Ένα επικίνδυνο παιχνίδι ελιγμών, τόσο κυριολεκτικών στην ανατολική Μεσόγειο, όσο και μεταφορικών στην άτυπη Ευρωπαϊκή Σύνοδο Κορυφής, ήταν αυτό που εξελισσόταν όλο το προηγούμενο 24ωρο, μέχρι και την στιγμή που γράφονταν οι γραμμές αυτές, σε σχέση με τις έρευνες για υδρογονάνθρακες στην Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη της Κυπριακής Δημοκρατίας, τις οποίες πειρατικά παρεμποδίζει η Άγκυρα. Ένα παιχνίδι, το οποίο, με δεδομένη την ασάφεια ως προς τους στόχους, τα μέσα και τις πραγματικές προθέσεις των περισσότερων εμπλεκομένων θα μπορούσε να περιγραφεί και ως “κρυφτούλι”.
Το πλωτό γεωτρύπανο Saipem 12000, το οποίο βρισκόταν επί δύο εβδομάδες, κατόπιν τουρκικών ενεργειών, ακινητοποιημένο στο θαλάσσιο οικόπεδο 3 της ΑΟΖ Κύπρου, επιχείρησε χθες να πλησιάσει τον στόχο “Σουπιά”, που αποτελούσε και τον αρχικό του προορισμό, προκειμένου να εκτελέσει έρευνες στο πλαίσιο της αδειοδότησης της ιταλικής εταιρείας ΕΝΙ από την Κυπριακή Δημοκρατία.
Ωστόσο, ενώ το Saipem 12000 είχε ήδη προχωρήσει κατά περίπου 5 χιλιόμετρα προς νότον, παρενοχλήθηκε από πέντε τουρκικά πλοία, εν οις και μία φρεγάτα που προσπάθησε να το εμβολίσει, αλλά ο καπετάνιος του γεωτρύπανου κατόρθωσε να αποφύγει την πρόσκρουση με ελιγμό.
Κατόπιν αυτής της τελικής, θεαματικής προσπάθειας να προσεγγίσει τον στόχο του, το Saipem αναχώρησε για το Μαρόκο – εξέλιξη που είχε προαναγγείλει από την προηγουμένη ο διευθύνων σύμβουλος της ΕΝΙ, Κλαούντιο Ντεσκάλτσι. “Το γεωτρύπανο”, είπε, “θα επιστρέψει όταν η διεθνής διπλωματία βρει λύση στο πρόβλημα που έχει δημιουργηθεί. Όλα εξαρτώνται από τις δύο πλευρές. Έχουμε άδειες που διαρκούν πολλά χρόνια. Εάν υπάρχουν εμπόδια σταματάει ο χρόνος, ωστόσο δεν φύγαμε ούτε από τη Λιβύη ούτε από άλλες χώρες όπου υπήρχαν περίπλοκες καταστάσεις” σημείωσε με νόημα.
Συγκέντρωση πολεμικών πλοίων
Ούτως ή άλλως η Τουρκία είχε εκδώσει νέα NAVTEX από την Τετάρτη, μία μέρα πριν από την εκπνοή της προηγουμένης, δεσμεύοντας παρανόμως, υπό το πρόσχημα της διενέργειας ασκήσεων, την ίδια θαλάσσια περιοχή της κυπριακής θαλάσσιας δικαιοδοσίας μέχρι τις 10 Μαρτίου, εκβιάζοντας έτσι αναστολή των ιταλικών ερευνών.
Την ίδια στιγμή, ωστόσο, παραπλήσιες περιοχές δεσμεύθηκαν από την Κυπριακή Δημοκρατία για την πραγματοποίηση αφενός κοινής κυπρο-ρωσικής άσκησης με πραγματικά πυρά, αφετέρου άσκηση της Ναυτικής Δύναμης του ΟΗΕ για την επιτήρηση του Λιβάνου. Ταυτόχρονα γινόταν εκ των υστέρων γνωστό ότι πριν από μία εβδομάδα η φρεγάτα του γαλλικού πολεμικού ναυτικού “Jean De Vienne” πέρασε ανεμπόδιστα από τη θαλάσσια περιοχή που δέσμευε η τουρκική ΝΑVΤΕΧ, ενώ αποχωρούσε από αεροναυτική γαλλο-κυπριακή άσκηση έρευνας και διάσωσης στα ανατολικά του νησιού.
Είναι προφανές ότι ενόψει και των ερευνών για λογαριασμό της γαλλικής ΤΟΤΑL, το Παρίσι αποστέλλει τα μηνύματά του προς την Άγκυρα, ενώ ερώτημα αποτελεί το πώς θα εξελιχθεί ο τουρκικός σχεδιασμός, όταν έρθει η ώρα των δοκιμαστικών γεωτρήσεων της αμερικανικής EXXON-MOBIL. Διόλου τυχαία, η πρέσβειρα των ΗΠΑ στη Λευκωσία, Κάθλιν Αν Ντόχερτι, η οποία έγινε δεκτή την εβδομάδα αυτή από τον πρόεδρο Αναστασιάδη, επανέλαβε την πάγια θέση των ΗΠΑ “ότι η Κυπριακή Δημοκρατία έχει το δικαίωμα να εξερευνά και να αξιοποιεί τους φυσικούς πόρους στην ΑΟΖ της” – κάτι που, όπως είπε, “αισθάνεται ισχυρά” ο πρόεδρος Τραμπ. Προς το παρόν, πάντως, η προφανής εκτίμηση της Άγκυρας ότι η ιταλική πλευρά αποτελεί τον “αδύναμο κρίκο” δείχνει να επαληθεύεται.
