Η πλήρης διαστρέβλωση και ισοπέδωση του ’21 στα 200 χρόνια της μεγάλης επανάστασης
Το απαράδεκτο ντοκιμαντέρ του Σκάι ισοπεδώνει την Επανάσταση
Χωρίς προλόγους και περιστροφές, ας ξεκινήσουμε με το γενικό συμπέρασμα που θα μπορούσε να βγάλει κάποιος αδαής περί τη σύγχρονη ελληνική Ιστορία, αν η μοναδική πηγή του ήταν το σχετικό με το θέμα ντοκιμαντέρ του Σκάι που τιτλοφορείται «Καταστροφές και θρίαμβοι»: Το ελληνικό κράτος δημιούργησε το έθνος και όχι το αντίστροφο. Η υπόθεση του 1821 δεν ήταν μια λογική συνέχεια προηγούμενων επαναστάσεων και εξεγέρσεων των Ελλήνων εναντίον των Τούρκων (ήδη από τον 15ο αιώνα και έπειτα), αλλά προέκυψε από την επαφή εμπόρων και διανοουμένων με ιδέες που, από το 1740 και έπειτα, ήταν της… μόδας στη δυτική Ευρώπη.
- Από τον
Παναγιώτη Λιάκο
Η Επανάσταση (που ο παρουσιαστής Στάθης Καλύβας επιμένει να υποτιμά, αποκαλώντας την διαρκώς «εξέγερση») θα είχε συντριβεί δίχως την επέμβαση των ξένων με τη Ναυμαχία του Ναβαρίνου. Ο Καποδίστριας ήταν ένας «ρομαντικός» που δολοφονήθηκε, ενώ η έλευση του Όθωνα έφτιαξε κράτος. Η Βαυαροκρατία δεν ήταν Βαυαροκρατία αλλά απλώς μια «τεχνοκρατία», αυστηρή μεν, αλλά απαραίτητη. Οι ξένοι γλίτωσαν και συνεχίζουν να γλιτώνουν το κράτος -και συνεπώς το έθνος- από τον αφανισμό του. Οι Έλληνες… πείστηκαν για την ελληνικότητά τους και τη σύνδεση με την αρχαία Ελλάδα μέσω των διανοουμένων και των ξένων φιλελλήνων. Επίσης, οι γηγενείς, που δεν έμοιαζαν με τους αρχαίους ούτε στη μορφή ούτε στην εξυπνάδα ούτε στο… ήθος(!!!), άρχισαν να παίζουν συστηματικά τον ρόλο των Ελλήνων όταν αμφισβητήθηκε η ελληνικότητά τους από ξένους συγγραφείς. Η σχέση με την Ανατολική Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία, τη Βυζαντινή, δεν είναι οργανική, αλλά επινόηση του εθνικού μας ιστορικού Κωνσταντίνου Παπαρρηγόπουλου. Το DNA του κράτους μας είναι και γερμανικό, ενώ η υπαγωγή μας στον Διεθνή Οικονομικό Έλεγχο το 1898 δεν μας ατίμασε, αλλά μας έσωσε(!) – όπως ακριβώς έκανε και η τρόικα μετά τη χρεοκοπία του 2010.
Αυτό το ντοκιμαντέρ είναι σίγουρα εκνευριστικό ως πολυδιαφημισμένος οπτικοακουστικός εθνομηδενισμός, αλλά όχι και τόσο ρηξικέλευθο, πρωτότυπο ή διεισδυτικό για να αφιερωθούν κόπος, χρόνος και χώρος σε εφημερίδα ώστε να ασκηθεί κριτική στο περιεχόμενό του. Μπορεί, ωστόσο, να προκύψει από την παρακολούθηση και την ανάλυση του περιεχομένου του, αν μελετηθεί ως φαινόμενο και καταδειχθεί η αρχιτεκτονική του∙ κι αυτή η αρχιτεκτονική είναι σχεδόν πανομοιότυπη σε όλα τα συναφή δημιουργήματα αυτού του τύπου. Κατανοώντας την επικρατούσα μέθοδο παραγωγής εθνομηδενιστικών πνευματικών δημιουργημάτων και εντοπίζοντας τα βασικά δομικά υλικά, τα οποία στα μάτια των «αμύητων» ενδέχεται να φαντάζουν σαν λεπτομέρειες, καθίσταται εφικτή η δρομολόγηση μιας αντίστοιχης καμπάνιας αντίθετης πολικότητας, δηλαδή εθνικής.
