Τα βασικά σημεία του νόμου 4387/2016 σε ότι αφορά τις ασφαλιστικές εισφορές των αγροτών είναι:
- Οι εισφορές προς τον ΟΓΑ για σύνταξη αυξάνονται κατά 3% και διαμορφώνονται έτσι στο 10% επί του πο-σού καθεμίας από τις 7 ασφαλιστικές κατηγορίες για την περίοδο από 1/7/2015 ως 31/12/2016, ενώ οι εισφορές υγειονομικής περίθαλψης από 1/1/2016 ως 31/12/2016 διαμορφώνονται στο 3,61% επί των πο-σών των ασφαλιστικών κατηγοριών από 2,50% που είναι σήμερα.
- Από 1/1/2017 οι εισφορές που θα καταβάλουν οι αγρότες στον ΟΓΑ θα συνδέονται με το φορολογητέο τους εισόδημα όπως αυτό προκύπτει από τα εισοδήματα του προηγούμενου έτους.
- Οι συνολικές εισφορές προκύπτουν από το άθροισμά των συνταξιοδοτικών, των εισφορών υγειονομικής περίθαλψης και αυτών υπερ του Λογαριασμού Αγροτικής Εστίας
- Οι συνταξιοδοτικές εισφορές ξεκινούν ως ποσοστό 14% επί του φορολογητέου εισοδήματος για το 2017 (εισοδήματα 2016) για να καταλήξουν από το 2022 και μετά σε ποσοστό 20%.
- Αντίστοιχα οι εισφορές υγειονομικής περίθαλψής ξεκινούν από 4,76% για το 2017 για να καταλήξουν στο 6,95% από το 2019 και μετά.
- Από το 2017 και μετά καταβάλλεται για τον Λογαριασμό Αγροτικής Εστίας εισφορά ίση με το 0,25% του φορολογητέου εισοδήματος.
Το σύνολο λοιπόν των ασφαλιστικών εισφορών προς τον ΟΓΑ διαμορφώνεται από 18,98% επί του εισοδή-ματος για το 2017 και αυξάνεται κάθε χρόνο μέχρι ποσοστού 27,20% για το 2022 και μετά.
Οι κατώτατες ασφαλιστικές εισφορές για τους ασφαλισμένους στον ΟΓΑ καθορίζονται επί τη βάσει του 70% του βασι-κού μισθού άγαμου ηλικίας άνω των 25 ετών. Ο βασικός αυτός μισθός σήμερα διαμορφώνεται στα 586,08€ και επο-μένως το ελάχιστο ετήσιο ασφαλιστέο εισόδημα για τον ΟΓΑ διαμορφώνεται στα 4.923,07€ (70% Χ 586,08€ Χ 12 μήνες). Οι κατώτατες ασφαλιστικές εισφορές λοιπόν για κάθε έτος υπολογίζονται με τα αντίστοιχα ποσοστά επί του κατώτατου ασφαλιστέου εισοδήματος.Οι ανώτατες ασφαλιστικές εισφορές καθορίζονται επί τη βάσει του 10πλάσιου του βασικού μισθού άγαμου ηλικίας άνω των 25 ετών. Έτσι το ανώτατο ετήσιο ασφαλιστέο εισόδημα είναι: 10 Χ 586,08€ Χ 12 μήνες = 70.329,60 €
Αυξήσεις έως και 77,80% !
Η διαμόρφωση των ασφαλιστικών εισφορών του ΟΓΑ από το προηγούμενο καθεστώς μέχρι και το 2022, οι κατώτα-τες συνολικές εισφορές προς ΟΓΑ αυξάνονται από 8,83% για το 2016 έως και 77,80% από το 2022 σε σχέση με τις κατώτατες συνολικές εισφορές που ίσχυαν βάσει του προηγούμενου καθεστώτος.
2. Φορολογικό αγροτών
Τα βασικά σημεία του νόμου 4387/2016 σε ότι αφορά το φορολογικό των αγροτών:
- Καταργείται η φορολόγηση των εισοδημάτων από ατομική γεωργική επιχείρηση με συντελεστή 13% και πλέον τα εισοδήματα αυτά που προκύπτουν από 1/1/2016 φορολογούνται με την κλίμακα των μισθωτών και συνταξιούχων που πλέον διαμορφώνεται ως εξής:
- Πλέον ισχύει και για τα εισοδήματα από ατομική αγροτική επιχείρηση η έκπτωση του φόρου η οποία και διαμορφώνει το αφορολόγητο όριο, όπως ακριβώς ισχύει και για μισθωτούς και συνταξιούχους. Η έκπτωση του φόρου συναρτάται από τα εξαρτόμενα τέκνα και διαμορφώνεται ως εξής:
- Από τις άμεσες ενισχύσεις που λαμβάνουν οι παραγωγοί από τον 1ο Πυλώνα της ΚΑΠ λαμβάνονται υπόψη για τον καθορισμό του κέρδους και άρα του φορολογητέου εισοδήματος: εξ’ ολοκλήρου η βασική καθώς και η πράσινη και οι συνδεδεμένες κατά το ποσό που υπερβαίνει τις 12.000€. Πλέον δεν υπάρχει αφορολόγητο όριο για τη βασική ενίσχυση.
