Δεν περιμέναν καν την τυπική επικύρωση από τη Σύνοδο Κορυφής του Συμβουλίου Συνεργασίας του Κόλπου που πραγματοποιείται σήμερα με “οικοδεσπότη” τη Σαουδική Αραβία. Όπως ανακοίνωσε χθες Δευτέρα ο υπουργός Εξωτερικών του Κουβέιτ, η Σαουδική Αραβία συμφώνησε να ανοίξει άμεσα τον εναέριο χώρο και τα χερσαία σύνορά της με το εμιράτο του Κατάρ, κάνοντας ένα αποφασιστικό βήμα τερματισμού της κρίσης που είχε ξεσπάσει στο εσωτερικό του Συμβουλίου του Κόλπου το καλοκαίρι του 2017.
Υπενθυμίζεται ότι η Σαουδική Αραβία και οι πιστότεροι σύμμαχοί της (Αίγυπτος, Μπαχρέιν, Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα) έθεσαν τότε υπό αποκλεισμό το Κατάρ, το οποίο κατηγορούν για ανεπίτρεπτα ελαστική στάση έναντι του Ιράν και κυρίως για ενθάρρυνση και στήριξη της Μουσουλμανικής Αδελφότητας, η οποία απειλεί τη δική τους πολιτειακή ευστάθεια.
Ο τερματισμός του αποκλεισμού υπήρξε ο πρώτος όρος τον οποίο έθετε το Κατάρ προκειμένου να επιδιωχθεί μια ευρύτερη αποκατάσταση των σχέσεων και να κλείσει το ρήγμα ανάμεσα στο εμιράτο και τους γείτονές τους. Ένα ρήγμα το οποίο από πολλές πλευρές θεωρούνταν ότι έφτασε ο καιρός να γεφυρωθεί.
Χαρακτηριστικά, ο Τζάρεντ Κούσνερ, γαμπρός του απερχόμενου Αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ και σύμβουλός του, ιδίως σε θέματα μεσανατολικής πολιτικής, αφιέρωσε πολύτιμο χρόνο τον τελευταίο μήνα (παραμονές της αναχώρησής του από τον Λευκό Οίκο) για να επισκεφθεί τη Σαουδική Αραβία και το Κατάρ ακριβώς με αυτόν τον σκοπό.
Πλην των ΗΠΑ την διαμεσολάβηση της προσπάθειας συμφιλίωσης είχε αναλάβει το Κουβέιτ, το οποίο είχε κρατήσει ουδέτερη στάση στις διαμάχες των γειτόνων του και τώρα δρέπει μια σημαντική διπλωματική επιτυχία.
Σε μία συγκυρία κατά την οποία οι εντάσεις περί το Ιράν κλιμακώνονται επικίνδυνα και ο Ντόναλντ Τραμπ με προσωπική διαταγή του ακυρώνει την προγραμματισμένη από τους επιτελείς αναχώρηση του αεροπλανοφόρου Νίμετς από τον Περσικό Κόλπο , η επανασυμφιλίωση των παραδοσιακών συμμάχων των ΗΠΑ στην περιοχή, όσο και αν ήταν αναμενόμενη, δεν παύει να είναι ιδιαίτερα σημαντική εξέλιξη.
Οι περαιτέρω συνομιλίες που θα διεξαχθούν σήμερα στο πλαίσιο της Συνόδου του Συμβουλίου Συνεργασίας του Κόλπου θα προσθέσουν περισσότερη σαφήνεια.
Γεγονός πάντως παραμένει ότι η προοπτική έλευσης του Τζο Μπάιντεν στον Λευκό Οίκο και η διακηρυγμένη επιθυμία του να αναβιώσει την πολυμερή διπλωματία, επαναφέροντας τις ΗΠΑ στην διεθνή συμφωνία που συνάφθηκε επί Μπαράκ Ομπάμα σχετικά με το πυρηνικό πρόγραμμα της Τεχεράνης, γεννά στο “σουνιτικό μπλοκ” ερωτήματα, αν όχι ανησυχίες, που επιβάλλουν τον παραμερισμό των εσωτερικών διαιρέσεων που χρονίζουν.
Στο πλαίσιο αυτό, όμως, αντικειμενικά εντάσσονται και τα ανοιχτά μέτωπα της Τουρκίας με τις λοιπές φιλοδυτικές δυνάμεις της περιοχής. Η συμφωνία άρσης του αποκλεισμού του Κατάρ προορίζεται να συμπαρασύρει πολιτικά και την Άγκυρα, στον βαθμό που το εμιράτο και η χώρα του Ταγίπ Ερντογάν έχουν δημιουργήσει ένα σφιχτοδεμένο δίδυμο που λειτουργεί και ως πάτρωνας της Μουσουλμανικής Αδελφότητας σε όλη την περιοχή.
Ήδη το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών εξέφρασε σε ανακοίνωσή του την ικανοποίησή του για τη χθεσινή συμφωνία, επαινώντας το Κουβέιτ για τη μεσολαβητική του προσπάθεια και τονίζοντας χαρακτηριστικά: “Η χώρα μας, που αποτελεί στρατηγικό εταίρο του Συμβουλίου Συνεργασίας του Κόλπου και αποδίδει μεγάλη σημασία στην ασφάλεια και σταθερότητα της περιοχής του Περσικού Κόλπου θα συνδράμει κάθε προσπάθεια σε αυτή την κατεύθυνση”.
Μένει βέβαια να φανεί σε ποιο βαθμό περισσότερο αδιάλλακτοι εχθροί του διδύμου Τουρκίας-Κατάρ, όπως τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, θα συμφιλιωθούν με τα νέα δεδομένα, αλλά και σε ποιον βαθμό η Μουσουλμανική Αδελφότητα θα αφαιρεθεί από το “κάδρο”.
Σε κάθε περίπτωση, η Άγκυρα αξιοποιεί το νέο περιβάλλον για να κεφαλαιοποιήσει τις έως τώρα επιτυχίες της εξωτερικής της πολιτικής, ρίχνοντας τους τόνους και προβάλλοντας την χρησιμότητά της για το δυτικό στρατόπεδο. Στο ίδιο πλαίσιο άλλωστε εντάσσεται και το δημόσιο φλερτ του Ερντογάν προς το Ισραήλ, το οποίο πάντως προς το παρόν επιφυλάσσεται να ανταποκριθεί.
Όλα αυτά χωρίς να τις ακυρώνουν, οπωσδήποτε τοποθετούν τις τριμερείς συνεργασίες της Αθήνας και της Λευκωσίας με την Αίγυπτο και το Ισραήλ σε νέα συμφραζόμενα.