Για να αλλάξουν μυαλά οι κάτοικοι αυτής της χώρας, που επιμένουν να νιώθουν και να σκέπτονται -στην πλειονότητά τους- εθνικά, υπάρχουν δύο δρόμοι: α) να αφαιρεθούν εθνικές «ρομαντικές» ιδέες από τους νόες των πολιτών και να αντικατασταθούν με άλλες, «ρεαλιστικές», β) να αντικατασταθούν οι ίδιοι οι πολίτες. Το (β), για να ολοκληρωθεί, χρειάζεται αρκετή δουλειά (δηλαδή, ακόμη περισσότερα εποικιστικά ρεύματα). Τώρα, η προσοχή της εθνομηδενιστικής υπερδομής έχει επικεντρωθεί στο (α). Και η αλλαγή των ιδεών απαιτεί πολλές επαναλήψεις του ίδιου θέματος. Η ποσότητα θα είναι τόση, ώστε να αλλάξει η ποιότητα.
Ο νόμος του μετασχηματισμού της ποσότητας σε ποιότητα έχει εφαρμογή και στα ντοκιμαντέρ καναλιών και στη διδακτέα ύλη των μαθημάτων και στο εκπαιδευτικό σύστημα και στα σίριαλ και στις θεατρικές παραστάσεις, παντού. Ο τηλεοπτικός σταθμός Σκάι ακολουθεί πιστά τούτον τον κανόνα και γι’ αυτό βλέπουμε μια συνέπεια από την πλευρά του με την υπόθεση του 1821 και την απόπειρα «βελούδινης» ή πιο ευθείας και απροσχημάτιστης αποκαθήλωσής του από τις συνειδήσεις της πλειονότητας των Ελλήνων. Η επίθεση σε πρόσωπο, ιδέα, Επανάσταση, δόγμα και θρησκευτική πεποίθηση μπορεί και να αποκληθεί από τον επιτιθέμενο «αντικειμενικότητα», όπως και το ξίδι να βαφτιστεί γλυκάδι. Η οξύτητα, όμως, της γεύσης που αφήνει είναι η ίδια.
Ο Σκάι, δίχως να αλλάζει τη βασική συνταγή, εξέλιξε τα εκφραστικά μέσα του – κυρίως όσον αφορά το πρόσωπο του παρουσιαστή. Μέχρι σήμερα, σε όλους όσοι θυμούνται την προηγούμενη απόπειρα του σταθμού να ξαναγράψει την Ιστορία έχει εντυπωθεί η εικόνα του αναμαλλιασμένου αποτυχόντα πολιτευτή της Ν.Δ. Πέτρου Τατσόπουλου, που περιπλανάτο σε χωριά και πόλεις, λόγγους και βουνοπλαγιές, αποπειρώμενος να μας «διαφωτίσει» για τους οπλαρχηγούς, τον Κολοκοτρώνη, την Τριπολιτσά και άλλα κεφάλαια της ιστορίας της Επανάστασης του 1821.
Τώρα, ο σταθμός, τον οποίο έχουμε συνηθίσει, πέρα από ντοκιμαντέρ για το 1821, να μας προβάλλει συμπαραγωγές που κάνει με τον Τούρκο πολυεκατομμυριούχο καναλάρχη και φίλο του τυράννου Ερντογάν, Ατζούν Ιλιτζαλί, χρησιμοποίησε ένα πρόσωπο με «βαρύτερο» βιογραφικό, αλλά ταυτόσημων με τον Πέτρο Τατσόπουλο αντιλήψεων για την ελληνικότητα, τον διεθνή περίγυρο και τη «λογική» με την οποία πρέπει να λειτουργεί το ελληνικό κράτος. Ο Στάθης Καλύβας είναι καθηγητής Πολιτικής Επιστήμης στην Οξφόρδη. Ο Σκάι χρησιμοποιεί ακόμα και τις κτιριακές εγκαταστάσεις του γνωστού πανεπιστημίου ως σκηνικό, μπροστά από το οποίο στέκεται κορδωμένος ο κ. Καλύβας, που εξηγεί ότι ασκεί τα καθηγητικά καθήκοντά του «εδώ στην Οξφόρδη», ώστε να ενδυθεί το τηλεοπτικό υλικό που παρουσιάζει την τήβεννο της εγκυρότητας και της αυθεντίας – κάτι που κρίνεται όλως απαραίτητο για την εμπέδωση της άποψης που επιθυμούν να περάσουν στο τηλεοπτικό κοινό και ο ίδιος και οι τηλεοπτικοί μεταπράτες του λόγου και των ιδεών του. Βαρύ και άχαρο το καθήκον να θυσιάζει κάποιος τον χρόνο του στον βωμό της ανίας που προκαλεί η παρακολούθηση τέτοιου είδους τηλεοπτικού προγράμματος, αλλά ίσως και να αποδειχθεί χρήσιμο. Για να αντικρούσεις κάτι πρέπει να το γνωρίζεις…
Ανθελληνικό παραλήρημα Καλύβα: Οι Άγγλοι έσωσαν την Ελληνική Επανάσταση!