- Επιπλέον, με τις διατάξεις της παραγράφου 38 του άρθρου 72 του ν. 4172/2013 προβλέπεται ότι από το φορολογικό έτος 2016 ο συντελεστής υπολογισμού της προκαταβολής φόρου εισοδήματος έναντι του επό-μενου έτους αυξάνεται από το 75% στο 100% του κύριου φόρου εισοδήματος. Η διάταξη αυτή θα ισχύσει και για τους φορολογούμενους που αποκτούν εισοδήματα από αγροτικές δραστηριότητες.
Οι προηγούμενες επιβαρύνσεις έρχονται μια στιγμή που στο διάστημα των τελευταίων ετών διαπιστώνεται εξαιρετικά μεγάλη αύξηση του κόστους παραγωγής. Είναι χαρακτηριστικό ότι στην τετραετία 2009- 2012 η άνοδος του κόστους παραγωγής στην γεωργική παραγωγή υπερβαίνει, σε απόλυτο μέγεθος, το επίπεδο του 1 δις ευρώ (1.052 εκατ. ευ-ρώ περίπου), παρουσιάζοντας αύξηση της τάξεως του 22,5% και πλέον.
Επισημαίνεται ότι στην τριετία 2009-2012 οι φόροι από 181,3 εκατ. ευρώ ανήλθαν σε 351,2 εκατ.ευρώ σημειώνοντας αύξηση της τάξεως του 93% και πλέον. Μεταξύ των επιμέρους κατηγοριών εισροών η δυσμενέστερη μεταβολή ανα-φέρεται στο κόστος των ζωοτροφών, που αυξήθηκε κατά 31% περίπου σε μια τετραετία, ανερχόμενο το 2012 στο ύψος των 2,12 δις ευρώ. Μεγαλύτερη ωστόσο ήταν η αύξηση στο κόστος της ενέργειας, που αυξήθηκε στην αναφε-ρόμενη τετραετία κατά 64%, υπερβαίνοντας το 2012 το επίπεδο του 1,5 δις ευρώ.Όπως φαίνεται και στο σχετικό Πίνακα 1, κατά μέσο όρο (2008-2012) οι δύο αυτές συνιστώσες-κόστους παραγωτής καλύπτουν αθροιστικά το 55% της συνολικής ενδιάμεσης ανάλωσης στη γεωργική παραγωγή.
Πίνακας 1: Ενδιάμεση ανάλωση ( Μέσος όρος 2008-2012)
ΔΑΠΑΝΕΣΠοσοστό συμμετοχής
επι συνολ. δαπανών
Ζωοτροφές 35,30%
Ενέργεια 19,70%
Αλλα αγαθά & υπηρεσίες10,90%
Γεωργικές υπηρεσίες 8,80%
Σπόροι & πολλαπλασιαστικό υλικό6,30%
Λιπάσματα & εδαφοβελτιωτικά4,70%
Φυτοπροστατευτικά προιόντα4,10%
Συντήρηση υλικών 2,80%
Κτηνιατρικές Δαπάνες 1,50%
Λοιπές 3,70%
Πηγή: Eurostat, Οικονομικοί Λογαριασμοί για τη Γεωργία
Επίσης λόγω της νέας Κοινής Αγροτικής Πολιτικής (ΚΑΠ), η κατανομή των άμεσων πληρωμών στους δικαιούχους, με κλιμάκωσή τους ανάλογα με το εύρος τους(έκταση στρεμμάτων) σύμφωνα με την οποία το μεγαλύτερο μέρος των πα-ραγωγών της χώρας αποτελείται από γεωργούς που εισπράττουν ποσά μικρότερα των 5.000 ευρώ. Η κατηγορία αυτή συγκεντρώνει (κατά το 2011) το 75% των γεωργών που εισέπραξαν μόλις το 17% της συνολικής αξίας.
Από την άλλη πλευρά, ένα πολύ μικρό ποσοστό παραγωγών (1,3%), που εισέπραξαν ενισχύσεις μεγαλύτερες των 50.000 ευρώ, απορρόφησε το 23%του συνόλου των άμεσων πληρωμών.Η τάση αυτή της χρηματοδότησης των με-γάλων σε μέγεθος εκτάσεις κατά την περίοδο 2013-2018 αυξάνεται, με ταυτόχρονη μείωση των άμεσων ενισχύσεων κατά 12,5% (απο 2.221.653.300,00 ευρώ το 2013 σε 1.947.177.000,00 ευρώ το 2020), μείωση δηλαδή κατά 274,5 εκατ. ευρώ.