Μυστικ στη Ρώμη
Άλλωστε, προτού ληφθεί η απόφαση να κινηθεί το Saipem η Ρώμη πρωταγωνιστούσε σε ένα άλλο “κρυφτούλι”, καθώς ασάφεια επικρατούσε σχετικά με τα όσα ανέφεραν τουρκικές πηγές περί μυστικής συνάντησης του “υπουργού Εξωτερικών” του ψευδοκράτους, Κουντρέτ Οζερσάι, με τον αντιπρόεδρο της ΕΝΙ, Λάπο Πιστέλι, κατόπιν μεσολάβησης της ιταλικής κυβέρνησης.
Ο ίδιος ο Κουντρέτ Οζερσάι επέμεινε ότι συναντήθηκε τη Δευτέρα στην Ιταλία με στελέχη της εταιρείας και όχι μόνο, χωρίς όμως να τα κατονομάζει, προκειμένου να μεταφέρει την επιθυμία των Τουρκοκυπρίων να γίνουν αποδεκτοί ως μέρος της συμφωνίας διενέργειας ερευνών – επαναξιολογώντας μάλιστα σε μία τέτοια περίπτωση και τη νέα ΝΑVΤΕΧ της Τουρκίας. Η πλευρά της ΕΝΙ φέρεται να διαβεβαίωσε, σύμφωνα πάντα με τουρκικές πηγές, ότι “δεν θα γίνει άλλο βήμα στην κυπριακή ΑΟΖ, αν δεν υπάρξει διπλωματική λύση, και πως η εταιρεία θέλει να επιλέξει το δρόμο του συμβιβασμού”.
Διπλωματικές πληροφορίες αποδίδουν τις επαφές Οζερσάι στη συνάντηση στις 13 Φεβρουαρίου στο Κουβέιτ των υπουργών Εξωτερικών Ιταλίας και Τουρκίας οι οποίοι συμφώνησαν “στην ανάγκη να ληφθούν υπόψη τα εθνικά συμφέροντα και των δυο χωρών, υπό το φως της διατήρησης ενός κλίματος εμπιστοσύνης, για την προώθηση μελλοντικών ενεργειακών προγραμμάτων, παράλληλα με τα υφιστάμενα”. Η Ιταλία, δηλώθηκε, επιθυμεί λύση “σύμφωνη με το διεθνές δίκαιο και προς το συμφέρον της ΕΝΙ, των χωρών της περιοχής και των δυο κοινοτήτων της Κύπρου”.
Προφανώς το ζήτημα βρέθηκε στο επίκεντρο της χθεσινής συνάντησης του Νίκου Αναστασιάδη με τον Ιταλό πρωθυπουργό, Πάολο Τζεντιλόνι, στο περιθώριο της συνόδου των Βρυξελλών. Ο Κύπριος πρόεδρος είχε επίσης ιδιαίτερες επαφές με πολλούς ηγέτες της Ε.Ε., ενώ έστειλε επιστολή και στον γενικό γραμματέα Αντόνιο Γκουτέρες.
Το βάθος του σχεδιασμού της Άγκυρας
Σε κάθε περίπτωση, οι τουρκικές ενέργειες υπακούουν σε έναν στρατηγικό σχεδιασμό ο οποίος αφορά τόσο τον συνολικό συσχετισμό δύναμης στην ανατολική Μεσόγειο, όσο και ειδικότερα την πιθανότητα επίλυσης του Κυπριακού με τους όρους της Άγκυρας.
Χαρακτηριστικά, ο Τούρκος υπουργός Ενέργειας (και γαμπρός του Ερντογάν), Μπεράτ Άλμπαϊρακ, ανέφερε την Πέμπτη στο Πρώτο Φόρουμ Ενέργειας και Ορυχείων Τουρκίας ότι “όσο δεν παράγεται μια συγκεκριμένη και ορθολογική λύση, πρέπει να είμαστε ενεργοί. Σε περίπτωση που πραγματοποιηθεί μονομερώς γεώτρηση, ως Τουρκία δεν θα το επιτρέψουμε”.
Συντεταγμένη με την γραμμή αυτή εμφανίζεται και η τουρκοκυπριακή ηγεσία, με τον Μουσταφά Ακιντζί να δηλώνει στο CNN Turk, ότι “αν δεν υπάρξει συνεργασία στα ενεργειακά και νέο μοντέλο, η τουρκοκυπριακή πλευρά θα συνεχίσει με τους δικούς της σχεδιασμούς”.
Στην ελληνοκυπριακή πλευρά επικρατεί ουσιαστικά αμηχανία. Χαρακτηριστικό είναι το ότι παρά την ομόφωνη καταδίκη των τουρκικών ενεργειών από το Συμβούλιο Πολιτικών Αρχηγών, τα κόμματα “διατηρούν τις απόψεις τους σε σχέση με τον τρόπο και τα μέτρα με τα οποία θα πρέπει να αντιμετωπιστεί η κατάσταση”.
Πηγή: capital.gr
