Ενδεχόμενος κίνδυνος για το θαλάσσιο περιβάλλον
Σοβαρά ερωτήματα για ενδεχόμενους κινδύνους για το περιβάλλον εγείρει το αίτημα της εταιρείας Oil One, συμφερόντων του Δημήτρη Μελισσανίδη, να διοχετεύει στη θάλασσα, σε «έκτακτες περιπτώσεις», τα επεξεργασμένα απόβλητά της, παρότι η αδειοδότησή της στηριζόταν στο ότι θα τα διοχέτευε στο δίκτυο της ΕΥΔΑΠ, που κάνει επιπλέον επεξεργασία στην Ψυτάλλεια, και μάλιστα από την προϋπόθεση ότι τηρούν συγκεκριμένα όρια.
Το αίτημα αυτό έχει ήδη δημιουργήσει ανησυχία στους κατοίκους, μια που υπάρχει ο κίνδυνος περαιτέρω περιβαλλοντικής επιβάρυνσης, μιας ήδη επιβαρυμένης περιοχής.
Νέο αίτημα τροποποίησης της ΑΕΠΟ
Συγκεκριμένα στον Απρίλιο του 2020, η εταιρεία κατέθεσε αίτημα τροποποίησης της 61119/3662/Φ12/2018/23-07-2018. Αυτή τη φορά ζητάει να της δοθεί η δυνατότητα σε «έκτακτες περιπτώσεις» τα επεξεργασμένα απόβλητα να μην τα διοχετεύει στο δίκτυο της ΕΥΔΑΠ, που σημαίνει ότι θα υποστούν και την επιπλέον επεξεργασία στην Ψυτάλλεια, αλλά με αγωγό να τα απορρίπτει στη θάλασσα.
Η εταιρεία υποστηρίζει ότι εάν υπάρξουν έκτακτες περιστάσεις, όπως π.χ. ένα ατύχημα στη θάλασσα όπου θα χρειαστεί να κάνει μεγάλη επεξεργασία ή σε οποιαδήποτε άλλη έκτακτη ανάγκη, υπάρχει περίπτωση οι αποθηκευτικές ικανότητές ως προς τα επεξεργασμένα απόβλητα να εξαντληθούν, οπότε θα πρέπει να έχει τη δυνατότητα να διοχετεύει με αγωγό τα επεξεργασμένα απόβλητα στο θαλάσσιο χώρο κοντά στην εγκατάσταση.
Η εταιρεία υποστηρίζει ακόμη ότι έχει τη δυνατότητα να το κάνει αυτό, με βάση τις ευρωπαϊκές οδηγίες και την ελληνική περιβαλλοντική νομοθεσία, παραθέτοντας τους σχετικούς κανονισμούς.
Έκπληξη, όμως προκαλεί το γεγονός ότι στη σχετική νομοθεσία συμπεριλαμβάνει την Υπουργική Απόφαση Ειβ/221/65, γνωστή και ως Υγειονομική Διάταξη του 1965 (ΥΔ/65) και την Κοινή Νομαρχιακή Απόφαση «Περί διαθέσεως υγρών βιομηχανικών αποβλήτων και λυμάτων στο Σαρωνικό Κόλπο», με αρ. 17823/1979 (1132Β΄), όπως έχει τροποποιηθεί την υπ’ αρ. Α3/6533/1981 (477Β΄). Οι αποφάσεις αυτές αφορούν μια προηγούμενη περίοδο, όταν ακόμη υπήρχαν βιομηχανίες που έριχναν απόβλητα στη θάλασσα και έθεταν όρια και περιορισμούς.
Έκτοτε τα πράγματα άλλαξαν. Έγινε πιο αυστηρή η περιβαλλοντική νομοθεσία και διαμορφώθηκε το πλήρες δίκτυο της ΕΥΔΑΠ, συμπεριλαμβανομένης της Ψυτάλλειας ως τελικού χώρου επεξεργασίας.
Πλέον, όλες οι εταιρείες υποχρεώνονται να συνδέονται με το αποχετευτικό δίκτυο της ΕΥΔΑΠ για τα λύματά τους και μάλιστα υπό την προϋπόθεση ότι τα λύματά τους τηρούν ορισμένες προδιαγραφές, δηλαδή έχουν ήδη υποστεί επεξεργασία. Χάρη σε τέτοιες δεσμεύσεις μπόρεσε τις τελευταίες δεκαετίες να βελτιωθεί η κατάσταση στην ευρύτερη θαλάσσια περιοχή του Σαρωνικού Κόλπου. Θα ήταν μεγάλη και επικίνδυνη οπισθοχώρηση να επιστρέψουμε στην εποχή όπου οι βιομηχανίες έριχναν λύματα στη θάλασσα απευθείας.
