Ένα σπάνιο Αντιστασιακό Ντοκουμέντο φέρνει σήμερα στο φως ο “Ευρυτάνας ιχνηλάτης”. Για να είναι πιο ευανάγνωστα τα κείμενα που παρατίθενται, τα αντιγράψαμε από το πρωτότυπο. Διατηρήσαμε την ορθογραφία της εποχής. Όπου δείτε, εντός παρενθέσεως, ερωτηματικό, αυτό σημαίνει ότι είτε λείπουν λέξεις, είτε αυτές εύκολα εννοούνται από τα συμφραζόμενα. Ευχαριστούμε ολόψυχα το φιλικό blog “Αγρίνιο…γλυκές μνήμες” που μας παρείχε το πρωτότυπο από το οποίο παρουσιάζουμε αυτή τη σημαντική ιστορική αναφορά.
Ιδού:
Ξεκινώντας διαβάζουμε, στην προμετωπίδα της εφημερίδας, την παρακάτω ευχή:
Η «ΦΩΝΗ ΤΟΥ ΦΕΡΑΙΟΥ» εύχεται σ’ όλους τους Νέους και Νέες, στους Γονιούς και Δασκάλους της Στερεάς Λεύτερο και Ευτυχισμένο το 1944.
Τα άρθρα:
ΚΑΤΑΧΤΗΤΕΣ ΚΑΙ ΝΤΟΠΙΑ ΑΝΤΙΔΡΑΣΗ ΜΕ ΤΗΝ ΠΕΙΝΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΤΡΟΜΟΚΡΑΤΙΑ ΠΑΝΕ ΝΑ ΛΥΓΙΣΟΥΝ ΤΟ ΛΑΟ ΚΑΙ ΤΗ ΝΕΟΛΑΙΑ ΜΑΣ.
ΜΕ ΚΑΙΝΟΥΡΓΙΑ ΟΡΜΗ – ΓΙΑ ΚΑΙΝΟΥΡΓΙΕΣ ΝΙΚΕΣ
Εμπρός το 1944 να ολοκληρώσουμε τον αγώνα μας. Να κάνουμε την Ελλάδα Λεύτερη και Λαοκρατούμενη.
Έκλεισε (;) ένας χρόνος μεγάλων λαϊκών αγώνων μεγάλων λαϊκών νικών. Το 1943 ο χρόνος που ξεπετάχτηκε μεσ’ από τις φλόγες του ανταρτοπόλεμου η λεύτερη Ελλάδα, ο χρόνος που έγινε πραγματικότητα η ενότητα της νέας γενιάς που δημιουργήθηκε η ΕΠΟΝ, ο χρόνος της μάχης ενάντια στην πολιτική επιστράτεψη, ο χρόνος που αρχίσαμε την ανοικοδόμηση του τόπου μας με την αυτοδιοίκηση, ο χρόνος που η αντίδραση ξαμόλυσε τον εμφύλιο πόλεμο.
Το 43 κλείνει με σκληρές μάχες και στα δύο μέτωπα. Και με τον καταχτητή και με τη ντόπια αντίδραση που ενισχύεται και καθοδηγιέται από τον επίορκο βασιλιά. Βοηθόντας ο ένας τον άλλο βάζουν όλα τα μέσα μπρος για να πετύχουν τον κοινό σκοπό τους. Να τσακίσουν τον αγώνα του λαού και της νεολαίας μας.
Κι’ ανοίγει το 44 μ’ ολομέτωπη επίθεσή τους: Στρατιωτικές επιχειρήσεις ενάντια στον ΕΛΑΣ – τρομοκρατία στις πολιτείες και τα χωριά, συλλήψεις και δολοφονίες- επίθεση ενάντια στο ψωμί του λαού, ακρίβεια, λεηλασία, μαυραγοριτισμός για να εξοντώσουν το λαό και τη νεολαία μας, να τους εξαθλιώσουν και να τους κάνουν εύκολη λεία της πολιτικής επιστράτεψης που πάλι ξαναζωντάνεψαν.
