Μόνο απρόοπτα δεν ήταν τα επεισόδια που ξέσπασαν στο Βελιγράδι τo προηγούμενο Σαββατοκύριακο. Συγκεκριμένα, το Σάββατο το βράδυ χιλιάδες Σέρβοι συγκεντρώθηκαν έξω από τη δημόσια τηλεόραση στο Βελιγράδι και εισέβαλαν στο κτίριο της, φωνάζοντας συνθήματα εναντίον της κυβέρνησης, ενώ ανάλογη συγκέντρωση πραγματοποιήθηκε και την Κυριακή με τους διαδηλωτές να απειλούν ότι θα κρατήσουν εγκλωβισμένο τον πρόεδρο της χώρας Αλεξάνταρ Βούτσιτς στο προεδρικό μέγαρo.
Ο ίδιος, ατάραχος, μετά την προγραμματισμένη συνέντευξη Τύπου έπαιξε μια παρτίδα σκάκι δείχνοντας με αυτό τον τρόπο ότι μπορεί να περάσει ατελείωτες ώρες εντός του προεδρικού μεγάρου. Κάτι που δε χρειάστηκε καθώς μετά από λίγες ώρες οι συγκεντρωμένοι αποχώρησαν κι ο ίδιος ο πρόεδρος της Σερβίας εξήλθε του προεδρικού, μην αφήνοντας χαμένη την ευκαιρία να χαιρετήσει τους ελάχιστους που είχαν απομείνει από τους 2.000 περίπου διαδηλωτές.
Η αφορμή για τη συγκέντρωση του προηγούμενου Σαββατοκύριακου ήταν οι διεργασίες που είναι σε εξέλιξη με εντατικούς μάλιστα ρυθμούς από το καλοκαίρι του 2018 γύρω από το Κόσσοβο. Ειδικότερα οι διαδηλωτές κατήγγειλαν σχέδιο της κυβέρνησης που προωθεί αποφασιστικά ο ίδιος ο πρόεδρος, βάσει του οποίου η Σερβία θα αναγνωρίσει το Κόσσοβο κι ως αντάλλαγμα θα προσαρτήσει στα εθνικά της σύνορα βόρειες επαρχίες του Κοσόβου, όπου κατοικούν περίπου 100.000 Σέρβοι και θεωρούνται μάλιστα ως τόποι ξεχωριστής ιστορικής σημασίας για τους ίδιους. Η πρόοδος που έχει επιτευχθεί μεταξύ των δύο πολιτικών ηγεσιών έγινε εμφανής τον Φεβρουάριο κατά τη διάρκεια του Συνέδριου Ασφαλείας του Μονάχου όταν κι οι δύο ηγέτες άνοιξαν τα χαρτιά τους. Ο μεν σέρβος πρόεδρος δήλωσε ότι «και οι δύο ξέρουμε τι θέλουμε και δεν είναι τόσο μακριά όσο φαίνεται». Ο δε ηγέτης του Κοσόβου Χασίμ Θάτσι δήλωσε την αισιοδοξία του ότι το 2019 θα είναι έτος συμφωνίας.
Η συμφωνία μεταξύ των δύο μερών προωθείται σθεναρά από τις ΗΠΑ και την υπεύθυνη για θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Ασφάλειας της ΕΕ, Φεντερίκα Μογκερίνι. Η Γερμανία, δε φαίνεται να στοιχίζεται πλήρως πίσω από το προωθούμενο σχέδιο καθώς η τελευταία δήλωση του Βερολίνου εξέφραζε σοβαρές επιφυλάξεις για τις συνέπειες που θα ακολουθήσουν. Συγκεκριμένα, αυτό που είχε ειπωθεί είναι ότι υπάρχει κίνδυνος ένα τέτοιο σχέδιο να ανοίξει ξανά το κουτί της Πανδώρας στα Βαλκάνια. Μικρά ή μεγάλα εμπόδια σε ένα τέτοιο σχέδιο επίλυσης θα θέσει και η άρνηση πέντε κρατών – μελών της ΕΕ να αναγνωρίσουν το Κόσοβο: Ισπανία, Σλοβακία, Ρουμανία, Κύπρος και Ελλάδα. Παρόλα αυτά προωθητικό ρόλο στην αναγνώριση του Κοσόβου διαδραματίζουν οι Βρυξέλλες κι η προοπτική ένταξης των δυτικών Βαλκανικών χωρών στην ΕΕ, καθώς η επίλυση των διαφορών Σερβίας – Κοσόβου και η αναγνώριση του τελευταίου αποτελούν προϋπόθεση για την ένταξη.
