Κακήν κακώς μπήκε η νέα χρονιά στο ΕΣΥ, καθώς το 2019 βρίσκει τα νοσοκομεία και τα Κέντρα Υγείας αποψιλωμένα από προσωπικό πρώτης γραμμής. Έως το 2020 αναμένεται να σαρώσει τις δομές τόσο της Πρωτοβάθμιας όσο και της Δευτεροβάθμιας και Τριτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας ένα γιγαντιαίο (δεδομένων των συνθηκών) κύμα συνταξιοδοτήσεων περίπου 2.000 γιατρών.
Το ανησυχητικό είναι ότι η μεγάλη αυτή έξοδος αφορά έμπειρο ιατρικό προσωπικό, που στήριξε το δημόσιο σύστημα από το 1980. Μοιραία, το κενό που αφήνουν πίσω τους είναι σε αρκετές περιπτώσεις ανεκπλήρωτο, δεδομένου ότι τα χρόνια της κρίσης οι προσλήψεις μόνιμων γιατρών σε θέσεις επιμελητών γίνονταν με το σταγονόμετρο, γεγονός που δεν επιτρέπει να μιλάμε για διάδοχη κατάσταση.
Το αφήγημα
Στην οδό Αριστοτέλους, εντούτοις, συνεχίζουν και φέτος να υφαίνουν το αφήγημα των προσλήψεων και των προσδοκιών. Ειδικότερα, οι εκπρόσωποι των γιατρών που στηρίζουν το δημόσιο σύστημα είχαν λάβει διαβεβαιώσεις για περίπου 2.760 προσλήψεις μόνιμου προσωπικού τη διετία 2017-2018.
Εξ αυτών, προκηρύχθηκαν οι περίπου 2.000, ωστόσο ούτε οι μισοί δεν έχουν τοποθετηθεί στα δημόσια νοσοκομεία. Αξίζει δε να σημειωθεί ότι σε αυτές συμπεριλαμβάνονται και οι 415 θέσεις γιατρών για τα Τμήματα Επειγόντων Περιστατικών (ΤΕΠ) – ένα ακόμη καθυστερημένο (στην καλύτερη) στοίχημα.
Ακόμη όμως και στην περίπτωση που γίνει πραγματικότητα το θετικό σενάριο – δηλαδή η ηγεσία του υπουργείου Υγείας να προκηρύξει άμεσα νέες θέσεις -, θα περάσει μεγάλο χρονικό διάστημα έως ότου να αιμοδοτηθεί το ΕΣΥ.
Άλλωστε στην πράξη έχει αποδειχθεί ότι οι τοποθετήσεις νέων γιατρών λειτουργούν ως «τσιρότο» που συγκρατεί αλλά δεν επουλώνει την πληγή των δυσβάσταχτων πια κενών. Αρκεί κανείς να αναλογιστεί ότι οι συνταξιοδοτήσεις γιατρών ανέρχονται σε περίπου 300-400 ετησίως, ενώ οι συνταξιοδοτήσεις λοιπού προσωπικού των νοσηλευτικών ιδρυμάτων ανέρχονται σε 1.100-1.300 κάθε χρόνο.
Κάπως έτσι έγινε κανόνας αυτό που η κυβέρνηση στηλίτευε ως αντιπολίτευση, δηλαδή ο διορισμός επικουρικού προσωπικού – πρόκειται για γιατρούς που παρότι εξυπηρετούν πάγιες ανάγκες αποτελούν προσωρινή λύση.
Μοιραία, την τελευταία ημέρα του περασμένου έτους απολύθηκαν περίπου 500 επικουρικοί γιατροί – εκ των οποίων οι 331 ήταν σε νοσοκομεία και οι υπόλοιποι σε Κέντρα Υγείας – καθώς έληξε η θητεία τους αλλά και δεν υπήρχε η δυνατότητα εξασφάλισης της μισθοδοσίας τους. Το τέλος του 2018 ήταν ωστόσο πρόδρομος εκείνων που θα ακολουθήσουν το 2019, όταν θα απολυθούν σταδιακά άλλοι 600 που είχαν τοποθετηθεί στο δημόσιο σύστημα μέσω ΕΣΠΑ. Και όλα αυτά συμβαίνουν ενώ ακόμη δεν έχουν ξεκινήσει οι διαδικασίες ούτε για την αντικατάσταση των 360 μόνιμων γιατρών που συνταξιοδοτήθηκαν το 2018.
Αναδίπλωση
Την ύστατη στιγμή και έπειτα από κινητοποιήσεις και πιέσεις, η ηγεσία του υπουργείου Υγείας αναγκάστηκε εκ νέου σε αναδίπλωση. Ετσι, ενώ αρχικά σχεδίαζε νέες προκηρύξεις για επικουρικό ιατρικό προσωπικό, εφηύρε μια μέση λύση επιχειρώντας να ικανοποιήσει όλες τις πλευρές.
Ετσι, άνοιξε ένα «παραθυράκι» στους διευθυντές να συντάσσουν μια έκθεση (που παραπέμπει σε συστατική επιστολή) σχετικά με τους επικουρικούς που υπηρετούσαν στην κλινική τους, περιγράφοντας σε αυτή την κατάρτιση των νέων επιστημόνων αλλά και τις πάγιες ανάγκες που εξυπηρετούν. Με το έγγραφο αυτό, το απολυμένο επικουρικό προσωπικό έχει τη δυνατότητα να υποβάλλει νέα αίτηση πρόσληψης (και πάλι με ημερομηνία λήξης), ελπίζοντας σε επιπλέον μοριοδότηση από την αρμόδια Υγειονομική Περιφέρεια (ΥΠΕ).
