Έχουν περάσει οκτώ μήνες από τότε που ο Jack Ma, το πιο διάσημο επιχειρηματικό στέλεχος το οποίο έχει “παραγάγει” ποτέ η Κίνα, σχεδόν χάθηκε από τη δημόσια σφαίρα. Εκτός από οκτώ μήνες έχουν χαθεί, σύμφωνα με συντηρητικές εκτιμήσεις, περίπου 70 δισεκατομμύρια δολάρια.
Είναι μια μάλλον μετριοπαθής εκτίμηση σχετικά με το πόσο έχει απομειωθεί η αξία του ομίλου Ant του Ma, καθώς ο ιδιαίτερα “ομιλητικός” -μέχρι πρότινος- δισεκατομμυριούχος καταφέρθηκε ανοικτά εναντίον του Πεκίνου – και οι κινεζικές αρχές διέκοψαν αμέσως τα σχέδια της Ant για μια αρχική δημόσια προσφορά (IPO) που θα “έσπαγε τα ταμεία”.
Εντός της Ant, κολοσσού της χρηματοοικονομικής τεχνολογίας που γεννήθηκε μέσα από τον όμιλο Alibaba, το πραγματικό κόστος των εξελίξεων ακόμη υπολογίζεται. Οι ακόλουθοι του “πατερούλη Ma”, της απάντησης της Κίνας στον Jeff Bezos, συντρίφτηκαν από ανώτερες δυνάμεις: τον πρόεδρο της Κίνας Xi Jinping, και το δεξί του χέρι στην οικονομία, Liu He.
Μια ομάδα κορυφαίων ρυθμιστικών αρχών για το χρηματοοικονομικό σύστημα της χώρας απαιτεί πλέον τακτικές ενημερώσεις από τον CEO της Ant, Eric Jing, και το προσωπικό του σχετικά με την πρόοδο μιας κρατικά επιβεβλημένης αναδιάρθρωσης του ομίλου. Οι νέες πρωτοβουλίες πρέπει να εγκρίνονται από κρατικούς αξιωματούχους. Οι αρχές συζητούν επίσης την εγκατάσταση κρατικού κομισάριου στα ανώτατα διοικητικά κλιμάκια της Ant για να παρακολουθεί την εταιρεία, σύμφωνα με πηγές του Bloomberg.
Τα ίδια συμβαίνουν σε γενικές γραμμές σε όλες τις μεγάλες τεχνολογικές επιχειρήσεις στην Κίνα, όπου ο ελεύθερος καπιταλισμός της εποχής του Διαδικτύου, μαζί με τον πλούτο και την επιρροή που συνεπάγεται, έχει έλθει πια σε σύγκρουση με τους στόχους και τις φιλοδοξίες του Κινεζικού Κομμουνιστικού Κόμματος. Αυτό που οι ρυθμιστικές αρχές περιγράφουν ως “διόρθωση” βρίσκεται σε εξέλιξη και επηρεάζει επίσης τις χρηματοοικονομικές δραστηριότητες των Tencent, JD.com, της ιδιοκτήτριας της TikTok, ByteDance, και του κολοσσού Didi.
Ανατροπή της ισορροπίας ισχύος
Αμερικανοί και Ευρωπαίοι αξιωματούχοι αναρωτιούνται εδώ και χρόνια τι να μπορούν να κάνουν με τις μεγάλες εταιρείες τεχνολογίας που έχουν συγκεντρώσει τόσο μεγάλη δύναμη. Η απάντηση της Κίνας είναι να αναλάβει τον έλεγχό τους.
Στη fintech, αυτό σημαίνει να εξαναγκαστούν “νεόπλουτοι” όπως η Ant να συμπεριφέρονται περισσότερο σαν παραδοσιακές τράπεζες. Σημαίνει επίσης την ανατροπή της ισορροπίας ισχύος στην τεράστια χρηματοπιστωτική βιομηχανία της χώρας υπέρ των καλά διασυνδεδεμένων κρατικών τραπεζών, που ακολουθούν τη γραμμή του κόμματος. Το Πεκίνο ισχυρίζεται ότι οι μεγάλες εταιρείες του χώρου του Διαδικτύου και της fintech της Κίνας έχουν κάνει “κατάχρηση ισχύος” στην αγορά. Ο Xi θέλει να χαλιναγωγήσει τους καινοτόμους χωρίς να στραγγαλίσει την καινοτομία και να μειώσει τους χρηματοοικονομικούς κινδύνους χωρίς να μειώσει τα οικονομικά οφέλη. Το ερώτημα είναι, μπορεί;
Η Ant και οι ομόλογοί της έχουν δεχθεί ορισμένα σκληρά πλήγματα. Οι ρυθμιστικές αρχές έχουν εργαστεί για να περιορίσουν την επιρροή τους και το μέλλον τους φαντάζει πολύ λιγότερο επικερδές. Ο διαδικτυακός δανεισμός σε εκατοντάδες εκατομμύρια Κινέζους, ο μεγαλύτερος “κινητήρας” ανάπτυξης, προβλέπεται από το Bloomberg Intelligence να συρρικνωθεί κατά 23% σε διάστημα πέντε ετών, ενώ το ίδιο ισχύει και για τα χρήματα που ρέουν σε επενδυτικά προϊόντα που πωλούνται από πλατφόρμες fintech. Το οικοσύστημα πληρωμών θα ελέγχεται πλέον στενά.
