Η απόφαση των Βρετανών να ψηφίσουν υπέρ της αποχώρησης από την ΕΕ έχει ταράξει τα νερά παρά το ράλι των αγορών τις τελευταίες μέρες. Το Brexit συνιστά κίνδυνο για την ΕΕ, όμως ο μεγαλύτερος κίνδυνος προέρχεται από αλλού και δεν είναι η Ελλάδα.
Οι φλεγματικοί Βρετανοί δεν είχαν Plan B σε περίπτωση που ψήφιζαν για έξοδο της χώρας τους από την ΕΕ, όπως τελικά έγινε.
Η έλλειψη προεργασίας καθιστά πιο δύσκολο το εγχείρημα και τους κινδύνους που το συνοδεύουν, τόσο για τη Βρετανία όσο και για την ΕΕ.
Όμως, αναλυτές και άλλοι παρατηρητές συμφωνούν ότι η μεγαλύτερη απειλή για το ευρωπαϊκό πρότζεκτ δεν είναι η Βρετανία αλλά η Ιταλία.
Με μια οικονομία σε ύφεση τα τελευταία χρόνια και σε στασιμότητα για μια δεκαετία πριν, η Ιταλία αποτελεί για πολλούς τον αδύναμο κρίκο της Ευρωζώνης και εν δυνάμει της ΕΕ.
Μερικοί αναφέρονται επίσης στη Γαλλία ή/και στην Ισπανία.
Όμως, σ’ αυτή τη φάση η γειτονική μας χώρα συγκεντρώνει τα περισσότερα χαρακτηριστικά.
Πρώτον, έχει ένα ισχυρό λαϊκίστικο κόμμα, αυτό των Πέντε Αστέρων του Μπέπε Γκρίλο, που κέρδισε μεγάλους δήμους της χώρας όπως της Ρώμης και του Τορίνο, στις πρόσφατες δημοτικές εκλογές και θέλει να βγάλει την Ιταλία από το ευρώ.
Δεύτερον, η χώρα έχει δημοψήφισμα για τη συνταγματική αναθεώρηση το φθινόπωρο και κοινή είναι η πεποίθηση ότι ο κ. Ρέντσι θα πρέπει να παραιτηθεί από πρωθυπουργός, αν η μεταρρύθμιση απορριφθεί.
Τρίτον και ίσως σημαντικότερο, η Ιταλία έχει υψηλό δημόσιο χρέος και ένα τραπεζικό σύστημα με ένα βουνό από μη εξυπηρετούμενα δάνεια που απειλεί την ανάκαμψη.
Οι εκτιμήσεις τα ανεβάζουν σε 360 δισ. ευρώ ή 18% του συνόλου, εκ των οποίων 200 δισ. πρέπει να τύχουν πιο άμεσης αντιμετώπισης.
Θα σταθούμε στον τρίτο παράγοντα, χωρίς να υποτιμάμε τους άλλους δύο, γιατί οι τράπεζες είναι πιο ευάλωτες στις συνθήκες που επικρατούν στις αγορές.
Πράττοντας έξυπνα, ο Ιταλός πρωθυπουργός εκμεταλλεύθηκε τις συνθήκες αναταραχής που επικράτησαν στις αγορές μετά το Brexit.
Πέτυχε λοιπόν να λάβει το πράσινο φως από την Κομισιόν για κρατική στήριξη στις τράπεζες της χώρας του, σύμφωνα με χθεσινές δηλώσεις κοινοτικών αξιωματούχων σε διεθνή πρακτορεία.
Τα ακριβή νούμερα δεν έχουν γίνει γνωστά, αν και προηγουμένως η κυβέρνηση μιλούσε για 40 δισ. ευρώ και άλλοι για πολύ μεγαλύτερο ποσό, που θα επιβαρύνει το δημόσιο χρέος.
Ένα ταμείο, ονόματι Altante, με κεφάλαια 5 δισ. ευρώ περίπου, που είχε στηθεί με τη βοήθεια των μεγάλων ιταλικών τραπεζών, δεν επαρκούσε.
Είχαν προηγηθεί της Κομισιόν, οι δηλώσεις της κ. Μέρκελ στη Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ, για την ανάγκη προσκόλλησης στους νέους κανόνες της ΕΕ για τη διάσωση των τραπεζών.
