Το καλοκαίρι του 1963 οι Ηνωμένες Πολιτείες συγκλονίζονται, για μια ακόμη φορά, από αιματηρές φυλετικές συγκρούσεις. Σύμφωνα με τον υπουργό Εσωτερικών των ΗΠΑ Ντιν Ρασκ, η χώρα αντιμετώπιζε τη χειρότερη εσωτερική κρίση, μετά το τέλος του εμφυλίου πολέμου.
Σε πολλές περιοχές της χώρας και ειδικά στις νότιες Πολιτείες, εξτρεμιστικές ρατσιστικές οργανώσεις, με επικεφαλής την «Κου – Κλουξ – Κλαν», αλλά και αστυνομικές δυνάμεις, απαντούν με ωμή βία στην αφύπνιση των μαύρων που ζητούν την αποκατάσταση των δικαιωμάτων τους στην εργασία και την εκπαίδευση, αλλά και την αναγνώριση των δημοκρατικών τους δικαιωμάτων, τα οποία παραβιάζονται συστηματικά.
Παράλληλα, συνεχίζονται οι εκδηλώσεις του αντιρατσιστικού κινήματος στις ΗΠΑ, όπου συμμετέχουν μαύροι και λευκοί. Αποκορύφωμα αυτών των εκδηλώσεων είναι η μνημειώδης διαδήλωση στις 28 Αυγούστου 1963 στην Ουάσιγκτον, στην οποία πήραν μέρος πάνω από 200.000 άτομα. Κεντρικός ομιλητής στην τεράστια συγκέντρωση είναι ο Μάρτιν Λούθερ Κινγκ (1929 – 1968) και η ομιλία του έμεινε στην ιστορία με τον τίτλο «Εχω ένα όνειρο…», το μοτίβο που χρησιμοποιούσε ο ηγέτης των μαύρων.
«…Έχω ένα όνειρο ότι μια μέρα αυτό το έθνος θα ξεσηκωθεί και θα ζήσει το αληθινό νόημα της πεποίθησής του: «Θεωρούμε αυτές τις αλήθειες αυταπόδεικτες, ότι όλοι οι άνθρωποι έχουν δημιουργηθεί ίσοι».
Έχω ένα όνειρο ότι μια μέρα στους κόκκινους λόφους της Τζάρτζαρα, οι γιοι των πρώτων σκλάβων και οι γιοι των πρώτων ιδιοκτητών θα μπορέσουν να καθίσουν μαζί στο τραπέζι της αδελφότητας.
Έχω ένα όνειρο ότι μια μέρα ακόμη και η Πολιτεία του Μισισίπι, μια έρημη πολιτεία, πνιγμένη από τη λάβρα της αδικίας και της καταπίεσης, θα μεταμορφωθεί σε μια όαση ελευθερίας και δικαιοσύνης. Έχω ένα όνειρο ότι τα τέσσερα παιδιά μου μια μέρα θα ζήσουν σε ένα έθνος, όπου δε θα κριθούν από το χρώμα του δέρματος τους, αλλά από το περιεχόμενο του χαρακτήρα τους.
(…) Έχω ένα όνειρο ότι μια μέρα η πολιτεία της Αλαμπάμα θα μεταμορφωθεί σε μια πολιτεία, όπου τα μικρά μαύρα αγόρια και κορίτσια θα μπορέσουν να πιαστούν χέρι με χέρι με τα μικρά λευκά αγόρια και κορίτσια και να περπατήσουν μαζί σας αδελφές και αδελφοί».
Δολοφονήθηκε από λευκό σκοπευτή
Ο Μάρτιν Λούθερ Κίνγκ έφυγε από τη ζωή στις 4 Απριλίου 1968. Ήταν μόλις 39 ετών. Βρισκόταν σε ταξίδι στο Μέμφις του Τενεσί για την υποστήριξη μιας απεργίας εργαζομένων στα νοσοκομεία. Δολοφονήθηκε από ένα λευκό ελεύθερο σκοπευτή. Στεκόταν στο μπαλκόνι του μοτέλ, όπου ήταν με τους στενούς συνεργάτες του. Στις 10 Μαρτίου 1969 ο δολοφόνος του, Τζέιμς Ιρλ Ρέι, και καταδικάστηκε.