Ως προς το παρών, το σχέδιο φαίνεται να έχει τελματώσει καθώς οι αβρότητες μεταξύ Θάτσι και Βούτσιτς επισκιάστηκαν από την άρνηση του Βελιγραδίου να συναινέσει στην ένταξη του Μαυροβουνίου στην Ίντερπολ, με την Πρίστινα να απαντά επιβάλλοντας δασμούς ακόμη και ύψους 100% σε πολλά σερβικά προϊόντα. Στην πράξη δηλαδή ναρκοθετώντας τη συνεργασία μεταξύ των δύο μερών. Η κάθε κίνηση πάντως βρίθει συμβολισμών: Σε ό,τι αφορά την ένταξη του Κοσόβου στην Ίντερπολ έκπληξη δεν πρέπει να προκαλεί το «κόκκινο» της Σερβίας, αλλά το «πράσινο φως» όλων των άλλων κρατών, δεδομένου ότι αποτελεί πρωτεύουσα του οργανωμένου εγκλήματος: Πορνεία, ναρκωτικά και όπλα διατίθενται στις καλύτερες τιμές, άμεσα παραδοτέα. Το κρατίδιο που δημιούργησε το ΝΑΤΟ για να επιταχύνει την αποσύνθεση της Σερβίας φέρει τα πιο αποτρόπαια φυσιογνωμικά χαρακτηριστικά του δημιουργού του. Από την άλλη, η οξύτατη αντίδραση των ΗΠΑ απέναντι στους κοσοβάρικους δασμούς στα σερβικά προϊόντα είναι τουλάχιστον ακατανόητη καθώς κι η Ουάσιγκτον μετέρχεται ακριβώς των ίδιων μέσων για να συνετίσει τους εχθρούς της. Γιατί λοιπόν οι δασμοί των ΗΠΑ απέναντι στην Κίνα να είναι θεμιτοί κι οι δασμοί του Κοσόβου στη Σερβία αθέμιτοι;
Παράλληλα, πολλαπλό ενδιαφέρον παρουσιάζει η στάση της Μόσχας. Αντίθετα με ό,τι θα περίμενε κανείς η Ρωσία δε φέρεται να προβάλλει αντιρρήσεις απέναντι σε αυτό το ενδεχόμενο. Πίσω από την στροφή της ρωσικής διπλωματίας ενδεχομένως να βρίσκεται η εξυπηρέτηση των δικών της άμεσων συμφερόντων. Αρχικά, η αποδοχή του Βελιγραδίου να περάσει από τα εδάφη του η επέκταση του αγωγού Turk Stream, όπως συμφωνήθηκε μεταξύ του Ρώσου ηγέτη Βλαντιμίρ Πούτιν και του σέρβου προέδρου κατά την επίσκεψη του πρώτου στη σερβική πρωτεύουσα τον Ιανουάριο. Το σερβικό τμήμα, με την επωνυμία New Transmission Gas Pipeline (NTGP) με βάση tweet του ρώσου πρέσβη στη Σερβία, Αλεξάντερ Τσέπουριν, θα είναι έτοιμο το 2020 και θα αρχίσει όχι μόνο η προμήθεια ρωσικού αερίου αλλά και η είσπραξη από τη Σερβία τελών διέλευσης για το αέριο που θα φτάνει μέσω της Σερβίας στην Ουγγαρία, αφού πρώτα περάσει από την Βουλγαρία. Η Ρωσία μάλιστα εμφανίστηκε διατεθειμένη να επενδύσει 1,4 δισ. δολ. στον σερβικό αγωγό. Δεν αποκλείεται επομένως η Σερβία να έκανε μια διπλή συμφωνία: αναγνώριση έναντι εδαφών με το Κόσοβο και έγκριση της συμφωνίας έναντι αγωγού με τη Ρωσία. Ένα «ντιλ» ωστόσο που μένει να αποδειχθεί πόσο θα κρατήσει.
Σε κάθε περίπτωση, η συμφωνία Βούτσιτς – Θάτσι είναι αρνητική εξέλιξη και ωρολογιακή βόμβα για τα Βαλκάνια για δύο λόγους: Γιατί, πρώτο, ως αρχή έχει την δημιουργία εθνικά ομοιογενών κρατών. Δεύτερο, θα δώσει νέα αυτοπεποίθηση στους Αλβανούς που μπορεί να ζητήσουν την απόσχισή τους από την Βόρεια Μακεδονία και στη συνέχεια από κοινού με τε τους Κοσοβάρους να ζητήσουν την προσάρτηση των μη βιώσιμων ούτως ή άλλως κρατών τους στην Αλβανία δημιουργώντας την Μεγάλη Αλβανία…
Πηγή: Νέα Σελίδα