Με αφορμή την πανδημία του COVID-19 ξέσπασε η νέα παγκόσμια οικονομική κρίση, 11 χρόνια μετά την προηγούμενη (2008-2009).
Είναι η 12η παγκόσμια καπιταλιστική κρίση μετά το 1918. Το βαθύ κράτος της Δύσης έλπισε στην αρχή ότι θα έχει κάποια πολιτικά κέρδη από την κρίση, αλλά διαψεύστηκε οικτρά.
ΛΔ Κίνας 2019: Ένα δισεκατομμύριο τόννοι χάλυβα!
Πριν ξεσπάσει ανοικτά η κρίση, το 2019 υπήρχαν αρνητικά σημάδια σε Γερμανία, Ιταλία, Ιαπωνία κλπ. Επίσης η βιομηχανία των ΗΠΑ σημείωνε κάμψη από το καλοκαίρι του 2019. Αντίθετα, η Κίνα σημείωσε νέα άνοδο: Το 2019 η Λ.Δ. Κίνας παρήξε 996.000.000 τόννους χάλυβα, το 53,3% του παγκόσμιου συνόλου (!).
Αντίθετα, Γερμανία και Ιαπωνία είχαν συρρίκνωση στην παραγωγή χάλυβα, όπως και η Τουρκία. Οι ΗΠΑ είχαν μια μικρή αύξηση (έφθασαν τα 88.000.000 τόννους) αλλά η αναλογία Κίνας – ΗΠΑ ξεπέρασε το 11:1(!).
Στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας η Κίνα ανέβηκε σχεδόν 6%ενώ οι ΗΠΑ μόνον 1%. Έτσι, το 2019 η ηλεκτροπαραγωγή της Κίνας έφτασε το 167% εκείνης των ΗΠΑ.
Άσχημα πήγε η Γερμανία, η οποία το 2019 είχε συρρίκνωση 3,5%της βιομηχανικής παραγωγής και αύξηση του ΑΕΠ μόλις 0,6%.
Η Ιταλία το 2019 είχε βιομηχανική παραγωγή περίπου στα επίπεδα του 1990 (29 χρόνια στασιμότητα !).
Συρρίκνωση της βιομηχανίας είχε το 2019, η Βρετανία, η Ιαπωνία και η Βραζιλία του Μπολσονάρο.
Αλλά και η Ελλάδα το 2019 είχε συρρίκνωση 0,6% της βιομηχανίας με παραγωγή μικρότερη από εκείνη του 2000! (η πρώτη 20ετία του Ευρώ ήταν καταστροφική για την Ελλάδα). Και μετά ήρθε ο COVID-19…
2020: Φρούδες ελπίδες για τον καπιταλισμό της Δύσης
Η πανδημία COVID-19 απλώθηκε στην Κίνα τον Γενάρη – Φλεβάρη 2020. Εκείνη την εποχή αρκετοί Δυτικοί παράγοντες έλπιζαν ότι θα «την γλιτώσουν» και σχολίαζαν πολύ αρνητικά και περιφρονητικά την Κίνα.
Π.χ. σε δημόσιες δηλώσεις του ο Καθηγητής Μόσιαλος κατηγορούσε το Κ.Κ. Κίνας και μιλούσε για το «ανώτερο σύστημα υγείας», της αναπτυγμένης Δύσης. (Για όσους δεν θυμούνται, ο καθηγητής Μόσιαλος ήταν υπουργός Επικρατείας στην μνημονιακή κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ το 2011 και είχε απόψεις, που εξέφραζε δημόσια, πολύ κοντά στην ακραία νεοφιλελεύθερη γραμμή Λοβέρδου – Α. Διαμαντοπούλου).
Όμως τον Μάρτη 2020 η Κίνα πέτυχε σχεδόν πλήρη έλεγχο της πανδημίας.
Αντίθετα η ευρωατλαντική Ιταλία είχε πολλές χιλιάδες νεκρούς και μετά από αυτήν η Ισπανία και η Γαλλία.
Τον Απρίλη και Μάη 2020 πολλές δεκάδες χιλιάδες πέθαναν από COVID-19 σε ΗΠΑ και Αγγλία.
Συνολικά, στο διάστημα 1/1-15/6/2020 από τις 420.000 νεκρούς της πανδημίας οι ευρωατλαντικές χώρες έχουν πάνω από 300.000, ενώ Κίνα – Ρωσία – Ινδία περίπου 25.000. Δηλαδή – μέχρι τώρα – η πανδημία COVID-19σε νεκρούς είναι υπόθεση κυρίως των ευρωατλαντικών χωρών. Που πήγε το «ανώτερο σύστημα υγείας» της Δύσης;
Από τις άλλες χώρες, την πιο θανατηφόρα παρουσία είχε ο COVID-19 στην Βραζιλία του ακροδεξιού Μπολσονάρο.
Οικονομική κρίση 2020: Μόνο η Λ.Δ.Κίνας θα έχει αύξηση ΑΕΠ
Ήδη από τον Απρίλη 2020 το IMF(ΔΝΤ) προέβλεψε ότι το ΑΕΠ θα συρρικνωθεί αρκετά σε ΗΠΑ, Ευρωζώνη, Βρετανία και Ιαπωνία. Αντίθετα για την Κίνα υπάρχει πρόβλεψη για μικρή έστω αύξηση του ΑΕΠ και το 2020. Το ίδιο επανέλαβαν κ’ άλλες προβλέψεις οργανισμών που έγιναν τον Απρίλη και Μάη 2020.
