Κάθε φορά που γράφω ένα άρθρο γνωρίζω εκ των προτέρων, σε γενικές γραμμές, ποιους θα ενοχλήσει. Όμως, οι αντιδράσεις για το άρθρο μου περί αφοπλισμού των ελληνικών νησιών του ανατολικού Αιγαίου στο SLpress υπήρξαν μια έκπληξη για μένα. Σε εκείνο το κείμενο ανέφερα τις πληροφορίες που δημοσιεύτηκαν –χωρίς να διαψευστούν– ότι ασκούνται έντονες αμερικανικές πιέσεις για “μερική αποστρατιωτικοποίηση” των ελληνικών νησιών.
Υποστήριξα, επίσης, πως η αποδοχή από πλευράς της Ελλάδας παρόμοιας πρότασης θα ήταν πάνω από καταστρεπτική και σαφώς προδοτική ενέργεια. Εισέπραξα, λοιπόν, μια σειρά από χλευαστικά και υβριστικά σχόλια στα social media από ανθρώπους που, από ό,τι κατάλαβα, μιας και λίγοι έμπαιναν στον κόπο να συνοδεύσουν τις ύβρεις και τους χλευασμούς τους με κάποια θέση, πιστεύουν ακράδαντα πως «αυτά τα πράγματα δεν γίνονται» και κακώς «προκαλώ ανησυχία» με υποθετικά σενάρια.
Ε λοιπόν, οι εκλεκτοί αυτοί συμπολίτες μας θα πρέπει να κατέβουν από το ροζ συννεφάκι τους και να κατανοήσουν ότι αυτά τα πράγματα απλώς μπορεί να γίνουν, αν ήδη δεν συμβαίνουν. Ο αφοπλισμός των ελληνικών νησιών είναι ένας άμεσος και υπαρκτός κίνδυνος και όχι κάποιο μακρινό υποθετικό σενάριο, κάτι σαν την πτώση αστεροειδούς στον πλανήτη, όπως φαίνεται να πιστεύουν.
Καταρχάς, να ξεκινήσουμε από το ότι τόσο οι ΗΠΑ όσο και η Γερμανία ασκούν εδώ και καιρό εντεινόμενες πιέσεις για “μερική αποστρατιωτικοποίηση” των ελληνικών νησιών του ανατολικού Αιγαίου. Αυτή είναι μια πραγματικότητα και όχι υπόθεση. Επίσης, η αποστρατιωτικοποίηση των νησιών είναι κομβικό κομμάτι του πακέτου των “διαφορών” που οι Τούρκοι θέλουν να θέσουν σε “διάλογο” με την Ελλάδα. Έτσι, τόσο οι ΗΠΑ όσο και η Γερμανία, στο πλαίσιο μιας λογικής (υποτιθέμενων) “ίσων αποστάσεων” μεταξύ των δύο μερών, πιέζουν προς αυτήν την κατεύθυνση.
Η μερική αποστρατιωτικοποίηση έχει υποστηρικτές
Το κρίσιμο όμως ερώτημα είναι αν αυτές οι απόψεις βρίσκουν ευήκοα ώτα και εν Ελλάδι. Και το πρόβλημα είναι ότι βρίσκουν. Στη συνέχεια, λοιπόν, θα προσπαθήσουμε να χαρτογραφήσουμε σε γενικές γραμμές την ανθρωπογεωγραφία αυτών που είναι θετικοί στην αποστρατιωτικοποίηση, ιδιαίτερα δε αν αυτή είναι “μερική” και δεν περιλαμβάνει παρά την απομάκρυνση των “επιθετικών” όπλων και μόνον.
