Με την εμπειρία ενός πυρόπληκτου, που για την επισκευή και εξοπλισμό της πυρόπληκτες κατοικίας του ξόδεψε μέχρι στιγμής 87.000 ευρώ και … «αποζημιώθηκε» από το κράτος με επιχορήγηση μόλις 28.350 ευρώ
Φύκια για μεταξωτές κορδέλες, μοίρασε με το διάγγελμα της 5ης Αυγούστου 2021 ο πρωθυπουργός και πρόεδρος της ΝΔ Κυριάκος Μητσοτάκης 2 μέρες μετά τις πυρκαγιές που κατέστρεψαν μέσα σε λίγες ώρες τις περιουσίες (κατοικίες, επιχειρήσεις, παραγωγή κλπ), χιλιάδων κατοίκων της Αττικής, Εύβοιας, Ηλείας, Μάνης και άλλων περιοχών της χώρας. Αφού ισχυρίστηκε πως δεν είναι ο κατάλληλος χρόνος για «κριτική και αυτοκριτική» στη συνέχεια — απευθυνόμενος σε όσους είδαν τις περιουσίες τους να καταστρέφονται από τις φωτιές και «είναι δικαιολογημένα θυμωμένοι και οργισμένοι» — υποσχέθηκε πως η κυβέρνηση του θα αποκαταστήσει τις ζημιές που προκλήθηκαν στις περιουσίες τους! Και για να γίνει περισσότερο πειστικός, αφού ισχυρίστηκε πως η κυβέρνησή του κάνει ό,τι είναι ανθρωπίνως δυνατόν για την αντιμετώπιση των πυρκαγιών και των συνεπειών που προκαλούνται από αυτές, πρόσθεσε: «Οι περιουσίες θα αποκατασταθούν και οι γεωργοί μας θα αποζημιωθούν. Όπως ήταν δίπλα στους πολίτες που χτυπήθηκαν από τον «Ιανό» και από άλλες πρόσφατες φυσικές καταστροφές. Και φυσικά οι καμένες εκτάσεις θα κηρυχθούν αμέσως αναδασωτέες, όπως, άλλωστε, επιβάλλει το Σύνταγμα».
Τι ωραία που τα είπε ο πρωθυπουργός μας. Αν αυτά τα λόγια, συνοδευόταν και με τα αναγκαία έργα, που θα έκαναν πράξη τις υποσχέσεις του, η μεγάλη πλειοψηφία των πυρόπληκτων νοικοκυρών, θα γλύτωνε την ταλαιπωρία και τα βάσανα, που τους περιμένουν, μόλις σβήσει και η τελευταία εστία από τις καταστροφικές πυρκαγιές. Δυστυχώς, όμως, τα πράγματα, δεν θα εξελιχθούν έτσι, όπως θα ήθελε η συντριπτική πλειοψηφία του ελληνικού λαού, που έζησε άμεσα ή έμμεσα τις καταστροφικές συνέπειες των πυρκαγιών που εκδηλώθηκαν στις 3 Αυγούστου. Δυστυχώς και οι υποσχέσεις που μοίρασε ο πρωθυπουργός, είναι το ίδιο κάλπικες, όπως αυτές που μοίραζαν απλόχερα στο παρελθόν οι προκάτοχοί του, επειδή στην Ελλάδα είχαμε και έχουμε ΚΑΠΙΤΑΛΙΣΜΟ. Σας το υπογράφει η … αφεντιά μου. Ένας άνθρωπος, που πριν 4 χρόνια, έμεινε ξαφνικά άστεγος, επειδή η κύρια κατοικία του, έγινε στάχτη από τις καταστροφικές πυρκαγιές, που εκδηλώθηκαν στον Κάλαμο στις 13 Αυγούστου 2017. Και όταν — ως δημοσιογράφος και μέλος της Επιτροπής Πυρόπληκτων Καλάμου — διαμαρτυρήθηκα, σε γνωστό μου κυβερνητικό στέλεχος για την γραφειοκρατία και την απαράδεκτη καθυστέρησης έκδοσης των σχετικών αποφάσεων που θα μας επέτρεπαν την έναρξη εργασιών επισκευής ή ανακατασκευής των πυρόπληκτων κατοικιών μας, μου απάντησε με το εξής αφοπλιστικό επιχείρημα: «Μα τι περιμένεις Λάμπρο. Καπιταλισμό έχουμε»…