Εν τω μεταξύ, απειλούμενη από το κύμα δυσαρέσκειας – εν μέσω, μάλιστα, προεκλογικής περιόδου – η ηγεσία του υπουργείου Υγείας έδωσε προσωρινή (δεκάμηνη, για την ακρίβεια) ανάσα ζωής και στους 597 γιατρούς του ΕΣΥ που θα έβλεπαν την πόρτα της εξόδου στα τέλη του μήνα. Το κονδύλι ΕΣΠΑ ύψους 20 εκατ. ευρώ αποτέλεσε σανίδα σωτηρίας.
Σε κάθε περίπτωση η κατάσταση αυτή προκαλεί σοβαρές αρρυθμίες στη λειτουργία κλινικών, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την ασφαλή νοσηλεία των ασθενών. Μόλις πριν από λίγα 24ωρα βγήκε στο φως της δημοσιότητας επείγον έγγραφο των τριών εναπομεινασών παθολόγων στο Νοσοκομείο Δράμας, με το οποίο προειδοποιούν ότι «με τις υπάρχουσες συνθήκες δεν μπορούμε να εγγυηθούμε την παροχή ασφαλών και ποιοτικών υπηρεσιών υγείας προς τους συμπολίτες μας, αλλά ούτε τη δική μας ασφάλεια και σωματική υγεία, εργαζόμενες σε μόνιμη εφημέρευση με αυξημένες απαιτήσεις και μη χρήση νόμιμων δικαιωμάτων».
Επιπρόσθετα, οι τρεις γιατροί, η διευθύντρια που ασκεί χρέη συντονίστριας και οι δύο επιμελήτριες Α’ και Β’, υπογραμμίζουν πως εφημερεύουν καθημερινά στην παθολογική κλινική των 52 κλινών, η οποία έχει πληρότητα τουλάχιστον 80%, ενώ δεν είναι λίγες οι φορές που ξεπερνά και το 100% λόγω της νοσηλείας σε αυτήν και περιστατικών πνευμονολογικών, διαβητολογικών, γαστρεντερολογικών κ.ά.
«Βουλιάζει»
Αλλά και η μεταρρύθμιση στην πολύπαθη Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας «βουλιάζει» από το κύμα αποχωρήσεων γιατρών. Ηδη απορρίφθηκαν οι αιτήσεις 600 γιατρών του ΠΕΔΥ (πρώην ΙΚΑ) από τα δικαστήρια για έκδοση προσωρινής διαταγής ώστε να διατηρήσουν τις θέσεις τους στο Δημόσιο.
Οι συγκεκριμένοι είχαν κληθεί να βάλουν λουκέτο στα ιδιωτικά τους ιατρεία, ώστε να ενταχθούν αποκλειστικά στο ΕΣΥ, ενώ για τον ίδιο λόγο αναμένεται να αποχωρήσουν από τις δομές Πρωτοβάθμιας επιπλέον 200-300 γιατροί έως τα τέλη Μαρτίου.
Μελανή σελίδα αποτελεί και η αναγκαστική αποχώρηση 1.200 επικουρικών νοσηλευτών και λοιπού προσωπικού των δημόσιων νοσοκομείων, οι οποίοι αναμένεται να απολυθούν μέχρι τον Μάιο, έπειτα από τέσσερα χρόνια συνεισφοράς στο ΕΣΥ.
Υπό τα δεδομένα αυτά η Πανελλήνια Ομοσπονδία Εργαζομένων στα Δημόσια Νοσοκομεία (ΠΟΕΔΗΝ) περιγράφει ένα σύστημα που καρκινοβατεί, καθώς από την απόλυσή τους έως την ολοκλήρωση της πρόσληψης των νέων υπαλλήλων θα μεσολαβήσει τουλάχιστον ένας χρόνος. «Αναμένεται να κλείσουν κλινικές, κρεβάτια Μονάδων Εντατικής Θεραπείας, τμήματα, ιατρεία και χειρουργικά τραπέζια» προειδοποιεί σε πρόσφατη ανακοίνωσή της.
Εν τω μεταξύ, η προσωρινή αναστολή που ανακοίνωσε το ΑΣΕΠ σχετικά με την προκήρυξη 1.116 θέσεων (νοσηλευτές και λοιπό προσωπικό) δημιούργησε νέα αναστάτωση και αγωνία εντός του ΕΣΥ.
Συγκεκριμένα, η σχετική προκήρυξη εστάλη στο Εθνικό Τυπογραφείο στις 20 Δεκεμβρίου, αλλά στις 27 του ίδιου μήνα το ΑΣΕΠ ανακοίνωσε ότι αναστέλλεται προσωρινά, ύστερα από σχετικό αίτημα του υπουργείου Υγείας – χωρίς εντούτοις να έχουν δοθεί επίσημες εξηγήσεις σχετικά με την απόφαση αυτή.
Ενδεικτικές της εκρηκτικής κατάστασης είναι η στάση εργασίας και η συγκέντρωση έξω από το υπουργείο Υγείας που είχαν προγραμματιστεί για χθες το πρωί, με τους εργαζομένους να δηλώνουν ότι βρίσκονται σε εγρήγορση μετά τις κυβερνητικές παλινωδίες στις διαδικασίες πρόσληψης επικουρικού προσωπικού και την απόσυρση της σχετικής προκήρυξης.
*Πηγή: in.gr, Μάρθα Καϊτανίδη.