Ο José Manuel Barroso, πρώην πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και πρωθυπουργός της Πορτογαλίας και πλέον μη εκτελεστικός πρόεδρος της Goldman Sachs International, μίλησε στη Σύνοδο για την Ευρώπη της Concordia, που για πρώτη φορά διοργανώνεται στην Ελλάδα, στο ξενοδοχείο Athens Hilton, στις 6-7 Ιουνίου, για τις σχέσεις μεταξύ των Ηνωμένων Πολιτειών και της Ευρωπαϊκής Ένωσης, τις πρόσφατες εξελίξεις που λαμβάνουν χώρα στην Ευρώπη, την Ελλάδα αλλά και την ελληνική κρίση.
Ο κ. Barroso περιέγραψε τις πτυχές και τις ευκαιρίες για τις οικονομικές σχέσεις μεταξύ των Ηνωμένων Πολιτειών και της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αλλά και τις πρόσφατες εξελίξεις που λαμβάνουν χώρα στην Ευρώπη. Η συζήτησή του με τον κ. Παπαχελά περιλάμβανε τα σημαντικότερα ζητήματα που απασχολούν την παγκόσμια αλλά και την ευρωπαϊκή κοινότητα, ενώ δεν θα μπορούσε να λείψουν οι αναφορές στην Ελλάδα και την ευρωπαϊκή κρίση.
Ειδικά για το ελληνικό ζήτημα και την ελληνική κρίση, ο κ. Barroso, ο οποίος ήταν πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την περίοδο 2004-2014, στο ερώτημα αν η Κομισιόν θα έπρεπε να ήταν πιο αυστηρή με την Ελλάδα εξαρχής, απάντησε ότι μόλις είχαν πληροφορίες για την κατάσταση στην Αθήνα, είχε προταθεί η Eurostat να έχει αυξημένες αρμοδιότητες σε αυτά τα ζητήματα, αλλά η Γερμανία και η Γαλλία αρνήθηκαν, διότι το μέτρο ήταν πολύ παρεμβατικό και τόνισε την έλλειψη εργαλείων τότε για τη διαχείριση της κατάστασης.
Για τη συμμετοχή του ΔΝΤ στα προγράμματα είπε ότι η Γερμανία και οι σύμμαχοί της έφεραν το ΔΝΤ στην Ευρώπη και ο πραγματικός λόγος ήταν οι εγγυήσεις που έφερνε η συμμετοχή του ΔΝΤ. Για τις αποφάσεις ωστόσο που έχουν ληφθεί τόνισε ότι υπεύθυνοι δεν είναι η Κομισιόν ή το ΔΝΤ αλλά το Eurogroup και οι Ευρωπαϊκές Σύνοδοι Κορυφής.
Αναφορικά με το Grexit, ο ίδιος δήλωσε ότι «Πάντα πίστευα ότι η Ελλάδα θα παραμείνει στην Ε.Ε., ακόμα και όταν σχεδόν όλοι οι κορυφαίοι οικονομολόγοι δήλωναν ότι η Ελλάδα θα έφευγε από την Ε.Ε. λόγω του χρέους και των αδυναμιών. Αυτές οι δηλώσεις δημιουργούσαν πολύ αρνητικό κλίμα και momentum στις αγορές και όλοι αυτοί θα πρέπει να ζητήσουν συγγνώμη κάποια στιγμή, γιατί υποεκτίμησαν την πολιτική. Παρά τις στερήσεις και τη λιτότητα που έχουν βιώσει, οι Έλληνες παραμένουν υπέρ της Ευρώπης».
Ο κ. Barroso εξήγησε ότι υπήρχε φόβος για διάχυση του κινδύνου από την Ελλάδα στην Πορτογαλία, την Ισπανία, ακόμη και την Ιταλία και ότι η ελληνική περίπτωση θα μπορούσε να προκαλέσει κατάρρευση σε άλλες χώρες. Από την άλλη, αν η Ιταλία έμπαινε σε πρόγραμμα, θα ήταν πολύ χειρότερο.