Ανοίγει το 44 κι’ ο λαός μας κρατάει, ο ΕΛΑΣ είναι ανίκητος, το ΕΑΜ και η ΕΠΟΝ καθοδηγούν το λαό και τη νέα γενιά στον αγώνα ενάντια στην πείνα και στην τρομοκρατία ενάντια στην επιστράτεψη.
Μπαίνουμε στο 44 με ξεδιπλωμένη την ηρωϊκή σημαία της ΕΠΟΝ. Η κραυγή μας γεμίζει τον αέρα: Λευτεριά-Λαοκρατία. Η στρατιά μας πύρινη καίει τον καταχτητή και τους εθνοπροδότες. Η πνοή μας λάβα καυτή φτάνει στον εμπρηστή της εθνικής μας ενότητας στον επίορκο Γλύξμπουργκ για να του ταράζει τα όνειρά του για το ξαναγύρισμά του.
Με όλο μας το σφρίγος ριχνόμαστε στις μάχες του 44. Είμαστε οι επονίτες βγαλμένοι απ΄τη φωτιά του αγώνα, ατσαλωμένοι απ΄τη φωτιά του αγώνα. Η φωνή μας ακούγεται σε όλη τη Στερεά Ελλάδα : «Νέοι πάρτε στα χέρια σας τα τίμια όπλα του ΕΛΑΣ – Τσακίστε τους δήμιους του λαού, τους εμπρηστές των χωριών, τους πράχτορες του εχτρού στα χωριά μας, αγωνιστήτε ενάντια στην τρομοκρατία και στον πεμπτοφαλλαγγιτισμό. – Αγωνιστήτε για τη ζωή της νέας γενιάς και του λαού μας, για το ψωμί μας. Περιφρουρήστε τη σοδειά μας απ’ τη λεηλασία των Γερμανών, μην αφήσετε ούτε σπιθαμή άσπαρτη για να αντιμετωπίσουμε με τις ίδιες μας δυνάμεις την πείνα Ριχτείτε στην ανοικοδόμηση των χωριών μας με κοινωφελή έργα. Μετατρέψτε τη επιστράτεψη για τον καταχτητή σε εθνική επιστράτεψη για τον ΕΛΑΣ-Πυκνώστε τις γραμμές της ΕΠΟΝ.
Έτσι ενωμένοι θα κερδίσουμε τη μάχη του 1944. Θα κερδίσουμε μια λεύτερη λαοκρατούμενη ΕΛΛΑΔΑ, μια Ελλάδα της Λαϊκής Δημοκρατίας.
Ν΄ΑΝΟΙΞΟΥΝ ΟΛΑ ΤΑ ΣΧΟΛΕΙΑ
Τα σχολειά άρχισαν κι΄ ανοίγουν. Οι επονίτες έδειξαν μεγάλη πρωτοβουλία. Βοήθησαν την αυτοδιοίκηση και έτσι πολλά σχολειά άνοιξαν. Πρέπει να ανοίξουν όμως όλα… Στα 3 χρόνια τώρα τα παιδιά του λαού στερήθηκαν και την πιο στοιχειώδη μόρφωση: Να μάθουν να διαβάζουν και να γράφουν. Αυτό ήταν μια συνειδητή επιδίωξη του καταχτητή. Να μας βυθίσουν στο σκοτάδι της αμάθειας. Μα τώρα τα σχολειά πρέπει να ανοίξουν ως τις 10 του Γενάρη. Είναι εθνικό καθήκο. Όλοι οι επονίτες να βοηθήσουν για να επισκευαστεί ή να βρεθεί το χτίριο. Όλοι να φροντίσουμε να πάνε τα παιδιά στο σχολείο.Ο λαός μας πρέπει να μορφωθεί γιατί θα γίνει πραγματικός κυβερνήτης του τόπου.
