Οι Ιταλικές εξελίξεις μπορεί να μοιάζουν ακόμα λίγο γριφώδεις αλλά δεν υπάρχει αμφιβολία που η νέα Ιταλική κυβέρνηση κεντάει και αυτή το φαιό ακροδεξιό ευρωπαϊκό πουλόβερ. Το νέο δίπολο, άγριος μεταμοντέρνος νεοφιλελευθερισμός υπό την μορφή του “Κέντρου” ή σύγχρονος εκφασισμός, συνιστά τον τάφο της Ευρώπης και των λαών της.
Μόνο μια νέα σύγχρονη και μαχητική Αριστερά που θα ανοίξει μέτωπα ρήξης με την ευρωζώνη και την ΕΕ στην βάση ενός νέου γειωμένου εναλλακτικού προοδευτικού μεταβατικού προγράμματος και μιας νέας μεγάλης κοινωνικής συμμαχίας, μπορεί στην βάση των ελεύθερων, ανεξάρτητων, κυρίαρχων, δημοκρατικών κρατών να δώσει ζωή και πνοή ισότιμης συνεργασίας και ελπίδας στην Ευρώπη.
Ν.Ζ
Μια ιταλική πεταλούδα ετοιμάζεται να προκαλέσει έναν τυφώνα στις Βρυξέλλες.
Όταν οι ηγέτες της ΕΕ συγκεντρωθούν στα τέλη του μήνα στην ευρωπαϊκή πρωτεύουσα, θα εισπράξουν σε όλη τους την έκταση τις θέσεις της νέας λαϊκιστικής κυβέρνησης της Ιταλίας για ζητήματα όπως η μετανάστευση και η ευρωζώνη. Και είναι βέβαιο ότι η ατζέντα τους θα επηρεαστεί.
Η νέα παρουσία στο τραπέζι των ηγετών θα είναι ο πρωθυπουργός Τζουζέπε Κόντε, αλλά είναι σαφές ότι η πραγματική εξουσία βρίσκεται στα χέρια του υπουργού Εσωτερικών και αρχηγού της ακροδεξιάς Λέγκας Ματέο Σαλβίνι. Εκείνος έδωσε την εντολή να αποκλειστεί η πρόσβαση του πλοίουAquarius με 629 πρόσφυγες στα ιταλικά λιμάνια. Ο πρωθυπουργός «ενημερώθηκε» για την απόφαση όταν έφτασε στην Καναδά για τη σύνοδο του G7.
«Ο Κόντε έχει περιορισμένη αυτονομία, υποφέρει κάτω από τον Σαλβίνι, που είναι πολύ πιο γρήγορος και αδίστακτος», λέει ο πρώην πρεσβευτής Στέφανο Στεφανίνι.
Η διπλωματική κρίση για το ποιο ευρωπαϊκό λιμάνι θα δεχόταν το πλοίο δεν ήταν παρά το προοίμιο των φιλοδοξιών του Σαλβίνι. «Είναι ένας παράγων της κρίσης που έχει προκαλέσει η αμφισβήτηση της παγκόσμιας τάξης από τον Τραμπ», επισημαίνει ο πολιτικός αναλυτής Μάρκο Νταμιλάνο. «Η μετανάστευση είναι το ιδανικό θέμα γι’αυτόν γιατί είναι το αδύνατο σημείο της ΕΕ».
Ο ευρωσκεπτικισμός στη λαϊκιστική κυβέρνηση της Ιταλίας είναι δύσκολο να υποτιμηθεί. Παρόλο που οι Βρυξέλλες έβγαλαν έναν στεναγμό ανακούφισης όταν ο ιταλός πρόεδρος αρνήθηκε να δεχθεί τον διορισμό του Πάολο Σαβόνα στο υπουργείο Οικονομικών, η κυβέρνηση είναι γεμάτη με πρόσωπα που μοιάζουν ακόμη πιο απειλητικά για την ευρωπαϊκή τάξη.
Ο αναπληρωτής υπουργός Ευρωπαϊκών Υποθέσεων Μπάρα Καρατσόλο, που ανήκει στη Λέγκα, μισεί ακόμη περισσότερο τις Βρυξέλλες από τον Σαβόνα. Δικηγόρος και πρώην επισκέπτης καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια, ανήρτησε πέρυσι μια εικόνα σε έναν ευρωσκεπτικιστικό ιστότοπο όπου η σημαία της Ευρωπαϊκής Ενωσης έκρυβε μια σβάστικα. «Το να τον χαρακτηρίσουμε ευρωσκεπτικιστή αποτελεί ευφημισμό», έγραψε η οικονομική εφημερίδα Sole 24 Ore.
