Ομιλία της Αγλαΐας Κυρίτση, Περιφερειακής Συμβούλου Βορείου Αιγαίου, στο Συνέδριο της Ένωσης Περιφερειών Ελλάδας (ΕΝΠΕ).
Αξιότιμοι συνάδελφοι/-ισσες,
Χαιρετίζοντας το κοινό συνέδριο των Αυτοδιοικητικών Ενώσεών μας θα ήθελα να σταθώ αρχικά στην ιστορικότητα που του απέδωσαν οι πρόεδροι, κύριοι Αγοραστός και Πατούλης και να πω ότι σωστά μιλούν για ιστορικότητα, ωστόσο, για μια ακόμα φορά και παρά την ιστορικότητα πρόκειται για ένα συνέδριο που αφορά μόνο τα μέλη του, άντε και κάποιους λίγους από τα δημοτικά και περιφερειακά συμβούλια.
Οι τοπικές κοινωνίας είναι σίγουρο ότι για ακόμα μια φορά δεν θα μάθουν τίποτα για όσα συζητιούνται σε αυτή εδώ την αίθουσα, αν και όσο συζητιούνται και πολύ περισσότερο προωθούνται, αυτές αφορούν. Κι αυτό επιτρέψτε μου να πω ότι είναι ένα από τα κεντρικά ελλείμματα της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, η οποία ακολουθώντας, όχι τυχαία, το παράδειγμα της κεντρικής εξουσίας, απομακρύνεται όλο και πιο πολύ από την κοινωνία και τους πολίτες και μετατρέπεται ταχύτατα σε μηχανισμό ανάθεσης και εκπροσώπησης.
Ποια είναι τα μείζονα ζητήματα σε αυτή τη συγκυρία; Ποιο είναι το κεντρικό επίδικο για την Τοπική Αυτοδιοίκηση; Από τη μια έχουμε μια κυβέρνηση που ετοιμάζεται να φέρει ακόμα ένα νομοσχέδιο – σκούπα για την Τοπική Αυτοδιοίκηση, το οποίο μάλιστα θα έχει και τον πολύ βαρύ τίτλο «Κλεισθένης» και από την άλλη έχουμε ένα κοινό συνέδριο δήμων και περιφερειών το οποίο κυριολεκτικά σκιαμαχεί με τις πολιτικές τοποθετήσεις του υπουργού Εσωτερικών για την επικείμενη μεταρρύθμιση.
Μιλώ για σκιαμαχία, γιατί η αντίκρουση γενικών πολιτικών τοποθετήσεων και κατευθύνσεων, ενώ επίκειται κατάθεση νομοσχεδίου, μόνο έτσι μπορεί να χαρακτηριστεί.
Και θέλω να σημειώσω έναν κοινό παρονομαστή ανάμεσα στις τοποθετήσεις Σκουρλέτη από τη μια και των διοικήσεων ΚΕΔΕ και ΕΝΠΕ από την άλλη.
Ο μεν Πάνος Σκουρλέτης υπεραναδεικνύει την καθιέρωση της απλής αναλογικής, ως βήμα προς το δημοκρατικότερο του πράγματος, οι δε εκλεγμένοι δήμαρχοι και περιφερειάρχες κηρύσσουν πόλεμο στη, σχεδιαζόμενη ακυβερνησία, όπως λένε, ορκιζόμενοι ότι δεν θα επιτρέψουν την «άλωση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης». Ο εκπρόσωπος, μάλιστα, της Ν.Δ. χτες επανέλαβε τη δέσμευση Μητσοτάκη για κατάργηση του νόμου Σκουρλέτη.
Θα μου επιτρέψετε να τονίσω ότι και ο μεν και οι δε, πιάνεστε από ένα ζήτημα και αφήνεται στο σκοτάδι πολλά ακόμα μείζονος σημασίας θέματα για την Τοπική Αυτοδιοίκηση, τα οποία πολύ φοβάμαι ότι θα δώσουν τη χαριστική βολή σε έναν θεσμό, στον οποίο όλοι θα έπρεπε να στεκόμαστε με εξαιρετικά προσεκτικό τρόπο.
