Τις λεπτομέρειες και τις «υποσημειώσεις» της συμφωνίας που προέκυψε από τη Σύνοδο Κορυφής εξετάζει το Sputnik συνομιλώντας με τον οικονομολόγο Κώστα Λαπαβίτσα.
Η συμφωνία στην οποία κατέληξαν οι Ευρωπαίοι μετά τις μαραθώνιες διαβουλεύσεις, δείχνουν συγκεκριμένα πράγματα που απέχουν από μια Ευρώπη που ομοσπονδιοποιείται, ενώ η ηγεμονία της Γερμανίας παραμένει δυνατή, όπως εξηγεί στο Sputnik ο Κώστας Λαπαβίτσας, οικονομολόγος, καθηγητής της Σχολής Ανατολικών και Αφρικανικών Σπουδών του Πανεπιστημίου του Λονδίνου.
«Αρχικά το σχέδιο έκανε λόγο 500 δισ. επιχορηγήσεις και 250 δισ. δάνεια, συνολικά 750 δισ. ευρώ. Στη χώρα μας είχε παρουσιαστεί ως βροχή δισεκατομμυρίων. Αλλά τελικά, όπως εξηγεί, τα πράγματα δεν ήταν έτσι, καθότι όποιος διαβάζει τις αποφάσεις τελικά θα δοθούν 390 δισ. επιχορηγήσεις και 360 δισ. δάνεια. Ομολογείται μια επιστροφή στα δάνεια. Αυξήθηκε το ποσοστό των δανείων. Αν εξετάσει κανείς προσεκτικά το κείμενο της συμφωνίας, θα παρατηρήσει ότι ο κύριος όγκος των επιχορηγήσεων προέρχεται από το λεγόμενο Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας. Πρόκειται για 310 δισ. ευρώ. Από αυτά τα χρήματα η χώρα μας δικαιούται το 5,8%. Δεν το δικαιούται καθαρά καθότι πρέπει να συμβάλλει στο Ταμείο για να εκταμιεύσει τα χρήματα».
Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του έγκριτου οικονομολόγου, το καθαρό ποσό που δικαιούται η χώρα μας για μια τριετία (2021-2023) είναι από 8 έως 12 δισ.
«Αυτή είναι η βροχή των δισεκατομμυρίων. Περίπου 4 δισεκατομμύρια ετησίως. Τα υπόλοιπα είναι δάνεια, χαμηλότοκα. Αυτή η γενναιοδωρία της ΕΕ. Δεν είναι αμελητέο ποσό, αλλά σε καμία περίπτωση δεν πρόκειται για πακτωλό χρημάτων που πηγαίνει από τον βορρά μέχρι τον νότο ώστε να δώσει ώθηση στις προβληματικές οικονομίες των νοτίων κρατών» σχολιάζει.
Την ίδια στιγμή, ο Κ. Λαπαβίτσας εξηγεί ότι για την επίτευξη της συμφωνίας σημαντικά προγράμματα για την εκπαίδευση, την έρευνα και την καινοτομία, θυσιάστηκαν ή υπέστησαν περικοπές, ενώ παράλληλα τονίζει ότι η Ελλάδα πρέπει να καταθέσει αναπτυξιακό σχέδιο για τα χρήματα.
«Κόπηκαν πολλές επιχορηγήσεις από μια σειρά προγραμμάτων, και ειδικά αυτό της “δίκαιης μετάβασης”, μιας οικονομίας που θα ήταν φιλικότερη προς το περιβάλλον. Η οικονομική πορεία της ΕΕ βρίσκεται πολύ μακριά από την ομοσπονδοποίηση. Αναρωτιέμαι αν ο πανηγυρισμός του Κ. Μητσοτάκη είναι πραγματικός ή διακατέχεται από απόλυτο κυνισμό για όσα συμφώνησε. Για να πάρει τα χρήματα η Ελλάδα θα πρέπει να υποβάλει πρόγραμμα ανάπτυξης και χρήσης. Θα πρέπει να εγκριθεί από την Κομισιόν. Δεν πρόκειται για μνημόνιο, αλλά δεν πρόκειται και για ελεύθερη χρήση των χρημάτων. Με την επιμονή των Ολλανδών, κάθε χώρα της ΕΕ θα μπορεί να υποβάλλει ένσταση οδηγώντας ακόμη και σε διακοπή της χρηματοδότησης αν κρίνει για κάποια άλλη ότι δεν πληροί τα κριτήρια και δεν αξίζει τη χρηματοδότηση, αυτή θα διακόπτεται. Αυτό θα το κρίνουν επίσης η Κομισιόν και οι μηχανισμοί της».
