Οποία έκπληξις! Το κοινό προεκλογικό πρόγραμμα Χριστιανοδημοκρατών και Χριστιανοκοινωνιστών της Βαυαρίας (CDU/CSU) προτείνει επίσημα τη συγκρότηση Ευρωπαϊκού Νομισματικού Ταμείου. Ο γερμανικός Τύπος αντέδρασε περίπου ως ιθαγενής που τα χάνει με τις χρωματιστές χάντρες. Λες και δεν έχει προηγηθεί ο «επίμονος κηπουρός» Β. Σόιμπλε, εδώ και σχεδόν ένα χρόνο, να καλλιεργεί συστηματικά την ιδέα της απεξάρτησης της Ευρωζώνης από την αναγκαστική- και πλέον πολύ ενοχλητική- συμβίωση με το ΔΝΤ.
Ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών ήταν ειλικρινής όταν «αποκάλυπτε» ότι ο ίδιος ήταν κατά της συμμετοχής του ΔΝΤ στα προγράμματα «διάσωσης» της Ευρωζώνης, με πρώτο το ελληνικό 1ο Μνημόνιο, και ότι ήταν η καγκελάριος Μέρκελ που επέμεινε στην πάση θυσία συμμετοχή του Ταμείου. Αλλά, είναι εξίσου αλήθεια ότι τον Μάιο του 2010, όταν η κυβέρνηση Παπανδρέου υπέγραψε το Μνημόνιο, η Ευρωζώνη ήταν θεσμικά ολόγυμνη για να αντιμετωπίσει εντός του δικού της θεσμικού πλαισίου ένα πρόγραμμα κρατικής διάσωσης. Και να ήθελε να φτιάξει δικό της μηχανισμό δεν προλάβαινε. Γι’ αυτό και το πρώτο Μνημόνιο και η αντίστοιχη δανειακή σύμβαση υπογράφτηκε ανάμεσα στην Ελλάδα και τα άλλα 15 (τότε) κράτη μέλη της Ευρωζώνης και, φυσικά, το ΔΝΤ ως μοναδικό τεχνογνώστη των «διασώσεων». O EFSF, ο προσωρινός Ευρωπαϊκής Μηχανισμός Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας φτιάχτηκε ένα μήνα αργότερα, ακριβώς με βάση το ελληνικό πείραμα, και χρησιμοποιήθηκε στο δεύτερο ελληνικό Μνημόνιο καθώς και στα Μνημόνια Ιρλανδίας, Πορτογαλίας και Κύπρου. Σ’ όλες τις περιπτώσεις με την οργανική συνεργασία του ΔΝΤ που, εκτός του δανεισμού, είχε το μονοπώλιο στην τεχνογνωσία των «μεταρρυθμίσεων» και τον πρώτο λόγο στην τελετουργία των αξιολογήσεων.
Μια προετοιμασία από το 2012
Είναι απολύτως ψευδές ότι η Άνγκελα Μέρκελ μόλις τώρα επείσθη να κάνει την «στροφή 180 μοιρών» στο θέμα του διαζυγίου με το ΔΝΤ και της δημιουργίας Ευρωπαϊκού Νομισματικού Ταμείου. Και εξίσου παραπλανητικό είναι ότι, όταν ο Σόιμπλε «πέταξε» την ιδέα για το «ΕΝΤ» το έκανε χωρίς την έγκριση της Μέρκελ. Τα σύννεφα στις σχέσεις της γερμανικής ηγεσίας με το ΔΝΤ εμφανίστηκαν πολύ νωρίς, ήδη από το καλοκαίρι του 2011, όταν η Κριστίν Λαγκάρντ, με το που ανέλαβε την ηγεσία του Ταμείου άρχισε να πιέζει την Ευρωζώνη για κούρεμα του ελληνικού χρέους. Το κούρεμα είναι συστατικό στοιχείο της τεχνογνωσίας του ΔΝΤ και του «πρωτοκόλλου» αποκατάστασης της βιωσιμότητας ενός δημοσίου χρέους. Το έχει κάνει δεκάδες φορές, αλλά ήταν η πρώτη φορά που θα γινόταν στο πλαίσιο της νομισματικής ένωσης και απ’ αυτή την άποψη αδιανόητο για τη γερμανική ηγεσία. Το κούρεμα επιβλήθηκε τελικά στην εκδοχή του PSI – αλλά όχι του OSI, δηλαδή του κουρέματος του επίσημου τομέα- με τα γνωστά αποτελέσματα. Σχεδόν ταυτόχρονα, τέλη του 2012, η γερμανική ηγεσία, επέβαλε τους κανόνες της στη λειτουργία του μόνιμου πλέον Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας, του ESM, στο πλαίσιο του οποίου προβλέπεται μεν η συνεργασία με το ΔΝΤ , αλλά ως δυνατότητα, όχι υποχρεωτικά. Στην πραγματικότητα η Συνθήκη του ESM (Οκτώβριος 2012) αποτελεί ήδη το πρόπλασμα του γερμανικής έμπνευσης «Ευρωπαϊκού Νομισματικού Ταμείου» και περιλαμβάνει ένα είδος «ρήτρας» διαζυγίου από το ΔΝΤ. Είναι η γέφυρα για το τελικό σχέδιο της γερμανικής ηγεσίας, που σήμερα επισημοποιείται μέσω του προεκλογικού προγράμματος CDU/CSU.