Κατά τον ίδιο, η πιο δραματική στιγμή ήταν τον Νοέμβριο του 2011 στις Κάννες, με το θέμα του referendum που τέθηκε στο τραπέζι από τον τότε Έλληνα πρωθυπουργό. Όπως τόνισε ο κ. Barosso, «θα είχαμε την τέλεια καταιγίδα ενώ δημιουργήθηκε πανικός στις αγορές, καθώς μετά την Ελλάδα η επόμενη στη σειρά ήταν η Πορτογαλία και ήδη σημαντικά προβλήματα είχαν τόσο η Ισπανία όσο και η Ιταλία και ήταν πλέον ξεκάθαρο πως αν δεν υπήρχε σωστή επίλυση του ελληνικού ζητήματος, τότε η ευρωζώνη θα οδηγούνταν σε κατάρρευση».
Για το αν το Grexit είναι εκτός κάδρου δήλωσε ότι αυτό εξαρτάται από τι θα κάνει η Ελλάδα. Υπάρχουν κάποιοι που δηλώνουν ότι θα πλήρωναν την Ελλάδα να φύγει από την Ε.Ε. και δεν είναι μόνο η Γερμανία, καθώς υπάρχουν και πιο σκληρές απόψεις από αυτές της Γερμανίας. Πλέον ένα τέτοιο σενάριο δεν θα αποτελέσει συστημικό κίνδυνο για την Ε.Ε. αλλά και από την άλλη, η κατάσταση βελτιώνεται. Ωστόσο δεν θα πρέπει να καθησυχάσουμε.
Ολοκληρώνοντας τόνισε ότι η επόμενη κυβέρνηση θεωρείται πιο μεταρρυθμιστική και πιο φιλική για τις αγορές και ότι η Ελλάδα έχει δώσει πολλά στην Ευρώπη και αυτό πρέπει να αναγνωριστεί από τους εταίρους.
Για τις ΗΠΑ και τον Πρόεδρο Trump
Σύμφωνα με τον κ. Barosso, η Ευρώπη δεν πρόκειται να εξελιχθεί ή να γίνουν οι Ηνωμένες Πολιτείες της Ευρώπης σε μια μέρα, αφού οι διαδικασίες είναι αργές άλλα η Ευρώπη κινείται αργά και σταθερά προς αυτή την κατεύθυνση. Ειδικά αναφέρθηκε στις δυνάμεις που πλέον έχει πλέον η ΕΚΤ και δεν έχει ούτε καν η Fed, η τραπεζική ένωση πόσο έχει προχωρήσει, αλλά και πόσο σημαντικά έχουν αυξηθεί οι χώρες που συμμετέχουν την Ε.Ε. τα τελευταία χρόνια.
Για τον Πρόεδρο Trump, ανέφερε ότι για την ώρα δεν δείχνει να έχει αυτή τη θέρμη και τη δέσμευση για το ΝΑΤΟ όπως όλοι οι προηγούμενοι Πρόεδροι των ΗΠΑ, ενώ θα ήθελε δείχνει λιγότερη θέρμη για τον Ρώσο πρόεδρο Πούτιν και περισσότερη για το ΝΑΤΟ. Ο ίδιος συνάντησε τον πρόεδρο Πούτιν περισσότερες από 25 φορές με πολλές ιδιότητες και τον περιέγραψε ως σκληρό αλλά ρεαλιστή και μίλησε ειδικά για τον αυξημένο ειδικό ρόλο της Ρωσίας στη Μέση Ανατολή, περισσότερο από ποτέ.
To Brexit
Για το Brexit επισήμανε ότι ήταν μια λάθος απόφαση για τη Βρετανία και για την Ευρώπη και δεν είναι καλή εξέλιξη, αλλά η απόφαση είναι σεβαστή. Δεν είναι καλό νέο, το Ηνωμένο Βασίλειο είναι μια πυρηνική δύναμη και ταυτόχρονα το χρηματοοικονομικό κέντρο της Ευρώπης αλλά πρέπει να πάμε μπροστά. Η Ευρώπη όπως και το Η.Β. θα συνεχίσουν να επιβιώνουν και μετά το διαζύγιο ενώ το Brexit δεν αποτελεί διάσπαση της Ε.Ε. και δήλωσε πολύ σίγουρος για το μέλλον της Ευρώπης.
