Η βουλγάρικη προεδρία που ξεκίνησε την 1η Ιανουαρίου, μιλώντας επί της ουσίας, ελάχιστα κοινά έχει με την ατζέντα των Βρυξελλών όπου κατά βάση κυριαρχούν δύο πολύ συγκεκριμένα θέματα: η προώθηση της τραπεζικής ένωσης και ο μετασχηματισμός του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας σε Ευρωπαϊκό Νομισματικό Ταμείο.
Πρόκειται μάλιστα για θέματα που προκαλούν έριδες γιατί ενώ βρίσκονται υψηλά στην ημερήσια διάταξη του γαλλογερμανικού άξονα ώστε να προφυλαχθεί από επόμενες κρίσεις και να διασφαλίσει την υγεία του χρηματοπιστωτικού του συστήματος, μόνο ενθουσιασμό δεν προκαλούν στην περιφέρεια μιας και η υλοποίησή τους είναι η άλλη όψη της Ευρώπης των πολλών ταχυτήτων για την οποία μίλησε δημόσια η Άνγκελα Μέρκελ από τη Ρώμη, τον Μάρτιο του 2017.
Σύμπτωση ωστόσο, υπάρχει στο θέμα της προώθησης της ενσωμάτωσης στους Δυτικούς θεσμούς κι εν προκειμένω στην ΕΕ των Δυτικών Βαλκανίων. Συγκεκριμένα, της Βοσνίας – Ερζεγοβίνης, του Μαυροβουνίου, της Αλβανίας, της ΠΓΔΜ, του Κοσόβου και της Σερβίας. Η κυβέρνηση του Μπόικο Μπορίσοφ την επιζητά πασχίζοντας να αναβαθμίσει τη θέση της στη χερσόνησο του Αίνου καθώς θα εμφανιστεί να προσφέρει στις πολιτικές ελίτ των γειτονικών χωρών την πολυπόθητη ένταξη. Τι θα ήθελε ιδανικά η Σόφια; Τον ορισμό μιας σαφούς ημερομηνίας ένταξης ή την επιτυχή ολοκλήρωση, δηλαδή το κλείσιμο κάποιων κεφαλαίων στο πλαίσιο των διαπραγματεύσεων ένταξης για εκείνες τις χώρες που οι διαπραγματεύσεις έχουν ωριμάσει (Σερβία και Μαυροβούνιο), έτσι ώστε παραδίδοντας τη σκυτάλη στη Γερμανία στις 30/6 που θα διαχειριστεί την επόμενη εξάμηνη προεδρία της ΕΕ να έχει να επιδείξει απτή πρόοδο κι όχι μόνο υποσχέσεις και φαντασμαγορικά γεγονότα όπως η σύνοδος που έχει προγραμματιστεί για τις 17 Μαΐου στη Σόφια μεταξύ των ηγετών της ΕΕ και των 6 κρατών της Δυτικής Βαλκανικής. Ή ακόμη και η στρατηγική διεύρυνσης που θα συζητηθεί στις 6 Φεβρουαρίου, η οποία ωστόσο δεν συμπεριλαμβάνει δεσμευτικές ημερομηνίες κι ορίζει την προοπτική ένταξης για μετά το πολύ …μακρινό 2025.
Η ΕΕ από τη μεριά της, όπως κι η Ουάσινγκτον, αυτό το οποίο επιδιώκουν είναι η πολιτική πρόσδεση των Δυτικών Βαλκανίων στο δικό τους άρμα, θεωρώντας ότι έτσι εξασφαλίζεται η σταθερότητα. Με άλλα λόγια, να διακοπούν οι δεσμοί που τα συνδέουν με τη Ρωσία (πχ Σερβία) και την Τουρκία (πχ Αλβανία). Ενδεικτικό στοιχείο του κλιμακούμενου ανταγωνισμού είναι κι η δήλωση του αμερικανού πρέσβη στην τηλεόραση του Σκάι περί «κακόβουλης επιρροής της Ρωσίας στα Δυτικά Βαλκάνια». Στο πλαίσιο αυτού του ανταγωνισμού εντάσσονται αναταράξεις, που άπαντες ευελπιστούν να μείνουν σε αυτό το επίπεδο. Για παράδειγμα, η πρόσφατη απόπειρα ανατροπής της κυβέρνησης στο Μαυροβούνιο, η δολοφονία του Σέρβου πολιτικού Όλιβερ Ιβάνοβιτς στη Μιτροβίτσα του Κοσόβου που προκάλεσε την αποχώρηση της σερβικής αντιπροσωπείας από τις διαπραγματεύσεις με τους Κοσοβάρους πολιτικούς, κατηγορίες για παραστρατιωτικές ομάδες στην Βοσνία – Ερζεγοβίνη, στρατολογίες μαχητών του Ισλαμικού Κράτους από αυτές τις χώρες, κοκ.
