Το νατοϊκό πρόγραμμα επιτήρησης του εναέριου χώρου (Air policing) της Βόρειας Μακεδονίας συζητούν, σύμφωνα με πληροφορίες, τα Σκόπια και η Σόφια, σε μια απόπειρα εξεύρεσης κοινών τόπων που θα λειάνουν τη σύγκρουση που έχει οδηγήσει τη Βουλγαρία να εγείρει εμπόδια στην ευρωπαϊκή προοπτική του γείτονά της. Σύμφωνα με πληροφορίες από τα Σκόπια και την Αθήνα, η κυβέρνηση του Ζόραν Ζάεφ, αρχικά αρνητικά διακείμενη στο ενδεχόμενο συζήτησης με τη Βουλγαρία για το συγκεκριμένο θέμα, πλέον υπαναχωρεί.
Πρακτικά, η Βουλγαρία μπαίνει με αυτό τον τρόπο «σφήνα» ανάμεσα στην Ελλάδα και στην Ιταλία, οι οποίες έχουν, έπειτα από αίτημα της Βόρειας Μακεδονίας στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ, την ευθύνη της επιτήρησης του εναέριου χώρου. Ελλάδα και Ιταλία επιτηρούν ανά δεκαπενθήμερο, ενώ ενδιαμέσως η Πολεμική Αεροπορία (Π.Α.) μπορεί να προχωρεί και σε συνεκπαιδεύσεις με τις Ενοπλες Δυνάμεις της Βόρειας Μακεδονίας. Εν ολίγοις, ζεύγη F-16 της Π.Α. μπορεί να πετούν ακόμη και σε συχνότητα μιας εβδομάδος πάνω από τη
γειτονική χώρα.
Η διαφαινόμενη διάθεση των Σκοπίων να συμβιβαστούν με τη Σόφια εντάσσεται, βέβαια, στη διαμάχη σχετικά με τη γλώσσα και την ταυτότητα των κατοίκων της Βόρειας Μακεδονίας, ωστόσο η αρχική άρνηση στηριζόταν στις αμφιβολίες σχετικά με τις επιχειρησιακές ικανότητες της αεροπορίας της Βουλγαρίας. Η βουλγαρική αεροπορία διαθέτει αριθμό παλαιών ρωσικής κατασκευής Mig-29 και έχει παραγγείλει οκτώ F-16, τα οποία δεν θα αρχίσουν να παραδίδονται πριν από το 2023. Ηδη, ρωσικής κατασκευής αεροσκάφη όπως τα Mig-29 της πολωνικής αεροπορίας έχουν συμμετάσχει δεκάδες φορές σε επιχειρήσεις επιτήρησης του ΝΑΤΟ, ιδίως στις Βαλτικές Χώρες, δίχως πρόβλημα διαλειτουργικότητας με τα δυτικά συστήματα. Ακόμη και στο πρόσφατο παρελθόν, πάντως, αμερικανικά, καναδικά και ιταλικά μαχητικά είχαν σταθμεύσει στη Βουλγαρία προκειμένου να βοηθήσουν την τοπική αεροπορία στις νατοϊκές υποχρεώσεις της.
Την ίδια στιγμή, στην Αθήνα γίνονται προσπάθειες επιτάχυνσης των διαδικασιών για την προώθηση μιας σειράς εξοπλιστικών προγραμμάτων. Στρατιωτικές πηγές ανέφεραν ότι το ΓΕΕΘΑ και τα γενικά επιτελεία, με οδηγίες της πολιτικής ηγεσίας του υπουργείου Εθνικής Αμυνας, έχουν ήδη εργαστεί με εντατικούς ρυθμούς.
Οπως επισήμαιναν οι ίδιες πηγές, για 30 προγράμματα καταρτίζονται γενικοί και ειδικοί όροι, προκειμένου στη συνέχεια να προωθηθούν για υλοποίηση, ενώ για 45 προγράμματα έχουν γίνει ενέργειες για χρηματοδότηση από το υπουργείο Οικονομικών, οπότε και θα περάσουν στο στάδιο της διενέργειας διαγωνισμών και σύναψης συμβάσεων. Ως παράδειγμα αναφέρονται τα πρόσφατα προγράμματα που πέρασαν από την αρμόδια επιτροπή της Βουλής σχετικά με την αναβάθμιση μη επανδρωμένων αεροσκαφών, την υποστήριξη επιθετικών ελικοπτέρων, μεταγωγικών αεροσκαφών και αντιαεροπορικών συστημάτων, τη συντήρηση κατευθυνόμενων βλημάτων, την ανακατασκευή – αναβάθμιση και εκσυγχρονισμό ταχύπλοων σκαφών και την προμήθεια υλικών για τον εκσυγχρονισμό συστημάτων μονάδων επιφανείας και την ανανέωση συστημάτων ασφαλείας πτήσεων αεροδρομίων.