H υπερψήφιση του 4ου μνημονίου από την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛΛ είναι ένας ακόμα κρίκος σε μια αλυσίδα υποταγής και κοινωνικής καταστροφής για τα λαϊκά στρώματα της χώρας μας. Μιας αλυσίδας ατελέσφορης, μιας αλυσίδας δίχως τέλος.
Είναι σίγουρο ότι τμήματα του κεφαλαίου στη χώρα, αλλά και διεθνώς, έχουν θησαυρίσει από την μνημονιακή πολιτική και την συντριπτική εσωτερική υποτίμηση (λιτότητα, ανεργία ελαστικοποίηση εργασιακών σχέσεων). Παρά ταύτα οι «στόχοι» της μνημονιακής πολιτικής κάθε άλλο παρά έχουν επιτευχθεί. Η εσωτερική υποτίμηση ούτε αύξησε σημαντικά τις εξαγωγές, ούτε προσέλκυσε νεες επενδύσεις. Η προσέλκυση ξένων επενδύσεων με τις ιδιωτικοποιήσεις δεν οδηγεί παρά στο μπιρ παρά ξεπούλημα της δημόσιας περιουσίας. Κυρίως βέβαια -και παρά τους κωμικοτραγικούς πανηγυρισμούς της κυβέρνησης- το 4ο μνημόνιο δεν θα είναι καν το τελευταίο. Από το 2020 οι ανάγκες για αποπληρωμή των τόκων και χρεολυσίων του δημοσίου χρέους αυξάνονται αλματωδώς και δεν δύνανται να καλυφθούν παρά με πλεονάσματα της τάξης του 5%-7% (δηλαδή με πολύ μεγαλύτερη λιτότητα ακόμα και από αυτήν που προβλέπουν τα μνημονιακά προγράμματα). Περαιτέρω, η έκρηξη των πλειστηριασμών ακινήτων, που αναμένεται με τους ηλεκτρονικούς πλειστηριασμούς, θα οδηγήσει σε καθίζηση των τιμών στην κτηματαγορά, με αποτέλεσμα τη μείωση και της αξίας των εγγυήσεων που διαθέτουν οι τράπεζες στο χαρτοφυλάκιο τους. Με αυτό τον τρόπο προετοιμάζεται το έδαφος για την 4η ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών.
Η υπερψήφιση των μέτρων δίνει πολιτικό χρόνο στην κυβέρνηση, αν και αυτός ο πολιτικός χρόνος δεν είναι βεβαίως ανέφελος. Παρ’ότι η κατάργηση της προσωπικής διαφοράς στις συντάξεις προσδιορίζεται για τον Ιανουάριο του 2019 και η μείωση του αφορολογήτου για το 2020, οι αλλαγές στις εργασιακές σχέσεις, η αύξηση των ασφαλιστικών εισφορών, οι ιδιωτικοποιήσεις, οι ηλεκτρονικοί πλειστηριασμοί, η κατάργηση της Κυριακής αργίας, και η μείωση των αποδοχών στα ειδικά μισθολόγια είναι μέτρα αμέσου εφαρμογής. Εξαρτάται λοιπόν σε μεγάλο βαθμό από τη ανάπτυξη κοινωνικών αντιστάσεων ο πολιτικός χρόνος που θα έχει η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ ΑΝΕΛ, αλλά και ο βαθμός ενίσχυσης της δεξιάς αντιπολίτευσης. Η επανεμφάνιση στο δρόμο ενός κοινωνικού δυναμικού τις μέρες της ψήφισης του τέταρτου μνημονίου δείχνει ότι υπάρχει μια μικρή, αλλά υπαρκτή κοινωνική βάση για τον σχεδιασμό και την οργάνωση αγώνων. Για να γίνει όμως κάτι τέτοιο απαιτείται μια εντελώς διαφορετική αντιμετώπιση από τη μεριά των πολιτικών δυνάμεων της αριστεράς. Ο σεχταριστικός παροξυσμός του ΚΚΕ, αλλά και των κυρίαρχων δυνάμεων στην ΑΝΤΑΡΣΥΑ είναι παντελώς αδιέξοδος. Η ΛΑΕ, παρά την ενιαιομετωπική λογική της, οφείλει να συμβάλλει με μεγαλύτερη αποφασιστικότητα και προπάντων σχέδιο στην συγκρότηση ενός κοινωνικού μπλοκ αγώνα. Εαν δεν ενσκήψουμε στα ζητήματα και τις αντιφάσεις κάθε κοινωνικού χώρου (εργασίας, σπουδών και γειτονιάς), ο κατακερματισμός των ούτως ή άλλων μικρών δυνάμεων που μπορούν να κινητοποιηθούν θα οδηγήσει στο μαράζωμα και την αποσυγκρότηση των δυνατοτήτων για τη συγκρότηση ενός τέτοιου μπλοκ.