Ο Στάθης Καλύβας, ο γνωστός διανοούμενος εξ απορρήτων του πρωθυπουργού, σε ντοκιμαντέρ του για τα 200 χρόνια Ελληνισμού, που άρχισε να προβάλλεται μετά βαΐων και κλάδων στον Σκάι από τις 6 Ιανουαρίου, προχωράει σε ατοπήματα που κανένας δεν είχε αποτολμήσει έως σήμερα.
- Του
Γιώργου Καραμπελιά
Στο πρώτο επεισόδιο, που μεταδόθηκε την Πέμπτη 6 Ιανουαρίου, υποστήριξε ανενδοίαστα πως το ελληνικό κράτος δημιουργήθηκε από τους Εγγλέζους! Σε ένα ντοκιμαντέρ μιας ώρας δεν θα ακουστούν οι λέξεις Τριπολιτσά, Δερβενάκια, Κανάρης, σφαγή της Χίου, Σουλιώτες, ούτε καν λόρδος Βύρωνας, ενώ τη μόνη μάχη την οποία αναφέρει και σχολιάζει εκτενώς είναι η Ναυμαχία του Ναυαρίνου.
Και ο τίτλος του επεισοδίου δεν είναι προφανώς η Παλιγγενεσία, η απελευθέρωση ενός έθνους, αλλά το «Μια χώρα γεννιέται» και, όπως θα τονιστεί και στο τέλος του επεισοδίου, οι Έλληνες «γεννήθηκαν το 1821»! Πού καιρός για Παλαιολόγους, παιδομάζωμα, Oρλωφικά, Ρήγα Βελεστινλή! Άλλωστε αρχίζει το ντοκιμαντέρ με το… 1826! Και μάλιστα με τον τίτλο «Η ήττα της εξέγερσης» (5.01”). Συστηματικά επιμένει να αποκαλεί το 1821 όχι Επανάσταση, αλλά «εξέγερση», η οποία ηττήθηκε και οι Άγγλοι μάς πρόσφεραν την ανεξαρτησία.
Η αμέσως επόμενη εικόνα δεν είναι, όπως θα μπορούσαμε να φανταστούμε, το Μεσολόγγι, το οποίο ανέσκαψε ο Ιμπραήμ το 1826. Ο Καλύβας, με λάγνα ανατολίτικη μουσική υπόκρουση, μας παρουσιάζει το… οθωμανικό Ιμαρέτ της Καβάλας και το άγαλμα του Μοχάμετ Αλι, του Καβαλιώτη πατέρα του Ιμπραήμ, που «παραλίγο να θέσει τέρμα στην εξέγερση των Ελλήνων» (5.40”). Η Μαρία Ευθυμίου, ειδική πλέον για τον Κολοκοτρώνη και τον Ιμπραήμ από τότε που έγραψε πως ο Κολοκοτρώνης δεν πολέμησε τον Ιμπραήμ, μας πληροφορεί ότι ο Ιμπραήμ νικούσε παντού, «η μία νίκη διαδεχόταν την άλλη και ήταν ζήτημα χρόνου, έτσι έμοιαζε, να πέσουν οι τελευταίες περιοχές», το Ναύπλιο, η Ερμιόνη και τα νησιά (7.45”).