Υπενθυμίζεται ότι οι νέοι κανόνες μεταθέτουν το βάρος της διάσωσης στους μετόχους και τους πιστωτές των τραπεζών, π.χ. ομολογιούχους, καταθέτες άνω των 100.000 ευρώ, από τους φορολογούμενους με το προηγούμενο καθεστώς.
Όμως, οι νέοι κανόνες φαίνεται να έχουν μεγαλύτερο πολιτικό κόστος, από τη στιγμή που οι ιταλικές τράπεζες έχουν πουλήσει δικά τους ομόλογα μειωμένης εξασφάλισης σε πελάτες λιανικής.
Επιπλέον, οι τράπεζες έχουν δεσμούς με πολιτικά κόμματα. Η τρίτη μεγαλύτερη τράπεζα, η Banca Monte dei Paschi di Siena, έχει στενούς δεσμούς με το κεντροαριστερό που κυβερνά.
Αναμφισβήτητα, η παρατεταμένη καχεξία της ιταλικής οικονομίας έχει παίξει καταλυτικό ρόλο στη δημιουργία των κόκκινων δανείων.
Το πρόβλημα περιπλέκεται καθώς η Ιταλία έχει σχεδόν διπλάσιο αριθμό τραπεζικών καταστημάτων σε σχέση με τον μέσο όρο της ΕΕ, περίπου 64 στους 100.000 κατοίκους έναντι 37.
Η χώρα έχει κάπου 680 τράπεζες, με το μερίδιο αγοράς των πέντε μεγαλύτερων να ανέρχεται στο 40% έναντι 60% στην ευρωζώνη κατά μέσο όρο και 100% περίπου στην Ελλάδα.
Αναλυτές επισημαίνουν ότι θα χρειασθεί μεγάλη αναδιάρθρωση του τραπεζικού κλάδου, με συγχωνεύσεις, κλείσιμο καταστημάτων σε μεγάλη κλίμακα, εκτός της κεφαλαιακής ενίσχυσης, για να αντιμετωπισθεί το πρόβλημα.
Η ιταλική κυβέρνηση πιστεύει ότι θα τα καταφέρει, αν η ΕΕ της δώσει το πράσινο φως να ενισχύσει κεφαλαιακά τις τράπεζες, παραβαίνοντας τους κανόνες περί κρατικής ενίσχυσης.
Όμως, αυτό το εγχείρημα δεν οδηγεί απλώς σε αύξηση του ήδη υψηλού δημόσιου χρέους που ξεπερνά το 130% του ΑΕΠ.
Θα ενισχύσει επίσης τον εναγκαλισμό του τραπεζικού συστήματος με το κράτος, αν το σχήμα των κρατικών εγγυήσεων δεν πείσει τους ιδιώτες επενδυτές.
Σε κάθε περίπτωση, η Ιταλία μοιάζει και είναι ο μεγάλος άρρωστος της Ευρωζώνης.
Με δεδομένο το μέγεθος της οικονομίας της, είναι ο μεγαλύτερος εν δυνάμει κίνδυνος για το ευρωπαϊκό πρότζεκτ.
*Πηγή: Dr. Money, euro2day
ΤΟ “ΜΕΛΛΟΝ ΤΩΝ ΙΤΑΛΙΚΩΝ ΤΡΑΠΕΖΩΝ: BANK RUN, ΥΠΟΒΑΘΜΙΣΕΙΣ ΚΑΙ ΔΙΑΣΩΣΗ;
Ο ιταλικός τραπεζικός τομέας δείχνει εξαιρετικά ευάλωτος και οι αναλυτές αρχίζουν να φοβούνται ότι η τρίτη μεγαλύτερη οικονομία της ευρωζώνης θα μπορούσε να “πέσει“, προειδοποιώντας για πιθανάbank runs, υποβαθμίσεις του αξιόχρεου της χώρας αλλά και για έναν τεράστιο κίνδυνο για το ευρωπαϊκό τραπεζικό σύστημα.
