και τα σημεία παρουσίας των τραπεζών, από 3.743 το 2010 σε 2.049 το 2017.!
Υπάρχει εναλλακτική λύση;
Ο ρόλος των τραπεζών και ευρύτερα του χρηματοπιστωτικού συστήματος, είναι νευραλγικός στη λειτουργία της οικονομίας και κοινωνίας. Από αυτήν την άποψη δεν μπορεί να αφεθεί στα χέρια της χρηματιστικής ελίτ και της στοιχειακής λειτουργίας της αγοράς. Η ανάγκη αποτελεσματικού ελέγχου και ρύθμισης των χρηματοπιστωτικών σχέσεων, απαιτεί τη δημόσια ιδιοκτησία και έλεγχο των τραπεζών και τη χρησιμοποίηση τους ως βασικού μοχλού παραγωγικής ανόρθωσης της οικονομίας επ’ ωφελεία του ελληνικού λαού. Ιδιαίτερα ο δημόσιο έλεγχος διευκολύνει την επίλυση του ακανθώδους προβλήματος των κόκκινων δανείων με την εφαρμογή «Σεισάχθειας» στα χρέη λαϊκών νοικοκυριών (με χαμηλό εισόδημα και περιουσία) και ευνοϊκή ρύθμιση στα υπόλοιπα χρέη, με εξαίρεση τα «θαλασσοδάνεια» των στρατηγικών κακοπληρωτών.
Γιαυτό και η «Λαϊκή Ενότητα», στηρίζει ενεργά το κίνημα κατά των πλειστηριασμών και τη διασφάλιση των θεμελιωδών δικαιωμάτων των εργαζόμενων και των πολιτών, με προοπτική τη δημιουργία των προϋποθέσεων, συγκρότησης μια λαϊκής κυβέρνησης, ανατροπής της πολιτικής «Λιτότητας και Επιτροπείας» και άνοιγμα του δρόμου στην προοδευτική έξοδο από την κρίση.
*Ο Γιάννης Τόλιος είναι διδάκτωρ Οικονομικών και μέλος της Πολιτικής Γραμματείας της ΛΑ.Ε.
