Εμβληματικό δημοψήφισμα-καταδίκη για το Σύνταγμα του Πινοτσέτ, τριάντα χρόνια μετά την πτώση του δικτάτορα και ένα μετά τον λαϊκό ξεσηκωμό και τα αιματοβαμμένα συλλαλητήρια.
Ιστορική μέρα η σημερινή για τη Χιλή. Τριάντα ολόκληρα χρόνια μετά το τέλος της χούντας του Αογκούστο Πινοτσέτ, οι Χιλιάνοι οδεύουν στις κάλπες για να ψηφίσουν αν εγκρίνουν ή όχι την αλλαγή του Συντάγματος του στυγνού δικτάτορα που καταρτίστηκε το 1980 και καταδυναστεύει ακόμα τη λατινοαμερικάνικη χώρα.
Το δημοψήφισμα συμπίπτει μάλιστα με τη συμπλήρωση ενός χρόνου από τον λαϊκό ξεσηκωμό με αφορμή την αύξηση της τιμής του εισιτηρίου στο μετρό που έγινε σπίθα για το ξέσπασμα μαζικών αντικυβερνητικών διαδηλώσεων με διευρυμένα πια κοινωνικά αιτήματα, οι οποίες σημαδεύτηκαν από όργιο καταστολής και βίας εκ μέρους των δυνάμεων ασφαλείας.
Το Εθνικό Ινστιτούτο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων έχει καταγράψει τουλάχιστον 34 νεκρούς, περισσότερους από 3.800 τραυματίες ακόμα και από πραγματικά πυρά -με 460 εξ αυτών να έχουν πληγωθεί στα μάτια από βολές πλαστικών σφαιρών και δακρυγόνων- καθώς και πάνω από 11.000 συλλήψεις, εν μέσω χιλιάδων καταγγελιών για βασανιστήρια και σεξουαλική βία.
Πρόσφατη έκθεση της Διεθνούς Αμνηστίας επισημαίνει πως για να δικαιολογηθεί η άγρια καταστολή έγινε επίκληση του νόμου ασφαλείας «που χρησιμοποιήθηκε κυρίως στη διάρκεια του καθεστώτος του στρατηγού Πινοτσέτ». Με ανάλογο τρόπο απάντησε εξάλλου η συντηρητική κυβέρνηση του (δισεκατομμυριούχου) Σεμπαστιάν Πινιέρα και στην κινητοποίηση που διοργανώθηκε στο Σαντιάγο στις 18 Οκτωβρίου, την πρώτη επέτειο από την πυροδότηση της κοινωνικής εξέγερσης.
«Βρισκόμαστε εν μέσω πανδημίας και το κράτος εξακολουθεί να ξοδεύει περισσότερα χρήματα γι’ αυτόν τον εικονικό πόλεμο ενάντια στους διαδηλωτές, αντί για τα δημόσια νοσοκομεία», κατήγγειλε τις προάλλες στην Guardian ο Χιλιάνος Γκονσάλο Μπρέμερ, απηχώντας τις απόψεις πολλών συμπολιτών του, οι οποίοι -βάσει δημοσκοπήσεων- προβλέπεται να ταχθούν συντριπτικά υπέρ της αλλαγής του Συντάγματος, καθώς αποζητούν συν τοις άλλοις ριζική μεταρρύθμιση των δυνάμεων ασφαλείας.
Σημειωτέον πως η κατακραυγή για τα περσινά αιματοβαμμένα συλλαλητήρια αποτέλεσε τη θρυαλλίδα για να αποδεχτεί τελικά ο Πινιέρα τη διεξαγωγή του εμβληματικού δημοψηφίσματος.
Το Σύνταγμα του Πινοτσέτ έχει κατοχυρώσει μεταξύ άλλων τις καταστροφικές νεοφιλελεύθερες ιδέες του Μίλτον Φρίντμαν και των Chicago Boys, οδηγώντας σε σαρωτικές ιδιωτικοποιήσεις στην υγεία, στην παιδεία και στο συνταξιοδοτικό σύστημα, με αποτέλεσμα την εκτίναξη των ταξικών και κοινωνικών ανισοτήτων.
Έχει βασιστεί επίσης στις αξίες της Καθολικής Εκκλησίας και η τροποποίησή του δημιουργεί ελπίδες για διεύρυνση της εξαιρετικά περιορισμένης πρόσβασης στην άμβλωση, αλλά και για τερματισμό του κοινωνικού και πολιτικού αποκλεισμού των ιθαγενών της χώρας, που αποτελούν το 13% του πληθυσμού.