“Η Ιταλία θα μπορούσε να αποδειχτεί μεγαλύτερη απειλή στην ευρωζώνη συγκριτικά με το Brexit” εκτιμά ο Andrew Edwards της ETX Capital. “Ο τραπεζικός τομέας της χώρας τρίζει και θα μπορούσε να καταστρέψει τις προσπάθειες της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας να σώσει το ευρώ”. “Αντίθετα με άλλες χώρες, η Ιταλία κατέχει 360 δισ. ευρώ μη εξυπηρετούμενα δάνεια” τόνισε ο Edward.
Όπως υπενθυμίζει το CNBC, η ιταλική επιτροπή κεφαλαιαγοράς Consob προχώρησε σε απαγόρευση των ανοικτών πωλήσεων (short selling) στις μετοχές της Banca Monte dei Paschi di Siena και τώρα η προσοχή στρέφεται στο εάν ο ιταλικός τραπεζικός τομέας και η ευρύτερη οικονομία μπορεί να σωθεί.
Bail-in και μετά bank run;
Νωρίτερα αυτή την εβδομάδα υπήρξαν αναφορές ότι η Ιταλία θα μπορούσε να “σπάσει” νέους τραπεζικούς κανονισμούς της ΕΕ, χρησιμοποιώντας κρατικά κονδύλια για τη διάσωση των πιο επίφοβων τραπεζών της, αν και Ιταλός κυβερνητικός εκπρόσωπος το διέψευσε. Οι κανόνες της ΕΕ για τις τράπεζες προϋποθέτουν ότι οι καταθέτες και όχι οι φορολογούμενοι είναι αυτοί που φέρουν το κύριο βάρος των διασώσεων.
Όμως, ένα τέτοιο σενάριο είναι δυσάρεστο για τον Renzi, δεδομένης της ποσότητας των ιταλικών νοικοκυριών που θα μπορούσαν να επηρεαστούν από ένα “bail-in”. Τα ιταλικά νοικοκυριά κατέχουν περίπου €29 δισ. αξίας τραπεζικά ομόλογα που εξετάζεται να διαγραφούν ή να μετατραπούν σε μετοχές στην περίπτωση που χρειαστεί να διασωθούν οι τράπεζες, σύμφωνα με την έκθεση Απριλίου της Τράπεζας της Ιταλίας.
Ανήμπορη να ζητήσει ένα bailout από τους Ευρωπαίους εταίρους της, η Ιταλία προσπάθησε να αναστυλώσει το τραπεζικό της σύστημα με πακέτο διάσωσης ύψους 5 δισ. προκειμένου να ανακεφαλαιοποιήσει τις πιο αδύναμες τράπεζες, αλλά ακόμη φαίνεται πολύ μακριά το να μπορέσει να καλύψει το ύψος των μη εξυπηρετούμενων δανείων των ιταλικών τραπεζών.
Κ.Τ.
«ΟΧΙ» ΝΤΑΪΣΕΛΜΠΛΟΥΜ ΣΕ ΣΤΗΡΙΞΗ ΙΤΑΛΙΚΩΝ ΤΡΑΠΕΖΩΝ ΕΚΤΟΣ ΚΑΝΟΝΩΝ
Οι ιταλικές τράπεζες δεν έχουν άμεσο πρόβλημα ρευστότητας, υπογράμμισε ο επικεφαλής του Eurogroup, απορρίπτοντας το ενδεχόμενο πιθανή στήριξη να πραγματοποιηθεί εκτός του πλαισίου της οδηγίας BRRD. «Καρφιά» Ρέντσι, διαψεύδει ΑΜΚ η Monte dei Paschi di Siena.
Τα προβλήματα των ιταλικών τραπεζών δεν μπορούν να διορθωθούν αψηφώντας την οδηγία BRRD και τους νέους κανόνες για το bail in, δήλωσε σήμερα ο επικεφαλής του Eurogroup Γερούν Ντάισελμπλουμ, μετά τις αιτήσεις από τη Ρώμη – διά στόματος και του πρωθυπουργού Ματέο Ρέντσι – να επιτραπεί στην Ιταλία να βάλει χρήματα στις τράπεζες της χώρας.
Οι ιταλικές τράπεζες δεν έχουν άμεσο πρόβλημα ρευστότητας, πρόσθεσε ο κ. Ντάισελμπλουμ.
