Η ΕΚΠΟΙΖΩ έχει διανύσει μια πορεία 30 χρόνων στην Ελληνική Κοινωνία, όπου με συνέπεια και συνέχεια προασπίζεται τα δικαιώματα και οικονομικά συμφέροντα των καταναλωτών. Έχει πετύχει αρκετά όχι όμως όσα θα θέλαμε…..
Την τελευταία 10ετία – της κρίσης- ασχολείται σε μεγάλο βαθμό με την υποστήριξη των υπερχρεωμένων δανειοληπτών/καταναλωτών. Έχει διαχειριστεί περίπου 20.000 υπερχρεωμένων νοικοκυριών εξατομικευμένα και έχει μια τεράστια εμπειρία και τεχνογνωσία στο χώρο αυτό.
Το συμπέρασμα είναι ότι δεν έχουν δοθεί λύσεις ρεαλιστικές και βιώσιμες στην ελληνική κοινωνία από τις εκάστοτε κυβερνήσεις, αλλά και από τις τράπεζες. Αντιθέτως αμφότεροι έκρυβαν το πρόβλημα κάτω από το χαλί, αγνοώντας επιδεικτικά την κατάσταση που περιήλθαν τα ελληνικά νοικοκυριά αν υπαίτια (ανεργία, μείωση μισθών και συντάξεων, φοροεπιδρομή).
Και έρχομαι στο παρόν, τις τελευταίες ημέρες γίνεται μεγάλος θόρυβος για το θέμα της προστασίας της κύριας κατοικίας, την κατάργηση του ν. Κατσέλη και την αντικατάστασή του με έναν νέο νόμο δήθεν ευνοϊκό για τους δανειολήπτες
Αυτό που ανακοίνωσε η Κυβέρνηση δεν έχει καμία σχέση με το νόμο Κατσέλη. Ο Νόμος Κατσέλη δίνει τη δυνατότητα, σε όποιον αποδεδειγμένα περιέρχεται σε μόνιμη αδυναμία πληρωμής, να ρυθμίσει το σύνολο των χρεών του, με βάση τις πραγματικές του δυνατότητες, και να διασώσει την κατοικία του, αφού καταβάλλει στους πιστωτές τους, εντόκως, με μία μακρόχρονη ρύθμιση το ποσόν το οποίο θα εισέπρατταν από τη ρευστοποίησή της.
Στις ανακοινώσεις της Κυβέρνησης δεν πρόκειται για θεσμό συλλογικής ρύθμισης των χρεών του οφειλέτη αλλά για ένα τραπεζικό προϊόν, για ένα πρόγραμμα ρύθμισης κάποιων δανείων, το οποίο οι τράπεζες θα προσφέρουν ως συμβολικό αντίτιμο για την κατάργηση του Νόμου Κατσέλη όσον αφορά την προστασία της κύριας κατοικίας.
Όσον αφορά το νέο πρόγραμμα επιφυλασσόμαστε να το σχολιάσουμε όταν, μετά το στάδιο της διαφήμισης, εάν και εφόσον ακολουθήσει η ενημέρωση.
Επισημαίνουμε, ωστόσο, και προκειμένου να μην καλλιεργούνται αυταπάτες, προς το παρόν τα εξής:
- Αφορά ενυπόθηκα εξασφαλισμένες οφειλές που την 31.12.2018 ήταν ληξιπρόθεσμες. Επομένως, η ρύθμιση έχει προσωρινό χαρακτήρα και δεν αφορά οφειλέτες που θα είναι σε αδυναμία στο μέλλον να αποπληρώσουν τα χρέη τους.
Δεν αφορά οφειλέτες που είναι ήδη σε αδυναμία και βρίσκονται την 31.12.2018 σε μία προσωρινή ρύθμιση (π.χ. καταβολής μόνο τόκων) και συνεπώς δεν είναι η οφειλή τους ληξιπρόθεσμη.
Δεν αφορά υπερχρεωμένους οφειλέτες οι οποίοι έχουν πολλές άλλες ληξιπρόθεσμες οφειλές, όμως, το στεγαστικό τους δάνειο, για προφανείς λόγους, συνέχιζαν να το αποπληρώνουν.
- Το πρόγραμμα δεν εφαρμόζεται αν οι ενυπόθηκες εξασφαλισμένες οφειλές υπερβαίνουν στο σύνολό τους το ποσόν των 130.000 ευρώ.
