Σε κλίμα αβεβαιότητας συνέρχεται η Σύνοδος κορυφής ΕΕ-Τουρκίας στη Βάρνα. Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει στην ατζέντα της σειρά διαφωνιών με τις επιλογές της Τουρκίας και κυρίως με το γεγονός ότι το καθεστώς Ερντογάν κρατάει όλο και μεγαλύτερες αποστάσεις από ΕΕ και ΗΠΑ για την προώθηση των περιφερειακών επεκτατικών του φιλοδοξιών.
Ωστόσο, η ΕΕ παραμένει όμηρος της Τουρκίας και των περιφερειακών ιμπεριαλιστικών επιδιώξεων του Ερντογάν, τόσο γιατί η Τουρκία αποτελεί ένα μεγάλο οικονομικό και εμπορικό εταίρο της και κυρίως γιατί κρατάει το κλειδί για την ροή μεταναστών και προσφύγων προς την Ευρώπη και την διατήρηση κάποιων ισορροπιών στην ευρύτερη Μέση Ανατολή, για να μην πάρουν οι εξελίξεις στην τελευταία εντελώς ανεξέλεγκτες διαστάσεις.
Αποτελεί αυταπάτη να περιμένουν οι κατεστημένοι κύκλοι στην Ελλάδα ότι στην Σύνοδο της Βάρνας θα περάσουν στο προσκήνιο οι κλιμακούμενες προκλήσεις και απειλές της Τουρκίας σε βάρος Κύπρου και Ελλάδας.
Αυτά τα θέματα μπορεί να είναι χρήσιμα για φραστικές ασκήσεις στα ανακοινωθέντα της ΕΕ αλλά όταν η πολιτική συζήτηση διεξάγεται σε ανώτατο επίπεδο, όπως αυτό της Βάρνας, Κύπρος και Αιγαίο αποτελούν μάλλον λεπτομέρειες και συχνά ενοχλητικά θέματα που πρέπει να μπουν στο ψυγείο.
Ν.Ζ
Η iskra παραθέτει με κάθε επιφύλαξη σχετικό ρεπορτάζ από διάφορες ιστοσελίδες για την Σύνοδο της Βάρνας:
Ο πρόεδρος της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν συναντάται σήμερα με τους ηγέτες ευρωπαϊκών θεσμών σε μια προσπάθεια να αναζωογονηθεί ο όλο και πιο δύσκολος διάλογος ανάμεσα στην Άγκυρα και τις Βρυξέλλες, σε μια σύνοδο που αναγγέλλεται τεταμένη.
Ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ και αυτός του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ντόναλντ Τουσκ θα καθίσουν στο τραπέζι μαζί με τον Ερντογάν για ένα δείπνο εργασίας στη Βάρνα, το παραθαλάσσιο θέρετρο της Βουλγαρίας. Στο μενού βρίσκονται πολλά ακανθώδη θέματα.
Στον κατάλογο φιγουράρουν πάνω-πάνω η αποσάθρωση του κράτους δικαίου στην Τουρκία μετά την απόπειρα στρατιωτικού πραξικοπήματος του Ιουλίου του 2016, η αμφιλεγόμενη διμερής συμφωνία για την αντιμετώπιση της κρίσης των προσφύγων και των μεταναστών, η κλινικά νεκρή προσπάθεια της Τουρκίας να ενταχθεί στην ΕΕ, η τουρκική στρατιωτική επιχείρηση εναντίον μιας οργάνωσης κούρδων ανταρτών στη Συρία.
Σαν να μην έφθαναν αυτά, η συνάντηση σημειώνεται μερικές ημέρες μετά την κλιμάκωση της έντασης ανάμεσα στην Τουρκία, την Ελλάδα και την Κύπρο.
Με αυτό το φόντο, ο βούλγαρος πρωθυπουργός Μπόικο Μπορίσοφ, η χώρα του οποίου αναλαμβάνει την εναλλασσόμενη προεδρία της ΕΕ και θα είναι παρών στο δείπνο, δεν κρύβει πως περιμένει μια «πολύ δύσκολη» συνάντηση.
Πάντως κανένα από τα δύο μέρη δεν έχει συμφέρον να εκτροχιάσει τον διάλογο. Για την Τουρκία, η
ΕΕ παραμένει πολύτιμος εμπορικός εταίρος. Για τις Βρυξέλλες, η Άγκυρα συνεχίζει να είναι απαραίτητος σύμμαχος στον αγώνα κατά της τρομοκρατίας και στην προσπάθεια ανάσχεσης των μεταναστευτικών ροών.
«Η σύνοδος στη Βάρνα θα δώσει την ευκαιρία να ξαναρχίσει ο διάλογος ανάμεσα στα δύο μέρη, παρότι δεν αναμένεται καμιά αληθινή πρόοδος», συνόψισε η Ζανά Ζαμπούρ, τουρκολόγος του
Sciences Po.
