Η Ρωσία, το Μουντιάλ, οι συντάξεις και το παλιό «σλόγκαν»
Μέρες Μουντιάλ, λοιπόν κι φάνηκε εσχάτως στον ορίζοντα μια γερασμένη γνώριμη: Η θεωρία για τις υποτιθέμενες… οπιούχες ιδιότητες του ποδοσφαίρου το οποίο, υπό ειδικές τουλάχιστον συνθήκες, καθηλώνει τις κοινωνίες και βοηθά τις πολιτικές εξουσίες να «αλωνίζουν» ανεμπόδιστα ή και να «θερίζουν» κοινωνικά δικαιώματα. Όπως στη Ρωσία.
Εκεί, για πρώτη φορά έπειτα από 90 χρόνια θεσπίστηκε αύξηση – οδυνηρότατη, μάλιστα- του ορίου ηλικίας συνταξιοδότησης. Η ανυπαρξία αντιδράσεων κατά τις επόμενες ημέρες ερμηνεύτηκε ως αποτέλεσμα της ποδοσφαιρικής ευφορίας: Όχι μόνο διεξάγεται στη Ρωσία το Μουντιάλ, αλλά η ομάδα της χώρας έως τώρα τα πηγαίνει καλύτερα απ’ όσο αναμενόταν. Έτσι εμφανίστηκαν (σε σχόλια, δημοσιεύματα, κλπ) ψήγματα της σκοροφαγωμένης θεωρίας για το «όπιο των λαών».
Ανιχνεύεται, όμως, σχέση «αιτίου – αιτιατού» ανάμεσα στην ποδοσφαιρική έξαψη και την κοινωνική νηνεμία; Με άλλα λόγια: Υπάρχει κάτι ικανό να μας πείσει ότι στη Ρωσία ο κόσμος θα ήταν πολιτικά και ψυχολογικά διατεθειμένος, έτοιμος να συγκρουστεί για αυτό το θέμα με το καθστώς Πούτιν, αλλά όλα αυτά τα ανέστειλε… η κακούργα μπάλα;
Ας απαντήσει καθένας όπως νομίζει. Εμείς, πάντως, θυμίζουμε ορισμένα πεπραγμένα των τελευταίων ετών:
Το Euro του 2016 διεξαγόταν στη Γαλλία, της οποίας η ομάδα «πήγαινε τρένο» – έφθασε στον τελικό. Μεγάλη ευκαιρία για τους «τρικολόρ» να γίνουν πρωταθλητές Ευρώπης, έπειτα από 16 χρόνια. Στους δρόμους όμως γίνονταν δυναμικές διαδηλώσεις εναντίον της περιβόητης «μεταρρύθμισης» στα εργασιακά (ναι, εκείνης που για να «περάσει» παρακάμφθηκε η Γαλλική Εθνοσυνέλευση).
Τον Ιούνιο του 2010 ο τότε πρόεδρος της Γαλλίας, Νικολά Σαρκοζί, έκανε ένα «εφέ». Ακύρωσε επιδεικτικά προγραμματισμένη συνάντησή του, στις 22 Ιουνίου, με την πρόεδρό της Ελβετίας, Ντόρις Λόπαρντ. Ήθελε έτσι να δείξει πόσο αγωνιούσε για το ματς των «τρικολόρ» με τους οικοδεσπότες του Μουντιάλ, την ομάδα της Ν. Αφρικής. Όντως, ο αγώνας εκείνος θα έκρινε κατά πόσο οι Γάλλοι θα συνέχιζαν στη διοργάνωση ή θα αποκλείονταν νωρίς (όπως και έγινε). Την ημέρα που ο Σαρκοζί το έκανε αυτό, εκατομμύρια Γάλλοι ετοιμάζονταν για την γενική απεργία και τα συλλαλητήρια της 24ης Ιουνίου, εναντίον των κυβερνητικών μέτρων για το συνταξιοδοτικό. Δύο εκατομμύρια βγήκαν στους δρόμους. Η επιμονή του Σαρκοζί, κατά τους αναλυτές, κατέστησε βέβαιο το πολιτικό του τέλος.
Την «τρέλα» των Βραζιλιάνων με το ποδόσφαιρο την γνωρίζουν όλοι. Γνωρίζουν όμως και τις μεγάλες κινητοποιήσεις που έγιναν το 2014, ως αντίδραση στις υπέρογκες δαπάνες για την προετοιμασία του Μουντιάλ εκείνου του έτους. Το Μουντιάλ άρχισε, αλλά το σύνθημα «θέλουμε σχολεία και νοσοκομεία, όχι νέα γήπεδα» ακουγόταν στεντόρειο στους δρόμους. Ναι, στη Βραζιλία.
Αφθονούν τα σχετικά παραδείγματα, από την Αλγερία του 2009 (προκριματικά Μουντιάλ) έως τη Λ. Αμερική. Ας μη γελιόμαστε. Το ποδόσφαιρο δεν λειτουργεί ως εγγυημένο χλωροφόρμιο σε καμία κοινωνία, εάν η ίδια δεν έχει την προδιάθεση να κοιμηθεί, βαθιά και για πολύ. Τα υπόλοιπα είναι σαν να έχεις πυρετό και να τα βάζεις με το θερμόμετρο…