Πρόκειται για την προϋπόθεση που αποκλείει τη μεγάλη κατηγορία των οφειλετών. Ας μην παραβλέπεται ότι στις περισσότερες κατοικίες δεν υπάρχει μόνο το βάρος από το στεγαστικό, αλλά και από διαταγές πληρωμής από καταναλωτικά κ.ά. Αντίστοιχη προϋπόθεση δεν γνωρίζει το κυπριακό πρόγραμμα ΕΣΤΙΑ.
- Προστατεύεται κατοικία με αξία έως 250.000 ευρώ, ωστόσο, η εν λόγω ρύθμιση έχει ελάχιστη πρακτική αξία, λαμβάνοντας υπόψη τους λοιπούς περιορισμούς, και ιδίως το ύψος των οφειλών και των εισοδημάτων.
- Το εισοδηματικό κριτήριο500 ευρώ για ένα άτομο, 21.000 ευρώ για ζευγάρι και 5.000 ευρώ για κάθε τέκνο και μέχρι 3, θα είναι ένας ακόμη κόφτης που δεν θα επιτρέψει την ένταξη στην εν λόγω ρύθμιση πολλών υπερχρεωμένων.
- Δεν προκύπτει καταρχήν καμία συμφωνία διαγραφής υπολοίπου οφειλής. Αυτό που αντίθετα προκύπτει είναι ότι το μη εντασσόμενο στη ρύθμιση ποσόν οφειλής παραμένει, η τράπεζα μπορεί να το διεκδικήσει με άλλους τρόπους (υπόλοιπη περιουσία, εγγυητές).
Οι τράπεζες θα αποφασίσουν αν θα το προσφέρουν, σε περιπτώσεις που διαφορετικά δεν μπορούν να το εισπράξουν, και μάλιστα υπό την προϋπόθεση τήρησης της ρύθμισης. Άλλωστε, και η όποια διαγραφή, λόγω των προϋποθέσεων υπαγωγής, δεν θα είναι μεγαλύτερη από μία μικρή έκπτωση επιβράβευσης.
- Το πρόγραμμα δεν ρυθμίζει τα μη εξασφαλισμένα δάνεια, οι οφειλές των οποίων θα εξακολουθούν να υφίστανται και να αυξάνονται στο ακέραιο.
Η ΕΚΠΟΙΖΩ εκφράζει ιδιαίτερα την ανησυχία της για τα όσα – αποκρουστικά και αντισυνταγματικά – λέγονται και γράφονται περί υποχρεωτικής ανάμιξης του εν λόγω προγράμματος με τις υφιστάμενες αιτήσεις ένταξης στο νόμο Κατσέλη.
Ας αφήσει η Κυβέρνηση ήσυχους τουλάχιστον αυτούς τους υπερχρεωμένους να προσπαθήσουν να σώσουν το σπίτι τους, ρυθμίζοντας όλα τους τα χρέη, δίχως να τους βάζει πρόσθετα εμπόδια.
Η Κυβέρνηση δεν διαπραγματεύτηκε με τις τράπεζες. Γι’ αυτό, άλλωστε, και ποτέ δεν ενδιαφέρθηκε να πληροφορηθεί τη θέση των καταναλωτικών ενώσεων. Αυτό που μόνο τελικά ζήτησε από τις τράπεζες είναι να τη βοηθήσουν να κρύψει ότι η κατοικία των υπερχρεωμένων είναι από 1.3.2019 παντελώς απροστάτευτη.
Η ΕΚΠΟΙΖΩ, έχοντας 30 χρόνια παρουσίας και αγώνων για την προστασία και την προαγωγή των συμφερόντων καταναλωτών, δεν θα ξεχάσει ΠΟΤΕ ότι η παρούσα Κυβέρνηση υποβάθμισε και οπισθοδρόμησε την προστασία των υπερχρεωμένων νοικοκυριών και των καταναλωτών στη χώρα μας. Καθ’ όσον μάλιστα γνωρίζει, δεν υπάρχει άλλη Κυβέρνηση στην Ευρώπη που να έχει καταργήσει κεκτημένα πλαίσια προστασίας των υπερχρεωμένων νοικοκυριών και των καταναλωτών.
Εν κατακλείδι η Κυβέρνηση είναι ταυτισμένη με τις τράπεζες και εμπαίζει τους υπερχρεωμένους δανειολήπτες με την δήθεν προστασία της κύριας κατοικίας που θα εξασφαλίσει το νέο πλαίσιο σε αντικατάσταση του ν. Κατσέλη
*Η Παναγιώτα Καλαποθαράκου είναι Αντιπρόεδρος της ΕΚΠΟΙΖΩ & Μέλος του ΔΣ της Π.ΟΜ.Ε.Κ. “Η Παρέμβαση”
