Σε μία απόφαση που δικαιώνει την Τεχεράνη και συνιστά στις ΗΠΑ να χαλαρώσει τις νέες κυρώσεις που επέβαλαν στο Ιράν κατέληξε σήμερα το Διεθνές Δικαστήριο. Οι ΗΠΑ από την πλευρά τους αντέτειναν ότι το Δικαστήριο δεν έχει δικαιοδοσία επί της συγκεκριμένης υπόθεσης, καθώς το ζήτημα αφορά την εθνική τους ασφάλεια.
Ειδικότερα, το Δικαστήριο έδωσε εντολή στην Ουάσιγκτον να διασφαλίσει ότι οι κυρώσεις εις βάρος του Ιράν δεν θα έχουν επιπτώσεις στην ανθρωπιστική βοήθεια ή στην ασφάλεια της πολιτικής αεροπορίας.
Οι δικαστές του Διεθνούς Δικαστηρίου, που εδρεύει στη Χάγη, δικαίωσαν την Τεχεράνη, που είχε υποστηρίξει πως οι κυρώσεις που επιβλήθηκαν από τον Μάιο από την κυβέρνηση του προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ παραβιάζουν τους όρους μιας Συνθήκης Φιλίας του 1955 μεταξύ των δύο χωρών.
Η απόφαση αναμένεται στην καλύτερη περίπτωση να έχει περιορισμένη επίπτωση στην εφαρμογή των κυρώσεων, τις οποίες επανέφερε και αυστηροποίησε η Ουάσινγκτον μετά την αποχώρησή της από την πυρηνική συμφωνία που υπέγραψε το Ιράν με τις παγκόσμιες δυνάμεις το 2015.
Το Διεθνές Δικαστήριο είναι το ανώτατο δικαστήριο των Ηνωμένων Εθνών για την επίλυση διαφορών μεταξύ κρατών. Οι αποφάσεις του είναι δεσμευτικές, δεν έχει όμως την εξουσία να τις επιβάλει. Τόσο οι Ηνωμένες Πολιτείες όσο και το Ιράν έχουν αγνοήσει στο παρελθόν τις αποφάσεις του σε υποθέσεις που έχουν φέρει ενώπιόν του και στρέφονταν εναντίον της μίας ή της άλλης πλευράς.
Το δικαστήριο αποφάνθηκε πως οι διαβεβαιώσεις της Ουάσινγκτον τον Αύγουστο ότι θα κάνει ό,τι μπορεί προκειμένου να διασφαλίσει ότι οι κυρώσεις δεν θα επηρεάσουν τις ανθρωπιστικές συνθήκες, «δεν είναι επαρκείς ώστε να αντιμετωπιστούν πλήρως οι ανθρωπιστικές ανησυχίες και οι ανησυχίες ασφαλείας που ήγειρε» το Ιράν.
«Το δικαστήριο θεωρεί πως οι Ηνωμένες Πολιτείες πρέπει, βάσει των υποχρεώσεών τους που απορρέουν από τη συνθήκη του 1955, να απομακρύνουν με μέσα της επιλογής τους οποιαδήποτε εμπόδια προκύπτουν από τα μέτρα που ανακοινώθηκαν στις 8 Μαΐου 2018», δήλωσε ο προεδρεύων του δικαστηρίου Αμπντουλκάουι Άχμεντ Γιούσουφ, ο οποίος ανέγνωσε μια σύνοψη της απόφασης που έλαβε το 15μελές σώμα των δικαστών.
Οι κυρώσεις δεν πρέπει να πλήττουν τις «εξαγωγές στην επικράτεια του Ιράν αγαθών που απαιτούνται για την κάλυψη ανθρωπιστικών αναγκών όπως φάρμακα, ιατρικά μηχανήματα και τρόφιμα και αγροτικά προϊόντα καθώς και προϊόντα και υπηρεσίες που απαιτούνται για την ασφάλεια της πολιτικής αεροπορίας», είπε.
Η Ουάσιγκτον υποστήριξε τον περασμένο μήνα πως το αίτημα του Ιράν ήταν μια προσπάθεια κατάχρησης του δικαστηρίου και πως η συνθήκη του 1955 αποκλείει ρητά την προσφυγή σε δικαστήρια για την επίλυση των (διμερών) διαφωνιών.
Η συνθήκη υπογράφτηκε πολύ πριν από την Ισλαμική Επανάσταση του 1979 στο Ιράν, η οποία μετέτρεψε τις δύο χώρες σε μεγάλους εχθρούς.
Η νομική σύμβουλος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ Τζένιφερ Νιούστεντ είχε πει πως το πραγματικό πρόβλημα του Ιράν ήταν η απογοήτευσή του για τα σχέδια αποχώρησης των ΗΠΑ από την πυρηνική συμφωνία του 2015, με βάση την οποία το Ιράν συμφώνησε να περικόψει το πυρηνικό πρόγραμμά του με αντάλλαγμα την άρση των διεθνών κυρώσεων.
Η μονομερής κίνηση των ΗΠΑ έχει επικριθεί από τις υπόλοιπες χώρες που αποτελούν μέρος της συμφωνίας, περιλαμβανομένων των στενών ευρωπαίων συμμάχων της Ουάσιγκτον, της Βρετανίας, της Γαλλίας και της Γερμανίας, καθώς και της Ρωσίας και της Κίνας.
Παρά τις διεθνείς επικρίσεις, η Ουάσινγκτον προχωρεί με την επιβολή των μέτρων αυτών. Μια νέα σειρά κυρώσεων αναμένεται να τεθεί σε εφαρμογή στις 4 Νοεμβρίου με στόχο τον περιορισμό σε μεγάλο βαθμό των ιρανικών εξαγωγών πετρελαίου.
Το Ιράν χαιρέτισε την απόφαση του Διεθνούς Δικαστηρίου.
«Η απόφαση απέδειξε για άλλη μια φορά πως η Ισλαμική Δημοκρατία έχει δίκιο και οι κυρώσεις των ΗΠΑ σε βάρος του λαού και των πολιτών της χώρας μας είναι παράνομες και σκληρές», αναφέρεται σε ανακοίνωση του υπουργείου Εξωτερικών που μεταδόθηκε από το πρακτορείο ειδήσεων Tasnim και κρατικά ΜΜΕ.