Αυτή η κατεύθυνση ειδικότερα απαιτεί:
α) τη συγκρότηση ενός ταξικού κέντρου αγώνα σωματείων, ομοσπονδιών, εργατικών κέντρων με όλους όσοι θέλουν πραγματικά να δώσουν κοινωνικές μάχες και δεν προωθούν μια γραμμή αδράνειας και αδιέξοδου συντεχνιασμού. Με άλλα λόγια με όλους όσοι δεν έλκονται από την πρακτική του γραφειοκρατικού και κυβερνητικού συνδικαλισμού, ασχέτως ιδεολογικοπολιτικών πεποιθήσεων. Αυτό βέβαια προϋποθέτει επίσης μια τομή με τη λογική της σεχταριστικής αναδίπλωσης που αποτυπώνεται σε συγκεντρώσεις δήθεν επαναστατικής καθαρότητας. Η κρίση του γραφειοκρατικού συνδικαλισμού όλα αυτά τα χρόνια άφηνε το περιθώριο στις ταξικές δυνάμεις να μπουν μπροστά και να πάρουν αυτές τα ηνία των εργατικών αγώνων. Αντί γι’αυτό όμως τόσο η υποταγή σε γραφειοκρατικές λογικές, όσο και ο σεχταρισμός, άφησαν το χώρο στην συνδικαλιστική γραφειοκρατία να διατηρήσει το ρόλο της (τα αποτελέσματα στην ΑΔΕΔΥ, αλλά και σε άλλους εργασιακούς χώρους είναι ενδεικτικά),
β) τη συγκρότηση δημοτικών κινήσεων σε κατεύθυνση αντιμνημονιακή και ενιαιομετωπική που θα απευθύνονται σε όλους όσοι θέλουν να αγωνισθούν ενάντια στην κυβερνητική πολιτική του ξεπουλήματος της δημόσιας περιουσίας και της εκμετάλλευσης του δημόσιου χώρου προς όφελος του κεφαλαίου (γήπεδα, Ελληνικό κ.α.π.), την διάλυση των κοινωνικών υποδομών και την πλήρη πρόσδεση της τοπικής αυτοδιοίκησης στο κράτος με τους νεους και παλιούς καλλικρατικούς νόμους. Οι δημοτικές αυτές κινήσεις θα πρέπει να αποτελούν τη βάση για τη συγκρότηση ευρύτερων πρωτοβουλιών για κεντρικά μέτωπα της περιόδου, όπως οι πλειστηριασμοί και οι εξώσεις,
γ) την ανάπτυξη ενιαιομετωπικών κινημάτων στους χώρους της νεολαίας αφενός ενάντια στην ανεργία και τις ελαστικές εργασιακές σχέσεις, αφετέρου ενάντια στην πλήρη απαξίωση της δημόσιας παιδείας μέσω της ιδιωτικοποίησης της ανώτατης εκπαίδευσης (που έχει πολλές μορφές), της ένταξης των ταξικών φραγμών (προπαρασκευαστικά έτη), της απαξίωσης των πτυχίων (κατάργηση επαγγελματικών δικαιωμάτων), της έντασης του αυταρχισμού.