Τι αποσιωπούν
Για να θεμελιώσουν αυτό τον ισχυρισμό αποσιωπούν και ορισμένες παραδειγματικές νίκες των Ελλήνων. Αρχικώς τη μάχη των Μύλων (13 Ιουνίου 1825), όταν ο Μακρυγιάννης, ο Υψηλάντης και ο Μαυρομιχάλης νίκησαν τον Ιμπραήμ και τον εμπόδισαν να καταλάβει το Ναύπλιο. Και είναι πασίγνωστη η φράση του Μακρυγιάννη στον Γάλλο ναύαρχο Δεριγνί, που παρατηρούσε πως η θέση των Ελλήνων ήταν πολύ αδύνατη: «Είναι αδύνατες οι θέσεις κι εμείς, όμως είναι δυνατός ο Θεός οπού μας προστατεύει και θα δείξωμεν την τύχη μας σ’ αυτές τις θέσεις τις αδύνατες».
Αποσιωπούν, ακριβώς έναν χρόνο μετά, τη μεγάλη ήττα του Ιμπραήμ στη Μάχη της Βέργας (22-25 Ιουνίου 1826), στη Μάνη. Εκεί οι ελληνικές δυνάμεις, με επικεφαλής τον Γεώργιο Μαυρομιχάλη, νίκησαν κατά κράτος ισχυρές αιγυπτιακές δυνάμεις 8.000 ανδρών. Όταν ο Ιμπραήμ προσπάθησε να αποβιβάσει για αντιπερισπασμό 1.500 Αιγυπτίους στον Διρό, τους κυνήγησαν με τα δρεπάνια στα χέρια γυναίκες, γέροντες και παιδιά. Οι Αιγύπτιοι είχαν τεράστιες απώλειες, πάνω από 1.500 άνδρες.
Τέλος, την επόμενη χρονιά, το 1827, όταν ο Κολοκοτρώνης έχει ξεκινήσει τον ανταρτοπόλεμο με το «φωτιά και τσεκούρι στους προσκυνημένους», ο Ιμπραήμ θα προσπαθήσει να τον ανακόψει με την κατάληψη της Μονής του Μεγάλου Σπηλαίου και στις 17 Ιουνίου του 1827 έφτασε στην περιοχή των Καλαβρύτων με 13.000 Αιγυπτίους και 2.000 «προσκυνημένους», υπό τον Νενέκο. Τότε ο Κολοκοτρώνης κινητοποίησε τους Πετμεζαίους, τον Φωτάκο, τον Γενναίο Κολοκοτρώνη, τον Πλαπούτα και άλλους με 1.500 άνδρες, ενώ συμμετείχαν και 100 μοναχοί υπό τον πρώην ηγούμενο Γεράσιμο Τορολό. Τελικώς στις 24 Ιουνίου, ύστερα από πολλές ώρες μάχης, οι Τουρκοαιγύπτιοι αναγκάστηκαν να υποχωρήσουν άπρακτοι, με απώλειες τουλάχιστον 300 νεκρούς.
Δηλαδή οι Έλληνες όχι μόνο δεν ήταν «τελειωμένοι», όπως μας πληροφορεί το δίδυμο των σχολιαστών, αλλά είχαν σημειώσει σημαντικές νίκες εναντίον του Ιμπραήμ, ενώ το ηθικό τους είχε αρχίσει και πάλι να ανεβαίνει. Άλλωστε είχε ήδη κληθεί και ο Καποδίστριας ως κυβερνήτης στην Ελλάδα.
Οι ρίζες της Επανάστασης, σύμφωνα με τον Καλύβα, «βρίσκονται σε μεγάλο βαθμό μακριά από τη σημερινή Ελλάδα». Και όχι βέβαια στο Σούλι, στην κλεφτουριά, στη ναυτοσύνη. «Από τις αρχές του 18ου αιώνα οι ορθόδοξοι χριστιανοί της Οθωμανικής αυτοκρατορίας ταξιδεύουν στο εξωτερικό, έρχονται σε επαφή με τις νέες ιδέες της Δύσης και θα διατυπώσουν μια επαναστατική ιδέα, τη δημιουργία ενός κράτους για το ελληνικό έθνος» (11.00 έως 11.50”).
Αφού προσπαθεί να γελοιοποιήσει τον «μύθο του κρυφού σχολειού», παρουσιάζει την εκπαίδευση των Ελλήνων να αρχίζει το… 1740 από τη Μαρούτσειο/Καπλάνειο Σχολή των Ιωαννίνων. Κι όμως, η Πατριαρχική Ακαδημία υπάρχει από το 1460 έως τον 20ό αιώνα και η Σχολή της Μονής Φιλανθρωπηνών, στα Γιάννενα, είχε δημιουργηθεί κατά τον 13ο αιώνα! Διότι η παιδεία του τουρκοκρατούμενου Ελληνισμού αποτελούσε σε μεγάλο βαθμό συνέχεια της βυζαντινής εκπαίδευσης.