Οι προηγούμενες εξελίξεις και κυρίως η σημαντική άνοδος του κόστους παραγωγής είχαν ως συνέπειατο αγροτικό ει-σόδημα (εισόδημα συντελεστών παραγωγής) να περιοριστεί το 2012, σε τρέχουσες τιμές στο ύψος των 5,57 δις ευρώ μαζί με τις επιδοτήσεις (2,9 δις ευρώ), παρουσιάζοντας εκ νέου μείωση (-5,3%), μετά την προηγούμενη, ιδιαίτερα σημα-ντική πτώση του (-9,8%). Σωρευτικά το διάστημα της τετραετίας 2009-2012 το αγροτικό εισόδημα μειώθηκε κατά 20 % πτώση η οποία σε απόλυτο μέγεθος αντιστοιχεί σε απώλεια της τάξεως του 1,4 δις ευρώ περίπου1.
Τα παραπάνω είχαν σαν αποτέλεσμα βάσει των φορολογικών δηλώσεων του 2015 το εισόδημα των αγροτών να αποτυπώνεται στον παρακάτωΠίνακα 2:
ΕισόδημαΠλήθος φορολογούμενων
Εως 1.000 ευρώ 236.627
1.001 έως 5.000 128.764
5001 έως 10.000 36.413
10.001 έως 15.00012.803
15.001 έως 20.0005.870
20.001 έως 50.0009.360
50.001 έως 100.0001.580
100.001 έως 500.000371
500.001 και πάνω2
ΣΥΝΟΛΟ 431.790
Βάσει των παραπάνω διαπιστώσεων, αποδεικνύεται οτι αποτελεί κεντρική πολιτική επιλογή της Ε.Ε. είναι η αριθμητική μείωση των αγροτών(λόγω επιβίωσης), με την και την συγκεντρωποίηση της αγροτικής παραγωγής σε μεγάλες μονά-δες.
Έτσι, τα βασικότερα θέματα που οφείλει μια «κυβέρνηση κοινωνικής σωτηρίας» να προωθήσει άμεσα είναι:
- Αμεση έναρξη της παραγωγής όλων των αγαθών που η παραγωγή τους καταστράφηκε από την ΚΑΠ άρνηση εφαρμογής των προτιμησιακών συνθηκών της ΕΕ για προϊόντα που παράγονται και στην Ελλάδα. Μεγάλες και στοχευμένες ενισχύσεις σε τομείς ιδιαίτερου ενδιαφέροντος όπως το μαλακό σιτάρι, η παρα-γωγή οσπρίων και η αγελαδοτροφία. Τα παραπάνω συνιστούν και φυσικά ρήξεις με την ΕΕ και τις πολι-τικές της.
- Ο σχεδιασμός της βιομηχανοποίησης των αγροτικών προιόντων όπως επαναλειτουργία της βιομηχανίας ζάχαρης, βιομηχανικών φυτών(π.χ. τεύτλα, βαμβάκι, κ.α). Στόχος θα είναι τα τελικά αγροτικά προιόντα να βρίσκονται στο τελικό στάδιο της βιομηχανοποίησης. Αυτό βεβαίως προυποθέτει δημόσιες και ιδωτικές επενδύσεις.
- Λόγω της της διακλάδωσης της αγροτικής παραγωγής με άλλους κλάδους (τουρισμός. κλπ), επικέντρωση για της παραγωγή των λεγόμενων μεσογειακών προιόντων, ούτως ώστε να λειτουργείσυμπληρωματικά και όχι ανταγωνιστικά στη γεωργία των άλλων ευρωπαικών χωρών.
- Αναδιοργάνωση της αγροτικής παραγωγής. Ψήφιση νέου νόμου για τούς συνεταιρισμούς με σαφείς διατά-ξεις ελέγχου ως πρός το σκοπό και την οικονομική τους διαχείριση. Ο σκοπός θα ελέγχεται απο το υπουρ-γείο αγροτικής ανάπτυξης , ο δε οικονομικός έλεγχος θα γίνεται απο μέλη του οικονομικού επιμελητηρίου κατόπιν κλήρωσης. Η αλήστου μνήμης πρακτική των επι ημερών ΠΑΣΟΚ- Ν.Δ. είναι πρόσφατη. Με άμεση συμμετοχή των αγροτών και βαθειά δημοκρατικές διαδικασίες. Σε αρκετές περιοχές ο κατακερματισμός του κλήρου επιβάλλει τον άμεσο αναδασμό με την ενεργό συμμετοχή και συμφωνία των αγροτών μέσα από τους συνεταιρισμούς τους. Από τηνοικονομική σκοπιά οι συνεταρισμοί αξιοποιούν τη διαπραγματευτική δύναμη και τις οικονομίες κλίμακας που είναι αποτέλεσμα του μεγέθους που αποκτούν, με τη συσπείρωση των επί μέρους μικρών μονάδων. Μέσα στον αγροτικό συνεταιρισμό η μικρή αγροτική εκμετάλλευση γίνεται μεγάλη και η μεγάλη μεγαλύτερη.
1. (ΠΑΣΕΓΕΣ-Ιούλιος-2013)
*Πηγή: sxedio-b.gr. Ο Γιάννης Περάκης είναι οικονομολόγος.