Λύματα στην ΕΥΔΑΠ και μόνο υπό την προϋπόθεση ότι τηρούνται όρια
Μάλιστα, είναι χαρακτηριστικό ότι σήμερα η Oil One πρέπει να διαθέτει άδεια για την απόρριψη επεξεργασμένων υγρών αποβλήτων στο δίκτυο αποχέτευσης της ΕΥΔΑΠ.
Ειδικότερα, σύμφωνα με τον Περιβαλλοντικό Όρο 5 της ανωτέρω υπ’ αριθμ. 61119/3662/Φ12/2018/23-07-2018 Απόφασης, η μονάδα θα πρέπει να διαθέτει σχετική άδεια (όπως προβλέπεται στην υπ’ αριθμ. Δ16γ/381/5/44/Γ Έγκριση Ειδικού Κανονισμού Λειτουργίας Αποχέτευσης της ΕΥΔΑΠ Α.Ε.) για την απόρριψη των επεξεργασμένων υγρών αποβλήτων στο δίκτυο αποχέτευσης της ΕΥΔΑΠ. Όμως, η σχετική άδεια αποχέτευσης, υπ’ αριθμ. 175/5-1-2018 (που έχει επισυναφθεί στο από Απρίλιο 2020 αίτημα τροποποίησης της Απόφασης Περιβαλλοντικών Όρων) έληξε στις 5-1-2020, και δεν επισυνάπτεται η ανανεωμένη, ως όφειλε.
Επιπλέον, σύμφωνα με τον υπ’ αρ. Δ16γ/381/5/44/Γ Έγκριση Ειδικού Κανονισμού Λειτουργίας Αποχέτευσης της ΕΥΔΑΠ Α.Ε. ΦΕΚ 286/13-2-2012 (άρθρο 6.2.2), και προκειμένου να λάβει την άδεια αποχέτευσης υγρών αποβλήτων (ή και ανανέωση αυτής) θα πρέπει η εν λόγω εγκατάσταση να καταθέσει μελέτη επεξεργασίας υγρών αποβλήτων, η οποία εκτός των άλλων (τεχνική έκθεση παραγωγικής διαδικασίας, πηγές προέλευσης αποβλήτων, μέθοδοι επεξεργασίας υγρών αποβλήτων κ.λπ.), θα πρέπει να περιλαμβάνει χημικές αναλύσεις για τα υγρά απόβλητα προς αποχέτευση. Οι χημικές αναλύσεις προσδιορίζονται στον ΠΙΝΑΚΑ 1, του ΠΑΡΑΡΤΗΜΑΤΟΣ 1, του Ειδικού Κανονισμού Λειτουργίας Αποχέτευσης της ΕΥΔΑΠ, και αφορά σε μετρήσεις σαράντα δυο (42) παραμέτρων. Καμία τεκμηρίωση τέτοιων χημικών αναλύσεων δεν επιβεβαιώνεται ούτε στην πρόσφατη (Μάρτιος 2020) Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων, αλλά ούτε και σε προηγούμενες αυτής Μελέτες, πέραν ορισμένων δειγματοληψιών που έχει κάνει η ΕΥΔΑΠ.
Η ανησυχία για το περιβάλλον
Το πρόβλημα που προκύπτει με το νέο αίτημα της Oil One για απευθείας διοχέτευση επεξεργασμένων υγρών αποβλήτων στη θάλασσα είναι το ακόλουθο. Με το τωρινό καθεστώς δηλαδή αυτό που στηρίζεται στην έγκριση / άδεια για την διοχέτευση των υγρών αποβλήτων σε αγωγό της ΕΥΔΑΠ, τα οποία στην συνέχεια θα επεξεργαστούν στην μονάδα της Ψυτάλλειας, υπάρχει έστω ένας σχετικός έλεγχος όσον αφορά τις ποσότητες αλλά κυρίως την ποιότητα (με την πραγματοποίηση δειγματοληψιών και χημικών αναλύσεων) των υγρών αποβλήτων που διοχετεύονται προς την ΕΥΔΑΠ. Εάν απορρίπτονται τα επεξεργασμένα απόβλητα μέσω αγωγού στο θαλάσσιο περιβάλλον, δεν θα υπάρχει κανένας έλεγχος, τόσο για την ποσότητα όσο και για την ποιότητα των απορριπτόμενων υγρών αποβλήτων.
Ο κίνδυνος επομένως για την περιβαλλοντική υποβάθμιση της περιοχής είναι ιδιαίτερα αυξημένος και το αίτημα της εταιρείας δεν προσφέρει κάποια πραγματική εξασφάλιση για την αποτροπή αυτού του κινδύνου.
Ο Σαρωνικός ήταν μια θαλάσσια περιοχή που πλήρωσε ακριβά τη βιομηχανική ανάπτυξη της χώρας. Έγιναν μεγάλες προσπάθειες για βελτιωθεί και απομένουν πολλά ακόμη να γίνουν. Δεν υπάρχει κανένας λόγος να αντιμετωπίσει νέα περιβαλλοντική υποβάθμιση.