Η ΛΑΕ οφείλει να ασχοληθεί πολύ συγκεκριμένα και συγκροτημένα με τις κατευθύνσεις αυτές, ασχολούμενη λεπτομερειακά με τους επιμέρους χώρους, συνδικαλιστικό, αυτοδιοίκηση, νεολαία κ.λ.π. συνθέτοντας μία πολιτική κατεύθυνση συμβατή με το συνολικότερο πρόγραμμα της ΛΑΕ. Όπου κάτι τέτοιο δεν έγινε επαρκώς στο χρόνο που απαιτείτο (περιφέρεια, συνδικαλιστικό στον ιδιωτικό τομέα κ.λπ.) όχι μόνο δεν επιλύθηκαν τα προβλήματα, αλλά επετράπη σε άλλες δυνάμεις να φθείρουν την εικόνα της ΛΑΕ και να πλήξουν την επιρροή της.
Αντίστοιχα σε κεντρικό πολιτικό επίπεδο η ΛΑΕ οφείλει να ασχοληθεί πολύ συγκεκριμένα με την συγκρότηση ενός πολιτικού μπλοκ αγώνα στο έδαφος του μεταβατικού προγράμματος. Αυτό προϋποθέτει κοινές πρακτικές και κοινές δράσεις με μια σειρά πολιτικών οργανώσεων, ομάδων (ανεξαρτήτως μεγέθους), αλλά και αγωνιστών που αν και στήριξαν τον ΣΥΡΙΖΑ μια προηγούμενη περίοδο έχουν ήδη αποσύρει την εμπιστοσύνη τους από αυτόν. Το ίδιο ισχύει και για οργανώσεις, ομάδες, συντρόφους και συντρόφισσες της αντικαπιταλιστικής αριστεράς που δεν τους συγκινούν οι σεχταριστικές αναδιπλώσεις.
Είναι βέβαιο ότι το επόμενο χρονικό διάστημα τόσο η κυβέρνηση, όσο και η μνημονιακή αντιπολίτευση θα επιδωθούν σε μια ακατάσχετη προεκλογική ψευδολογία («βγαίνουμε από τα μνημόνια», «δεν θα εφαρμόσουμε τα μέτρα αν δεν διευθετηθεί το θέμα του χρέους», «αν εκλεγούμε θα μειώσουμε τους φόρους και τις εισφορές» κλπ κλπ) που θα προσπαθούν να αποκρύψουν το βάθος της μνημονιακής πολιτικής. Τα κοινωνικά στηρίγματα της κυβερηντικής πολιτικής περιορίζονται με τα τελευταία μέτρα, καθώς πλήττονται και οι ήδη συνταξιούχοι και οι δημόσιοι υπάλληλοι. Αυτό όμως δεν αναιρεί το γεγονός ότι σταδιακά συγκροτείται ενα κοινωνικό μπλοκ υποστήριξης της αντιπολίτευσης (ιδίως σε ελεύθερους επαγγελματίες, εμπόρους και αγρότες), ενώ ταυτόχρονα έχουν ενεργοποιηθεί όλοι οι κρατικοί μηχανισμοί για να επικυρώσουν τον ευρωμονόδρομο και να απενεργοποιήσουν κάθε φωνή αμφισβήτησής του.
Η πρόσδεση της ηγεσίας του ΚΚΕ σε έναν λόγο σεχταριστικό και γενικόλογα αντικαπιταλιστικό, που αρνείται κάθε μεταβατική λογική και την δυνατότητα επιβολής ριζικών μέτρων υπέρ των εργαζόμενων τάξεων πριν από την επίλυση του ζητήματος της εξουσίας, καταλήγει έμμεσα να διαιολογεί τον ευρωμονόδρομο από την ανάστροφη με την επιχειρηματολογία ότι «η επιστροφή σε εθνικό νόμισμα θα είναι χειρότερη από το ευρώ».
Η πλήρης θωράκιση του πολιτικού συστήματος και των ΜΜΕ από κάθε διαφορετική φωνή, αφήνει χωρίς πολιτικό λόγο τα στρώματα που πλήττονται. Το καθήκον να επανασυγκροτηθεί αυτή η εκπροσώπηση, σπάζοντας ταυτόχρονα τις λογικές της ανάθεσης, είναι ένα καθήκον δύσκολο που καμία πολιτική δύναμη από μόνη της δεν έχει τη δυνατότητα να το ολοκληρώσει.
