Η διεθνής περιθωριοποίηση της Χώρας συνεχίζεται
Διάβασα στο έγκυρο JFJUSTICE.NET , ότι σήμερα ην 3η Σεπτεμβρίου αρχίζει η ακροαματική διαδικασία ενώπιον του Διεθνούς Δικαστηρίου (με τη διαδικασία της γνωμοδότησης ) σχετικά με την υπόθεση Εννόμων Συνεπειών του Διαχωρισμού του Αρχιπελάγους Τσάγκος από τον Μαυρίκιο το 1965. Στη διαδικασία αυτή κλήθηκαν να εκφράσουν τη νομική τους άποψη (opinion juris sine necessitatis) όλα τα μέλη του ΟΗΕ μετά από πρόσκληση της Γενικής Συνέλευσης.
Το Αρχιπέλαγος Τσάγκος (Chagos) είναι μια συστάδα από 7 ατόλλες με συνολικά 65 τροπικά νησιά, περίπου στο κέντρο του Ινδικού Ωκεανού. Βρίσκεται περίπου 500 χμ νότια από σας Μαλδίβες, την πλησιέστερη χώρα, 1.600 χμ νοτιοδυτικά σας Ινδίας, στο μισό της απόστασης μεταξύ Τανζανίας και Ιάβας. Το Τσάγκος ήταν η πατρίδα για τους Τσαγκόσσιους για παραπάνω από 1,5 αιώνα μέχρι την βίαιη εκδίωξη σας την δεκαετία του 1960 από το Ηνωμένο Βασίλειο και σας Ηνωμένες Πολιτείες.
Οι πρώτοι κάτοικοι του αρχιπελάγους έφτασαν τον 18ο αιώνα. Ήταν οι λεπροί από το Ιλ ντε Φρανς (Μαυρίκιο) που μεταφέρθηκαν εκεί το δεύτερο μισό του 18ου αιώνα. Αμέσως μετά, σχεδιάστηκε από τους Γάλλους η εποίκηση των Τσάγκος και η προσπάθεια να τα κάνουν επικερδή. Εργάτες στάλθηκαν από το Ιλ ντε Φρανς και εγκαταστάθηκαν σε κάποια από τα μεγαλύτερα νησιά, για ένα εκτενές Γαλλικό σχέδιο να καλλιεργηθούν οι φυτείες καρύδας και για παραγωγή ελαίου. Σε κάποιους χάρτες σας εποχής τα Τσάγκος ήταν γνωστά ως “Oil Islands” (Νήσοι του Ελαίου). Οι επιστάτες των φυτειών ήταν Γάλλοι και οι εργάτες Ινδοί και Αφρικανοί σκλάβοι, πολύ λίγα , όμως, έχουν καταγραφεί για τις συνθήκες στα νησιά κατά την περίοδο αυτή. Στα μέσα του 20ου αιώνα οι φυτείες ελαίου είχαν αποτύχει, αλλά οι αρχικοί εργάτες και οι οικογένειες τους είχαν εγκατασταθεί σε κάποια από τα μεγαλύτερα νησιά και επιβίωναν εκεί. Οι νησιώτες ήταν γνωστοί ως «Ιλουάζ» και αριθμούσαν περίπου 2.000 άτομα. Ήταν μικτής Αφρικανικής και Ινδικής καταγωγής και ζούσαν πολύ απλές, λιτές ζωές στο απομονωμένο σας αρχιπέλαγος. Λίγα υπολείμματα σας κουλτούρας σας έχουν απομείνει, εκτός από κάποια ερείπια κατοικιών και μιας πέτρινης εκκλησίας που μπορεί κάποιος να δει ακόμα στο Ντιέγκο Γκαρσία.
Ξαφνικά, μεταξύ 1967 και 1971, ολόκληρος ο πληθυσμός εκδιώχθηκε δια της βίας από τα νησιά και μεταφέρθηκε στον Μαυρίκιο για να δημιουργηθεί μια κοινή στρατιωτική βάση των Ηνωμένων Πολιτειών και του Ηνωμένου Βασιλείου στο Ντιέγκο Γκαρσία. Φαινομενικά, τα εκδιωγμένα άτομα έλαβαν μια αρχική χρηματοδότηση 650 λιρών για να βρουν σπίτι από την Βρετανική Κυβέρνηση, αλλά οι νησιώτες πήραν ελάχιστα από αυτήν την χρηματοδότηση και κατέληξαν να ζουν σε μια άθλια φτωχογειτονιά του Μαυρικίου, ενώ το Ηνωμένο Βασίλειο που εκτόπισε τις αυτόχθονες κοινότητες του νησιωτικού συμπλέγματος, απαγόρευσε δια παντός τον επαναπατρισμό σας.