ΝΑ ΓΙΑΤΙ ΠΟΛΕΜΑΜΕ ΤΟΝ ΕΘΝΟΚΤΟΝΟ Ε.Δ.Ε.Σ ΤΟ ΚΕΦΑΛΙ ΤΗΣ ΑΝΤΙΔΡΑΣΗΣ.
Κοντά στ΄ άλλα προηγούμενα ντοκουμέντα που δημοσιέψαμε στα προηγούμενα φύλλα, παραθέτουμε ακόμα ένα απόσπασμα από τα πιο μυστικά έγγραφα που κατάσχαμε μέσα στο προσωπικό αρχείο του Ζέρβα. Είναι παρμένο από γράμμα του Πολύβιου προς το Ζέρβα της 25/9/43.
Κάθε σχόλιό μας περιτεύει αφού μόνο του το γράμμα, ρίχνει περισσότερο φως στην υπόθεση του ΕΔΕΣ, του κεφαλιού της αντίδρασης.
«Μέγας κίνδυνος απειλεί τον ΕΔΕΣ κι’ εν γένει την προσπάθειαν του αγώνος σου εκ μέρους Παπαγεωργίου και Παπαθανασοπούλου, ο οποίος απελύθη προ εβδομάδος κατόπιν προσωπικής εγγυήσεως Ράλλη. Οι δύο ούτοι εμφανιζόμενοι ως εκπρόσωποι του ΕΔΕΣ συνεργάζονται αμέσως με Ράλλην-Ταβουλάρην, εμμέσως με Γκεσταπό εις τον αγώνα κατά κομμουνισμού. Φαίνεται ότι η αποφυλάκισίς των εγένετο υπό τους όρους αυτούς…… Εν παράνομον τυπογραφείον κατασχεθέν υπό της Γκεσταπό, παρεδόθη προς τους ανθρώπους Παπαγεωργίου-Παπαθανασοπούλου ίνα εκτυπούνται φυλλάδια του ΕΔΕΣ!….. Δυστυχώς το ΚΚΕ και το ΕΑΜ ήρχισαν να πληροφορούνται τα γεγονότα και θα τα εκμεταλευτούν πολύ εις τα μάτια του λαού και των Άγγλων.. Και όλ’ αυτά γίνονται ολίγον καιρό προ της απελευθερώσεως».
Τα υπολείμματα του Ζέρβα
Έξω από τα Γιάννενα ο ΕΛΑΣ έδωσε μάχη με τα τελευταία υπολείμματα του Ζέρβα που προστατεύονταν από τους γερμανούς. Αιχμαλώτισε 200 και σκότωσε 100. Σχετικά με την τύχη του Ζέρβα, οι πληροφορίες δεν ξεκαθαρίστηκαν ακόμα τελείως. Ενδέχεται ή να σκοτώθηκε στην υποχώρησή του, ή να διέφυγε με 10 δορυφόρους του στ’ αφεντικά του τους Γερμανούς μέσα στα Γιάννενα.
ΕΠΙΟΡΚΕ ΓΛΥΞΜΠΟΥΡΓΚ Είσαι ο εμπρηστής της Εθνικής Ενότητας
Δημοσιεύουμε μερικά χαρακτηριστικά αποσπάσματα απ’ το φλογερό άρθρο της «Νέας Γενιάς» φυλ 14-4]11]1943.
-«Ήρθες στην Ελλάδα ύστερα από το γνωστό ψεύτικο και τρομοκρακτικό δημοψήφισμα. Ορκίστηκες να κρατήσεις το σύνταγμα και σε λίγο το καταράκωσες, επίορκε. Συναιτερίστηκες, τύρανε, με τον ενσαρκωτή της κακίας και της πολιτικής ατιμίας του Μεταξά και εγκαταστήσατε στην πατρίδα μας το φασισμό στην πιο άγρια του μορφή.