Η μεν κυβέρνηση μιλά για μεταμνημονιακή πραγματικότητα γιο την Τοπική αυτοδιοίκηση, οι δε εκλεγμένοι έχουν υψώσει τα λάβαρα της επανάστασης για την απλή αναλογική, η οποία τους χαλάει τα σχέδια και τα, επιτρέψτε μου να πω, πολιτικά μαγαζάκια.
Για την Αριστερά και προφανώς δεν αναφέρομαι στην κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ η απλή αναλογική είναι διαχρονική απαίτηση. Οι παντοδύναμοι δήμαρχοι ή περιφερειάρχες – ηγεμόνες μόνο με τη δημοκρατία και την αυτοδιοίκηση δεν έχουν σχέση. Καθαρές κουβέντες.
Από την άλλη, όμως, η υπερεπένδυση που κάνει η κυβέρνηση στο εν λόγω θέμα, με βάση όλη την εμπειρία από τη διακυβέρνησή της, τα πεπραγμένα της και την επικοινωνιακή της μαεστρία, κάνει ακόμα και τον ποιο καλοπροαίρετο να φοβάται τους… Δαναούς και την απλή αναλογική φέροντες.
Και ο φόβος δεν αφορά την «ακυβερνησία» που, τάχα, φοβάστε οι περισσότεροι, αλλά ό,τι θα κρύβεται ή θα επιχειρείται να κρυφτεί πίσω από την απλή αναλογική και την επίκληση του εκδημοκρατισμού.
Είχα μιλήσει και σε προηγούμενο συνέδριο της ΕΝΠΕ που είχε τον ίδιο βαρύγδουπο τίτλο περί «περιφερειακής διακυβέρνησης» για αδειανό πουκάμισο. Είχα πει ότι οι περιφέρειες δεν παράγουν και δεν εφαρμόζουν πολιτική, αλλά διεκπεραιώνουν και πρωτοκολλούν αποφάσεις του κράτους. Και αυτό επιβεβαιώνεται με τον πιο πανηγυρικό τρόπο ακόμα και σήμερα.
Ο υπουργός δεν θεωρεί σημαντικό να έχει δοθεί σε διαβούλευση το νομοσχέδιο πριν το συνέδριό μας. Αυτό δεν είναι ο ορισμός της εν τοις πράγμασι απαξίωσης. Ακούσατε τι είπε χτες εμφατικά; Ότι η κυβέρνηση νομοθετεί. Αυτό το ύφος, αυτό το στυλ απεύθυνσης σας λέει μας λέει κάτι για τα μελλούμενα;
Από την άλλη, οι εκλεγμένες περιφερειακές αρχές έχουν ανοίξει προς τα «κάτω» μια συζήτηση για την Τοπική Αυτοδιοίκηση, μια συζήτηση, η οποία θα γίνει στα περιφερειακά συμβούλια, θα περάσει κυριολεκτικά στα χέρια των τοπικών κοινωνικών και θα επιστρέψει προς τα πάνω πολύ πιο πλούσια, πολύ πιο πραγματική, πολύ πιο ουσιαστική. Ούτε από το μυαλό σας δεν περνά μια τέτοια αντίληψη. Έχετε, παρά τις όποιες κατά καιρούς κορώνες, αποδεχτεί το ρόλο που σας έχει ανατεθεί.
