Του πέταξαν σωσίβιο ή τον έριξαν στην άβυσσο; Ο αντιδυτικός εθνικιστής Ντογού Περιντσέκ, αρχηγός του μικρού (αλλά με ιδιαίτερες προσβάσεις στον στρατό) Δημοκρατικού Κόμματος στην Τουρκία υποστηρίζει ότι οι 10 πρεσβευτές δυτικών κρατών που έδωσαν στον Ταγίπ Ερντογάν τη λαβή να μην προχωρήσει στην προαναγγελθείσα απέλασή τους έπραξαν ακριβώς το δεύτερο – στον βαθμό που “αφόπλισαν” τον ισχυρό άνδρα της Τουρκίας.
Την λύση έδωσε η κρυπτική γλώσσα του Διεθνούς Δικαίου. Μη ανάρτησή της τη Δευτέρα στο Twitter, η οποία αναπαρήχθη και από τις άλλες εννέα εμπλεκόμενες πρεσβείες, η διπλωματική αποστολή των ΗΠΑ στην Άγκυρα ανέφερε ότι κινείται πάντοτε με σεβασμό προς το άρθρο 41 της Σύμβασης της Βιέννης για τις διεθνείς διπλωματικές σχέσεις – δηλ. με αποφυγή της εμπλοκής στις εσωτερικές υποθέσεις της φιλοξενούσας χώρας. Η διευκρίνιση αυτή έδωσε στον Τούρκο πρόεδρο, ο οποίος το ίδιο απόγευμα είχε προγραμματίσει συνεδρίαση του υπουργικού του συμβουλίου, την δυνατότητα να υποστηρίξει ότι οι δέκα πρεσβευτές “υπαναχώρησαν” από τους “συκοφαντικούς τους ισχυρισμούς”, ήτοι την κοινή επιστολή τους με την οποία ζητούσαν την απελευθέρωση του επί τετραετία κρατούμενου ακτιβιστή και μαικήνα Οσμάν Καβαλά.
Ο Ερντογάν βρήκε συνεπώς την ευκαιρία να ισχυρισθεί ότι η κυριαρχία της χώρας του έγινε σεβαστή και ότι οι σχέσεις με τις δέκα εμπλεκόμενες χώρες (ΗΠΑ, Καναδά, Γαλλία, Γερμανία, Ολλανδία, Νορβηγία, Δανία, Σουηδία, Φινλανδία, Νέα Ζηλανδία) μπορούν να συνεχιστούν, αν δεν επαναληφθούν παρόμοια “λάθη”, αδιατάρακτες.
Όμως δεν είναι αυτή όλη η αλήθεια. Διότι, μέχρι τη συνεδρίαση του τουρκικού υπουργικού συμβουλίου δεν είχε ληφθεί κανένα μέτρο για την υλοποίηση της προαναγγελθείσας ήδη από το Σάββατο δια στόματος Ερντογάν απέλασης των δέκα πρεσβευτών, ενώ πυρετώδεις ήταν οι διαβουλεύσεις του Τούρκου προέδρου με συνεργάτες του αλλά και τον ηγέτη του συμπολιτευόμενου Κόμματος Εθνικιστικής Δράσης, Ντεβλέτ Μπαχτσελί, για την αναζήτηση μιας οδού διαφυγής, την ώρα που η ισοτιμία του τουρκικού νομίσματος σημείωνε αρνητικό ρεκόρ στις 9,85 λίρες ανά δολάριο.
Άλλωστε, όσο ισχύει το άρθρο 41 της Σύμβασης της Βιέννης, άλλο τόσο ισχύει και μια άλλη νομικο-πολιτική πραγματικότητα: ότι δηλ. ως κράτος-μέλος του Συμβουλίου της Ευρώπης η Τουρκία έχει εκχωρήσει ένα μέρος της κυριαρχίας της, αποδεχόμενη των έλεγχο του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων σε θέματα σεβασμού του κράτους δικαίου. Και αυτού ακριβώς του Δικαστηρίου τις αποφάσεις ως προς τον Οσμάν Καβαλά επικαλούνταν οι συνυπογράψαντες πρεσβευτές.
Εξ ού και ο εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεν Νεντ Πράις διευκρίνησε ότι το tweet της Δευτέρας δεν συνιστούσε αναίρεση της επιστολής, αλλά διαπίστωση της συμβατότητάς της με το Άρθρο 41 της Σύμβασης της Βιέννης.
Σε κάθε περίπτωση, οι δέκα εμπλεκόμενες χώρες (μεταξύ των οποίων και επτά σύμμαχοί της στο ΝΑΤΟ) δεν είχαν λόγο να οδηγήσουν τα πράγματα μέχρι τη ρήξη, διότι είναι γνωστό ότι σε τέτοιες περιπτώσεις η αποκατάσταση των διπλωματικών σχέσεων επιτυγχάνεται με δυσκολία και με μεγάλη καθυστέρηση ως προς την αρχική αφορμή. Αλλά η καλλιέργεια μιας εικόνας “πολιορκούμενης Τουρκίας” μόνο προς το συμφέρον του Ερντογάν θα μπορούσε να λειτουργήσει. Αντιθέτως, οι δυτικές πρωτεύουσες αντιλαμβάνονται ότι ο Τούρκος ηγέτης γνωρίζει στο εσωτερικό της χώρας του πρωτοφανή και πιθανότατα ανεπανόρθωτη φθορά και προσανατολίζονται σε ένα μέλλον μετά από αυτόν.
Και ναι – με αφορμή τον Καβαλά επέλεξαν επί της ουσίας να παρέμβουν στα εσωτερικά της Τουρκίας με το δικό τους μήνυμα που δεν θα μπορούσε να αγνοηθεί. Και το κυριότερο όλων: το διέπραξαν συντονισμένα.
