Μεσούντος του πολέμου (1942), ρωτήθηκε ο Κέϋνς από ένα δημοσιογράφο του BBC πως θα βρεθούν τα χρήματα για να πληρωθούν οι δαπάνες που θα απαιτηθούν για την ανοικοδόμηση του Λονδίνου μετά τον καταστροφικό πόλεμο που στην κυριολεξία το είχε καταστρέψει. Μια εύκολη απάντηση για τον Κέϋνς θα ήταν ‘όπως τώρα βρίσκονται τα χρήματα, που χρηματοδοτούν τον πόλεμο’.
Αλλά δεν απάντησε έτσι αλλά είπε:
Ξέρετε κατασκευάζουμε σπίτια με τούβλα και κονιάματα, όχι με χρήματα…Σαν τεχνικός επί του θέματος μπορώ να σα διαβεβαιώσω ότι το τεχνικό πρόβλημα από που τα χρήματα θα βρεθούν για την ανοικοδόμηση μπορεί επιλυθεί’ και ολοκλήρωσε με την παρατήρηση ‘ότι αφού ικανοποιήσουμε τις καθημερινές μας ανάγκες παράγοντας και εξάγοντας, μπροστά μας θα έχουμε άφθονους πόρους και εργατικό δυναμικό διαθέσιμο για την ανοικοδόμηση. Αν ανεπαρκώς δαπανήσουμε γι αυτούς τους πόρους θα έχουμε ανεργία αν υπερβολικά δαπανήσουμε θα έχουμε πληθωρισμό’(Keynes, CW, XXVII, pp. 264-7).
Το πρόβλημα λοιπόν για τον Κέϋνς δεν είχε να κάνει με την χρηματοδότηση αλλά με την διαθεσιμότητα των πόρων και την πολιτική διανομής των πόρων στις παραγωγικές χρήσεις για να ικανοποιηθούν οι ανάγκες της κοινωνίας. Όπως στην διάρκεια του πολέμου δεν ήταν το πρόβλημα η χρηματοδότηση του, αλλά η κατανομή των πόρων και η χρήση τους στις ανάγκες του πολέμου.
Το ‘τεχνικό πρόβλημα’ έγκειται λοιπόν πάντα, το πως θα εξασφαλίζεις οι αποταμιεύσεις από τα εισοδήματα να δαπανώνται παλι στις παραγωγικές επενδύσεις και όχι η χρηματοδότηση. Αν πάλι κανείς από τον ιδιωτικό τομέα δεν επιθυμει να δαπανήσει τότε αυτή την δουλειά την αναλαμβάνει το Κρατος.
Εμείς τώρα, εδώ στην Ελλάδα, ανεχόμαστε να έχουμε 1, 5 εκατ ανέργους και υλικούς πόρους ανενεργούς και να υποφέρουμε επειδή δεν μπορούμε να επιλύσουμε αυτό το ‘τεχνικό πρόβλημα’ της χρηματοδότης επειδή δήθεν το χρήμα, το ευρώ, είναι σπάνιο αγαθό. Εχω την αίσθηση ότι σαν Λαός είμαστε σε κατάσταση ομαδικής παράκρουσης.
Σπύρος Στάλιας, Οικονομολόγος PhD
Spyridonstalias@hotmail.com