Ο δρόμος ωστόσο είναι στρωμένος με εμπόδια που αυτή τη στιγμή φαντάζουν ανυπέρβλητα. Για παράδειγμα είναι η στάση των λαών της περιοχής, δεδομένου ότι σε ορισμένα κράτη η φιλο-ρωσική τους τοποθέτηση παραμένει άκαμπτη επί δεκαετίες. Όταν ρωτήθηκαν οι Σέρβοι ποιόν σύμμαχο προτιμούν, υπέρ της Ρωσίας τάχθηκε το 67,2% των ερωτηθέντων (και 18,8% κατά), ενώ υπέρ της ΕΕ τάχθηκε το 50,9% (και 38,8% κατά). Είναι επίσης η ελάχιστη πρόοδο που έχει σημειωθεί στο θέμα της καταπολέμησης της διαφθοράς, της εγκληματικότητας κι άλλων ζητημάτων ασφάλειας που έχουν τεθεί ως προϋπόθεση για να ανοίξουν οι πύλες της ΕΕ και για τα οποία υπάρχει ιδιαίτερη ευαισθησία, μετά το κύμα επιθέσεων στις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες. Επιπλέον, είναι οι σοβαρότατες αντιθέσεις μεταξύ αυτών των χωρών, που φτάνουν στο επίπεδο να απειλούν ακόμη και την ύπαρξή τους.
Το σοβαρότερο ωστόσο εμπόδιο αυτή τη στιγμή είναι δυτικοευρωπαϊκό κι όχι δυτικο-βαλκανικό. Είναι τα δεξιά και ακροδεξιά κόμματα, που σε όλη τη Δυτική Ευρώπη βρίσκονται σε άνοδο με σημαντική κοινοβουλευτική παρουσία (σε ορισμένα δε κατέχουν την εξουσία πχ Αυστρία) κι επιλέγουν να παραμείνει η ΕΕ κλειστό κλαμπ σχετικά ευημερούντων χωρών. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η Ολλανδία, με τον πρωθυπουργό της Μαρκ Ρούτε να έχει ξεκαθαρίσει ότι αντιτίθεται σε κάθε σχέδιο διεύρυνσης της ΕΕ προς τα Δυτικά Βαλκάνια.
Ενδεικτικό στοιχείο επίσης είναι και η σθεναρή αντίσταση που προβάλλει η Ισπανία, με βάση δημοσίευμα εφημερίδας της Πρίστινας, ενάντια στη συμμετοχή του Κοσόβου στη διαδικασία ένταξης. Η κοσοβάρικη εφημερίδα επικαλείται την ύπαρξη non paper εκ μέρους της Μαδρίτης. Η Ισπανία θα εμφανιζόταν όχι απλώς ανακόλουθη, αλλά σαν η ίδια να καλλιεργεί τα ζιζάνια που απειλούν τη συνοχή και ακεραιότητά της, στη περίπτωση που έκλεινε τα μάτια στο γεγονός ότι το Κόσοβο αποσπάστηκε από τη Σερβία χωρίς τη συναίνεση του Βελιγραδίου, ενώ ακόμη παραμένει στον αέρα η διεθνής αναγνώρισή του. Αν η Μαδρίτη κάνει τα στραβά μάτια στην περίπτωση του Κοσόβου, πώς θα συνεχίσει να κάνει επίδειξη αδιαλλαξίας απέναντι στην Καταλονία που διεκδικεί την ανεξαρτησία της; Η θέση της Ισπανίας είναι τόσο κατηγορηματική ώστε απορρίπτει ακόμη και το ακρωνύμιο που χρησιμοποιεί η Ευρωπαϊκή Επιτροπή όταν περιγράφει αυτές τις χώρες, αποφεύγοντας τεχνηέντως να αναφέρει το Κόσοβο: WB6 (Western Balkan 6). Από τη στιγμή που δεν έχει αναγνωριστεί πώς θα ενταχθεί στην ΕΕ, αντιτείνει η Μαδρίτη.
Σε αυτό το εκρηκτικό πλαίσιο το ελληνικό βέτο μοιάζει με παρωνυχίδα…
Πηγή: Νέα Σελίδα