Χοντρά ψέματα με … μικρές αλήθειες
Για να εντοπίσουμε, λοιπόν, που βρίσκεται η αλήθεια και που το ψέμα, θα χρειαστεί να συγκρίνουμε τις υποσχέσεις του Κ. Μητσοτάκη, με την τύχη που είχαν παρόμοιες υποσχέσεις, οι οποίες δόθηκαν από «σοσιαλιστικές» ή και «αριστερές» κυβερνήσεις σε εκατοντάδες χιλιάδες νοικοκυριά, που είχαν βιώσει στο παρελθόν τις καταστροφικές συνέπειες των πυρκαγιών ή άλλων «ακραίων καιρικών φαινομένων» (σεισμοί- πλημύρες κλπ). Με την εμπειρία του μέλους της επιτροπής πυρόπληκτων Καλάμου, θα επιχειρήσω να τεκμηριώσω, ότι με το διάγγελμα της 5ης Αυγούστου 2021, ο Κ. Μητσοτάκης, είπε συνειδητά χοντρά ψέματα, που σερβιρίστηκαν με μικρές αλήθειες. Τα ίδια ή παρόμοια ψέματα έλεγαν και οι προκάτοχοι του Μητσοτάκη στον πρωθυπουργικό θώκο (Τσίπρας, Σαμαράς, Παπαδήμος, Παπανδρέου, Καραμανλής κ.α.) κάθε φορά που προσπαθούσαν να δικαιολογήσουν τα αδικαιολόγητα, σχετικά με τις εγκληματικές πολιτικές που εφάρμοζαν όλα τα προηγούμενα χρόνια (από το 1974 μέχρι σήμερα) για την αντιμετώπιση των καταστροφικών φαινομένων (πυρκαγιές, σεισμούς, πλημύρες κλπ).
Ψέμα πρώτο. Η διαβεβαίωση πως «Οι περιουσίες (που καταστράφηκαν μερικά ή ολικά από τις πυρκαγιές) θα αποκατασταθούν και οι γεωργοί μας θα αποζημιωθούν», αποτελεί ένα μεγάλο και συνειδητό ψέμα. Ο πρωθυπουργός και πρόεδρος της ΝΔ γνωρίζει πολύ καλά πως τα χρήματα που πληρώνει το δημόσιο ως αποζημίωση, καλύπτουν μόνο ένα μικρό μέρος των συνολικών εξόδων που κάνουν οι πληγέντες για να ξαναχτίσουν τα κατεστραμμένα σπίτια τους ή να αποκαταστήσουν τις ζημιές στις περιουσίες τους. Η ουσία της αλήθειας, βρίσκεται στην διευκρίνιση που έκανε ο ίδιος ο Κ. Μητσοτάκης, λέγοντας: «Η αποκατάσταση των ζημιών για τους πυρόπληκτους του 2021 θα γίνει με τον ίδιο τρόπο που έγινε στους «πολίτες που χτυπήθηκαν από τον “Ιανό” και από άλλες πρόσφατες φυσικές καταστροφές». Με τη διευκρίνηση αυτή, ο πρωθυπουργός είχε κατά νου τη «συμβολική» οικονομική ενίσχυση που προβλέπεται να δοθεί από το δημόσιο στους πληγέντες από τις πλημύρες στη Μάντρα (2017) τις πυρκαγιές στο ΜΑΤΙ (2018) αλλά και τον “Ιανό” (θεομηνία 2020). Αν έχετε κάποιο γνωστό από τους παραπάνω πληγέντες και τον ρωτήσετε, αν λύθηκαν τα γραφειοκρατικά προβλήματα και πήρε την άδεια για να ξαναχτίσει το σπιτικό του, θα σας βεβαιώσει ότι μόνο με την κρατική ενίσχυση που του εγκρίθηκε δεν μπορεί να ξαναφτιάξει το σπίτι του.