Η Μέρκελ όχι απλώς υιοθετεί τη βαθύτερη σκέψη του Β. Σόιμπλε, αλλά την προχωρεί ένα βήμα πιο πέρα, αφού ο ESM, που μπορεί να αποτελέσει τη βάση του «Ευρωπαϊκού Νομισματικού Ταμείου» θα μπορεί να παίξει «μεγαλύτερο ρόλο, ενδεχομένως και τον μοναδικό» στη διαχείριση των προβλημάτων των χωρών της Ευρωζώνης με βάση «σαφή και αυστηρά κριτήρια». Με τον αέρα του βέβαιου νικητή των επικείμενων γερμανικών εκλογών, η Μέρκελ προκαταλαμβάνει τη συζήτηση για τη μετεξέλιξη της Ευρωζώνης που έχει προγραμματιστεί μέχρι το τέλος του έτους. Και επιπλέον, εξοπλίζει τη γερμανική πρόταση με την έγκριση των γερμανών ψηφοφόρων.
Συμβιβασμοί με τον Μακρόν
Προφανώς, μέχρι τον Σεπτέμβριο, ίσως και στο προγραμματισμένο για την επόμενη εβδομάδα κοινό υπουργικό συμβούλιο Γερμανίας – Γαλλίας, θα επιχειρήσει να εξασφαλίσει κάποιες ελάχιστες συναινέσεις με τον Εμ. Μακρόν, που έχει προτείνει ένα σχέδιο αρκετά διαφορετικό, με κοινό προϋπολογισμό και υπουργό Οικονομικών της Ευρωζώνης. Η πραγματική συζήτηση όμως αναμένεται μετά τις εκλογές. Είναι πιθανό, ανάλογα και με το εύρος της νίκης της, η Μέρκελ να θελήσει να επιβάλει ταχύτατα τη νέα γερμανική ατζέντα για την Ευρωζώνη και να επιδιώξει μια πολιτική απόφαση για τη νέα αρχιτεκτονική της σε επίπεδο Ευρωπαϊκού Συμβουλίου μέχρι το τέλος του έτους. Η ιδέα ενός «ανεξάρτητου» Ευρωπαϊκού Νομισματικού Ταμείου που θα συγκεντρώνει όλες τις εξουσίες επιτήρησης της Ευρωζώνης, όχι μόνο για χώρες που βρίσκονται σε προγράμματα προσαρμογής, αλλά και θα αντισταθμίζει την «υπερβολική» εξουσία της ΕΚΤ, θα προκαλέσει εντάσεις με άλλους πόλους εξουσίας της Ε.Ε., πρωτίστως με την Κομισιόν, που στο γερμανικό σχέδιο ουσιαστικά περιθωριοποιείται. Με τη γαλλική ηγεσία θα επιδιώξει να διαμορφώσει έναν συμβιβασμό, με υιοθέτηση μέρους των προτάσεών της, προκειμένου να εμφανιστεί σε πλήρη ανασύσταση ο γαλλογερμανικός άξονας. Και στις άλλες χώρες που ενδεχομένως θα έχουν τις αντιρρήσεις τους στην εδραίωση του «γερμανικού κανόνα» στη διακυβέρνηση της Ευρωζώνης, το Βερολίνο θα «πουλήσει» το όραμα της ευρωπαϊκής αυτονομίας από μια φθίνουσα – και απρόβλεπτη ελέω Τραμπ- ευρωατλαντική σχέση.