Τον Απρίλη 2020 η βιομηχανία της Κίνας είχε αύξηση σχεδόν 4%, ξαναγυρίζοντας μετά από 3 πτωτικούς μήνες σε θετικό έδαφος. Αντίθετα, ο Απρίλης ήταν καταστροφικός για την Δύση: Συρρίκνωση 15% για την βιομηχανία των ΗΠΑ, συρρίκνωση 18% για την γερμανική βιομηχανία, συρρίκνωση 33% για τις βιομηχανίες της Γαλλίας και Ισπανίας, ενώ το ρεκόρ το είχε η Ρώμη. Η βιομηχανία της Ιταλίας συρρικνώθηκε 42% τον Απρίλη 2020, ξαναγυρνώντας στα επίπεδα του 1975-80 ! Εξ άλλου, το ΑΕΠ της Βρετανίας τον Απρίλη 2020 είχε συρρίκνωση 25% σε ετήσια βάση.
Εξελίξεις στην Ελλάδα
Με βάση τα επίσημα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, το πρώτο 9μηνο της Κυβέρνησης Μητσοτάκη (Ιούλης 2019-Μάρτης 2020) το ΑΕΠ της Ελλάδας αυξήθηκε μόνον 0,7% σε ετήσια βάση. Για τα επόμενα 2 Τρίμηνα (Απρίλιος – Σεπτέμβριος 2020 αναμένεται μεγάλη συρρίκνωση του ΑΕΠ. Αναγκαστικά «το όνειρο του Μητσοτάκη» γίνεται πιο μακρυνό: Αντί για 9+9=0, τώρα μπαίνει στόχος το 9+11=0. Δηλαδή, το 2027 να ξαναφτάσει η Ελλάδα το ΑΕΠ του 2007 ! (20 χρόνια χαμένα !).
Ωστόσο ο Μητσοτάκης στηρίζεται από την μεγάλη πλειοψηφία των ΜΜΕ. Το αστικό κατεστημένο της Ελλάδας δεν χωνεύει τον Τσίπρα, παρ’ ότι είναι και αυτός ευρωατλαντιστής.
Το ίδιο συνέβαινε και με τον Ανδρέα Παπανδρέου. Ο Ανδρέας ήταν ριζοσπάστης αστός, αλλά όχι μαρξιστής. Κατηγορούσε φραστικά το ΝΑΤΟ και τις ΗΠΑ (1964-1985), γιατί επιζητούσε να περιοριστεί η πίεση των δυτικών στην αστική Ελλάδα. Διαφωνούσε «με τον λενινισμό και τον Στάλιν» (αυτό το έλεγε ανοικτά και στο βιβλίο του «Η Δημοκρατία στο απόσπασμα»), αλλά ζητούσε μια «καλύτερη συμπεριφορά» από την Δύση. Όμως ενώ ο Ανδρέας συμβιβάστηκε με το ΝΑΤΟ και το εξυπηρέτησε τελικά, το κατεστημένο δεν τον χώνεψε ποτέ!
Το κατεστημένο στην Ελλάδα «χρησιμοποίησε» τις υπηρεσίες του Α. Παπανδρέου και του Τσίπρα, αλλά προτιμά μια «πιο καθαρή» αστική κυβέρνηση που να μιλάει υπέρ του καπιταλισμού ανοιχτά. Έτσι κι αλλιώς όλοι οι πρωθυπουργοί πράττουν υπέρ του καπιταλισμού και του ευρωατλαντικού καθεστώτος.
Ορισμένοι κύκλοι του κατεστημένου ίσως πιστεύουν στην ορθότητα των αμερικανικών «συστάσεων» προς την Ελλάδα το 1958: Τον μονοκομματικό πολυκομματισμό !. Δηλαδή, κυβέρνηση θα είναι πάντα η «ακραιφνής» δεξιά (τότε η ΕΡΕ, τώρα η ΝΔ), ενώ θα υπάρχει κ’ ισχυρή κεντροαριστερά (τότε ΕΚ, τώρα ΣΥΡΙΖΑ) η οποία όμως θα αποτελεί πάντα τον 2ο παίκτη, «αιώνια» αξιωματική αντιπολίτευση. Τα 2 κόμματα θα στηρίζουν το αστικό νατοϊκό καθεστώς, αλλά δεν θα αλλάζουν ρόλους.
Τότε ο Γεώργιος Παπανδρέου (οπαδός του αστικού καθεστώτος) αρνήθηκε τον ρόλο του (αιωνίως) 2ου με αποτέλεσμα τους 2 «ανένδοτους αγώνες» και την όξυνση της εσωτερικής πολιτικής κατάστασης, που έφθασε έως την Δικτατορία της 21ης Απρίλη 1967.
Είναι άγνωστο πως θα αντιδράσει ο Τσίπρας σε πιθανές τέτοιες διαθέσεις κύκλων του κατεστημένου. Καθώς θα πλησιάζει ο χειμώνας του 2020-21 και θα φαίνονται οι αρνητικές οικονομικές συνέπειες από την κρίση, πολύ πιθανόν να δούμε μια όξυνση της πολιτικής αντιπαράθεσης.
Γιάννης Εμμανουηλίδης
16.6.2020
*Οι απόψεις του κειμένου εκφράζουν τον υπογράφοντα και όχι κατ’ ανάγκη τις θέσεις της Iskra