Με βάση την ισχύουσα νομοθεσία, το ανώτατο ποσό αποζημίωσης που προβλέπεται να δοθεί στους πληγέντες ως «στεγαστική συνδρομή» για την αποκατάσταση των μερικώς ή ολικώς κατεστραμμένων κατοικιών τους, ανέρχεται για μεν την ανακατασκευή σε 1.000 ευρώ ανά τετραγωνικό μέτρο (τα 200 ευρώ είναι άτοκο στεγαστικό δάνειο) για δε την επισκευή σε 450 ευρώ ανά τετραγωνικό μέτρο (τα 90 ευρώ άτοκο στεγαστικό δάνειο). Αυτό σημαίνει πως, για την επισκευή ή ανακατασκευή πυρόπληκτης κατοικίας, το κράτος αποζημιώνει γύρω στο 30-35% της συνολικής δαπάνης και το υπόλοιπο 65-70% καλούνται να το πληρώσουν από την τσέπη τους — αν έχουν — οι ιδιοκτήτες των πυρόπληκτων κατοικιών! ΠΡΟΣΟΧΗ σε μια … λεπτομέρεια. Στην περίπτωση των πυρόπληκτων Καλάμου, οι τράπεζες αρνήθηκαν να χορηγήσουν το άτοκο δάνειο — που αποτελεί το 20% της συνολικής στεγαστικής συνδρομής — γράφοντας στα παλιά τους παπούτσια τη σχετική Κοινή Υπουργική Απόφαση.
Ψέμα δεύτερο: Η διαβεβαίωση Μητσοτάκη πως «οι καμένες εκτάσεις θα κηρυχθούν αμέσως αναδασωτέες, όπως, άλλωστε, επιβάλλει το Σύνταγμα», αποτελεί , επίσης, ένα μεγάλο και χονδροειδέστατο συνειδητό ψέμα. Του λόγου το αληθές, επιβεβαιώνουν οι δημόσιες δεσμεύσεις των ηγετών ΟΛΩΝ των αστικών κομμάτων που διακυβέρνησαν τη χώρα από το 1974, οι οποίοι — μετά από κάθε μικρή ή μεγάλη πυρκαγιά — διαβεβαίωναν το λαό πως «όπου ήταν δάσος θα ξαναγίνει δάσος». Όμως, στην πραγματικότητα, τα πράγματα εξελίχθηκαν διαφορετικά. Στις περισσότερες — αν όχι σε όλες — από τις εκτάσεις που κάηκαν στα τελευταία 47 χρόνια και κηρύχτηκαν αναδασωτέες με σχετικές υπουργικές αποφάσεις, αντί για νέα δέντρα έχουν ξεφυτρώσει σαν … μανιτάρια διάφορες υπερπολυτελείς βίλες και άλλες κατοικίες, που χτίστηκαν παράνομα (πάντα με την ανοχή των ταγών του αστικού πολιτικού συστήματος). Του λόγου το αληθές, βεβαιώνουν τόσο οι δεκάδες χιλιάδες κατοικίες στα καμένα δάση της Πεντέλης και άλλων περιοχών της Ελλάδας όσο και οι εκατοντάδες ανεμογεννήτριες, που ξεφύτρωσαν — εγκαταστάθηκαν με την άδεια των κυβερνώντων — σε διάφορα βουνά, σε πολλά από τα οποία όμως πριν καούν, υπήρχε δάσος.