«Ειλικρινής διάλογος»;
Η ένταση ανέβηκε μια βαθμίδα την περασμένη εβδομάδα, όταν οι ευρωπαίοι ηγέτες καταδίκασαν τις «συνεχιζόμενες παράνομες ενέργειες» της Τουρκίας στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο εναντίον της Ελλάδας και της Κύπρου, έπειτα από αλλεπάλληλα επεισόδια.
Η Τουρκία αντέδρασε χαρακτηρίζοντας «απαράδεκτες» τις αποφάσεις της συνόδου κορυφής της
ΕΕ κι εξέφρασε παράλληλα την οργή της για τις ευρωπαϊκές επικρίσεις όσον αφορά την επιχείρηση ευρείας κλίμακας που εξαπέλυσε εναντίον της κουρδικής οργάνωσης Μονάδες Προστασίας του Λαού (YPG), στην περιοχή Αφρίν, στη βορειοδυτική Συρία.
«Η μάζα των προβλημάτων για τα οποία βρίσκονται σε διένεξη η Τουρκία και η ΕΕ δεν παύει να διογκώνεται», αναγνώρισε ο Γιούνκερ, πάντως υποσχέθηκε έναν «ειλικρινή και ανοικτό διάλογο» με τον Ερντογάν. Η ΕΕ, επέμεινε παρ’ όλ’ αυτά, «επιθυμεί να ενισχύσει τη συνεργασία της με την Τουρκία».
Μια από τις προτεραιότητες για τα κράτη μέλη της ΕΕ είναι να εξασφαλιστεί ότι η Άγκυρα θα συνεχίσει να εφαρμόζει τη συμφωνία που κλείστηκε τον Μάρτιο του 2016 για την κρίση των μεταναστών και των προσφύγων και επέτρεψε να μειωθούν σημαντικά οι διελεύσεις προς την Ευρώπη, με αντάλλαγμα κυρίως οικονομική βοήθεια.
Ο Ερντογάν έχει διαμαρτυρηθεί επανειλημμένα για τις «καθυστερήσεις» στην εκταμίευση των χρημάτων, ύψους τριών δισεκατομμυρίων ευρώ, στα οποία αναμένεται να προστεθούν άλλα τρία δισεκατομμύρια.
«Εταιρική σχέση»;
Εξάλλου, η Άγκυρα αξιώνει να υπάρξει πρόοδος στη φιλελευθεροποίηση του καθεστώτος θεωρήσεων διαβατηρίων για τους Τούρκους που ταξιδεύουν στην ΕΕ. Αυτό είναι «προτεραιότητα» για την Άγκυρα, αλλά πιθανόν «αποτελεί ψευδαίσθηση εάν πιστεύει ότι η ΕΕ θα κάνει παραχωρήσεις στο συγκεκριμένο ζήτημα», εκτιμά η Ζανά Ζαμπούρ.
Μολονότι η Άγκυρα πολλαπλασίασε τους τελευταίους μήνες τα κατευναστικά σινιάλα προς ορισμένες χώρες μέλη, κυρίως τη Γερμανία, αποφυλακίζοντας για παράδειγμα δημοσιογράφους που είχε φυλακίσει, το ζήτημα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων ρίχνει μια βαριά σκιά στη Βάρνα.
Η ΕΕ έχει εκφράσει επανειλημμένα την ανησυχία της για τις εκκαθαρίσεις που εξαπολύθηκαν στην Τουρκία μετά την απόπειρα επιβολής στρατιωτικού καθεστώτος. Πάνω από 55.000 άνθρωποι, ανάμεσά τους αντιφρονούντες και δημοσιογράφοι, έχουν οδηγηθεί στη φυλακή, άλλοι 160.000 αποτάχθηκαν, τέθηκαν σε διαθεσιμότητα, απολύθηκαν.
Η παράταση της κατάστασης εκτάκτου ανάγκης που τελεί σε ισχύ στην Τουρκία από τον Ιούλιο του 2016 έχει οδηγήσει σε «σοβαρές» παραβιάσεις των δικαιωμάτων «εκατοντάδων χιλιάδων ανθρώπων», σημείωνε εκφράζοντας έντονη ανησυχία ο ΟΗΕ σε έκθεση που δημοσιοποίησε την περασμένη εβδομάδα.
Η υποψηφιότητα της Τουρκίας για να γίνει κράτος-πλήρες μέλος της ΕΕ αναμένεται επίσης να συζητηθεί στη Βάρνα, αλλά οι περισσότεροι διπλωμάτες και αναλυτές δεν περιμένουν να σημειωθεί η παραμικρή πρόοδος.
Κατά τη διάρκεια μιας επίσκεψης του Ερντογάν στο Παρίσι τον Ιανουάριο ο γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν έριξε ξανά την ιδέα αποκατάστασης μιας «εταιρικής σχέσης» με την Τουρκία, καθώς η εισδοχή της μοιάζει λιγότερη πιθανή από ποτέ.
*Πηγή: in.gr