Η ακροβασία συνεχίζεται – και τίποτε δεν την εικονογραφεί καλύτερα από το ημερήσιο πρόγραμμα του Τούρκου ηγέτη Ταγίπ Ερντογάν, αφού την τηλεφωνική του επικοινωνία με τον Ρώσο ομόλογό του, Βλαντίμιρ Πούτιν, διαδέχθηκε το Σάββατο η υποδοχή του Ουκρανού προέδρου Βολοντίμιρ Ζελένσκι στην προεδρική “Έπαυλη Χούμπερ” στο Καλιντέρι του Βοσπόρου.
Οι τουρκο-ουκρανικές συνομιλίες σε επίπεδο κορυφής διήρκεσαν τρεις ώρες και πλαισιώθηκαν από κοινή συνεδρίαση των υπουργών Εξωτερικών και Άμυνας των δύο χωρών, σε μία συγκυρία κλιμάκωσης των εντάσεων μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας. Επρόκειτο δε για την τρίτη κατά σειρά επίσκεψη του Ζελένσκι στη γείτονα από το 2019, οπότε ανήλθε στην εξουσία.
Οι επίσημες τοποθετήσεις της τουρκικής πλευράς έχουν κάτι που να ικανοποιεί τον καθένα: από τη μια η Τουρκία δηλώνει, δια στόματος Ερντογάν, ότι επιθυμεί την διπλωματική επίλυση των προβλημάτων στην περιοχή της Μαύρης Θάλασσας και από την άλλη πολλαπλασιάζει τις εξαγωγές πολεμικού υλικού (κυρίως drones) προς το Κίεβο, διαβεβαιώνοντας ωστόσο ότι η διμερής συνεργασία δεν στρέφεται εναντίον οποιουδήποτε τρίτου.
Παράλληλα, συνηγορεί θερμά υπέρ της ένταξης της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ, προοπτική που συνιστά την απόλυτη “κόκκινη γραμμή” για τη Μόσχα, αλλά και υποδεικνύει τις Συμφωνίες του Μινσκ ως το μοναδικό (και “αναντικατάστατο”, όπως επανέλαβε ο Πούτιν στην συνδιάλεξή του με τον Ερντογάν) πλαίσιο επίλυσης της κρίσης στο Ντονμπάς, μολονότι οι ουκρανικές αρχές εμφανώς προσπαθούν να απεμπλακούν από αυτό και μάλιστα δηλώνουν ότι πλέον δεν θεωρούν την λευκορωσική πρωτεύουσα ως αρκούντως ουδέτερο τόπο φιλοξενίας των σχετικών επαφών.
“Χρήσιμος” στη Δύση
Η Τουρκία παγίως αρνείται να αναγνωρίσει την κατόπιν δημοψηφίσματος προσάρτηση της Κριμαίας στη Ρωσία το 2014, ενώ καλλιεργεί και την εικόνα του προστάτη των Τατάρων της χερσονήσου. Όμως, στα θέματα της ανατολικής Ουκρανίας, όπου και οι αυτοανακηρυχθείσες “λαϊκές δημοκρατίες” των ρωσόφωνων αυτονομιστών, είχε αποφύγει μέχρι τώρα να αναμιχθεί. Οι νεώτερες τουρκικές τοποθετήσεις, έστω και με τρόπο καλοδεχούμενο από τη Μόσχα, αποτελούν συνεπώς μια διεύρυνση της διπλωματικής εμπλοκής της.
Από αυτή την άποψη, επιβεβαιώνεται, μετά και την σύγκρουση του Ναγκόρνο Καραμπάχ το φθινόπωρο, η τάση της “εισπήδησης” της Τουρκίας στον μετασοβιετικό χώρο, η οποία αναμφίβολα θα κλιμακωθεί αν ευοδωθούν τα αμερικανικά σχέδια για ισχυρότερο τουρκικό ρόλο στην κρίσιμη για όλη την Κεντρική Ασία αφγανική κρίση.
Το να αποδεικνύει την “χρησιμότητά” του στη Δύση, αποτελεί άλλωστε για τον Ταγίπ Ερντογάν σημαντική προτεραιότητα, ιδίως αυτές τις στιγμές της τουρκικής οικονομικής κρίσης. Τούτο πάντως δεν μεταφράζεται και σε επιλογή ρήξης με τη Ρωσία, αλλά αναδεικνύει τις φιλοδοξίες της Άγκυρας ως επίδοξου “ενδιάμεσου” των μεγάλων δυνάμεων στο νεοψυχροπολεμικό τοπίο.
Ιδίως, δε, σε ό,τι αφορά τις ρωσο-τουρκικές σχέσεις ο πολλαπλασιασμός των σημείων “επαφής” και δυνάμει “τριβής” των δύο πλευρών (Συρία, Λιβύη, Καύκασος κ.ο.κ.), με την υποστήριξη αντίπαλων παικτών κατά τόπους, αποτελεί ακριβώς τη μέθοδο του Ερντογάν προκειμένου να αυξήσει το διαπραγματευτικό του βάρος και να ασφαλιστεί απέναντι σε κάποια δυσμενή ρωσική μεταστροφή.