………….. Με όργανά σου εκεί τη νέα σου κυβέρνηση, κι’ εδώ τους εθελόδουλους στυλοβάτες, βάδισες το γνωστό σου δρόμο της τρομοκρατίας. Αντιεαμική εκστρατεία με τον μπαμπούλα του κομμουνισμού, διάσπαση του απελευθερωτικού αγώνα μας, κήρυγμα εμφύλιου σπαραγμού είναι το έργο σου εδώ. Κι’ εκεί στην Αίγυπτο, λογοκρισία και παρεμπόδισμα συγκεντρώσεων, απαγόρεψη εράνων για τους ηρωϊκούς αντάρτες μας, συλλήψεις και καταδίκες στα στρατοδικεία δημοκρατικών αξιωματικών και φαντάρων…
…Αλλά έχεις ακόμα το θράσος να παρουσιάζεσαι και εγγυητής για την τάξη και την ησυχία του ελληνικού λαού, συ, ο στραγγαλιστής του λαού, ο τοποτηρητής και πρόμαχος των εκμεταλλευτών του λαού, ο υπερασπιστής και σύντροφος των μεγαλοκαρχαριών, συ, που δεν δίσταξες να αιματοκυλίσεις την πατρίδα μας, για να ξαναγίνεις ο αφέντης μας, συ, ο πιο επικίντυνος ταραξίας ο διασπαστής του απελευθερωτικού και λαολυτρωτικού αγώνα μας, ο εμπρηστής της εθνικής μας ενότητας.
Ο αγώνας μας, λοιπόν, εναντίον σου είναι εθνικός αγώνας. Και δεν θα καταθέσουμε μιαρέ τα όπλα, πριν μαζί με όλους τους λαούς συντρίψουμε το κεφάλι του φασισμού και το δικό σου το κεφάλι».
ΕΜΠΡΟΣ ΝΑ ΒΓΑΛΟΥΜΕ ΤΟΥΣ ΚΑΛΥΤΕΡΟΥΣ ΣΤΙΣ ΕΠΙΤΡΟΠΕΣ ΤΗΣ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗΣ.
Μέχρι τις 10 του Γενάρη θα γίνουν σε όλη τη λεύτερη Ελλάδα καινούργιες εκλογές για την ανάδειξη των οργάνων της Αυτοδιοίκησης σύμφωνα με τις ολοκληρωμένες διατάξεις του κώδικα για την Αυτοδιοίκηση και τη Λαϊκή Δικαιοσύνη.
Στις εκλογές θα ψηφίσουν κι’ όλοι οι νέοι και νέες που έκλεισαν τα 17 τους χρόνια κι’ έχουν δικαίωμα να εκλεγούν όλοι οι νέοι κι’ οι νέες που έχουν κλείσει τα 20 χρόνια τους.
Όλοι οι Επονίτες κι’ οι Επονίτισες πρέπει να κινητοποιηθούν και να δώσουν όλες τους τις δυνάμεις για την καλύτερη διεξαγωγή των εκλογών.
Για να πάρουν μέρος όλοι σ’ αυτές και για να εκλεγούν στις επιτροπές οι καλύτεροι του χωριού και μαζί μ’ αυτούς οι άριστοι νέοι και νέες του χωριού. Για να μη δημιουργηθούν παρατάξεις, αλλά αμερόληπτα να ψηφίσουν όλοι οι κάτοικοι.
Η καλή διεξαγωγή των εκλογών είναι ένα απ’ τα πιο βασικά μας καθήκοντα, για τη μεγαλύτερη Εθνική Ενότητα για την πρόοδο του θεσμού της Αυτοδιοίκησης που είναι η Λαοκρατία εφαρμοσμένη στις σημερινές συνθήκες.
ΕΠΟΝΙΤΕΣ ΚΙ’ ΕΠΟΝΙΤΙΣΕΣ
Πρωτοστατήστε για την καλύτερη διεξαγωγή των εκλογών. Διαφωτίστε όλους τους συγχωριανούς σας για να εκλέξουν αμερόληπτα τους καλύτερους του χωριού. Πάρτε μέρος εσείς υποδειγματικά στις εκλογές.