Η ΛΑΕ παρά τα πλήγματα που δέχεται από εχθρούς και «φίλους» έχει κατορθώσει να συγκρατήσει μια μαγιά αγωνιστών και αγωνιστριών με κοινωνικές γειώσεις, με ικανή ιδεολογική και πολιτική εμπειρία και με ένα πρόγραμμα μεταβατικό και ενιαιομετωπικό που αποτελεί πράγματι τη μόνη φιλολαϊκή διέξοδο από την κρίση. Εχει λοιπόν την ικανότητα να αποτελέσει μία προωθητική δύναμη προς την κατεύθυνση που απαιτούν οι καιροί. Αρκεί να μην θεωρήσει ότι έχει και την αυτάρκεια για να το κάνει ή πολύ περισσότερο να μην θεωρήσει ότι η εκφορά αυτού του προγράμματος σε ένα πανεθνικό ακροατήριο με διαταξικά χαρακτηριστικά μπορεί να συγκροτήσει σχέσεις πολιτικής εκπροσώπησης. Κάτι τέτοιο δεν είναι δυνατό, πρώτον γιατί το πρόγραμμα αυτό δεν μπορεί να εκπροσωπήσει κοινωνικά συμφέροντα κεφαλαιουχικών μερίδων ή και των ανώτερων μικροαστικών στρωμάτων (ούτε αυτών που συμπιέζονται από την κρίση), δεύτερον γιατί μια τέτοια προσπάθεια δημιουργεί κινδύνους για την αλλοίωση του πολιτικού λόγου («για να μην τρομάξει ο κόσμος»), τρίτον γιατί η εκφορά ενός προγράμματος από μόνη της δεν συγκροτεί σχέσεις εκπροσώπησης αν δεν οργανώνεται η συγκρότηση μπλοκ σε κοινωνικούς χώρους, τέταρτον γιατί πολιτικά ανοίγματα προς τα «δεξιά» αποδιαρθρώνουν τη δυνατότητα να διαμορφωθούν σχέσεις εμπιστοσύνης και εκπροσώπησης με τα στρώματα των εργαζομένων και της νεολαίας. Τα πληττόμενα λαίκά στρώματα και ιδίως οι δυνάμεις της εργασίας έχουν την ανάγκη να ακούσουν με σαφήνεια και καθαρότητα που οδηγεί αυτός ο άλλος δρόμος που θα ανοίξει μέσα από την εφαρμογή του μεταβατικού προγράμματος (γι’αυτό είναι σημαντική μια καμπάνια για την επεξήγησή του), όπως επίσης και τι βραχυμεσοπρόθεσμες θετικές επιπτώσεις θα έχει η επιβολή ενός προγράμματος στην οικονομική και κοινωνική τους θέση. Γι αυτό και τα ζητήματα διακοπής της λιτότητας, αναδιανομής του εισοδήματος εις βάρος του κεφαλαίου, και εις όφελος των εργαζόμενων τάξεων, αλλά και της αλλαγής του συσχετισμού μέσα στη παραγωγή με τις κρατικοποιήσεις, τις μετοχοποιήσεις χρεών των υπερχρεωμένων επιχειρήσεων υπέρ του δημοσίου και των εργαζομένων σε αυτές και την θέσπιση εργατικού ελέγχου είναι αλληλένδετα και έχουν καθοριστική σημασία όσο και η αποκατάσταση της νομισματικής κυριαρχίας.
Οι εργαζόμενες τάξεις έχουν ταυτόχρονα την ανάγκη να δουν να λειτουργούν πλατειές πρωτοβουλίες, όπου διαφορετικές πολιτικές δυνάμεις και ανένταχτοι αγωνιστές και αγωνίστριες θα συν-μετέχουν στην ανάπτυξη και την προώθηση αυτού του προγράμματος.