Έτσι όμως θα έμπαινε στην εξίσωση και το βυζαντινό κράτος, που οι Ελληνες -και ο Ρήγας και η Φιλική Εταιρεία- προσπαθούσαν να ανασυστήσουν. Γι’ αυτό σε ολόκληρη την τηλεοπτική κατασκευή του δεν αναφέρεται καν η λέξη «Βυζάντιο». Και προφανώς τσιμουδιά για τον ρόλο της Εκκλησίας στην εκπαίδευση (από τους 1.500 δασκάλους της Τουρκοκρατίας πάνω από 1.000 ήταν κληρικοί).
Παράλληλα, δεν γίνεται ούτε καν αναφορά στις δεκάδες εξεγέρσεις και επαναστάσεις της Τουρκοκρατίας, στον Διονύσιο Φιλόσοφο το 1611 στα Γιάννενα, στα Oρλωφικά, στον Λάμπρο Κατσώνη, στον Ρήγα Βελεστινλή, στους νεομάρτυρες, στον Κοσμά τον Αιτωλό. Ο Αριστείδης Χατζής θα προσθέσει και τη δικιά του πινελιά. Αφού αναφέρει ότι οι Ελληνες ήταν έτοιμοι να επαναστατήσουν, συνεχίζει: «Αλλά για ποιον Ελληνισμό μιλάμε τώρα. Δεν είναι ο αγρότης στην Πελοπόννησο ή στη Ρούμελη ο κτηνοτρόφος» που έχουν συνείδηση του Ελληνισμού, «είναι οι έμποροι… είναι οι διανοούμενοι». (23.10”-23.40”). «Αυτοί όλοι είναι έτοιμοι, γιατί νομίζω έχουν αντιληφθεί ότι το brand name Ελληνας είναι κάτι πολύ σημαντικό στην Ευρώπη». Δηλαδή, οι γεωργοί και οι κτηνοτρόφοι έχυσαν το αίμα τους γιατί μερικές χιλιάδες έμποροι και διανοούμενοι μπόρεσαν να κάνουν μια καλή τοποθέτηση του brand name Έλληνας!
Οι Έλληνες… βοήθησαν
«Τον Μάιο του 1827, με την πτώση της Αθήνας, η εξέγερση των Ελλήνων είναι ουσιαστικά νεκρή. Όμως τέσσερις μήνες μετά τον Οκτώβριο του 1827 η επιτυχία του αγώνα είναι σχεδόν εξασφαλισμένη… Η απάντηση βρίσκεται ξανά εκτός Ελλάδος. Η Συνθήκη του Λονδίνου τον Ιούλιο του 1827 ισοδυναμεί με την πράξη γένεσης του ελληνικού κράτους» (30′-31′).
Χωρίς βέβαια να γίνεται καμία αναφορά στην Έξοδο του Μεσολογγίου, που ξεσήκωσε την κοινή γνώμη της Ευρώπης και αποτέλεσε την άμεση αφορμή για τη Συνθήκη του Λονδίνου και τη ναυμαχία. H υπεράνθρωπη αντίσταση του Μεσολογγίου, ο δαυλός του Χρήστου Καψάλη και οι εκατόμβες των θυμάτων συνέβαλαν καταλυτικά στην αναζωπύρωση του φιλελληνισμού. Στο Παρίσι θα πραγματοποιηθεί μαζική διαδήλωση φοιτητών στα Ανάκτορα, στις 18 Απριλίου 1826, ο Τζοακίνο Ροσίνι θα διευθύνει κονσέρτο υπέρ της Φιλελληνικής Εταιρείας, ενώ στα «Κεφάλια του Σαραγιού», του Βικτόρ Ουγκό, τρία κομμένα κεφάλια αγωνιστών αφηγούνται τις τελευταίες στιγμές του Μεσολογγίου. Η Συνθήκη του Λονδίνου της 6ης Ιουνίου 1827 και η Ναυμαχία του Ναυαρίνου που ακολούθησε θα αποτελέσουν έναν μεταθανάτιο «θρίαμβο» για τους αγωνιστές του Μεσολογγίου. Και το επιστέγασμα: Ο Στάθης Καλύβας ερωτά τη συνομιλήτριά του Μαρία Ευθυμίου: «Η φράση ότι την Ελληνική Επανάσταση τη διέσωσαν οι ξένοι, αλλά οι Έλληνες βοήθησαν τους ξένους να τη διασώσουν, πώς σας φαίνεται, συμφωνείτε;» (43.00”-43.10”). Στη συνέχεια ο Καλύβας επανέρχεται στην έμμονη ιδέα