Την Τρίτη 23 Δεκεμβρίου 2020 (σε μία περίοδο κατά την οποία τα Μουσεία παραμένουν κλειστά λόγω της πανδημίας), η Υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού παρουσίασε στο υπουργικό συμβούλιο και σκοπεύει να φέρει προς ψήφιση στη Βουλή νομοσχέδιο, που θα μετατρέψει σε Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου (ΝΠΔΔ) τα πέντε μεγαλύτερα ελληνικά δημόσια μουσεία που λειτουργούν ως ανεξάρτητες περιφερειακές υπηρεσίες του ΥΠΠΟΑ (Εθνικό Αρχαιολογικό, Βυζαντινό και Χριστιανικό, Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης, Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού και Αρχαιολογικό Μουσείο Ηρακλείου). Πρόκειται για τα σημαντικότερα δημόσια μουσεία που αποτελούσαν πάντα αναπόσπαστο τμήμα της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας και λειτουργούσαν στην ελληνική επικράτεια ως αντιπρόσωποι μεγάλων γεωγραφικών περιοχών και των πολιτισμών που αναπτύχθηκαν σε αυτές.
Μια τέτοια σοβαρή – νομικού, διοικητικού και οικονομικού χαρακτήρα – μεταρρύθμιση, η οποία παρουσιάζεται ως τετελεσμένο γεγονός, αφορά σε οργανισμούς που βρίσκονται στον πυρήνα της προστασίας, διαχείρισης και προβολής της ελληνικής πολιτιστικής κληρονομιάς. Θα έπρεπε, λοιπόν, να έχουν τουλάχιστον ενημερωθεί οι εμπλεκόμενοι φορείς και να τους δοθεί η ευκαιρία να εκφράσουν τεκμηριωμένα την άποψή τους.
Τα μεγάλα μουσεία έχουν επιδείξει σημαντικό σε ποσότητα και ποιότητα έργο στην κατεύθυνση της ανάδειξης και της προβολής της πολιτιστικής κληρονομιάς προωθώντας την επιστημονική έρευνα, διαχέοντας την επιστημονική γνώση στην κοινωνία, προάγοντας την πολιτιστική δημιουργία και βέβαια, συμβάλλοντας στην οικονομική ανάπτυξη.
Η μετατροπή των μεγάλων μουσείων σε ΝΠΔΔ δεν διασφαλίζει σε καμία περίπτωση και από καμία άποψη τη βελτίωση της λειτουργίας τους και της προσφοράς τους. Αντίθετα, δημιουργεί τις προϋποθέσεις για την υποβάθμισή τους και την υπαγωγή τους στον άμεσο έλεγχο οποιασδήποτε κυβερνητικής εξουσίας σε κάθε επίπεδο. Στην ιεραρχική δομή των μουσείων προστίθενται διορισμένα διοικητικά συμβούλια, που επιβαρύνουν οικονομικά τη λειτουργία των μουσείων και καθορίζουν τη μουσειακή πολιτική. Η νομική μορφή του Ν.Π.Δ.Δ. παρέχει τη δυνατότητα συμπράξεων με τον ιδιωτικό τομέα ή ανάθεσης τομέων (όπως η φύλαξη) σε εταιρείες, ή ακόμα και προνομιακές σχέσεις με Ιδρύματα Πολιτισμού που αδημονούν να εισβάλουν και στον χώρο της διαχείρισης της πολιτιστικής κληρονομιάς.
Ένα άλλο μείζον θέμα είναι ότι ο ΟΔΑΠ (πρώην Ταμείο Αρχαιολογικών Πόρων) θα στερηθεί τα έσοδα των μεγάλων Μουσείων, μέρος των οποίων διανέμονται στα υπόλοιπα μικρότερα περιφερειακά μουσεία της χώρας. Τι θα συμβεί σε αυτή την περίπτωση; Θα αυξηθεί η κρατική χρηματοδότησή τους ή θα κλείσουν οριστικά;
Από την ίδρυση του ελληνικού κράτους μέλημα του νομοθέτη και των εκάστοτε κυβερνήσεων είναι η διασφάλιση του κρατικού χαρακτήρα των Μουσείων, γεγονός που εγγυάται τον προσανατολισμό της πολιτιστικής πολιτικής του κράτους. Για τον λόγο αυτό, η διοίκησή τους γινόταν ανέκαθεν από κρατικούς λειτουργούς εντός του πλαισίου της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας, της οποίας τα Μουσεία πρέπει να συνεχίσουν να είναι οργανικά τμήματα και όχι από Διοικητικά Συμβούλια που θα αλλάζουν κάθε φορά μαζί με τις κυβερνήσεις.
Ο πολιτισμός είναι δημόσιο αγαθό και ως τέτοιο πρέπει να τον διαφυλάξουμε. Το ΔΣ της ΠΟ ΕΜΔΥΔΑΣ εκφράζει τη συμπαράστασή της στο επιστημονικό, διοικητικό και τεχνικό προσωπικό των Μουσείων και συμπαραστέκεται στον αγώνα τους ενάντια στην προγραμματιζόμενη αυτονόμηση των 5 μεγαλύτερων δημόσιων Μουσείων της Ελλάδας και στη μετατροπή τους σε ΝΠΔΔ.