Οι “μπελάδες” άρχισαν τον Οκτώβριο του 2020, όταν ο Ma επιτέθηκε δημοσίως στις παγκόσμιες ρυθμιστικές αρχές για το χρηματοπιστωτικό σύστημα και στους παραδοσιακούς τραπεζίτες. Ανέφερε ότι έχουν χάσει την επαφή με την πραγματικότητα και πνίγουν την καινοτομία. Μία εβδομάδα μετά τα σχόλιά του, η IPO της Ant μπήκε “στον πάγο”. Οι αρχές εξέδωσαν έκτοτε νέους κανόνες για τα πάντα, από τον καταναλωτικό δανεισμό έως τη μόχλευση και τα μονοπώλια στις διαδικτυακές πληρωμές. Οι ρυθμιστικές αρχές και τα κρατικά μέσα ενημέρωσης επένδυσαν στη λαϊκή δυσαρέσκεια έναντι των υπερ-πλούσιων μεγιστάνων της Κίνας, επικρίνοντας τις εταιρείες τους ότι υπερφορτώνουν τους φτωχούς και τους νέους με χρέος.
Αναδιάρθρωση
Πάνω από 12 εταιρείες τεχνολογίας έχουν δηλώσει ότι μπορεί να χρειαστεί να αναδιαρθρώσουν τους χρηματοοικονομικούς βραχίονές τους σε οντότητες που θα μοιάζουν περισσότερο με τράπεζες και θα εποπτεύονται από τη Λαϊκή Τράπεζα της Κίνας (PBOC). Τα πάντα, από τον τρόπο συλλογής και χρήσης δεδομένων των καταναλωτών, τον τρόπο με τον οποίο χορηγούνται τα δάνεια και σε ποιον, είναι υπό έλεγχο, όπως και οι εισαγωγές σε ξένα χρηματιστήρια και οι δομές ιδιοκτησίας.
Πρώτη στη λίστα είναι η Ant. Η πλέον προσοδοφόρα δραστηριότητά της -η παροχή μικρών δανείων μέσω Διαδικτύου σε καταναλωτές σε συνεργασία με τράπεζες- έχει πλέον περιοριστεί σε λιγότερο από 46,4 δισ. δολ.
Περισσότερες “οδύνες” θα ακολουθήσουν. Η Ant και η ανταγωνίστριά της, Tencent, έχουν δεχθεί εντολές να διακόψουν τους “παράτυπους συνδέσμους” που οδηγούν εδώ και καιρό ένα δισεκατομμύριο χρήστες των πανταχού παρουσών εφαρμογών πληρωμών τους -Ant Alipay και WeChat Pay- προς πιο προσοδοφόρες υπηρεσίες όπως παροχή δανείων και διαχείριση κεφαλαίων.
Οι κινεζικές ρυθμιστικές αρχές δεν έχουν ακόμη αποφασίσει πώς και πού οι δύο εταιρείες, που κυριαρχούν στις πληρωμές μέσω κινητού, θα κατευθύνουν την επισκεψιμότητα στις εφαρμογές τους και θα χρησιμοποιούν τον πλούτο δεδομένων που συγκεντρώνουν.
Ακόμη ωστόσο και αφότου οι αρχές αυτές έδωσαν εντολή στις 13 κορυφαίες πλατφόρμες να βάλουν “χαλινάρι” στις χρηματοοικονομικές τους δραστηριότητες, φρόντισαν να αναγνωρίσουν τον κρίσιμο ρόλο που έχουν παίξει οι fintech στη βελτίωση της αποτελεσματικότητας και της πρόσβασης και στη μείωση του κόστους των συναλλαγών. “Η πρόθεση δεν είναι να τις σκοτώσουν”, λέει ο αναλυτής της Bernstein, Kevin Kwek.
Πηγή: Capital – Bloomberg-Businessweek