Τις τελευταίες ημέρες δύο ειδών δημοσιεύματα, έφεραν στο προσκήνιο το κρίσιμο ζήτημα της ανισοκατανομής εισοδήματος και πλούτου, διεθνώς και στην Ελλάδα. Το πρώτο μιλάει για την αυξανόμενη συγκέντρωση του πλούτου σε λίγους «κροίσους» στον κόσμο και το δεύτερο για το «πόθεν έσχες» των ελλήνων πολιτικών. Ειδικότερα το πρώτο, αποκαλύπτει ότι μια μικρή ελίτ δισεκατομμυριούχων στον κόσμο, η διεθνής χρηματιστική ολιγαρχία, αύξησε τα έσοδα της κατά 237 δις δολάρια (ή 5,7%), ενώ κατέχει συνολικά 4,4 τρις δολάρια. Ο πλέον κερδισμένος «κροίσος» της χρονιάς, είναι ο αμερικανός Γουόρεντ Μπάφετ, τα πλούτοι του οποίου αυξήθηκαν από 62 δις σε 74 δις (19%), ενώ στην κορυφή του «θρόνου» των δισεκατομμυριούχων βρίσκεται ο Μπιλ Γκέιτς της Microsoft, με περιουσία 91,5 δις δολάρια.!
Η ανισοκατανομή εισοδήματος και πλούτου, δεν είναι νέο φαινόμενο στον καπιταλισμό. Βρίσκεται στο DNA του συστήματος στην πορεία της συσσώρευσης κεφαλαίου που κάνει τους πλούσιους πλουσιότερους και τους φτωχούς φτωχότερους. Το νέο στοχείο είναι ότι σε συνθήκες νεοφιλελεύθερης πολιτικής, η διαδικασία εντείνεται αποκτώντας χαρακτήρα «κοινωνικού κανιβαλισμού». Είναι χαρακτηριστικό ότι το 2010 το 1% του παγκόσμιου πληθυσμού κατείχε το 50% του πλούτου έναντι 30% το 2000.! Στο πιο πάνω διάστημα, από το νέο πλούτο που παράχθηκε, το 50% του πληθυσμού δεν πήρε τίποτα, το επόμενο 40% πήρε το 32% και το υπόλοιπο 10% πήρε 68%.!! Οι συνέπειες ήταν προφανώς τραγικές για τη μεγάλη πλειοψηφία των λαϊκών στρωμάτων, ιδιαίτερα στις αναπτυσσόμενες και περιφερειακές χώρες του πλανήτη.
Η Ελλάδα «πρωτοπόρα» στην ανισοκατανομή εισοδήματος
Στην Ελλάδα τα φαινόμενα της ανισοκατανομής εισοδήματος και «φτωχοποίησης» του πληθυσμού, εντάθηκαν μετά το 2010, με την εφαρμογή των Μνημονίων. Με βάση το δείκτη «κοινωνικής δικαιοσύνης» στις 28 χώρες της ΕΕ, η Ελλάδα το 2016 ήταν η τελευταία με δείκτη 3,6, ενώ πρώτη ήταν η Σουηδία με δείκτη 7,5, ενώ ο μέσος όρος της ΕΕ ήταν 5,7.! Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία, το ποσοστό του πληθυσμού στην Ελλάδα που ζούσε στα όρια της φτώχειας το 2010 ήταν 18%, ενώ το 2015 ανέβηκε στο 48%.! Πρόκειται για τις εκατοντάδες χιλιάδες άνεργους, χαμηλόμισθους, χαμηλοσυνταξιούχους, εργαζόμενη νεολαία, φτωχούς αγρότες, επαγγελματίες, αυτοαπασχολούμενους κά. Η συνέχιση της πολιτικής των Μνημονίων το 2016, διεύρυνε παραπέρα το ποσοστό φτωχοποίησης και θα το διευρύνει έτι περισσότερο τα επόμενα χρόνια, αν δεν γίνουν μεγάλες πολιτικές και κοινωνικές ανατροπές.
Αν λάβουμε υπ’ όψιν, ότι το 2016, ήταν για τα λαϊκά νοικοκυριά, μια δύσκολη χρονιά, προκειμένου να επιτευχτεί «πρωτογενές πλεόνασμα» 0,5% του ΑΕΠ, φαντασθείτε τι θα γίνει το 2017, που πρέπει να επιτευχθεί τριπλάσιο πλεόνασμα (1,75%) και τι θα σημαίνει για το 2018, όταν πρέπει να επιτευχθεί επταπλάσιο πλεόνασμα (3,5% του ΑΕΠ).!! Τα «αντίδωρα» της μιας χρήσης που έδωσε η κυβέρνηση ως δείγμα τάχα φιλολαϊκής πολιτικής, αποτελεί στάχτη στα μάτια για να κρατηθούν οι κυβερνώντες στην εξουσία και να μη θιγεί το ευρώ και η ευρωζώνη.!!