Υπουργός Εξωτερικών είναι ο φιλοευρωπαίος Εντσο Μοαβέρο Μιλανέζι. Ο ένας αναπληρωτής του όμως, ο Μάνλιο Ντι Στέφανο που ανήκει στο Κίνημα Πέντε Αστέρων, έγραψε το 2015 ότι οι κυρώσεις κατά του Κρεμλίνου αποτελούν «μια αδέξια προσπάθεια να ικανοποιηθεί ο Μπάρακ Ομπάμα». Και ο άλλος αναπληρωτής του, ο Γκουλιέλμο Πίκι που ανήκει στη Λέγκα, έπαιξε καταλυτικό ρόλο στις προσπάθειες του κόμματος να οικοδομήσει μια σχέση με τον Στιβ Μπάνον, τον πρώην σύμβουλο του Τραμπ που επισκέφθηκε τη Ρώμη την εποχή των εκλογών.
Ο νέος υπουργός Γεωργίας Τζαν Μάρκο Τσεντινάιο έχει ανακοινώσει ότι η Ρώμη δεν θα υπογράψει τη νέα εμπορική συμφωνία με τον Καναδά επειδή δεν προστατεύονται επαρκώς τα ιταλικά προϊόντα. Ο ίδιος ο Σαλβίνι έχει προειδοποιήσει ότι θα εμποδίσει την πρόσβαση πλοίων με ασιατικό ρύζι στα ιταλικά λιμάνια.
Ο υπουργός Εσωτερικών έχει συνάψει μια άτυπη συμμαχία με τον γερμανό ομόλογό του Χορστ Ζεεχόφερ και με τον ακροδεξιό υπουργό Εσωτερικών της Αυστρίας Χέρμπερτ Κικ. Το γεγονός αυτό έχει ενισχύσει τη θέση χωρών της κεντρικής Ευρώπης όπως η Ουγγαρία και η Πολωνία, που μέχρι τώρα θεωρούνταν απομονωμένοι ταραχοποιοί.
Ένα από τα ζητήματα όπου η νέα κυβέρνηση της Ιταλίας είναι αποφασισμένη να ταράξει τα νερά είναι η Ρωσία. Και τα δύο κομμάτια του κυβερνητικού συνασπισμού διάκεινται φιλικά προς το Κρεμλίνο και θέλουν το τέλος των κυρώσεων. Η ευρωβουλευτής Λάουρα Φεράρα, που ανήκει στο Κίνημα Πέντε Αστέρων, δηλώνει πάντως ότι η Ιταλία δεν θα βάλει βέτο αυτή τη φορά στην ανανέωση των κυρώσεων.
Εκεί που θα φανεί αδιάλλακτη η ιταλική κυβέρνηση είναι στο προσφυγικό, ιδιαίτερα τώρα που φαίνεται ότι ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ντόναλντ Τουσκ δεν θα μπορέσει να πετύχει εγκαίρως έναν συμβιβασμό για τους κανόνες του ασύλου. Η Ρώμη θα προτείνει την ενίσχυση των ελέγχων στα εξωτερικά σύνορα. Οι χώρες της κεντρικής Ευρώπης θα υποστηρίξουν τόσο αυτή την πρόταση όσο και την ιδέα που διατύπωσε την Κυριακή ο Μοαβέρο να ανοίξουν κέντρα στην Αφρική για τους αιτούντες άσυλο, ώστε όλες οι εξετάσεις της κατάστασής τους να γίνονται πριν ξεκινούν το ταξίδι τους. Δεν θα συμφωνήσουν όμως με την πρόταση της Ρώμης να μοιράζονται οι πρόσφυγες σε όλη την ΕΕ.
Η πολιτική του Σαλβίνι έχει ως αποτέλεσμα η δημοτικότητα του κόμματός του να έχει ανέβει στο 25%, έναντι 17% που έλαβε στις εκλογές του περασμένου Μαρτίου. «Δεν θέλουμε να κάνουμε συγκρίσεις», έγραψε ο Στέφανο Φίλι στη Ρεπούμπλικα, «αλλά η δημοτικότητα του Μουσολίνι εκτοξεύτηκε μετά τις κυρώσεις που επιβλήθηκαν στην Ιταλία λόγω του πολέμου στην Αιθιοπία».
(*) Ο Τζάκοπο Μπαριγκάτσι είναι αρθρογράφος του Politico