Το ερώτημα που τίθεται είναι τι είδους σχέδιο χρειάζεται και πώς θα συνταχθεί.
«Τα χρήματα αυτά δεν πρέπει να αξιοποιηθούν σε ένα σχέδιο που προστάζει ιδιωτικοποιήσεις. Η Ελλάδα χρειάζεται ανασύνταξη της βιομηχανίας της και αυτό θα γίνει με τις εγχώριες δυνάμεις της. Να αποφύγουμε τον κενό νεοφιλελευθερισμό, με τις γενικότητες περί ιδιωτικοποιήσεων και ξένων επενδύσεων. Απαιτείται συγκεκριμένο σχέδιο τόνωσης του δευτερογενούς τομέα με μείωση της εξάρτησης από τις εξαγωγές και κινητοποίηση του πιστωτικού συστήματος. αυτό δεν γίνεται χωρίς πρόγραμμα δημοσίων επενδύσεων και νέα σχέση δημοσίου και ιδιωτικού τομέα».
Αξίζει να σημειωθεί επίσης ότι κόπηκε το πρόγραμμα EU4Health των 9 δισ. για την Υγεία.
Παράλληλα, ο καθηγητής υπογραμμίζει ότι όλα γίνονται για τη συνέχιση της κυριαρχίας και της ηγεμονίας της Γερμανίας.
«Είχε γίνει σαφές πριν την πανδημία ότι πρέπει να τονωθούν οι οικονομίες του νότου, αλλιώς θα κατέρρεαν. Η Γαλλία και η Γερμανία αντιλήφθηκαν ότι χρειάζεται ισχυρή παρέμβαση αν θέλει η καθεμία να διατηρήσει τα δικά της συμφέροντα. Αναρωτιέμαι αν οι τέσσερις αντίπαλοι είναι πράγματι τέσσερις και δεν είναι πέντε με υποκινητή τη Γερμανία. Ο ρόλος των Ολλανδών είναι να λειτουργούν στην ΕΕ όπως δεν μπορούν να λειτουργήσουν οι Γερμανοί υποκαθιστώντας τους. Με άλλα λόγια, πραγματοποιούν τη θέληση των Γερμανών εκεί που εκείνοι δεν θέλουν να φαίνονται».
Επιπλέον, εκφράζει την άποψη ότι οι κύκλοι της ΕΕ έβλεπαν ότι αν περάσει το πρόγραμμα αυτό, θα ωφεληθεί η Γερμανία, οι γερμανικές εξαγωγές θα γνωρίσουν σημαντική άνοδο.
«Αν δει κάποιος πώς λειτουργεί η ΕΕ, θα αντιληφθεί ότι έχουν χαλαρώσει αρκετά οι κανόνες. Δεν υπάρχει πλέον ισχυρό ρυθμιστικό πλαίσιο. Αν δει κάποιος πώς λειτουργεί η νομισματική ένωση, θα διαπιστώσει ότι δεν υπάρχουν πλέον κανόνες. Δεν έχουμε ισχυρούς κανόνες όσον αφορά ένα σωρό ζητήματα λειτουργίας της νομισματικής ένωσης. Οι αποφάσεις λαμβάνονται όλο και περισσότερο μέσω ισορροπίας ισχύος. Εκ των πραγμάτων αυτό ευνοεί τον ισχυρότερο, δηλαδή τη Γερμανία».
*Πηγή: sputnik.gr – Λάμπρος Ζαχαρής