Η ευρωπαϊκή υποκρισία γύρω από τα θέματα των προσφύγων έφτασε στα ύψη με την από 28-2-2017 απόφαση του Γενικού Δικαστηρίου της ΕΕ, που –προκειμένου να κρίνει εαυτόν αναρμόδιο να εξετάσει τις παραβιάσεις των δικαιωμάτων των προσφύγων- έκρινε ότι η συμφωνία ΕΕ-Τουρκίας δεν αποτελεί συμφωνία και κυρίως ότι δεν αποτελεί συμφωνία της ίδιας της ΕΕ με την Τουρκία, αλλά των επιμέρους κρατών μελών με αυτή.
Συμπεραίνουμε λοιπόν αντιστοίχως ότι δεν αποτελεί επιστολή η από 5-5-2016 επιστολή της Γενικής Διεύθυνσης Μετανάστευσης της ΕΕ προς την ελληνική κυβέρνηση με την οποία επισημαίνεται ότι η ΕΕ θεωρεί την Τουρκία ασφαλή τρίτη χώρα και ότι η διέλευση των προσφύγων μέσω της Τουρκίας δημιουργεί επαρκή σύνδεσμό τους με τη χώρα αυτή προκειμένου να κριθούν από την Τουρκία οι σχετικές αιτήσεις ασύλου.
Μια Τουρκία που, πέραν του ότι έχει υπογράψει τη Συνθήκη της Γενεύης με γεωγραφικό περιορισμό μόνο για πρόσφυγες προερχόμενους από ευρωπαϊκές χώρες, δεν εξασφαλίζει επαρκή προστασία στους πρόσφυγες, αφού α) προβαίνει σε επαναπροωθήσεις, β) δεν εξετάζει σε εύλογο χρόνο τα αιτήματα ασύλου, γ) δεν εξασφαλίζει στην πράξη δικαιώματα πρόσβασης στην εργασία, δ) δεν εγγυάται καμία -έστω προσωρινή- προστασία στους μη Σύρους πρόσφυγες, ε) δεν επιτρέπει στους Σύρους πρόσφυγες που εντάχθηκαν σε καθεστώς προσωρινής προστασίας να ζητήσουν άσυλο, στ) δεν διασφαλίζει νομικά ότι ακόμα και οι Σύροι πρόσφυγες που θα επαναπροωθηθούν σε αυτήν θα ενταχθούν σε καθεστώς έστω προσωρινής προστασίας και βέβαια ζ) με την κατάσταση που επικρατεί στο εσωτερικό της (κατάσταση ανάγκης, άρση ελευθεριών, διώξεις και πολεμικές επιχειρήσεις στην περιοχή του Κουρδιστάν) δεν διασφαλίζει συνθήκες στοιχειώδους ασφάλειας για τους πρόσφυγες.
Δεν είναι λοιπόν παράξενο που με συντριπτική πλειοψηφία οι δευτεροβάθμιες επιτροπές ασύλου έκριναν μέχρι πριν λίγους μήνες ότι η Τουρκία δεν είναι ασφαλής χώρα και ότι η απλή διέλευση των προσφύγων από το έδαφός της δεν συγκροτεί δεσμό τους με αυτήν. Τι έκανε η κυβέρνηση περί αυτού; Αλλαξε τις επιτροπές…
Αυτό το τόσο επιτυχημένο παράδειγμα (μη) συμφωνίας ήδη το επεκτείνει η ΕΕ και στις σχέσεις της με άλλες χώρες, όπως η από 2-10-2016 (μη) συμφωνία με το ασφαλές Αφγανιστάν, ενώ βάσει των δηλώσεων των ηγετών της ΕΕ αντίστοιχες (μη) συμφωνίες πρέπει να συναφθούν και με τις χώρες της Αφρικής
Ταυτόχρονα μέσα στη χώρα μας διαμορφώνονται δυο παράλληλα νομικά καθεστώτα: άλλο καθεστώς ισχύει στα νησιά κατ’εφαρμογή της μη συμφωνίας, άλλο καθεστώς στην ηπειρωτική Ελλάδα για τους πρόσφυγες που εισήλθαν πριν την υπογραφή της συμφωνίας αυτής. Πλην όμως αυτή η διάκριση παραβιάζει ευθέως τον οικουμενικό χαρακτήρα του δικαίου προστασίας των προσφύγων και δημιουργεί το έδαφος για την λειτουργία κυκλωμάτων παράνομης διακίνησης.
Το διεθνές δίκαιο επιτάσσει επίσης τη δημιουργία διόδων ασφαλούς διέλευσης για τους πρόσφυγες. Πόσο ασφαλείς είναι οι διελεύσεις όταν έχουν υψωθεί φράχτες στον Εβρο και όταν στο Αιγαίο περιπολεί η FRONTEX που επιχαίρει ότι έχει ανακόψει τις προσφυγικές ροές; Πόσο ασφαλής είναι η διέλευση όταν οι συνθήκες στα κέντρα κράτησης των νησιών οδηγούν σε θανάτους και εξαθλίωση;
Οσο η ανασφάλεια της ΕΕ για το ζήτημα της μετανάστευσης θα την οδηγεί να αναγνωρίζει ως ασφαλείς τρίτες χώρες την Τουρκία και το Αφγανιστάν, τόσο θα καθίσταται η ίδια μη ασφαλής για τους πρόσφυγες. Ταυτόχρονα, όσο η Ελλάδα εξακολουθεί να εφαρμόζει αυτή τη συμφωνία, θα παραβιάζει βάναυσα το διεθνές δίκαιο για τους πρόσφυγες. Γιατί, όπως προκύπτει και από τον αριθμό των προσφύγων στη χώρα μας (που υπολογίζεται στις 45.000) στην Ελλάδα δεν έχουμε προσφυγική κρίση, έχουμε κρίση του κράτους δικαίου.
* Δημήτρης Σαραφιανός είναι μέλος της Π.Γ της ΛΑ.Ε και Αντιπρόεδρος της Ελληνικής Ενωσης για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου
**Πηγή: tvxs.gr