Σημειώνεται ότι ο ιταλικός τραπεζικός τομέας θεωρείται ο αδύναμος κρίκος στην ευρωζώνη, με 360 δισ. ευρώ σε μη εξυπηρετούμενα δάνεια, μακράν το μεγαλύτερο νούμερο στην Ε.Ε.
Οι ιταλικές τραπεζικές μετοχές έχουν κατρακυλήσει σε ιστορικά χαμηλά, διευρύνοντας τις απώλειες μετά το αποτέλεσμα του βρετανικού δημοψηφίσματος. Σήμερα πάντως ανακάμπτουν, με τον δείκτη FTSE MIB να ενισχύεται 1,1% στις 15.591 μονάδες.
Σύμφωνα με δημοσιεύματα, η ιταλική κυβέρνηση είχε επεξεργαστεί σχέδιο για την άμεση ενίσχυση των ιταλικών τραπεζών με κρατικά κεφάλαια ως και 40 δισ. ευρώ, αλλά η Γερμανία έβαλε βέτο ζητώντας την εφαρμογή των κανονισμών για το «bail in» και την επιβολή «κουρέματος» και στους ομολογιούχους των τραπεζών.
ΡΕΝΤΣΙ: ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΕΣ ΤΡΑΠΕΖΕΣ ΜΕ ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΑΠΟ ΤΙΣ ΙΤΑΛΙΚΕΣ
Οι δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι ιταλικές τράπεζες με τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια δεν είναι μεγάλες σε σχέση με τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν άλλες ευρωπαϊκές τράπεζες με τα παράγωγα, δήλωσε εχθές ο Ιταλός πρωθυπουργός Ματέο Ρέντσι.
«Αν αυτό το πρόβλημα των μη εξυπηρετούμενων δανείων είναι σημαντικό, τότε το ερώτημα για τα παράγωγα σε άλλες τράπεζες, μεγάλες τράπεζες, είναι εκατό φορές πιο σημαντικό» σημείωσε σε συνέντευξη τύπου με τον Σουηδό πρωθυπουργό, Στέφαν Λόφβεν.
H δήλωση του κ. Ρέντσι είναι μια ευθεία αναφορά στην Deutsche Bank, η οποία υπολογίζεται πως έχειέκθεση πολλών τρισεκατομμυρίων στην αγορά παραγώγων.
MONTE DEI PASCHI DI SIENA: «ΦΗΜΕΣ» ΤΑ ΠΕΡΙ ΑΜΚ 2-3 ΔΙΣ. ΕΥΡΩ
Η ιταλική τράπεζα Monte dei Paschi di Siena διέψευσε δημοσίευμα σύμφωνα με το οποίο το Διοικητικό Συμβούλιό της θα ανακοινώσει σήμερα αύξηση κεφαλαίου 2-3 δισ. ευρώ.
Όπως μεταδίδει το Reuters, σε δημοσίευμά της η La Stampa, η οποία δεν επικαλείται κάποια συγκεκριμένη πηγή, ανέφερε πως το ΔΣ της τράπεζας θα ανακοινώσει την απόφαση αυτή μετά το πέρας της σημερινής του συνεδρίασης.
«Η τράπεζα διαψεύδει τη φήμη», δήλωσε εκπρόσωπος της τράπεζας.
Το ΔΣ της Monte dei Paschi di Siena συνεδριάζει σήμερα προκειμένου να αποφασίσει την απάντησηπου θα δώσει στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, η οποία έχει ζητήσει μείωση των «κόκκινων» δανείων κατά 40% μέχρι το 2018, κάτι το οποίο εκτιμάται ότι θα αναγκάσει την τράπεζα να προχωρήσει σε αύξηση κεφαλαίου.
Η ιταλική κυβέρνηση εξετάζει διάφορες επιλογές, μεταξύ των οποίων και η παροχή κεφαλαίων στηMonte dei Paschi di Siena, και βρίσκεται σε διαπραγματεύσεις με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή προκειμένου να διασφαλίσει ότι οι μικροεπενδυτές δεν θα επωμιστούν το κόστος στην περίπτωση διάσωσης.
