Μία από τις βασικές θέσεις του Μαρξ είναι ότι «ο καπιταλισμός καταστρέφει, μέσα από τη διαδικασία της ανάπτυξής του, τις δύο βασικές πηγές του πλούτου: τη φύση και τον άνθρωπο», ενώ η εξέλιξη των τελευταίων δεκαετιών, με όχημα τον αχαλίνωτο νεοφιλελευθερισμό, επανέφερε στο ιστορικό προσκήνιο κολοσσιαίες ανισότητες στο εισόδημα και στον πλούτο.
Δίπλα στην καλπάζουσα κλιματική αλλαγή –την οποία μάλλον θα έπρεπε να ονομάζουμε κλιματική κατάρρευση– έχουμε την επιστροφή της φτώχειας στην καρδιά του αναπτυγμένου κόσμου, η οποία συμβαδίζει πλέον με την ενδημική φτώχεια του Παγκόσμιου Νότου. Αυτή η φτώχεια των μητροπόλεων, η οποία συνεπάγεται σε μεγάλο βαθμό και κοινωνικό αποκλεισμό, πλήττει τις πιο ευάλωτες κοινωνικές κατηγορίες: τους μετανάστες, τους ηλικιωμένους και τους νέους.
Ισως αξίζει να σταθούμε ιδιαίτερα στις απειλές για το μέλλον, οι οποίες συνοψίζονται αφενός στην αποσταθεροποίηση του φυσικού περιβάλλοντος μέσα στο οποίο αναπτύσσεται κάθε πολιτισμός και αφετέρου στις νέες γενιές, δηλαδή στους φορείς της βιολογικής και κοινωνικής επιβίωσης του είδους μας.
Σήμερα ο αρπακτικός καπιταλισμός πετάει στην κυριολεξία σε έναν νέο Καιάδα τους νέους ανθρώπους, είτε υποβιβάζοντάς τους σε αντικείμενο αισχρής εκμετάλλευσης (μικροδουλειές, μερική απασχόληση, μηδενικά συμβόλαια, ελαστική εργασία κ.λπ.) είτε -πολύ χειρότερα– εγκαταλείποντάς τους στην άβυσσο του αποκλεισμού, της εγκληματικότητας και του περιθωρίου.
Σε κάθε περίπτωση οι νέες γενιές είναι φυσικό να αισθάνονται ότι αποτελούν «παράπλευρες απώλειες» μιας ανάπτυξης βασισμένης στη λεηλασία των κοινωνικών πόρων και στην εύνοια προς τους κατέχοντες. Να νιώθουν «καύσιμη ύλη» και αναλώσιμο είδος σ’ ένα πειρατικό σύστημα που οδηγεί σε διαχωρισμούς, προνόμια, διακρίσεις και πρακτική κατάργηση κάθε έννοιας κοινωνικής δικαιοσύνης και βιώσιμης δημοκρατίας.
Και εάν αυτή είναι η πραγματικότητα, περισσότερο προκαλεί θυμό και οργή η ασύλληπτη υποκρισία των κρατούντων. Η διαβόητη επικεφαλής του ΔΝΤ, Μαρία Αντουανέτα Κριστίν Λαγκάρντ, παρουσίασε έκθεση του ευαγούς ιδρύματός της, στην οποία εκφράζεται η ανησυχία για την τύχη των «χαμένων γενεών», λόγω των μεγάλων ανισοτήτων.
Η κυρία Λαγκάρντ και το σύστημα που εκπροσωπεί, αφού κατέστρεψαν μεθοδικά επί χρόνια κάθε έννοια διαγενεακής αλληλεγγύης, σαρώνοντας τα ασφαλιστικά συστήματα και προκαλώντας μαζική νεανική ανεργία, σήμερα φοβούνται έναν νέο πόλεμο των γενεών, όχι λόγω χάσματος αντιλήψεων, αλλά εισοδημάτων.
Στην πραγματικότητα είναι η οργή των νέων που τρομάζει τις κυρίες Λαγκάρντ και ο κίνδυνος αποσταθεροποίησης ενός συστήματος που ρημάζει τη φύση και τους ανθρώπους. Καμία κοινωνία δεν μπορεί να πάει μπροστά ευνουχίζοντας τη νεανική δημιουργικότητα, ορμή και φαντασία. Πολύ περισσότερο υφαρπάζοντας το προϊόν αυτών των δυνατοτήτων και χρησιμοποιώντας το αποκλειστικά για την παραγωγή τεράστιων κερδών.
Οι εργαζόμενοι ταλαντούχοι νέοι στις Σίλικον Βάλεϊς, τα εργαστήρια και τα ερευνητικά κέντρα του πλανήτη παράγουν ένα προϊόν –υλικό και άυλο– το οποίο αποτελεί κοινωνικό αγαθό και όχι αντικείμενο κερδοσκοπίας.
Είναι η εκπαίδευση από τα δημόσια πανεπιστήμια, η χρηματοδοτούμενη κυρίως από το Δημόσιο έρευνα και οι μεγάλες δημόσιες υποδομές που καθιστούν εφικτές τις κάθε είδους καινοτομίες, τις οποίες στη συνέχεια οικειοποιούνται ή εκμεταλλεύονται οι ιδιώτες επενδυτές, όπως έδειξε πρόσφατα στο ενδιαφέρον βιβλίο της «Το επιχειρηματικό κράτος» (Κριτική, 2015) η οικονομολόγος Μαριάνα Ματσουκάτο.
Οι Λαγκάρντ αυτού του κόσμου μπορούν να εκπροσωπούν μόνο τις ανησυχίες των αγορών και των επενδυτών. Τίποτα άλλο!
*Πηγή: efsyn.gr