του και ρωτάει τον Ρόντρικ Μπίτον: «Θα λέγατε ότι η σύγχρονη Ελλάδα γεννήθηκε στο Λονδίνο;» (42.32”). Ο Μπίτον, η παλαιά αλεπού της Αλβιώνος, απαντά: «Δεν λέω ότι οι Ελληνες δεν θα μπορούσαν να κατακτήσουν την αυτονομία τους. Μπορεί κανείς να φανταστεί την Πελοπόννησο με κυβερνήτη τον Θεόδωρο Κολοκοτρώνη, τον γέρο του Μοριά. Θα είχαν πλήρη αυτονομία στην περιοχή τους, αλλά δεν θα είχε αλλάξει η ιστορία της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας» (43′)! Δηλαδή, ο Μπίτον αναγνωρίζει πως οι Έλληνες είχαν τη δυνατότητα αφ’ εαυτών να κατακτήσουν την αυτονομία τους χωρίς το Ναυαρίνο και το Πρωτόκολλο του Λονδίνου, αλλά όχι πλήρη ανεξαρτησία. Ωστόσο, αυτό που περιγράφει ήταν ακριβώς η πολιτική της Αγγλίας, που επιζητούσε ένα ελληνικό κράτος «αυτόνομο», αλλά φόρου υποτελές στον Σουλτάνο. Και στη Συνθήκη του Λονδίνου, το 1827, την οποία τόσο εξυμνεί ο Καλύβας, και στο νέο Πρωτόκολλο του Λονδίνου, στις 4/16 Νοεμβρίου 1828, που θα περιορίζει μάλιστα τα όρια του νέου κράτους στην Πελοπόννησο και στις Κυκλάδες!
Ούτε ο Καποδίστριας!
Ο Καλύβας και η Ευθυμίου, εξάλλου, χρησιμοποιούν το γεγονός ότι οι τρεις δυνάμεις συγκεντρώνονταν στο Λονδίνο, όπου υπήρχε μόνιμος μηχανισμός των τριών δυνάμεων (όπως σήμερα θα λέγαμε Πρωτόκολλο της Γενεύης ή της Λωζάννης), για να διογκώσουν τον θετικό ρόλο της Αγγλίας, η οποία, αντίθετα, ήταν εκείνη που έβαζε τα περισσότερα εμπόδια στις ελληνικές διεκδικήσεις. Ωστόσο ο Καποδίστριας, που δεν κρίνεται άξιος να μνημονευτεί, μπόρεσε να χρησιμοποιήσει τη φιλελληνική στροφή της γαλλικής πολιτικής και τον Ρωσοτουρκικό Πόλεμο. Δύναμη 15.000 ανδρών υπό τον στρατηγό Μεζόν θα έλθει τον Αύγουστο του 1828, ενώ ο κυβερνήτης ενίσχυσε την ελληνική παρουσία στη Στερεά Ελλάδα. Τακτική που επισφραγίστηκε με τη μεγάλη νίκη της Πέτρας στις 12 Σεπτεμβρίου 1829, όταν 8.000 Τούρκοι ηττήθηκαν από τον Δημήτριο Υψηλάντη.
Τελικώς ήταν η ήττα της Τουρκίας στον Ρωσοτουρκικό Πόλεμο που θα υποχρεώσει την Αγγλία με τη Συνθήκη της Αδριανούπολης τον Σεπτέμβριο του 1829 να αποδεχθεί ένα αυτόνομο ελληνικό κράτος με διευρυμένα σύνορα (γραμμή Παγασητικού – Αμβρακικού). Κι όμως, παρότι σε νέο Πρωτόκολλο τον Φεβρουάριο του 1830 αναγνωρίστηκε ανεξάρτητο ελληνικό κράτος, οι Αγγλοι θα περιορίσουν τα όριά του μεταξύ των εκβολών του Αχελώου και του Σπερχειού, έτσι ώστε να μη συνορεύει η δυτική Ελλάδα με τα αγγλοκρατούμενα Επτάνησα! Ο Καποδίστριας όμως διατηρεί τις ελληνικές δυνάμεις στη δυτική Στερεά Ελλάδα και τελικώς, καθώς Ρώσοι και Γάλλοι στήριζαν τις ενέργειές του, θα υποχρεωθεί και η Αγγλία να υποχωρήσει και θα γίνουν αποδεκτά τα σύνορα στη γραμμή Παγασητικού – Αμβρακικού στις 14/26 Σεπτεμβρίου 1831, λίγες ημέρες πριν από τη δολοφονία του Κυβερνήτη.
