Τον πρώτο απολογισμό μετά και την τυπική λήξη του καλοκαιριού κάνουν οι επιχειρηματίες του τουρισμού. Μπορεί οι δημοφιλείς προορισμοί –Κρήτη, νησιά του Ιονίου, Ρόδος, Κως, Μύκονος, Σαντορίνη, Χαλκιδική– να “βούλιαξαν” από ξένους τουρίστες, αλλά και προορισμοί με μικρότερη ζήτηση στα ταξιδιωτικά πακέτα να καταγράφουν μια ικανοποιητική περίοδο από πλευράς αφίξεων, εντούτοις το νέο ρεκόρ στον αριθμό των επισκεπτών δεν δείχνει μέχρι στιγμής να αποτυπώνεται στο τουριστικό ταμείο.
Οι βασικοί λόγοι γι’ αυτό είναι τρεις, όπως αναφέρουν στο “Κ” οι ξενοδόχοι. Πρώτον, η ολική ανάκαμψη της Τουρκίας, που απορρόφησε μεγάλο όγκο των Γερμανών και των Ρώσων επισκεπτών, σε συνδυασμό με τις καλές επιδόσεις της Αιγύπτου και της Τυνησίας, που συρρίκνωσαν τα μερίδια της ζήτησης. Δεύτερον, η άνοδος στις πληρότητες των καταλυμάτων εκτός ξενοδοχείων και ενοικιαζόμενων δωματίων μέσω των διάφορων πλατφορμών ενοικίασης κατοικιών (όπως η Airbnb), και, τέλος, η υστέρηση στις κρατήσεις της τελευταίας στιγμής, που είχε αρχίσει να καταγράφεται ήδη από τον Ιούνιο.
Σε αντίθεση με τον υψηλό ρυθμό των προκρατήσεων, που παρατηρήθηκε μέχρι και τον Μάρτιο από όλες τις βασικές για τον ελληνικό τουρισμό ξένες αγορές, με κυρίαρχες τις Γερμανία και Αγγλία, οι last minute κρατήσεις δεν εξελίχθηκαν σύμφωνα με τις προβλέψεις. Το αποτέλεσμα ήταν πολλά πακέτα να διατεθούν με χαμηλότερες τιμές, σε μια προσπάθεια να κρατηθούν υψηλά οι πληρότητες. Για τις εισπράξεις, όμως, η εξέλιξη αυτή κάθε άλλο παρά καλή ήταν.
«Ξυπνούν» τα τουρκικά θέρετρα
Η μείωση των τιμών στα πακέτα, ώστε να τονωθεί η ζήτηση, είχε αποτέλεσμα για τον τουρκικό τουρισμό. Την ίδια ώρα, η κατακρήμνιση της τουρκικής λίρας έκανε φέτος την επιλογή της χώρας ιδανική για μεγάλη μερίδα ξένων τουριστών.
Στην Τουρκία, σύμφωνα με στοιχεία από το τουρκικό υπουργείο Πολιτισμού και Τουρισμού, από την αρχή του χρόνου μέχρι και τον Ιούλιο σημειώθηκε αύξηση 25% στις διεθνείς αφίξεις, με τους προορισμούς της γειτονικής χώρας να προσελκύουν 21,6 εκατ. επισκέπτες, έναντι 17,3 εκατ. το αντίστοιχο επτάμηνο του 2017. Παράλληλα, έκθεση της Ένωσης Ξενοδόχων Τουρκίας κατέγραφε στα τουρκικά ξενοδοχεία αύξηση 15,7% στις πληρότητες το επτάμηνο (64,8%), ενώ η μέση τιμή δωματίου ανά ημέρα (ADR) αυξήθηκε στα 69 ευρώ (+25,2%).
Αντίστοιχα, το τελευταίο report από τη European Travel Commission κατατάσσει την Τουρκία στην κορυφή μεταξύ των χωρών της Ευρώπης όσον αφορά την ποσοστιαία άνοδο σε αφίξεις και διανυκτερεύσεις, που στο τετράμηνο αγγίζει το 32,5%. Με όλους τους δείκτες να είναι ανοδικοί, η χώρα φαίνεται πως αφήνει πίσω την κακή χρονιά του 2016 και τα θέματα ασφάλειας.
Όσοι επιχειρούν μια μακροπρόθεσμη ανάλυση για το πού θα κυμανθούν τα έσοδα δεν βγάζουν την Τουρκία εκτός του κάδρου. Αντίθετα, σημειώνουν πως θα επηρεάσει σημαντικά τον ελληνικό τουρισμό. Οι προβλέψεις λένε πως η άνοδος του τουρισμού στη γειτονική χώρα θα συνεχιστεί, γεγονός που αναμένεται να επηρεάσει τα τουριστικά μερίδια και, κυρίως, να εντείνει τον πόλεμο τιμών στα πακέτα των μεγάλων tour operators.