*Πηγή: dikaiologitika.gr
Μια προετοιμασία από το 2012
Είναι απολύτως ψευδές ότι η Άνγκελα Μέρκελ μόλις τώρα επείσθη να κάνει την «στροφή 180 μοιρών» στο θέμα του διαζυγίου με το ΔΝΤ και της δημιουργίας Ευρωπαϊκού Νομισματικού Ταμείου. Και εξίσου παραπλανητικό είναι ότι, όταν ο Σόιμπλε «πέταξε» την ιδέα για το «ΕΝΤ» το έκανε χωρίς την έγκριση της Μέρκελ. Τα σύννεφα στις σχέσεις της γερμανικής ηγεσίας με το ΔΝΤ εμφανίστηκαν πολύ νωρίς, ήδη από το καλοκαίρι του 2011, όταν η Κριστίν Λαγκάρντ, με το που ανέλαβε την ηγεσία του Ταμείου άρχισε να πιέζει την Ευρωζώνη για κούρεμα του ελληνικού χρέους. Το κούρεμα είναι συστατικό στοιχείο της τεχνογνωσίας του ΔΝΤ και του «πρωτοκόλλου» αποκατάστασης της βιωσιμότητας ενός δημοσίου χρέους. Το έχει κάνει δεκάδες φορές, αλλά ήταν η πρώτη φορά που θα γινόταν στο πλαίσιο της νομισματικής ένωσης και απ’ αυτή την άποψη αδιανόητο για τη γερμανική ηγεσία. Το κούρεμα επιβλήθηκε τελικά στην εκδοχή του PSI – αλλά όχι του OSI, δηλαδή του κουρέματος του επίσημου τομέα- με τα γνωστά αποτελέσματα. Σχεδόν ταυτόχρονα, τέλη του 2012, η γερμανική ηγεσία, επέβαλε τους κανόνες της στη λειτουργία του μόνιμου πλέον Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας, του ESM, στο πλαίσιο του οποίου προβλέπεται μεν η συνεργασία με το ΔΝΤ , αλλά ως δυνατότητα, όχι υποχρεωτικά. Στην πραγματικότητα η Συνθήκη του ESM (Οκτώβριος 2012) αποτελεί ήδη το πρόπλασμα του γερμανικής έμπνευσης «Ευρωπαϊκού Νομισματικού Ταμείου» και περιλαμβάνει ένα είδος «ρήτρας» διαζυγίου από το ΔΝΤ. Είναι η γέφυρα για το τελικό σχέδιο της γερμανικής ηγεσίας, που σήμερα επισημοποιείται μέσω του προεκλογικού προγράμματος CDU/CSU.
Η Μέρκελ όχι απλώς υιοθετεί τη βαθύτερη σκέψη του Β. Σόιμπλε, αλλά την προχωρεί ένα βήμα πιο πέρα, αφού ο ESM, που μπορεί να αποτελέσει τη βάση του «Ευρωπαϊκού Νομισματικού Ταμείου» θα μπορεί να παίξει «μεγαλύτερο ρόλο, ενδεχομένως και τον μοναδικό» στη διαχείριση των προβλημάτων των χωρών της Ευρωζώνης με βάση «σαφή και αυστηρά κριτήρια». Με τον αέρα του βέβαιου νικητή των επικείμενων γερμανικών εκλογών, η Μέρκελ προκαταλαμβάνει τη συζήτηση για τη μετεξέλιξη της Ευρωζώνης που έχει προγραμματιστεί μέχρι το τέλος του έτους. Και επιπλέον, εξοπλίζει τη γερμανική πρόταση με την έγκριση των γερμανών ψηφοφόρων.
Συμβιβασμοί με τον Μακρόν
Προφανώς, μέχρι τον Σεπτέμβριο, ίσως και στο προγραμματισμένο για την επόμενη εβδομάδα κοινό υπουργικό συμβούλιο Γερμανίας – Γαλλίας, θα επιχειρήσει να εξασφαλίσει κάποιες ελάχιστες συναινέσεις με τον Εμ. Μακρόν, που έχει προτείνει ένα σχέδιο αρκετά διαφορετικό, με κοινό προϋπολογισμό και υπουργό Οικονομικών της Ευρωζώνης. Η πραγματική συζήτηση όμως αναμένεται μετά τις εκλογές. Είναι πιθανό, ανάλογα και με το εύρος της νίκης της, η Μέρκελ να θελήσει να επιβάλει ταχύτατα τη νέα γερμανική ατζέντα για την Ευρωζώνη και να επιδιώξει μια πολιτική απόφαση για τη νέα αρχιτεκτονική της σε επίπεδο Ευρωπαϊκού Συμβουλίου μέχρι το τέλος του έτους. Η ιδέα ενός «ανεξάρτητου» Ευρωπαϊκού Νομισματικού Ταμείου που θα συγκεντρώνει όλες τις εξουσίες επιτήρησης της Ευρωζώνης, όχι μόνο για χώρες που βρίσκονται σε προγράμματα προσαρμογής, αλλά και θα αντισταθμίζει την «υπερβολική» εξουσία της ΕΚΤ, θα προκαλέσει εντάσεις με άλλους πόλους εξουσίας της Ε.Ε., πρωτίστως με την Κομισιόν, που στο γερμανικό σχέδιο ουσιαστικά περιθωριοποιείται. Με τη γαλλική ηγεσία θα επιδιώξει να διαμορφώσει έναν συμβιβασμό, με υιοθέτηση μέρους των προτάσεών της, προκειμένου να εμφανιστεί σε πλήρη ανασύσταση ο γαλλογερμανικός άξονας. Και στις άλλες χώρες που ενδεχομένως θα έχουν τις αντιρρήσεις τους στην εδραίωση του «γερμανικού κανόνα» στη διακυβέρνηση της Ευρωζώνης, το Βερολίνο θα «πουλήσει» το όραμα της ευρωπαϊκής αυτονομίας από μια φθίνουσα – και απρόβλεπτη ελέω Τραμπ- ευρωατλαντική σχέση.
*Πηγή: dikaiologitika.gr