Για να υπηρετηθεί αυτή η κατεύθυνση επανασυγκρότησης πολιτικής εκπροσωπήσεως κοινωνικών συμφερόντων είναι επίσης απολύτως απαραίτητο να ανανεωθεί η εκπροσώπηση της ΛΑΕ με ανθρώπους που προέρχονται από τα κοινωνικά στρώματα στην κινητοποίηση και εκπροσώπηση των οποίων θέλουμε να συμβάλλουμε. Ειδικά το ζήτημα της νεολαίας είναι από τα κρισιμότερα για τη ΛΑΕ και γενικότερα για τη ριζοσπαστική αριστερά. Χωρίς μία αναβάθμιση και αναβάπτιση σε ένα νεότερο δυναμικό, οι προοπτικές είναι περιορισμένες για την ανάπτυξη κοινωνικού κινήματος, αλλά και πολιτικής επιρροής.
Ας παρουμε κάποια μαθήματα από την εσπερία. Ο νεαρός σύντροφος που μίλησε στην εκδήλωση για την Γαλλία αποτελεί έναν από τους πανεθνικούς εκπροσώπους της Ανυπότακτης Γαλλίας. Μέσα στη ΛΑΕ έχουμε πολύ αξιολόγους συντρόφους και συντρόφισσες από όλα τα πληττόμενα κοινωνικά στρώματα που μπορούν να αποτελέσουν αντίστοιχα το πρόσωπο της ΛΑΕ προς την κοινωνία.
Τέλος για να επιτευχθούν αυτά τα καθήκοντα απαιτείται οριζόντια ενεργοποίηση, αξιοποίηση και πρωτοβουλία του στελεχιακού δυναμικού της ΛΑΕ.
σ. Μητσο, πολλά απ’ αυτά που λές εμπίπτουν στην κατηγορία “ν’ αγιάσει ο… στόμας σου”, αλλά μην στοιχηματίσεις σε “ανοικτά αυτιά”. Θα μου επιτρέψεις κάποιες παρατηρήσεις σε αυτά που είπες, κάτι σαν “συμβολή” που ειναι και η “διαχρονική” μόδα σ’ αυτό το χώρο.
1) Ο Συριζα δεν αποδιαρθρώνεται… “γενικώς”. Σταδιακά και μεθοδικά προσπαθεί να χτίσει μηχανισμούς με το κράτος, να ανοιξει διαύλους και να διευρύνει υφισταμένους με επιμέρους επιχειρηματικά συμφέροντα, που θα του παρέχουν μια στήριξη. Ισχνή ή ισχυρή; Πάντως αναγκαία. Παράλληλα, εκπαιδεύει ένα δυναμικό (εκ μετεγγραφής ή σαρξ εκ της σαρκός) στο “γκουβέρνο”. Αυτό το δίνει κάτι που του έλειπε το προηγούμενο διάστημα. Κι αυτό δεν γίνεται μόνο στο 1ο επίπεδο αλλά και στα μεσαία και χαμηλά στελέχη, που επανδρώνουν θέσεις και εκπαιδεύονται στις σχέσεις εξουσίας και στους μηχανισμούς. Κρίσιμη μάζα για την επόμενη μέρα.
2) Ο Συριζα δεν θέλει (και δεν μπορεί) να εκπροσωπήσει τη ριζοσπαστικοποίηση του 2012. Αντίθετα μοιάζει να απευθύνεται και να αναζητά/συγκροτεί (ευάλωτες) κοινωνικές συμμαχίες, με στρώματα που έχουν ήδη αποδεχθεί και βιώσει την ήττα και την περιθωριοποίηση (λούμπεν θα τα λέγαμε παλια). Οι “χιλιάδες” που βλέπουν ότι από το ασταθές προηγούμενο έχουν περάσει στα δημοκρατικά συσσίτια (συγνώμη γεύματα), στα λιγα € της κάρτας αλληλεγγύης νιώθουν και εκπαιδεύονται ότι δεν υπάρχει ελπίδα και είναι πρωταρχικής σημασίας η “εγγυηση” που δείχνει να παρέχει ο ΣΥΡΙΖΑ (κανα συσσιτιο, καμια κάρτα, τίποτε “τζάμπα” ιατρεία κλπ). Σ’ αυτό το ηττημένο, λουμπεν και εν δυνάμει και αντιδραστικό κομμάτι της κοινωνίας ο Συριζα κλείνει το μάτι ότι δεν θα το αφήσει να πέσει πιο χαμηλά (από τον πάτο…) και εκείνο με τη σειρά του αναζητά και ισορροπεί στη νέα κατάσταση (κατι σαν μη χειρότερα).