Αφήνοντας κατά μέρος όσους συνειδητά προωθούν ξένα συμφέροντα για διάφορους λόγους, στην κορυφή της λίστας έχουμε αυτούς που σπεύδουν κάθε φορά να υπερασπίσουν τις “αλήθειες της Τουρκίας“, να οικτίρουν όσους δεν καταλαβαίνουν ότι «η Τουρκία αισθάνεται ανασφάλεια» αφού «είναι περικυκλωμένη» από τα ελληνικά νησιά, ότι «ασφυκτιά» και όλα τα συναφή. Τέτοιοι άνθρωποι υπάρχουν πολλοί και έχουν προνομιακές θέσεις στον πανεπιστημιακό χώρο και τα ΜΜΕ, με διαχρονικές προσβάσεις στο σύστημα εξουσίας, ενώ ευάριθμοι εκπρόσωποί τους είναι διεσπαρμένοι σε όλα σχεδόν τα κόμματα.
Δεύτεροι στη λίστα είναι όσοι έχουν υποκύψει στη φαταλιστική μοιρολατρία. Δηλαδή, στη μηδενιστική αντίληψη ότι «η Ελλάδα είναι μια κατακτημένη χώρα» και συνακόλουθα δεν μπορεί παρά να υπακούει στις απαιτήσεις των ισχυρών, γιατί αν δεν το κάνει «θα πάθει χειρότερα». Η άποψη αυτή ενίοτε συνδυάζεται και με μια εξίσου δουλοπρεπή και μεταφυσική άποψη περί “ανταμοιβής” που θα πάρουμε από τους ξένους επικυρίαρχους αν κάνουμε αυτά που μας λένε.
Στο πλαίσιο αυτής της λογικής είναι πρόθυμοι να συζητήσουν και την αποστρατιωτικοποίηση των νησιών αν πάρουμε “εγγυήσεις” από το εξωτερικό. Αυτές οι απόψεις έχουν μεγάλη διείσδυση και σε σημαντικό μέρος της κοινής γνώμης και ενίοτε ενδύονται με έναν μανδύα “καταγγελτικού εθνικισμού“, όπου όμως στο δια ταύτα καταλήγουν στο ότι η υποταγή στα κελεύσματα του διεθνούς παράγοντα είναι αναπόφευκτη γιατί «η Ελλάδα έχει τελειώσει».
“Επιθετικά” και “αμυντικά” όπλα
Οι δύο αυτές αντιλήψεις θα παρέμεναν περιθωριακές αν δεν υπήρχε στη χώρα μας μια εξαιρετικά διαδεδομένη και λανθασμένη αντίληψη για το τι σημαίνει αποστρατιωτικοποίηση. Να ξεκινήσουμε από το ότι εδώ και χρόνια έχει επιβληθεί η αντίληψη πως η Ελλάδα έχει “αμυντικό δόγμα” και συνακόλουθα κάθε “επιθετική” στρατιωτική ικανότητα κρίνεται ως απαράδεκτη. Έτσι, δημιουργείται μια αντιληπτική βάση, πάνω στην οποία στηρίζονται απόψεις περί “μερικής αποστρατιωτικοποίησης”, όπου αυτή νοείται ως απομάκρυνση των “επιθετικών” όπλων από τα νησιά.
Όμως, όπως ανέφερα στο προηγούμενο άρθρο μου στο SLpress.gr, αυτός ο διαχωρισμός είναι αυθαίρετος και παράλογος. Δεν υπάρχουν “αμυντικές” και “επιθετικές”, παρά μόνον μαχητικές ικανότητες. Ακόμη περισσότερο, για να μπορούμε να υπερασπίσουμε τα νησιά του Αιγαίου χρειαζόμαστε ικανότητες κρούσης σε μεγάλα βεληνεκή, έτσι ώστε αυτά να λειτουργούν ως ολότητα και όχι ως ξεκομμένοι θύλακες, τους οποίους ο εχθρός θα μπορεί να απομονώσει και να εξοντώσει. Δηλαδή, χρειαζόμαστε “επιθετικές” ικανότητες.
Ούτε φυσικά έχει νόημα η πρόταση αφοπλισμού των νησιών εν παραλλήλω με την απομάκρυνση της τουρκικής Στρατιάς του Αιγαίου από τις ακτές. Και αυτό γιατί είναι εντελώς διαφορετικό πράγμα η μετακίνηση μιας στρατιωτικής δύναμης μερικές δεκάδες ή και εκατοντάδες χλμ από τις ακτές, όπου μπορεί να επιστρέψει σε μερικές ώρες, από την εκκένωση νησιών, όπου η επιστροφή των στρατιωτικών δυνάμεων είναι πολύ πιο δύσκολη και χρονοβόρα.