Να το πω ακόμα πιο σχηματικά: Στα περιβόητα περιφερειακά συνέδρια για την παραγωγική ανασυγκρότηση που οργανώνει η κυβέρνηση, ο ρόλος των περιφερειών, εκτός από το να κάθετε ο περιφερειάρχες στην πρώτη σειρά των θέσεων κατά την ομιλία του Τσίπρα, ποιος ήταν; Με το χέρι στην καρδιά, είστε ευχαριστημένοι για τη συμβολή σας στη συγκεκριμένη διαδικασία;
Η γειτονιά μας κυριολεκτικά φλέγεται. Η τουρκική επιθετικότητα έχει μπει σε νέα επικίνδυνη τροχιά, η Συρία και η παγκοσμίων διαστάσεων αναμέτρηση των ιμπεριαλιστών είναι πολύ κοντά μας. Την ακούμε, τη μυρίζουμε. Η χώρα μας είναι ορμητήριο αμερικανονατοϊκών δυνάμεων, το ΝΑΤΟ αλωνίζει στο Αιγαίο και οι δήμαρχοι, οι περιφερειάρχες, τα δημοτικά και περιφερειακά συμβούλιο δεν έχουν ψελλίσει ούτε λέξη. Δεν μας αφορά το θέμα ή επειδή δεν περνάει απ’ το χέρι μας δεν πρέπει έστω να πούμε κάτι; Ρητορικά είναι τα ερωτήματα.
Ας μην παίζουμε με τις λέξεις, ας μην φοβόμαστε να πούμε τα πράγματα με το όνομά τους. Δεν θέλετε κύριοι και κυρίες των δημοτικών και περιφερειακών αρχών να αναμετρηθείτε με τα μείζονα. Δεν θέλετε να ανοίξει όλη αυτή η συζήτηση με την κοινωνία, δεν θέλετε η τοπική αυτοδιοίκηση να είναι το πραγματικό κύτταρο της δημοκρατίας. Μικρο-φέουδα και μικρο-εξουσίες έχετε, θέλετε και προσπαθείτε να διατηρήσετε.
Και η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ με τον Κλεισθένη και την απλή αναλογική χρησιμοποιεί τη δημοκρατία ως πρόσχημα για να σας χαλάσει τη σούπα. Γι’ αυτό είπα και στην αρχή ότι έχετε έναν κοινό παρονομαστή.
Και θα κλείσω, λέγοντας και προς την κυβέρνηση και προς τις δημοτικές και περιφερειακές αρχές ότι ο Κλεισθένης το 508-507 π.Χ. έθεσε τις βάσεις για τη δημοκρατική μεταρρύθμιση της Αθήνας. Και από τη μια κατάφερε οι πλούσιοι ευγενείς να μην αποτελούν πλέον μόνοι τους μια ισχυρή τάξη και αναμείχθηκαν με τους υπόλοιπους πολίτες, αλλά ταυτόχρονα έδωσε και όλη την εξουσία στην Εκκλησία του δήμου. Από αυτήν εκλέγονταν και οι δέκα στρατηγοί που διοικούσαν όχι μόνο το στρατό αλλά και το ίδιο το κράτος.
Η Βουλή των 400, που είχε θεσπίσει ο Σόλωνας αντικαταστάθηκε από νέα Βουλή με 500 βουλευτές. Αυτοί εκλέγονταν κάθε χρόνο με κλήρο 50 από κάθε φυλή. Έτσι όλοι οι πολίτες είχαν πιθανότητα να γίνουν κάποτε βουλευτές. Επίσης, ο Κλεισθένης, για να προστατέψει το νέο πολίτευμα, καθιέρωσε τον οστρακισμό. Μετά από ανώνυμη καταγγελία, χωρίς να προηγηθούν ανακρίσεις ή απολογία μπορούσαν να εξοριστούν προσωπικότητες για 10 χρόνια, αρκεί 6 χιλιάδες πολίτες να ψήφιζαν εναντίον του άντρα αυτού.
Αυτός ήταν ο Κλεισθένης για τον οποίο ο Αριστοτέλης αργότερα έγραψε ότι «έδωσε την πολιτεία στο λαό».
Αυτό είναι και σήμερα το ζητούμενο: Η πολιτεία στο λαό. Οι λαθροχειρίες ένθεν κακείθεν είναι κυνική πρόκληση. Και ο νοών νοείτω…
