Πώς αλλάζει τη γεωπολιτική ισορροπία η σινορωσική συνεργασία που επισφραγίστηκε από την κοινή εμφάνιση των ηγετών Ρωσίας – Κίνας πριν από την τελετή έναρξης των Χειμερινών Ολυμπιακών Αγώνων.
Μεγάλη αίσθηση έχει προκαλέσει η κοινή εμφάνιση του Ρώσου Προέδρου Βλαντίμιρ Πούτιν και του Κινέζου Προέδρου Σι Τζινπίνγκ που αποτελεί εδώ και μέρες αντικείμενο συζήτησης σε διπλωματικούς κύκλους εντός και εκτός Ελλάδας.
Το μήνυμα που θέλουν να περάσουν έγκειται στο ότι αμφισβητούν την τρέχουσα πολιτική και στρατιωτική τάξη πραγμάτων που έχει δημιουργηθεί από τον δυτικό κόσμο, ειδικά εν μέσω της κρίσης στην Ουκρανία, σύμφωνα με την αντίληψη που δημιουργείται στους δυτικούς κύκλους.
Μάλιστα, διπλωμάτες που πρόσκεινται στη Δύση έχουν θέσει αυτή τη συνάντηση εδώ και μέρες στο «μικροσκόπιό» τους και αυτό που τους εντυπωσίασε αποτελεί το ότι οι ηγέτες ένωσαν τις δυνάμεις τους τόσο λεκτικά όσο και πρακτικά, με το κοινό μήνυμα κατά του ΝΑΤΟ και θεωρούν ότι αυτό σηματοδοτεί την αρχή μιας νέας εποχής «καθώς τόσο η ρωσική όσο και η κινεζική σχέση με τη Δύση επιδεινώνεται σταθερά».
Το γεγονός ότι συναντήθηκαν διά ζώσης για πρώτη φορά μετά από δύο χρόνια, επικαιροποίησε την υψηλού στρατηγικού χαρακτήρα συνεργασία που έχει εδραιωθεί μεταξύ Μόσχας και Πεκίνου τα τελευταία χρόνια, επισημαίνει στο Sputnik, ο γεωπολιτικός αναλυτής Ιωάννης Φριτζαλάς.
Από την πλευρά του ο Ρώσος Πρόεδρος χαρακτήρισε τη στρατηγική εταιρική σχέση με την Κίνα ως «άνευ προηγουμένου», ενώ ο Κινέζος Πρόεδρος τόνισε ότι η κοινή στρατηγική τους θα έχει «μεγάλη επιρροή στην Κίνα, τη Ρωσία και τον κόσμο».
Σε μία περίοδο αυξημένης έντασης και έντονων γεωπολιτικών ανακατατάξεων, σύμφωνα με τον κ. Φριτζαλά, που σηματοδοτούν την «αργή μεν αλλά αδιαμφισβήτητη συρρίκνωση της αμερικανικής ηγεμονίας, οι δύο ηγέτες ανακοίνωσαν τη σύναψη μιας μακροπρόθεσμης εμπορικής συμφωνίας, το ύψος της οποίας θα αγγίξει τα 117,5 δις δολάρια. Η συμφωνία προβλέπει την αύξηση των ρωσικών εξαγωγών πετρελαίου (μέσω Καζακστάν) στον κορυφαίο εμπορικό της εταίρο κατά 100 εκατ. τόνους για την επόμενη δεκαετία, καθώς και την προμήθεια 10 δισ. κυβικών μέτρων φυσικού αερίου κατ’ έτος για τα επόμενα 25 χρόνια».
Χτύπημα στο δολάριο με μια ανεξάρτητη χρηματοοικονομική υποδομή
«Κλειδί» σύμφωνα με τον αναλυτή αποτελεί η πρόθεση τους να χτυπήσουν το δολάριο, καθώς αυτό ευθύνεται για τις κρίσεις στην παγκόσμια οικονομία.
Κατά τη διάρκεια των συνομιλιών, οι δύο ηγέτες επανέφεραν στο προσκήνιο την πρόθεσή τους να εντείνουν, σύμφωνα με τον κ. Φριτζαλά, «τη σταδιακή αποδέσμευση των διακρατικών τους συναλλαγών από το δολάριο, αυξάνοντας τη χρήση των εθνικών τους νομισμάτων (ρούβλι, γουάν/ρενμινμπί). Κίνα και Ρωσία γνωρίζουν πως η κυριαρχία του δολαρίου είναι η πρωταρχική αιτία των παγκοσμίων οικονομικών και χρηματοπιστωτικών κρίσεων. Έχοντας επιβληθεί ως το παγκόσμιο αποθεματικό νόμισμα, το δολάριο αξιοποιείται ως μέσο άσκησης πίεσης στον υπόλοιπο κόσμο, γεγονός που παρέχει στις ΗΠΑ τη δυνατότητα να κυριαρχούν στις παγκόσμιες χρηματοπιστωτικές αγορές και να απειλούν κυρίαρχα κράτη μέσα από την εφαρμογή οικονομικών κυρώσεων».