Ως αποκορύφωμα, η τελευταία ερώτηση στην Ευθυμίου είναι: «Σε μεγάλο βαθμό η μεταμόρφωση – μετάλλαξη των Ρωμιών σε Ελληνες είναι κάτι που γίνεται μέσα στην Επανάσταση, στη διάρκεια της Επανάστασης;» (45.52”) Η δε απάντηση της ιστορικού: «Αυτό είναι αναπόφευκτο…» (46′)! Ετσι, ο Καλύβας έρχεται να κλείσει το μάτι στον αριστερό εθνομηδενισμό που, από τον Χομπσμπάουμ μέχρι τον Μπαλτά, τον Λιάκο και τον… Φίλη υποστηρίζει πως ο νεότερος Ελληνισμός δεν συγκροτείται μετά το Ματζικέρτ και το 1204, αλλά μετά την Επανάσταση του ’21. Η Επανάσταση, κάτω από τη φωτισμένη καθοδήγηση των «εξωστρεφών Ελλήνων», θα δημιουργήσει αυτό το «νέο έθνος», το οποίο εν τέλει δεν αποτελεί παρά ένα απλό δημιούργημα της Αγγλίας.
«Μπορεί να υπάρξει Ελλάδα δίχως Έλληνες»!
Ο Στάθης Καλύβας, που μάλλον έχει γοητεύσει τον Κυριάκο Μητσοτάκη, όπως ο Βαρουφάκης τον Τσίπρα, ήδη από το 2019 προφήτευε το τέλος του ελληνικού έθνους μέσω της μετανάστευσης. Στις 3 Νοεμβρίου του 2019 σε άρθρο του στην «Καθημερινή» θα υποστηρίξει πως δεν πρέπει να αγωνιζόμαστε αδίκως για να ανατάξουμε τη δημογραφία της χώρας. «Θα πρέπει να αποδεχτούμε το γεγονός πως στην ανθρώπινη ιστορία, στη μεγάλη της διάρκεια… η πληθυσμιακή καθαρότητα και σταθερότητα είναι μύθοι. Οι άνθρωποι μετακινούνται συνεχώς, είτε ειρηνικά είτε βίαια, με αποτέλεσμα ο πληθυσμός διαφόρων περιοχών να μεταλλάσσεται συνεχώς». Θα μας διαβεβαιώσει πάντως πως ακόμα κι αν πάψουν να υπάρχουν οι Έλληνες, η Ελλάδα θα συνεχίσει να… κατοικείται, παρά τη «μεγάλη αντικατάσταση» που θα έχει λάβει χώρα! «Η Ελλάδα αποτελεί προνομιακό τόπο και στο κοντινό μέλλον θα τραβήξει ανθρώπους, τόσο από πλούσιες χώρες που θα θέλουν να ζήσουν σ’ αυτή όσο και από φτωχές χώρες, οι οποίοι αναζητούν ασφάλεια και ελευθερία. Είναι, δηλαδή, εντελώς απίθανο η Ελλάδα να αδειάσει από ανθρώπους.
… Εμείς, οι σημερινοί Έλληνες, έχουμε την ιστορική αποστολή, ως ένας κρίκος σε μια μακρά ανθρώπινη αλυσίδα που έζησε στον τόπο αυτόν, να μεταδώσουμε κάποιες πολύ σημαντικές αξίες μας στους ανθρώπους που θα μας διαδεχθούν στον τόπο αυτόν, είτε συνδεόμαστε γονιδιακά μαζί τους είτε όχι».
Δηλαδή ο Καλύβας δεν είδε μόνο τη γέννηση ενός έθνους αλλά και τον θάνατό του. Αν τον αφήσουμε.