Επονίτικα σκίτσα
ΣΤΡΑΤΟΣ ΗΡΩΩΝ
Ο παπούλης απ’ την Ανατολική Φραγκίστα. Ο ήρωας πολεμιστής, αντάρτης του ΕΛΑΣ. Ο Κώστας Σακκάς. Χτυπούσε στις τελευταίες επιχειρήσεις της Απιδιάς, τους γερμανούς επιδρομείς. Ήταν αλύγιστος στο πλευρό μας. Με τα εγγόνια του και δυσεγγόνια του. Έμεινε ως το τέλος της μάχης κι’ έπεσε.
Μα μένεις για πάντα στην καρδιά μας παπούλη. Σου’δωσε και σένα φτερά ο Λαϊκός μας στρατός. Σου’δωσε τόση δύναμη π’ ακόμα και στα ογδόντα σου χρόνια στάθηκες πλάι στα παλληκάρια μας, όμοιος κι’ εσύ, λεβέντης, με το (σ.σ. σβησμένη λέξη) και τ’ όπλο στο χέρι- ο μαχητής της λευτεριάς και της λαοκρατίας, φλογερός εκδικητής στους φασίστες και στα σκυλόψαρα.Τέτοιος στρατός ηρώων είναι ο ΕΛΑΣ. Γιατ’ είναι λαογέννητος. Γιατί παλεύει για τα ωραιότερα ιδανικά της πατρίδας μας. Γιατί με το αίμα του θέριεψε τον αγώνα του λαού και της νεολαίας και με τους συμμάχους μας ετοιμάζει στον καινούργιο χρόνο τη λευτεριά και τη δικαιοσύνη στην ανθρωπότητα. Να παπούλη πως η θυσία σου, οι θυσίες μας, γίνονται τάφος στο σάπιο πτώμα του φασισμού.
Είσαι ο άξιος παπούς, άξιος εγγονιών.
Ένα αετόπουλο στη μάχη της Αράχωβας, ήταν προμηθεφτής οπλοπολυβόλου κι’ έμεινε το ίδιο με σένα ως το τέλος παρά την επιμονή των μεγάλων να φύγει.
Στο Κάψη, στον Άγιο Σώστη, στη Μακρακώμη, επονίτες και επονίτισες πολέμησαν γενναία, βοηθούσαν με κίνδυνο της ζωής τους, τούς αντάρτες μας μεταφέροντας πολεμοφόδια, τρόφιμα ρούχα…. απ’ τα εχτρικά βόλια, ο επονίτης (σ.σ. εδώ λείπει λέξη, ίσως το μικρό όνομα του ήρωα) Λιακόπουλος του 1ου Ταγμ. -….δας (σ.σ. ίσως Φωκίδας, κι εδώ λείπει μικρό τμήμα του εγγράφου) έπεσε εκεί ηρωϊκά.
Αλλά και με κάθε τρόπο έδειξε και δείχνει η νέα γενιά της Στερεάς πόσο θα σταθεί ολόπλευρα στο πλάι του ηρωϊκού μας ΕΛΑΣ. Το αναρρωτήριο των ανταρτών, που με την πρωτοβουλία επονιτισών λειτουργεί στη Φωκίδα, το δέμα του αντάρτη που φτιάνουνε στον Κλ…. (σ.σ. μάλλον εννοεί τον Κλειτσό Ευρυτανίας;) και σ’ άλλα χωριά. Έτσι δουλεύουν τα εγγόνια του Κώστα Σακκά.
Ο Νέος χρόνος θα μας βρει πιο αφοσιωμένους και πρόθυμους στο λαϊκόν μας στρατό. Ατσάλινους (σ.σ. λείπει μία λέξη), – ενισχυτές σε μάλλινα, τρόφιμα και σε φάρμακα.
Τα φλογερά γεράματα και τα πυρινα νιάτα σφίγγουν τα χέρια για τη λευτεριά και τη λαϊκή δημοκρατία.
Με σεβασμό στις μνήμες και στους αγώνες του λαού μας.
Πηγή: “Ευρυτάνας ιχνηλάτης”