Ψέμα τρίτο. Ο πρωθυπουργός ισχυρίστηκε πως εμείς, η κυβέρνηση της ΝΔ, «κάνουμε το καλύτερο δυνατό». Με το ψέμα αυτό, προσπάθησε να δικαιολογήσει τις ευθύνες που έχει και η κυβέρνησή του για τις εκτεταμένες καταστροφικές πυρκαγιές (η ρίζα του κακού βρίσκεται στην απουσία μέτρων πρόληψης, στις διαχρονικές ελλείψεις, την υποστελέχωση και υποχρηματοδότηση των υπηρεσιών, την ανεπάρκεια σε μέσα και υποδομές κλπ)! Είναι γνωστό, για παράδειγμα, πως η φετινή αντιπυρική περίοδος, ξεκίνησε με 4.000 κενές θέσεις πυροσβεστών, με τους κυβερνώντες και τα τσιράκια τους να ισχυρίζονται πως «δεν υπάρχουν λεφτά», ενώ την ίδια στιγμή γίνονται αχρείαστες προσλήψεις αστυνομικών για τα Πανεπιστήμια! Είναι επίσης γνωστό, ότι από τα 17,7 εκατομμύρια ευρώ που ζητούσαν τα Δασαρχεία της χώρας για έργα αντιπυρικής θωράκισης, η κυβέρνηση Μητσοτάκη διέθεσε μόλις το 10% (1,7 εκατ. για όλη την Ελλάδα), ενώ την ίδια στιγμή μπούκωνε την Fraport και την εταιρεία διαχείρισης του Ελ. Βενιζέλος με 308 εκ. ευρώ! Και προκαλώντας την κοινή γνώμη με την απροθυμία της κυβέρνησης να αντιμετωπίσει τις πυρκαγιές με την πρόληψη και άλλα μέτρα, τα οποία προϋποθέτουν ρήξεις με το μεγάλο κεφάλαιο, λίγες ώρες μετά το διάγγελμά του ο Κ. Μητσοτάκης, δεν δίστασε να επισκεφτεί τα βασιλικά κτήματα Τατοΐου, στη Βαρυμπόμπη. Ίσως με την κίνηση αυτή να θέλησε να επιβεβαιώσει ότι παραμένουν ακλόνητοι οι δεσμοί της οικογένειας Μητσοτάκη με την τέως βασιλική οικογένεια των Γλύξμπουργκ,
Ψέμα τέταρτο. Επιχειρώντας να πείσει τον ελληνικό λαό, πως οι πυρκαγιές, δεν πλήττουν μόνο την μικρή/ φτωχή Ελλάδα αλλά και πλουσιότερες/ μεγαλύτερες ευρωπαϊκές χώρες, ο πρωθυπουργός αποφάνθηκε με ύφος σοφού: «Φωτιές υπάρχουν σε όλη την Ευρώπη». Ξέχασε, όμως, μια μικρή — αλλά ουσιαστική — λεπτομέρεια. Το βασικό κοινό στοιχείο, που συνδέει την Ελλάδα, με τις άλλες χώρες της Ευρώπης, δεν είναι οι πυρκαγιές, αλλά ο καπιταλισμός, που αποτελεί τη ρίζα του κακού τόσο για την κοινωνική ανισότητα όσο επίσης για τις καταστροφικές συνέπειες των πυρκαγιών που πλήττουν, κυρίως, τα λαϊκά νοικοκυριά.