Στα Τσάγκος, τα σπίτια των Τσαγκόσσιων εγκαταλείφθηκαν και ερείπωσαν. Τώρα η βλάστηση έχει κυριαρχήσει και σε κάποια από τα νησιά είναι δύσκολο να προσδιοριστεί που υπήρξε κάποτε το χωριό.
Η πολύ ενδιαφέρουσα διαδικασία ενώπιον του Διεθνούς Δικαστηρίου, για τα Νησιά Τσάγκος σχετίζεται με την συνεχιζόμενη αβεβαιότητα για το μέλλον, δηλαδή για τον επαναπάτρισμό, των πρώην κατοίκων των νησιών που εξορίστηκαν, προκειμένου να δημιουργηθεί στο νησί Ντιέγκο Γκαρσία η κοινή Αμερικανο- Βρετανική ναυτική βάση . Η θέση των νησιωτών έχει καταγραφεί, περιλαμβάνοντας και ένα ντοκυμαντέρ του δημοσιογράφου ερευνητή Τζων Πίλγκερ, με τίτλο «Κλέβοντας ένα Έθνος», που κέρδισε το Βραβείο Καλύτερου Ντοκυμαντέρ το 2004 από την Βρετανική Βασιλική Ένωση Τηλεόρασης.
Το 2000, το Αγγλικό Ανώτατο Δικαστήριο έκρινε ότι το τοπικό Διάταγμα που έγινε από τον Επίτροπο του Βρετανικού Εδάφους Ινδικού Ωκεανού με το οποίο εξορίστηκαν οι νησιώτες ήταν παράνομο, μια απόφαση που δέχτηκε ο Βρετανός Υπουργός Εξωτερικών, Ρόμπιν Κουκ. Μετά από αυτή την απόφαση, η Βρετανική κυβέρνηση προσπάθησε να επιτύχει την μη επιστροφή των νησιωτών χρησιμοποιώντας το Βασιλικό Δικαίωμα ( Royal Prerogative) – που είναι η υφιστάμενη απόλυτη εξουσία του βρετανικού στέμματος στης αποικίες και, επομένως, της απόλυτης κατ΄αρέσκειαν διάθεσης των υπερπόντιων κτήσεων από το βρετανό μονάρχη, δικαίωμα που, εθιμικά, τους δύο τελευταίους αιώνες ασκείται από το βρετανό πρωθυπουργό – με την έκδοση διατάγματος του Συμβουλίου του Στέμματος ( Order in Council), διαδικασία που κρίθηκε παράνομη από το Ανώτατο Δικαστήριο. Η βρετανική κυβέρνηση έκανε έφεση στην απόφαση, αλλά στις 23 Μαΐου 2007 το Εφετείο απέρριψε την έφεση κρίνοντας ότι οι μέθοδοι που χρησιμοποιήθηκαν για να σταματήσουν τις οικογένειες από το Τσάγκος να επιστρέψουν στα νησιά ήταν «παράνομες» και συνιστούσαν «κατάχρηση εξουσίας». Η κυβέρνηση αρνήθηκε να προσφύγει στην Βουλή των Λόρδων, και προσέφυγε κατά σας απορριπτικής απόφασης του Εφετείου στην ακυρωτική επιτροπή της Βουλής των Λόρδων που έκρινε ότι στο διάταγμα, που εκδόθηκε βάσει του βασιλικού προνομίου, η βρετανική δικαιοσύνη δεν έχει αρμοδιότητα ελέγχου.
Στη Βρετανία διαμορφώθηκε ένα καθεστώς , που αν και οι κρίσεις του δικαστηρίου αναγνώρισαν νόμιμο δικαίωμα για σας νησιώτες να επιστρέψουν σε όλα τα νησιά εκτός από το Ντιέγκο Γκαρσία – που επί του παρόντος είναι το μόνο νησί του αρχιπελάγους που βάσει συνθήκης επιβάλλεται η χρήση του από σας Ηνωμένες Πολιτείες για αμυντικούς σκοπούς – φαίνεται απίθανο να πραγματοποιηθεί η επανεγκατάστασή τους.
Οι Τσαγκόσιοι προσπαθούν να επιτύχουν την επανεγκατάστασή τους, ενώ το βρετανικό στέμμα επιδιώκει να είναι τα νησιά ακατοίκητα, για να μη διαταράσσεται η ιμπεριαλιστική αμερικανοβρετανική συνεργασία. Εάν οι Τσαγκόσσιοι επιτύχουν στην επανεγκατάσταση σας, το Ηνωμένο Βασίλειο θα πρέπει να αποφασίσει να μεταχειριστεί τα νησιά σύμφωνα με σας γενικές αρχές της αυτοδιάθεσης, παραδίδοντας σταδιακά το γεωπολιτικό μέλλον των νησιών στα χέρια των κατοίκων σας.