Για τη Γαλλία και τον Πρόεδρο Μακρόν
Η εκλογή Μακρόν ήταν σημαντικό θετικό νέο για την Ευρώπη. Είναι σημαντικό που νίκησε ο πολιτικός με μια ατζέντα για την Ευρώπη και πλήρως ευρωπαϊκή. Ο Πρόεδρος Macron είναι ο περισσότερο υπέρ της Ε.Ε. πρόεδρος που εκλέγει ποτέ στη Γαλλία. Με αφορμή τη νίκη του Μακρόν τόνισε ότι ο λαϊκισμός είναι κοινό χαρακτηριστικό στην πολιτική στην Ευρώπη, τις ΗΠΑ, την Ασία, τη Ρωσία αλλά και την Τουρκία. Στην Ευρώπη όμως έχουμε τα μέσα να κερδίσουμε το λαϊκισμό.
Ο ρόλος της Κομισιόν, η Γερμανία, η Ιταλία και το μέλλον της Ευρώπης
Η Κομισιόν είναι συχνά ο αποδιοπομπαίος τράγος των λάθος αποφάσεων των πολιτικών τόνισε ο κ. Barosso. Η «ευρωποίηση» της αποτυχίας αλλά η «εθνικοποίηση» των επιτυχιών είναι μια πολύ κοινή αντιμετώπιση των αποφάσεων σε ολόκληρη την Ευρώπη και τόνισε ότι η Επιτροπή προτείνει αλλά οι Σύνοδοι Κορυφής αποφασίζουν. Αν κάτι δεν πάει καλά, η Επιτροπή δεν είναι το λάθος εξηγώντας ότι οι πολιτικές αποφάσεις είναι το σημαντικό.
Ειδικά για τη Γερμανία ο κ. Barosso εξήγησε ότι είναι “ένα μεγάλο πλοίο και χρειάζεται χρόνο να στρίψει” αλλά η Γερμανία είναι έτοιμη να πάει μπροστά και επίσης είναι προφανές ότι σε θέματα άμυνας, η Ευρώπη πρέπει να κάνει περισσότερα.
Για την Ιταλία o κ. Barosso δήλωσε: “Ελπίζω να αποφύγουμε μια λαϊκιστική κυβέρνηση στην Ιταλία, αλλά ακόμα και αν συμβεί, η Ευρώπη μπορεί να το διαχειριστεί και δεν θα αποτελέσει συστημικό κίνδυνο.
Η Ευρώπη των πολλών ταχυτήτων δεν είναι νέο. Ο Σόιμπλε είναι πίσω από αυτή την ιδέα. Έχουμε όμως διαφορετικές ταχύτητες ήδη και δεν είναι εντελώς νέο. Χρειάζεται μια ευελιξία αλλά πρέπει όλες οι χώρες να έχουν ισότητα.
Τουρκία – The elephant out of the room
Η Τουρκία δεν μπορεί να γίνει μέλος στην Ε.Ε. στο προσεχές προβλέψιμο μέλλον, δεν είναι έτοιμη αλλά και η Ευρώπη δεν είναι έτοιμη επίσης. Ο τελευταίες εξελίξεις τον ανησυχούν ιδιαίτερα. Η συμφωνία για το μεταναστευτικό όμως δουλεύει. Στην ενέργεια επίσης η Τουρκία είναι πολύ σημαντική χώρα. Από την άλλη ο κ. Barosso δήλωσε ότι “Πρέπει να είσαι δημοκρατία για να είσαι μέλος στην Ε.Ε. Πρέπει όμως να είμαστε κοντά και να διατηρήσουμε τις σχέσεις μας”.
Τέλος στην ερώτηση για αν ο ίδιος θα άλλαζε κάτι κατά την διάρκεια της ελληνικής κρίσης, απάντησε πως έκανε ότι μπορούσε έτσι ώστε οι πιστωτές να είναι πιο ευέλικτοι αν και ίσως θα έπρεπε να ήταν ο ίδιος, πιο “ηχηρός” σε ότι αφορά το ελληνικό ζήτημα παρά την κακοφωνία που υπήρχε τότε γύρω από το Ελληνικό ζήτημα.