Πύρρειος νίκη του ευρωσυστήματος στη Γαλλία

Κατάρρευση των κομμάτων εξουσίας και δυναμική άνοδος της ριζοσπαστικής Αριστεράς

Με ανοδικό ράλι υποδέχτηκαν οι διεθνείς χρηματαγορές την επικράτηση του Εμανουέλ Μακρόν στον πρώτο γύρο των γαλλικών, προεδρικών εκλογών. Φυσικά, δεν έχουν άδικο: ένας δικός τους άνθρωπος, πρώην τραπεζίτης του ομίλου Ροτσίλντ, πήρε το πράσινο φως για το Ελιζέ χωρίς να έχει εκλεγεί ποτέ, πουθενά στη ζωή του, ούτε καν δημοτικός σύμβουλος. Εύλογοι είναι και οι πανηγυρισμοί του Βερολίνου, καθώς ο νεοφιλελεύθερος- «ευρωπαϊστής» Μακρόν είχε σπεύσει έγκαιρα στη γερμανική καγκελαρία για να πάρει το χρίσμα της Άνγκελα Μέρκελ.

Τεράστια ήταν η ανακούφιση στους κόλπους της γαλλικής, οικονομικής ελίτ. Το ενδεχόμενο να περάσουν στο δεύτερο γύρο της 7^ης Μαίου η Μαρίν Λεπέν και ο Ζαν- Λικ Μελανσόν ήταν πραγματικός εφιάλτης- εξ ου και η παρέμβαση 200 μεγαλοεπιχειρηματιών, με ανοιχτή επιστολή τους στην εφημερίδα Le Monde, στην τελική ευθεία της αναμέτρησης. Όχι βέβαια γιατί φοβούνταν τη Λεπέν, εχθρός της οποίας δεν είναι το κεφάλαιο αλλά οι μετανάστες, παρά μόνο γιατί θα αναγκάζονταν να πετάξουν τις μάσκες: απέναντι στον υποψήφιο της ριζοσπαστικής Αριστεράς, τον οποίο τα έντυπά τους πολεμούσαν βιτριολικά ως Μαξιμιλιανό (Ροβεσπιέρο) Ιλίτς (Λένιν) Μελανσόν, που θα μετέτρεπε τη Γαλλία σε «Κούβα χωρίς ήλιο ή Βενεζουέλα χωρίς πετρέλαιο», οι ταξικές τους συγγένειες με την Ακροδεξιά θα ήταν αδύνατο να κρυφτούν. Αντίθετα, το δίδυμο Μακρόν- Λεπέν είναι από μια άποψη ιδεώδες, καθώς τους δίνει τη δυνατότητα να προσφέρουν προοδευτικό λούστρο στον εκλεκτό τους, στο όνομα του πανδημοκρατικού μετώπου απέναντι στην Ακροδεξιά.

Ωστόσο η νίκη του γαλλικού μονοπωλιακού κεφαλαίου και του ευρωσυστήματος ήταν Πύρρειος. Αν κάτι σφραγίζει το χθεσινό αποτέλεσμα, αυτό είναι η εκρηκτική διάθεση λιντσαρίσματος των πολιτικών ελίτ από τη λαϊκή πλειοψηφία. Τα δύο κόμματα που παραδοσιακά κυβερνούσαν, άλλοτε εναλλασσόμενα στην εξουσία κι άλλοτε σε συγκατοίκηση, την Πέμπτη Γαλλική Δημοκρατία, οι κεντροδεξιοί «Ρεπουμπλικανοί» και οι Σοσιαλιστές, αποκλείστηκαν από τον δεύτερο γύρο, συγκεντρώνοντας αθροιστικά μόλις 26%. Η Γαλλία εμφανίζεται διαιρεμένη σε τέσσερα σχεδόν ισοδύναμα μπλοκ, καθένα από το οποίο κινείται στο 20-25% του κοινωνικού σώματος: Ξενοφοβική Ακροδεξιά- νεοφιλελεύθερο Κέντρο- Θατσερική Κεντροδεξιά- Ριζοσπαστική Αριστερά (Μελανσόν, ΚΚ, αλλά και οι δύο όχι ευκαταφρόνητες τροτσκιστικές οργανώσεις).

Αν και η αίσθηση του «φτάσαμε πολύ κοντά στην πηγή, αλλά δεν καταφέραμε να πιούμε νερό», δημιουργεί δικαιολογημένη πικρία στην «Ανυπότακτη Γαλλία» του Ζαν- Λικ Μελανσόν (υποστηριζόταν από το Αριστερό Κόμμα και το Γαλλικό ΚΚ), η απροσδόκητη, μέχρι προ δύο εβδομάδων, εκλογική της επίδοση αποτελεί τεράστια παρακαταθήκη για το μέλλον. Και όχι μόνο για τους Γάλλους. Ύστερα από μια περίοδο οδυνηρών απογοητεύσεων για την Αριστερά στην Ευρώπη, ο συνδυασμός του Μελανσόν εκτινάχθηκε από το 11,1% του 2012 στο 19,6%. Με δεδομένη την κονιορτοποίηση του Σοσιαλιστικού Κόμματος (6,3%), η ριζοσπαστική, αντιιμπεριαλιστική Αριστερά γίνεται ο βασικός κορμός του προοδευτικού χώρου, κάτι που δεν είχε ξανασυμβεί από τις αρχές της δεκαετίας του 1970. Τα ποσοστά του Μελανσόν ήταν αισθητά ανώτερα στους βιομηχανικούς εργάτες (24%), στην κατώτερη εισοδηματική κατηγορία (25%) και στους νέους 18-24 ετών (πρώτη δύναμη με 30%), σύμφωνα με ανάλυση της εταιρείας Ipsos.