Σύμφωνα με τον κ. Φριτζαλά, η «κυβέρνηση Μπάιντεν (όπως και κάθε κυβέρνηση που εξυπηρετεί το βαθύ αμερικανικό κατεστημένο διαχρονικά), στην προσπάθειά της να επιβραδύνει την παρακμή της ευρωατλαντικής ηγεμονίας, φαίνεται διατεθειμένη να ενθαρρύνει την κλιμάκωση περιφερειακών και διεθνών κρίσεων (η ουκρανική κρίση είναι αναμφισβήτητα μία εξ αυτών). Από την άλλη επιθυμεί να επεκτείνει την ανορθολογική πολιτική επιβολής οικονομικών κυρώσεων εις βάρος των γεωπολιτικών αντιπάλων των ΗΠΑ, σε μία συγκυρία, μάλιστα, που το δολάριο προσπαθεί να ανακτήσει τη δυναμική του, μετά από την πρόσφατη απόφαση της Federal Reserve να αυξήσει τα επιτόκια, αναθεωρώντας την προηγούμενη πολιτική ποσοτικής χαλάρωσης (αφειδής εκτύπωση «κορονο-δολαρίου»), η οποία ουσιαστικά πλημμύρισε την παγκόσμια οικονομία με υπερβολική προσφορά χρήματος και ενέτεινε τις πληθωριστικές τάσεις, παγκοσμίως. Και εδώ έγκειται η πολύ μεγάλη σημασία της σινορωσικής προσέγγισης σε γεωοικονομικό επίπεδο, καθώς η κοινή πολιτική αποδέσμευσης από το δολάριο αποσκοπεί στον περιορισμό της δυνατότητας των ΗΠΑ να επιτυγχάνουν τους στόχους της εξωτερικής τους πολιτικής μέσω αυτού».
Υπό αυτό το πρίσμα, οι δύο ηγέτες έδωσαν ιδιαίτερη έμφαση στην ανάγκη να ενταθούν οι προσπάθειες συγκρότησης μιας ανεξάρτητης χρηματοοικονομικής υποδομής, που θα εγγυάται την ασφαλή εξυπηρέτηση των εμπορικών συναλλαγών μεταξύ Ρωσίας και Κίνας, δίχως την επιρροή και παρέμβαση της Δύσης, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του κ. Φριτζαλά.
Συναλλαγές με ουδέτερο νόμισμα;
Η πιθανότητα ανάπτυξης ενός κοινού οικονομικού και χρηματοπιστωτικού συστήματος, το οποίο θα παρακάμπτει το παγκόσμιο δίκτυο SWIFT, ένα από τα κυριότερα εργαλεία οικονομικού ελέγχου και άσκησης της εξωτερικής πολιτικής των Αμερικανών, είναι περισσότερο επίκαιρη παρά ποτέ.
«Σε αυτό το πλαίσιο, είναι πολύ πιθανόν, οι δύο υπερδυνάμεις να επιλέξουν για τις οικονομικές τους συναλλαγές ένα ουδέτερο νόμισμα όπως το ευρώ, ενώ δεν θα πρέπει να αποκλείεται, δεδομένης της υψηλής εξειδίκευσης που παρουσιάζει η Κίνα στην έρευνα και ανάπτυξη τεχνολογιών αιχμής και τεχνητής νοημοσύνης, το ενδεχόμενο αξιοποίησης της τεχνολογίας blockchain, με σκοπό την υιοθέτηση ενός κοινώς αποδεκτού ψηφιακού νομίσματος -όχι κατ’ ανάγκη κρυπτονομίσματος– συνδεδεμένου με τον χρυσό.
Η επισημοποίηση των ανωτέρω προθέσεων, κατά τη γνώμη του κ. Φριτζαλά θα θέσει τις βάσεις για τη συγκρότηση ενός άρρηκτου γεωστρατηγικού και γεωοικονομικού πυρήνα, γύρω από το οποίο ενδέχεται να συσπειρωθούν κράτη, οι οικονομίες των οποίων έχουν επιβαρυνθεί από τις αμερικανικές οικονομικές κυρώσεις (π.χ. Ιράν, Βενεζουέλα), περιφερειακές δυνάμεις, αλλά και κυρίαρχα κράτη που δεν θα αντιμετώπιζαν με αδιαφορία το ενδεχόμενο «απο-δολαριοποίησης» των οικονομιών τους, συμπεριλαμβανομένων και των πετρελαιομοναρχιών του περσικού κόλπου.
Σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο, ο αναλυτής θεωρεί παραπάνω από πιθανή η διεύρυνση της Ευρασιατικής Οικονομικής Ένωσης και του Συμφώνου της Σαγκάης, καθώς και την εντονότερη αλληλεπίδρασή τους με την Ένωση των Χωρών της Νοτιοανατολικής Ασίας και τα κράτη της Λατινικής Αμερικής.
«Η προσχώρηση και της Ινδίας σε έναν διευρυμένο στρατηγικό πυρήνα (η συγκρότηση του οποίου προϋποθέτει μία αμοιβαίως αποδεκτή συνθήκη στρατηγικής ισορροπίας μεταξύ Κίνας και Ινδίας, με τη μεσολάβηση της Ρωσίας), θα μπορούσε να επιταχύνει τις διαδικασίες αφ’ ενός μίας ευρύτατης ενσωμάτωσης του ευρασιατικού χώρου στη συμμαχία, αφ’ ετέρου της ενθάρρυνσης ακόμα και παραδοσιακών δυτικών δυνάμεων να αποδεσμευτούν από το αμερικανικό στρατηγικό μονοπώλιο» υπογραμμίζει ο κ. Φριτζαλάς.
Το συμπέρασμα του έγκειται στο ότι εφόσον η σινορωσική συνεργασία προχωρήσει, τότε το χερσαίο γεωστρατηγικό υπερσύστημα Ρωσίας και Κίνας (ιδίως στην περίπτωση που ενσωματώσουν επισήμως και το στρατιωτικό σκέλος στην ήδη ισχυρή στρατηγική τους συμμαχία και δεδομένης της προοπτικής μελλοντικής αξιοποίησης του αρκτικού διαδρόμου) θα μετασχηματιστεί σε έναν πανίσχυρο υβριδικό γεωστρατηγικό πόλο, ο οποίος θα διαπραγματευτεί υπό νέους όρους μία νέα συνθήκη στρατηγικής ισορροπίας.