Ο μαύρος ιερέας
Ο Μάρτιν Λούθερ Κινγκ ο νεώτερος ήταν Αμερικανός ιερέας των Βαπτιστών, ειρηνιστής και οπαδός της δράσης μέσω της παθητικής αντίστασης, ηγέτης του Αφροαμερικανικού Κινήματος για τα πολιτικά δικαιώματα των μαύρων. Αφού ολοκλήρωσε μια σειρά θεολογικών σπουδών, έλαβε θέση πάστορα σε εκκλησία των Βαπτιστών και αναμίχθηκε στον αγώνα των μαύρων για την απόκτηση πολιτικών και κοινωνικών δικαιωμάτων.
Το 1955 ηγήθηκε της νικηφόρας εκστρατείας του μποϋκοτάζ των δημοσίων λεωφορείων της πόλης Μοντγκόμερυ της Αλαμπάμα (εξαιτίας του φυλετικού διαχωρισμού των επιβατών) και το 1957 αναγνωρίζοντας την ανάγκη δημιουργίας ενός πανεθνικού οργάνου που θα συντόνιζε τον αγώνα των μαύρων ίδρυσε μαζί με άλλους, ιερωμένους και μη, τη Διάσκεψη της Νότιας Χριστιανικής Ηγεσίας (Southern Christian Leadership Conference), μία από τις κυριότερες αντιρατσιστικές οργανώσεις των Η.Π.Α., και έγινε ο πρώτος της πρόεδρος.
Το 1961 εμψύχωσε την εκστρατεία “Επιβάτες για την Ελευθερία”, την κινητοποίηση που έφερε και το πραγματικό τέλος στους φυλετικούς διαχωρισμούς σε όλα τα μέσα μαζικής μεταφοράς.
Το 1962 ηγήθηκε του αγώνα εναντίον του φυλετικού διαχωρισμού στο Ωλμπανυ της Τζόρτζια (Κίνημα του Ωλμπανυ) και το 1963 βοήθησε στη διοργάνωση ειρηνικών πορειών διαμαρτυρίας στη πόλη Μπέρμιγχαμ (Αλαμπάμα) της Αλαμπάμα. Την ίδια περιοδο ηγήθηκε επίσης της «Πορείας στην Ουάσινγκτον» και εκεί εκφώνησε την ιστορική ομιλία του που ξεκινά με τη φράση «Έχω ένα όνειρο…», στην οποία περιγράφει το όραμα του για ισότητα στην αμερικανική κοινωνία. Στις 14 Οκτωβρίου του 1964 του απονεμήθηκε το Βραβείο Νόμπελ για τους αγώνες του υπέρ των πολιτικών δικαιωμάτων των μαύρων μέσω ειρηνικών διαμαρτυριών. Το 1965 ηγήθηκε της πορείας από τη Σέλμα στο Μοντγκόμερυ, διαμαρτυρία για τη μη εκχώρηση του δικαιώματος ψήφου στους μαύρους.
Στα τελευταία χρόνια της ζωής του μίλησε εναντίον του πολέμου στο Βιετνάμ, κριτικάροντας σφοδρά την αμερικανική κυβέρνηση και το 1967 εκφώνησε τον επίσης περίφημο λόγο του «Πέρα από το Βιετνάμ». Το 1968, και ενώ σχεδίαζε ακόμα μια πορεία προς την Ουάσινγκτον, την «Πορεία των Φτωχών», δολοφονήθηκε στις 4 Απριλίου στο Μέμφις του Τενεσσή. Ο Κινγκ έλαβε μετά θάνατον πολλές διακρίσεις όπως το Προεδρικό Μετάλλειο για την Ελευθερία και το Χρυσό Μετάλλιο του Κογκρέσσου. Το 1986 η 15η Ιανουαρίου (η ημέρα της γέννησής του) ανακηρύχθηκε επίσημη εορτή στις Η.Π.Α.