Οι πληγές που άφησε πίσω της τη βδομάδα που πέρασε η πύρινη λαίλαπα σε διάφορες περιοχές της Ελλάδας (Βορειανατολική Αττική, Εύβοια, Ηλεία, Μάνη κλπ), θα μείνουν για μεγάλο χρονικό διάστημα ανοιχτές. Ορισμένες, μάλιστα από αυτές, θα παραμείνουν για χρόνια αθεράπευτες, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την υγεία μας και των παιδιών μας, το περιβάλλον, την οικονομία, τον τουρισμό κλπ. Από τα στοιχεία, που έδωσε στη δημοσιότητα το Κέντρο BEYOND του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών (ΕΑΑ), η έκταση που κάηκε την περασμένη εβδομάδα σε όλη την Ελλάδα, ξεπέρασε τα 500.000 στρέμματα. Από αυτά περίπου 400.000 στρέμματα ήταν στην Εύβοια και την Αττική! Ένα μεγάλο μέρος από τις εκτάσεις που κάηκαν ήταν δάσος και αγροτικές καλλιέργειες. Στο ίδιο διάστημα, κάηκαν εκατοντάδες σπίτια, επιχειρήσεις, αποθήκες, ζώα, αγροτικές καλλιέργειες.
Η επόμενη μέρα για τους πυρόπληκτους
Σύμφωνα με στοιχεία που είδαν το φως της δημοσιότητας, μόνο στην Εύβοια και τη Βαρυμπόμπη, κάηκαν 380 κατοικίες (300 στην Εύβοια και 80 στη Βαρυμπόμπη). Μέχρι αυτή τη στιγμή, δεν είναι γνωστό, πόσα από αυτά τα σπίτια ήταν πρώτη – μοναδική — κατοικία και πόσα δευτερεύουσα ή εξοχική. Ένα είναι βέβαιο. Όταν ολοκληρωθεί η καταγραφή των ζημιών από την πύρινη λαίλαπα που ξεκίνησε στις 3 Αυγούστου, θα είναι πολύ μεγαλύτερος ο αριθμός των σπιτιών και των εκτάσεων που θα έχουν καεί (μερικώς ή ολοσχερώς). Ας ελπίσουμε, ότι μέχρι τότε — εκτός από τον αδικοχαμένο εθελοντή πυροσβέστη Βασίλη Φιλώρα — δεν θα θρηνήσουμε και άλλα θύματα από τις πυρκαγιές.
Ένα από τα 3 πράγματα που χρειάζεται για να ζήσει ο άνθρωπος — εκτός από την υγεία του — είναι το νερό, το φαγητό και το σπίτι του. Ένα κεραμίδι πάνω από το κεφάλι του για να έχει τη φωλιά του. Με δεδομένο ότι οι πυρκαγιές προκάλεσαν μικρές ή μεγάλες ζημιές σε χιλιάδες σπίτια και εγκαταστάσεις, το δράμα για τις εκατοντάδες οικογένειες των πυρόπληκτων, που καταστράφηκε ολοσχερώς το μοναδικό τους σπίτι, τώρα αρχίζει. Η επισκευή ή ανακατασκευή ενός ολοσχερώς κατεστραμμένου σπιτιού, θα διαρκέσει — στην καλύτερη των περιπτώσεων — γύρω στους 16 μήνες (καλό σενάριο) και μπορεί να φτάσει σε 3 ή και περισσότερα χρόνια (κακό σενάριο).
Το καλό σενάριο — δηλαδή για να επισκευαστεί ή ανακατασκευαστεί η ολοσχερώς καταστρεμμένη κατοικία σε 1,5 χρόνο — έχει δύο (2) βασικές προϋποθέσεις. Πρώτον, ότι η Πολιτεία θα περιορίσει δραστικά τα γραφειοκρατικά εμπόδια στα οποία σκοντάφτει η συντριπτική πλειοψηφία των πληγέντων (πυρόπληκτων, πλημυρόπληκτων, σεισμόπληκτων), εκτός από εκείνους που «έχουν Μπάρμπα στην Κορώνη». Δεύτερη προϋπόθεση, να έχουν οι πληγέντες ένα γερό κομπόδεμα στην άκρη, ώστε να πληρώσουν τα πρώτα έξοδα επισκευής ή ανακατασκευής της κατοικίας τους (σε μηχανικούς, εργολάβους κλπ) καθώς, όπως είπαμε, η κρατική ενίσχυση είναι συμβολική και δίνεται με δόσεις, ανάλογα με την πορεία εκτέλεσης των έργων.