Η επίμονη προσπάθεια των συστημικών δυνάμεων να εμφανίσουν το μπλοκ του Μελανσόν ως «γαλλικό αντίστοιχο του ΣΥΡΙΖΑ» (επιχείρημα που φαίνεται να καταπίνει αμάσητο και το ΚΚΕ) δεν αντέχει στην επαφή με την πραγματικότητα. Το πρόγραμμα της «Ανυπότακτης Γαλλίας» προβλέπει ριζική αναδιανομή εισοδήματος, με κατώτερο εγγυημένο εισόδημα 1.000 ευρώ και σύνταξη στα 60, εθνικοποιήσεις στρατηγικής σημασίας επιχειρήσεων, Συντακτική Συνέλευση για την Έκτη Γαλλική Δημοκρατία με αμεσοδημοκρατικά στοιχεία, αντικατάσταση της πυρηνικής ενέργειας από εναλλακτικές μορφές, έξοδο από το ΝΑΤΟ και ανατροπή των ευρωπαϊκών συνθηκών, εάν δε αυτό δεν γίνει δυνατό, έξοδο από το ευρώ ή και την ΕΕ με δημοψήφισμα. Ένα πρόγραμμα που υπερβαίνει κατά πολύ σε ριζοσπαστισμό τον προ Ιουλίου 2015 ΣΥΡΙΖΑ και το σύνολο των αντίστοιχων κομμάτων της Ευρώπης, ακόμη και των περισσότερων ΚΚ.

Η βέβαιη, πλην συγκλονιστικού απροόπτου, νίκη του Μακρόν στον δεύτερο γύρο των προεδρικών εκλογών δεν θα εξασφαλίσει αυτομάτως πολιτική σταθεροποίηση στη Γαλλία και την Ευρώπη. Ο Μακρόν θα έχει βγει πρόεδρος με το 76% των πολιτών εναντίον του, χάρη στην απρόθυμη επιλογή πολλών να προτιμήσουν τη Σκύλα από τη Χάρυβδη. Στις βουλευτικές εκλογές του Ιουνίου είναι πολύ απίθανο το νεοπαγές πολιτικό του μόρφωμα En Marche! (Εμπρός!) να εξασφαλίσει πλειοψηφία σε ένα κατακερματισμένο κοινοβούλιο, όσες «μεταγραφές» κι αν κάνει τις επόμενες εβδομάδες. Μια ασταθής περίοδος «συγκατοίκησης» με τις δυνάμεις της Κεντροδεξιάς είναι πιθανή.

Το κυριότερο πρόβλημα που θα κληρονομήσει ο Μακρόν δεν είναι, βέβαια, άλλο από την οικονομική ασφυξία της Γαλλίας στο περιβάλλον της ευρωζώνης. Από τότε που ο Σρέντερ εφάρμοσε πολιτική κοινωνικού ντάμπινγκ με τις αντιλαϊκές «μεταρρυθμίσεις» της «Ατζέντας 2010», η Γαλλία χάνει διαρκώς σε ανταγωνιστικότητα έναντι της Γερμανίας, η ανεργία παραμένει στα επίπεδα του 10%, το χρέος κοντεύει να φτάσει τα 100% του ΑΕΠ και η βιομηχανική παραγωγή παραμένει 14% μικρότερη από την έναρξη της κρίσης, το 2008. Το δίλημμα τίθεται με ολοένα και μεγαλύτερη ένταση: είτε μια Θατσερικού τύπου «θεραπεία- σοκ», όπως αυτή που πρότεινε πιο ανοιχτά ο Φιγιόν και πιο αόριστα ο Μακρόν, είτε έξοδος από την ευρωζώνη, εφόσον οι Γερμανοί αρνηθούν να υποχωρήσουν ακόμη και έναντι της Γαλλίας, χωρίς την οποία η ΕΕ όπως την ξέραμε είναι αδιανόητη.

Τα παραπάνω σημαίνουν ότι η Γαλλία οδεύει προς μια περίοδο μεγάλων κοινωνικών συγκρούσεων και πολιτικών ανατροπών. Η δυναμική προεκλογική καμπάνια της «Ανυπότακτης Γαλλίας», με τις μαζικότατες, ενθουσιώδεις συγκεντρώσεις της και την εξαιρετικά σημαντική εκλογική της επίδοση, την αναδεικνύουν σε ισχυρό πόλο της λαϊκής αντίστασης. Με την προϋπόθεση, βέβαια, ότι θα καταφέρει να μετασχηματίσει αυτό το ευρύ ρεύμα λαϊκής υποστήριξης σε αρθρωμένο πολιτικό μέτωπο αγωνιστών, με συνεκτική στρατηγική και αντοχή για δρόμους μεγάλων αποστάσεων.