Πέραν του Μαυρικίου και του Ηνωμένου Βασιλείου είκοσι κράτη-μέλη του ΟΗΕ και σας περιφερειακός οργανισμός (Ν. Αφρική, Γερμανία, Αργεντινή, Αυστραλία, Μπελίζ, Μποτσουάνα, Βραζιλία, Κύπρος, ΗΠΑ, Γουατεμάλα, Νήσοι Marshall, Ινδία, Ισραήλ, Κένυα, Νικαράγουα, Νιγηρία, Σερβία, Ταϊλάνδη, Βανουάτου, Ζάμπια και Αφρικανική Ένωση) θα υποβάλουν παρατηρήσεις ,αναφορικά με τα ζητήματα διεθνούς δικαίου που εγείρονται ενόψει σας υπόθεσης.
Η διαδικασία που άρχισε σήμερα είναι και σπάνια και πολύ σοβαρή και όπως φαίνεται όλες «σοβαρές χώρες» συμμετέχουν , επικαλούμενες το σχετικό, και μοναδικό, ελαστικό δικαίωμα συμμετοχής, από πλευράς συμμετοχής, μέσω της opinion juris, που αναγνωρίζει το Καταστατικό του Διεθνούς Δικαστηρίου
Ηχηρή και ανεξήγητη είναι η απουσία της Ελληνικής Δημοκρατίας από τη διαδικασία. Δεν είναι μόνο ότι υποχωρεί το δόγμα της πολυδιάστατης εξωτερικής πολιτικής. Η Ελληνική Δημοκρατία έχει και πρέπει να έχει ενδιαφέρον , όχι εύλογο, αλλά άμεσο, σε οποιαδήποτε διαδικασία εξετάζεται κατά πόσο είναι συμβατή κατά τα διεθνή νόμιμα η πολιτική της εκρίζωσης αυτοχθόνων κοινοτήτων από τις πατρώες γαίες κατά τη διάρκεια της γένεσης κρατών στο πλαίσιο της απο-αποικιοποίησης. Πιθανότατα, η εξέλιξη της υπόθεσης θα έχει ενδιαφέρον, για ευρεία γκάμα ζητημάτων, από το Κυπριακό, το ζήτημα του Αιγαίου, έως τις Γερμανικές Αποζημιώσεις, και ίσως για το προσφυγικό. Αλλά , κυρίως, για ανώτερες ανθρωπιστικές αξίες του πολιτισμού ( αυτοδιάθεση, δικαιώματα κ.λπ)
Η Ελλάδα, σε αντίθεση δεν δράττεται της ευκαιρίας αφενός να φανεί σοβαρός διεθνής παίκτης που ενδιαφέρεται σε σχέση με κρίσιμα ζητήματα της παγκόσμιας εξωτερικής πολιτικής και να δικαιολογήσει τη διεθνή της θέση, του «μεγάλου συμμάχου» νικητή του αντιφασιστικού αγώνα και του ιδρυτικού μέλους του ΟΗΕ, και να διακηρύξει τις απόψεις της σε τέτοια κορυφαία ζητήματα. Αφετέρου, αποφεύγει να εκμεταλλευτεί την ευκαιρία, τουλάχιστο, με τη διαδικασία υπομνημάτων, να καταστρώσει ένα άξονα, με νομικά επιχειρήματα σε σειρά ζητήματα που θα συγκροτούν τη νομική βάση της εξωτερικής πολιτικής , που πιθανότατα να αποτελέσουν είτε νομολογιακό προηγούμενο, είτε διεθνές ερμηνευτικό έθιμο, δεσμευτικό στις ποικίλες διεθνείς διαφορές της.
Η Ελλάδα διαθέτει ένα προσωπικό πολύ καλών, και νέων, νομικών-διεθνολόγων, ενημερωμένων , με διεθνείς διακρίσεις και συμμετοχές, που θα μπορούσαν να παρέμβουν και να μας εκπροσωπήσουν επιτυχέστατα στη διαδικασία.
Αντίθετα, με τις πράξεις του Υπουργείου Εξωτερικών , που απέφυγε τη συμμετοχή σε ένα τόσο κρίσιμο, σπάνιο και πρωτότυπο διεθνές ζήτημα, όπου ενδέχεται να διαμορφωθούν απόψεις, βλαπτικές για τα ελληνικά συμφέροντα.
Μετατρέπει, για άλλη μια φορά την Ελλάδα σε παρία της Διεθνούς πολιτικής, ένα άφωνο δορυφόρο των ΗΠΑ , του Ηνωμένου Βασιλείου και του Ισραήλ, που έχουν εμφανέστατα συμφέροντα στην υπόθεση αντικρουόμενα με τα ελληνικά.
Θα παρακολουθούμε την υπόθεση και θα σας ενημερώνουμε.
*Ο Σαράντος Θεοδωρόπουλος είναι δικηγόρος