Τα συμπεράσματα δικά σας
Συνοψίζοντας. Στις 13 Αυγούστου, συμπληρώνονται 4 χρόνια, από την ημέρα που εκδηλώθηκε η μεγάλη πυρκαγιά στον Κάλαμο, από την οποία — εκτός της καταστροφής μεγάλης δασικής έκτασης στην περιοχή — προκλήθηκαν μικρές ή μεγάλες ζημιές και σε περίπου 20 κατοικίες. Ανάμεσα στις κατοικίες που κάηκαν ολοσχερώς, ήταν και η δική μου. Στα καλά καθούμενα, η κύρια κατοικία μου είχε γίνει στάχτη, με συνέπεια να βρεθώ — μαζί με την οικογένειά μου — κυριολεκτικά άστεγος! Την ίδια … «τύχη» με τη δική μου είχαν και άλλοι περίπου 10 ιδιοκτήτες, που είδαν την κατοικία τους (κύρια ή εξοχική) να καταστρέφεται ολοσχερώς, καθώς οι ζημιές σε άλλες 10 κατοικίες ήταν μικρές και δεν τις καθιστούσαν «μη κατοικήσιμες».
Όσοι είχαν μικρές ζημιές και την οικονομική άνεση, προτίμησαν να επισκευάσουν άμεσα τις κατοικίες τους, με 100% δικά τους χρήματα. Κι αυτό γιατί δεν ήθελαν να περιμένουν 1 ή 2 χρόνια μέχρι να εκδοθεί άδεια επισκευής και επειδή εκτίμησαν πως το ποσό της κρατικής ενίσχυσης που θα έπαιρναν θα ήταν όσο και ο ΦΠΑ που γλύτωσαν αν δεν έκοβαν αποδείξεις για την αγορά οικοδομικών υλικών κλπ.
Στη δική μου περίπτωση, η άδεια για την επισκευή της κατοικίας μου, εκδόθηκε το Μάη του 2018 και η δωρεάν κρατική ενίσχυση (για την επισκευή της κατοικίας και την αγορά νέας οικοσκευής) ήταν μόλις 28.350 ευρώ, όταν τα συνολικά έξοδα (για την επισκευή και το βασικό εξοπλισμό με τα απαραίτητα είδη οικοσκευής), ξεπέρασαν τις 87.000 ευρώ. Και ακόμη, δεν έχω τελειώσει….
Ανάλογη με τη δική μου εμπειρία, φαντάζομαι ότι έχουν βιώσει και δεκάδες χιλιάδες πληγέντων, από τις μέχρι σήμερα πυρκαγιές- πλημύρες και σεισμούς. Με βάση την εμπειρία και την ταλαιπωρία που έζησα μετά την ολοσχερή καταστροφή της κατοικίας και έχοντας κατά νου τη σοφή λαϊκή παροιμία «όπου ακούς πολλά κεράσια πάρε μικρό καλάθι», καλό θα ήταν οι πυρόπληκτοι να μην δίνουν βάση στις παχυλές υποσχέσεις Μητσοτάκη για αποκατάσταση των ζημιών τους με κρατική ενίσχυση. Αν υπάρχουν ελπίδες, να ξαναχτίσουν τα σπίτια τους, θα πρότεινα στους πυρόπληκτους να οργανωθούν και να διεκδικήσουν: 1) Λιγότερη γραφειοκρατία για τη λύση των προβλημάτων τους. 2) Αύξηση της προβλεπόμενης κρατικής ενίσχυσης για την αποκατάσταση των ζημιών στις κατοικίες τους και άλλα περιουσιακά στοιχεία. 3) Αύξηση των κρατικών κονδυλίων για την άμεση κορμοδέτηση (προκειμένου να γλυτώσουν από πλημμυρικά φαινόμενα) αλλά και την αναδάσωση των εκτάσεων στις οποίες το δάσος έγινε στάχτη.
