Πώς να ορίσει κανείς τη φτώχεια; Ποιόν μπορούμε να κατατάξουμε στους φτωχούς και με ποια κριτήρια; Ποια είναι η απόλυτη φτώχεια; Μπορούμε επομένως να διακρίνουμε πως ο ορισμός αλλά και τα όρια της φτώχειας είναι σχετικά ασαφή για να καθοριστούν με έναν εξωιστορικό και απόλυτο τρόπο. Η φτώχεια είναι έννοια σχετική και ως τέτοια θα χρησιμοποιήσουμε και σε αυτό το άρθρο. Φτώχεια είναι η κατάσταση εκείνη του ατόμου κατά την οποία αυτό δεν έχει τη δυνατότητα να κατέχει εκείνο το ελάχιστο σύνολο αγαθών και υπηρεσιών τα οποία καθορίζονται από το επίπεδο ανάπτυξης των παραγωγικών δυνάμεων και της παραγωγικότητας της εποχής του και της κοινωνίας του. Το όριο της φτώχειας καθορίζεται επομένως με τρόπο απολύτως ιστορικό και συνδέεται ισχυρά με την κρατούσα σε κάθε εποχή κοινωνική κατάσταση.
Υποχρεώνομαι να κάνω τις παραπάνω παρατηρήσεις καθώς, τα τελευταία χρόνια, υπάρχει μια συντονισμένη προσπάθεια να οριστεί ένα απόλυτο μέγεθος της φτώχειας με στόχο την απόκρυψη της έντασης της ανισοκατανομής του κοινωνικά παραγόμενου πλούτου σε παγκόσμιο επίπεδο. Στο πλαίσιο αυτό η Παγκόσμια Τράπεζα όρισε, αυθαίρετα, ως απόλυτα φτωχό αυτόν που το ημερήσιο εισόδημά του είναι κάτω από 1 δολάριο και ως μέτρια φτωχό αυτόν που το ημερήσιο εισόδημά του είναι κάτω από 2 δολάρια. Αυτά για τις υπό ανάπτυξη χώρες.
Τι γίνεται όμως με τις αναπτυγμένες; Στις αναπτυγμένες χώρες η φτώχεια και ο κίνδυνος φτώχειας υπολογίζεται διαφορετικά. Ως φτωχά μετρώνται τα άτομα που το ετήσιο εισόδημά τους είναι κάτω από το 60% του διάμεσου εθνικού εισοδήματος. Επιπλέον στην Ευρώπη χρησιμοποιούνται και δείκτες που σχετίζονται με τη δυνατότητα κτήσης και πρόσβασης σε μια συγκεκριμένη λίστα αγαθών και υπηρεσιών. Τα αγαθά αυτά και οι υπηρεσίες είναι: να έχουν σπίτι, να έχουν τη δυνατότητα κατοχής και συντήρησης αυτοκινήτου, να έχουν τη δυνατότητα να κρατούν το σπίτι τους ζεστό, να μπορούν να καταναλώνουν συγκεκριμένες ποσότητες κρέατος και ψαριών την εβδομάδα και κάποια άλλα ακόμη παρόμοια με αυτά. Ο υπολογισμός του ισοδύναμου διαθέσιμου εισοδήματος γίνεται σε επίπεδο νοικοκυριού και όχι σε ατομικό επίπεδο. Αυτό συμβαίνει γιατί τα εισοδήματα κάθε μέλους ενός νοικοκυριού επηρεάζουν την ποιότητα ζωής όλων των μελών του νοικοκυριού
Για τον ορισμό του ισοδύναμου διαθέσιμου εισοδήματος βλέπουμε τους ορισμούς που δίνει η ΕΛΣΤΑΤ παρακάτω:
http://www.statistics.gr/documents/20181/f5f875ea-5cc8-4901-8ce4-6d98b30c6ec0
Τα παραπάνω έχουν σημασία για να γίνουν κατανοητά τα δεδομένα και τα στοιχεία που θα παρουσιαστούν παρακάτω. Εδώ είναι απαραίτητη και μια άλλη διευκρίνιση.. η διάμεσος δεν έχει σχέση με το μέσο όρο. Δεν έχει ας πούμε σχέση με το κατά κεφαλή ΑΕΠ το οποίο βρίσκεται απλά διαιρώντας το ΑΕΠ δια του συνόλου του πληθυσμού μιας χώρας. Επειδή στις εκμεταλλευτικές κοινωνίες υπάρχει ένας αριθμός, μικρός, πολύ πλούσιων το κατά κεφαλή ΑΕΠ, ο μέσος όρος δηλαδή, βγαίνει υψηλό και δεν έχει καμιά σχέση με το πραγματικό εισόδημα της πλειονότητας των πολιτών. Η διάμεσος δείχνει ποιο είναι το πραγματικό μέσο εισόδημα των πολλών.
Το κατά κεφαλή ΑΕΠ δείχνει επομένως το εισόδημα που έπρεπε να έχει ένα άτομο αν υπήρχε απόλυτη ισοκατανομή ενώ η διάμεσος δείχνει το πραγματικό εισόδημα που έχει η συντριπτική πλειονότητα των πολιτών μιας χώρας. Μετά από τα παραπάνω ας περάσουμε να δούμε πως διαμορφώνεται η κατάσταση στην Ελλάδα μετά από 6 χρόνια ασύλληπτης καταστροφής και λεηλασίας. Μιας καταστροφής συνειδητής από τη μεριά των κυρίαρχων τάξεων και επιμελώς στοχευμένης. Στόχος είναι η δημιουργία μιας πολιτείας φτωχών. Το γιατί δεν θα το αναλύσουμε εδώ. Η κατάσταση φτώχειας που διαμορφώνεται θα συνεχιστεί, θα ενταθεί και θα παγιοποιηθεί.
Με τις παραπάνω προϋποθέσεις και διευκρινήσεις ας δούμε τώρα τα δεδομένα για τη φτώχεια και τον κίνδυνο φτώχειας και τον κοινωνικό αποκλεισμό όπως παρουσιάζονται από τις επίσημες πηγές που ακολουθούν τις οδηγίες της ΕΕ για τον καθορισμό τους και θα προχωρήσουμε κατόπιν στο σχολιασμό τους. Στο διάγραμμα 1 βλέπουμε το ποσοστό του πληθυσμού σε κίνδυνο φτώχειας από το 2005 ως το 2015. Στο διάγραμμα 2 βλέπουμε το ποσοστό του πληθυσμού σε κίνδυνο φτώχειας ή κοινωνικού αποκλεισμού πάλι για την ίδια περίοδο όπως δίνονται από την ΕΛΣΤΑΤ.
Για να διαβάσετε την πλήρη ανάλυση πατήστε στον παρακάτω σύνδεσμο
https://www.scribd.com/document/333879892/%CE%A3%CE%A4%CE%97%CE%9D-%CE%A4%CE%A1%CE%9F%CE%A7%CE%99%CE%91-%CE%A4%CE%97%CE%A3-%CE%A6%CE%A4%CE%A9%CE%A7%CE%95%CE%99%CE%91%CE%A3