Το «πόθεν έσχες» πολιτικών, πρόκληση για το λαό
Το δεύτερο είδος δημοσιευμάτων, αφορούσε το «πόθεν έσχες» πολιτικών στην Ελλάδα για τα έτη 2013 και 2014. Στόχος του άρθρου δεν είναι να σχολιάσει τα περιουσιακά στοιχεία κάθε βουλευτή ξεχωριστά, αλλά να συνάγει γενικότερα συμπεράσματα, σε σχέση με την ανισοκατανομή εισοδήματος και το τεράστιο έλλειμμα κοινωνικής δικαιοσύνης που υπάρχει στην ελληνική κοινωνία.
Το πρώτο συμπέρασμα είναι ότι, τα κυβερνητικά στελέχη κατά κανόνα, οι επικεφαλής κομμάτων και η μεγάλη πλειοψηφία των βουλευών, διαθέτουν παχυλά εισοδήματα και περιουσία, που από κοινωνική (ταξική) άποψη εντάσσονται στους «κατέχοντες» (αστική τάξη). Αυτό για αστικά κόμματα, θα μπορούσε να θεωρηθεί και «φυσιολογικό». Ωστόσο το «αφύσικο» είναι ότι όλοι αυτοί ομιλούν συνήθως στο όνομα του λαού.!!
Επίσης εντύπωση προκαλούν τα υψηλά εισοδήματα που διαθέτουν πολλά κυβερνητικά στελέχη και βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ πριν μάλιστα αναλάβουν κυβερνητικά πόστα (το πόθεν έσχες αφορά το 2014), γεγονός που βρίσκεται σε αντίφαση με την εκποσώπιση κοινωνικών δυνάμεων (εργατο-υπάλληλους) που κατά βάση εκφράζει πολιτικά η Αριστερά. Παρ’ ότι στη ζωή, μπορεί ως εξαίρεση, κάτοχος σημαντικής περιουσίας να είναι πολιτικά ενταγμένος στην Αριστερά και να υπηρετεί με συνέπεια τις ιδέες και αξίες της, είναι άλλο πράγμα όταν πολλοί μιλούν στο όνομα της Αριστεράς, αλλά στην πράξη αναιρούν θεμελιώδεις ιδέες και αξίες της. Δηλαδή παρ’ ότι δεν είναι γνήσιοι εκπρόσωποι λαϊκών στρωμάτων, προβάλλουν ότι είναι και εφαρμόζουν πολιτικές που λειτουργούν σε βάρος τους. Αυτό δυστυχώς συμβαίνει σήμερα με το στρώμα των ανώτερων στελεχών του ΣΥΡΙΖΑ (στην κυβέρνηση, δημόσια διοίκηση και Βουλή), αν διαβάσει κάποιος προσεκτικά το αναλυτικό τους «πόθεν έσχες».
Η συγκεκριμένη διαπίστωση οδηγεί άραγε σε κάποιο συμπέρασμα; Ασφαλώς.! Αφορά τη γνήσια λαϊκή εκπροσώπηση στη Βουλή και σε δημόσια αξιώματα. Πρόκειται για παλαιό πρόβλημα που έχει απασχολήσει την Αριστερά, ιδιαίτερα μετά την εμπειρία του «υπαρκτού», προκειμένου να αποτραπεί η δημιουργία στρώματος «προνομιούχων» στελεχών, οι οποίοι από πλευράς εισοδήματος και επιπέδου ζωής, βρίσκονται σε κραυγαλέα αναντιστοιχία με το επίπεδο ζωής των λαϊκών στρωμάτων που υποτίθεται ότι εκπροσωπούν. Κατά συνέπεια προβάλλει το κρίσιμο ζήτημα εξασφάλισης αντιστοιχίας ανάμεσα στη δέσμη αριστερών ιδεών και στη δέσμη ηθικών αξιών της Αριστεράς, ως στοιχείο πολιτικής αξιοπιστίας. Τα στοιχεία της αγωνιστικότητας, ανιδιοτελούς προσφοράς, της συλλογικότητας, της αξιοκρατίας, κά, θα πρέπει να συναρθρώνονται με τα στοιχεία της κοινωνικής αλληλεγγύης, κοινωνικής δικαιοσύνης, ισότητας, κοινωνικής απελευθέρωσης, κλπ. Διαφορετικά ο λαός θα συνεχίζει να πίνει ….«σαμπάνια» δια μέσου των εκπροσώπων του!
*Ο Γιάννης Τόλιος είναι Διδάκτωρ Οικονομικών, μέλος του Π.Σ της ΛΑ.Ε