Πλατφόρμες vs ξενοδοχεία
Η άνοδος των αεροπορικών αφίξεων, σύμφωνα με τα πρώτα στοιχεία των ξενοδόχων, δεν έφτασε στα παραδοσιακά καταλύματα. Ειδικά η Μύκονος και η Σαντορίνη αντιμετωπίζουν φέτος ακόμα πιο έντονα το φαινόμενο των βραχυχρόνιων μισθώσεων, με εκατοντάδες κατοικίες και ακριβές κλίνες να φιγουράρουν στις πλατφόρμες.
Το ίδιο φαινόμενο καταγράφεται σε όλους τους δημοφιλείς προορισμούς και κυρίως στην Αθήνα. Εκεί οι ξενοδόχοι κρατούν μικρό καλάθι για τις πληρότητες του Σεπτεμβρίου. Επιχειρηματίες της αγοράς κάνουν λόγο για απώλειες στις πληρότητες που φτάνουν το 10% σε σύγκριση με πέρσι. Τα παραπάνω, σε συνδυασμό με τον φόρο διαμονής με τον οποίο επιβαρύνονται από φέτος τα καταλύματα, έχουν επιβαρύνει την αγορά. Την ίδια ώρα, μεγάλη μερίδα ξενοδόχων κράτησαν δωμάτια προσβλέποντας σε καλύτερες τιμές τούς μήνες αιχμής το καλοκαίρι λόγω της προσδοκώμενης αυξημένης ζήτησης, η οποία όμως δεν ήρθε.
Ο Αύγουστος και ο Σεπτέμβριος στρώνουν τον δρόμο για τα 15 δισ. ευρώ
Τα πρόσφατα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος για το ταξιδιωτικό ισοζύγιο πληρωμών του Ιουνίου επιβεβαιώνουν τη συγκράτηση των επιχειρηματιών του τουριστικού χώρου για την πορεία των εσόδων. Παρά την αρχική αισιοδοξία, η μέση δαπάνη ανά ταξίδι τον Ιούνιο μειώθηκε κατά 28 ευρώ (4,7% σε σύγκριση με τον ίδιο μήνα το 2017), αν και συνολικά οι εισπράξεις αυξήθηκαν κατά 16%, φτάνοντας τα 2,33 δισ. ευρώ.
Η αύξηση, εντούτοις, προήλθε από την αύξηση στον αριθμό των τουριστών και όχι από το διαθέσιμο budget των διακοπών τους. Στο εξάμηνο, οι ταξιδιωτικές εισπράξεις εμφάνισαν αύξηση κατά 18,9% σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο του 2017 και διαμορφώθηκαν στα 4,84 δισ. ευρώ. Σε ό,τι έχει να κάνει με τις αφίξεις, τον προηγούμενο μήνα διακινήθηκαν στα ελληνικά αεροδρόμια 9,92 εκατ. επιβάτες (άνοδος 8,9%). Η Υπηρεσία Πολιτικής Αεροπορίας σημειώνει ότι οι αφίξεις επιβατών εξωτερικού έφτασαν τα 4,04 εκατ., παρουσιάζοντας επίσης άνοδο 8,9% σε σχέση με το 2017, που είχαμε 3,71 εκατ. αφίξεις.
Θεωρείται πως το δίμηνο Ιουλίου-Αυγούστου, αλλά και ο Σεπτέμβριος, θα είναι καθοριστικοί για τα έσοδα και θα κρίνουν σε μεγάλο βαθμό το τελικό σύνολο. Παράγοντες από τον τουριστικό χώρο κάνουν λόγο για περίπου 15 δισ. ευρώ εισπράξεων μέχρι το τέλος της χρονιάς, ενώ ο αριθμός των επισκεπτών θεωρείται πως θα ξεπεράσει τα 32 εκατ. Πέρσι ο τουρισμός έφερε στο ταμείο 14,2 δισ., τα έσοδα είχαν αύξηση 11,7% και οι αφίξεις 9,7%, πετυχαίνοντας ιστορικά ρεκόρ και στα δύο επίπεδα. Η άνοδος των τουριστικών μεγεθών ήταν εμφανής σε όλα τα επίπεδα: στις διανυκτερεύσεις η αύξηση άγγιξε το 10,2%, η μέση κατά κεφαλήν δαπάνη ανήλθε στα 522,3 ευρώ (αύξηση 1,6%), η δαπάνη ανά διανυκτέρευση ανέβηκε κατά 1,1% (από 67 σε 67,7 ευρώ) και η μέση διάρκεια παραμονής κατά 0,5% (7,7 διανυκτερεύσεις).
*Πηγή: Capital.gr, Βασιλική Κουρλιμπίνη.