Επιπροσθέτως από συμβολική, σημειολογική αλλά και νομική άποψη, η απόσυρση στρατιωτικών δυνάμεων από ένα νησί συνεπάγεται μια έμμεση παραδοχή ότι το νησί αυτό “γκριζάρεται” ως προς του ποιος έχει την εθνική κυριαρχία, κάτι που ουδόλως συμβαίνει με μια μετακίνηση στρατιωτικών δυνάμεων στην ηπειρωτική χώρα.
Άρα, οι σκέψεις για “αποστρατιωτικοποίηση”, δηλαδή για αφοπλισμό, των ελληνικών νησιών είναι μια συζητήσιμη και όχι μια αδιανόητη κατάσταση για ένα κομμάτι του ελληνικού συστήματος εξουσίας. Στην πραγματικότητα δεν είναι καν κάτι καινούργιο. Είναι μια αυτοκαταστροφική επιλογή που εμφανίζεται κατά καιρούς σαν “εξομαλυντικός παράγοντας” των ελληνοτουρκικών σχέσεων.
Λανθασμένη ανάγνωση
Η κατάσταση καθίσταται ακόμη πιο δύσκολη από τη διαχρονικά λανθασμένη ανάγνωση της τουρκικής απειλής που κάνει το ελληνικό σύστημα εξουσίας. Έτσι, διαρκώς αναζητούμε μια “τελική λύση” για την εξομάλυνση των ελληνοτουρκικών σχέσεων, επενδύοντας σε πρόσωπα (ο Ερντογάν αποτέλεσε μεγάλη ελπίδα του ελληνικού κατεστημένου, στην ευρωπαϊκή προοπτική της Τουρκίας, στην αποφασιστική παρέμβαση κάποιου ξένου παράγοντα και σε παρόμοιες νεφέλες.
Ακόμη και σήμερα, που η Τουρκία έχει ξεδιπλώσει πλήρως τις επεκτατικές της βλέψεις, που έχει εξαπολύσει έναν ολοκληρωτικό υβριδικό πόλεμο και μας ωθεί μέρα τη μέρα προς μια στρατιωτική αναμέτρηση στον τόπο, τον χρόνο και με τον τρόπο που αυτή θα επιλέξει, στο ελληνικό σύστημα εξουσίας συνεχίζουν να είναι εξαιρετικά δημοφιλείς απόψεις του τύπου «θα πρέπει να ζήσουμε με τους Τούρκους», άρα οφείλουμε να βρούμε τρόπους να τους κατευνάσουμε. Και ένας εξ αυτών είναι η “μερική αποστρατιωτικοποίηση” των νησιών.
Εν κατακλείδι, λοιπόν, ο αφοπλισμός των νησιών είναι κάτι, για το οποίο και μας πιέζουν οι δυτικοί σύμμαχοι και οι Τούρκοι το έχουν βάλει σε κεντρική θέση στο πακέτο του “διαλόγου” που θέλουν μαζί μας. Αλλά και ένα σεβαστό κομμάτι του μηχανισμού εξουσίας στην Ελλάδα είναι έτοιμο να το συζητήσει, αγνοώντας (ή αδιαφορώντας;) για τους κίνδυνους που αυτή η επιλογή συνεπάγεται.
Συνακόλουθα, το προηγούμενο άρθρο του υπογράφοντος δεν αναφερόταν σε υποθετικές καταστάσεις αλλά σε ένα ενδεχόμενο που βρίσκεται σε εξέλιξη εδώ και τώρα. Άρα, σε έναν άμεσο και ξεκάθαρο εθνικό κίνδυνο. Όσοι λοιπόν επιμένουν να έχουν το κεφάλι τους στην άμμο, αν μην τι άλλο, καλό θα είναι να γνωρίζουν ότι το έχουν εκεί.
