Ο Αμποπτέρυξ ήταν λίγο μεγαλύτερος από κίσσα και έζησε πριν από 163 εκατομμύρια χρόνια
Κινέζοι παλαιοντολόγοι ανακάλυψαν στη βορειοανατολική Κίνα ένα μικρόσωμο δεινόσαυρο λίγο μεγαλύτερο από κίσσα, ο οποίος πετούσε με φτερά σαν της νυχτερίδας. Ο δεινόσαυρος, που έμοιαζε με ιπτάμενο σκίουρο και ονομάσθηκε Αμποπτέρυξ, έζησε πριν 163 εκατομμύρια χρόνια, είχε μήκος μόνο 32 εκατοστών και βάρος περίπου 300 γραμμαρίων.
Ο Αμποπτέρυξ (Ambopteryx longibrachium), ο οποίος αποτέλεσε ένα πρώιμο βραχύβιο «πείραμα» στην εξέλιξη της πτήσης και της εμφάνισης των πουλιών, είναι ο δεύτερος δεινόσαυρος που έχει βρεθεί με μεμβρανώδεις φτερούγες, μετά τον Γι Τσι (σημαίνει «παράξενη φτερούγα» στα μανδαρινικά κινέζικα), που έζησε δύο έως τρία εκατομμύρια χρόνια αργότερα και ένα κακοδιατηρημένο απολίθωμα του είχε βρεθεί το 2015 στη βορειοδυτική Κίνα.
Οι δεινόσαυροι πειραματίσθηκαν με το πέταγμα, ώσπου τα πρώτα πουλιά εμφανίστηκαν πριν περίπου 150 εκατομμύρια χρόνια. Αντίθετα με τα πουλιά, ο Αμποπτέρυξ διέθετε μεμβρανώδεις φτερούγες που έμοιαζαν με εκείνες των πτερόσαυρων, των ιπτάμενων ερπετών που εμφανίστηκαν πριν 230 εκατομμύρια χρόνια, καθώς και των νυχτερίδων, των ιπτάμενων θηλαστικών που έκαναν την εμφάνιση τους πριν 50 εκατομμύρια χρόνια.
Είναι άγνωστο πόσο καλά μπορούσε να πετάει ο Αμποπτέρυξ, ο οποίος μάλλον περνούσε τον περισσότερο χρόνο του πάνω στα δέντρα ή πετώντας από το ένα στο άλλο. Πάντως το καλοδιατηρημένο απολίθωμα του επιτρέπει να μελετηθούν λεπτομέρειες του μαλακού ιστού των φτερούγων του, του φτερώματος του σώματος του, ακόμη και του περιεχομένου του στομαχιού του (που αποκάλυψε ότι έτρωγε τα πάντα, τόσο φυτά όσο και άλλα ζώα).
Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον Μιν Γουάνγκ του Ινστιτούτου Παλαιοντολογίας των Σπονδυλωτών και Παλαιοανθρωπολογίας της Κινεζικής Ακαδημίας Επιστημών, έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό “Nature”.
«Το νέο απολίθωμα επιβεβαιώνει πέραν πάσης αμφιβολίας ότι πράγματι υπήρξαν δεινόσαυροι με φτερούγες σαν των νυχτερίδων. Η εξέλιξη του πετάγματος δεν ήταν μια ομαλή σταδιακή πορεία από τους δεινόσαυρους στα πουλιά. Μεσολάβησε πολύς πειραματισμός», δήλωσε ο παλαιοντολόγος Στέφεν Μπρουσάτε του Πανεπιστημίου του Εδιμβούργου.
«Οι ανακαλύψεις του Αμποπτέρυγα και του Γι Τσι αλλάζουν τελείως την άποψη μας για την προέλευση του πετάγματος των πουλιών. Για πολύ καιρό πιστεύαμε ότι τα φτερά ήσαν το μόνο μέσο πτήσης. Όμως οι νέες ανακαλύψεις δείχνουν σαφώς ότι οι μεμβρανώδεις φτερούγες εξελίχθηκαν επίσης σε μερικούς δεινόσαυρους στενά σχετιζόμενους με τα πουλιά. Τελικά, το εύρος και η ποικιλία του πειραματισμού σχετικά με το πέταγμα είναι μεγαλύτερα από ότι προηγουμένως νομίζαμε. Και ίσως να έχουμε δει μόνο την κορυφή του παγόβουνου», δήλωσε ο Γουάνγκ.
Σήμερα ζουν σχεδόν 10.000 είδη πουλιών, αλλά δεν έχει επιβιώσει κανείς από τους δεινόσαυρους-νυχτερίδες, πράγμα που, κατά τους επιστήμονες, δείχνει ότι η εξέλιξη πειραματίστηκε μαζί τους και προτίμησε τελικά τα πουλιά, τα οποία είχαν μεγαλύτερες ικανότητες στο πέταγμα.