Πρέπει κάποτε η αριστερά (αχ βαχ) να αποφασίσει ποιους θέλει να εκπροσωπήσει. Δεν μπορεί να κινείται με το λιγο απ’ όλα και σε όλους έχουμε να πουμε κάτι. Καθώς η κρίση αγριεύει (σωστά το εντοπίζεις) δεν είναι ολα τα αιτήματα στο ίδιο καλάθι. Για να το πούμε απλά, ακόμη και αν δεχθούμε ότι το ενιαιομετωπικό σχήμα (…) είναι το ορθό για τη συγκυρία, πρέπει να πούμε -έστω μεταξύ μας- ποιους θέλουμε να εκπροσωπήσουμε. Η συζήτηση αυτή μπορεί να ειναι και η καρικατούρα όσων δεκαετίες πριν συζητούσε (…) ο Πουλιόπουλος για το χαρακτήρα της επανάστασης. Τηρουμένων των αναλογιών φυσικά (μην πυροβολήσεις…)
Τρίτο σημειο: πολυ πολυ πολύ συντροφικά, φιλικά κλπ. Η εικόνα της ΛΑΕ είναι προβληματική. Περισσότερο παραπέμπει στο και “ΣΙΑ” παρά το κάτι (κομμα;) που θα ηγηθεί του μετώπου. Αν η ΛΑΕ είναι το μέτωπο κακεντρεχώς θα αναρωτηθώ ποιος είν’ η καθοδήγηση το κόμμα. Εντάξει το “ΕΑΜ”, το “ΚΚΕ” που είναι;
Μια παρατήρηση για το θέμα συνδικαλισμός. Η εικόνα από τα μέσα είναι ότι παρακμάζει, σαπιζει και αδυνατεί να εκπροσωπήσει και τη σκιά του (δηλαδή να αναπαραχθεί). Κι αυτό πρωτίστως στο Δ.Τ. που ακόμη υπάρχουν προϋποθέσεις για σ.κ. Στον ιδιωτικό τομέα τα πράγματα είναι σε επίπεδο που θα θύμιζε τα υστερα της προκαπιταλιστικής συγκρότησης. Κολλίγοι. Δίχως δικαιώματα αλλά κυρίως δίχως προσδοκίες.
Κλεινοντας σ. Μήτσο… αν θέλει η ΛΑΕ να έχει τύχει χρειάζεται ένα γενναίο άνοιγμα. Το έγραψα και σε άλλη ανάρτηση (ο “χοντρός” το έχει ψυχανεμιστεί, ανεξάρτητα απο τις αδυναμίες του). Χρειάζεται επίσης κάτι περισσότερο από την αυτοκριτική του Α.Ρ. Να μάθουμε ολοι και δημόσια τί παιχτηκε τις κρίσιμες μέρες. Για παράδειγμα τι σόι “κομμα” ήταν αυτό και τι ρολο επαιξε η ΛΑΕ όταν το βράδυ του δημοψηφίσματος, άντε την επόμενη, δεν ζήτησε τη συγκλιση των οργάνων, αλλά έτρεχε τη Δευτέρα το μεσημέρι ο σ. Π.Λ. στο Μαξίμου; Τί παίχτηκε πριν, κατά τη διάρκεια και μετά; Τίμια και ειλικρινα
Κανένας ‘στρατηγός’ δεν μπορεί να πείσει το στρατό του αν ο ίδιος δεν λερώσει τα “παράσημά του”
Κατά τα λοιπά ο,τι και οσα έγραψα δεν ηταν κριτικη σε σένα, ήταν συμβολή κατά κυριολεξία κάποιου ανθρώπου που αγωνιά και αμφιβάλλει. Που ελπίζει και είναι εδώ. Αλλά όχι σε ψεύτικα προσκλητήρια σαν καψόνια στο στρατό.