Η κυβέρνηση, ενώ έχει ενδώσει σε ό,τι της έχει ζητηθεί, αναμένει την συμφωνία από την “καλή θέληση” και σύγκλιση στο τρίγωνο Γερμανία – ΔΝΤ – ΗΠΑ.
Η Ελλάδα είτε με “συμφωνία” για την δεύτερη αξιολόγηση είτε χωρίς αυτήν βρίσκεται σε πλήρες αδιέξοδο.
Όλες οι εξελίξεις επιβεβαιώνουν ότι η μόνη βιώσιμη επιλογή για την χώρα είναι η δημοκρατική ανατροπή για μια νέα αντιμνημονιακή πορεία με εθνικό νόμισμα και ριζοσπαστικό πρόγραμμα.
Την κατανομή των δημοσιονομικών μέτρων στη διετία 2019-2020 με το νέο δραστικό κόψιμο των συντάξεων να προηγείται και τη μεγάλη μείωση του αφορολόγητου να έπεται, προβλέπει το προσχέδιο συμφωνίας στο οποίο με κάθε επιφύλαξη φέρονται να καταλήγουν η ελληνική κυβέρνηση και οι θεσμοί μετά και τον προχθεσινό γύρο επαφών στις Βρυξέλλες.
Η χθεσινή τηλεδιάσκεψη αναβλήθηκε για σήμερα, ενώ βασική εκκρεμότητα που παραμένει προς διευθέτηση είναι η οριστικοποίηση του μηχανισμού λήψης της απόφασης για την ενεργοποίηση των μέτρων. Ουσιαστικά, το ζητούμενο είναι να διευκρινιστεί ποιος θα αποφασίζει κάθε φθινόπωρο -αρχής γενομένης από το φθινόπωρο του 2018– για το πόσα «αρνητικά» και πόσα «θετικά» μέτρα θα ενεργοποιούνται κατά το επόμενο οικονομικό έτος.
Η “συμβιβαστική” πρόταση, που στην ουσία αντιπροσωπεύει την παράδοση της κυβέρνησης στους πιστωτρές, προέκυψε προχθές το βράδυ στη συνάντηση που πραγματοποιήθηκε στις Βρυξέλλες με τη συμμετοχή κορυφαίων αξιωματούχων της Ευρωζώνης και της ελληνικής κυβέρνησης, η οποία εκπροσωπήθηκε από τον υπουργό Οικονομικών Ευκλείδη Τσακαλώτο, την υπουργό Εργασίας Έφη Αχτσιόγλου και τον αναπληρωτή υπουργό Οικονομικών Γιώργο Χουλιαράκη.
Η συνάντηση πραγματοποιήθηκε ύστερα από αίτημα της ελληνικής κυβέρνησης και, υπό τον συντονισμό του προέδρου του Eurogroup Γερούν Ντέισελμπλουμ, επικεντρώθηκε στα δημοσιονομικά μέτρα, που είναι και το αγκάθι της διαπραγμάτευσης.
Σύμφωνα με κοινοτική πηγή, η “συμβιβαστική” πρόταση προβλέπει την εξοικονόμηση δαπανών ύψους 1% του ΑΕΠ από τις συντάξεις το 2019 και την εξοικονόμηση 1% του ΑΕΠ από τη μείωση του αφορολόγητου το 2020.
Αρμόδια κυβερνητική πηγή με την οποία συνομίλησε η «Ν» επιβεβαίωσε το περιεχόμενο της πρότασης, αφήνοντας όμως ανοικτό το ενδεχόμενο να υπάρξει μικρή διαφοροποίηση του «μίγματος».
Η ακριβής διαδικασία λήψης των σχετικών αποφάσεων, αλλά και το ποιος θα έχει τον τελικό λόγο είναι ένα από τα θέματα που παραμένουν ανοικτά προς επίλυση, ενδεχομένως στην τηλεδιάσκεψη που θα πραγματοποιηθεί σήμερα ή ακόμη και στο περιθώριο της συνεδρίασης του Eurogroup την Παρασκευή.
Οι βασικές αρχές λειτουργίας του «μηχανισμού» θα είναι οι εξής:
1. Το φθινόπωρο κάθε έτους -αρχής γενομένης από το φθινόπωρο του 2018- θα γίνεται η εκτίμηση για το «κλείσιμο» του πρωτογενούς πλεονάσματος με βάση τους μνημονιακούς όρους (σ.σ.: θα εξακολουθήσουν να μη λαμβάνονται υπόψη οι δαπάνες για την ενίσχυση των τραπεζών και τα έσοδα από τις πωλήσεις μετοχών, ενώ παραμένει προς επίλυση το θέμα του δανείου από την Παγκόσμια Τράπεζα για την καταπολέμηση της ανεργίας).
2. Αν το πρωτογενές πλεόνασμα εκτιμηθεί το φθινόπωρο του 2018 στο 3,5%, τότε η ελληνική κυβέρνηση θα αποκτά το δικαίωμα εκτός από τα αρνητικά μέτρα του 2019 (μείωση συντάξεων) να θέσει σε εφαρμογή και το πρώτο πακέτο μέτρων με τα θετικά μέτρα ύψους επίσης 1% του ΑΕΠ.
3. Αν το πρωτογενές πλεόνασμα εκτιμηθεί στο 2,5% του ΑΕΠ, δεν θα ενεργοποιείται κανένα θετικό μέτρο και οι πολίτες θα αντιμετωπίσουν το 2019 μόνο την περικοπή των συντάξεων.
4. Αν το πρωτογενές πλεόνασμα εκτιμηθεί σε κάτω από 2,5% του ΑΕΠ, τότε όχι μόνο δεν θα υπάρξουν θετικά μέτρα, αλλά η ελληνική πλευρά θα υποχρεωθεί να καλύψει το όποιο δημοσιονομικό κενό και με τη μείωση του αφορολόγητου από την 1/1/2019.
Αν δεν υπάρξει και πάλι εμπλοκή της τελευταίας στιγμής, οι δύο πλευρές θα επιδιώξουν να καταλήξουν σε κατ’ αρχήν συμφωνία στο αυριανό Eurogroup, ενώ στη συνέχεια θα πάρουν τη σκυτάλη τα τεχνικά κλιμάκια για να οριστικοποιηθούν οι λεπτομέρειες εφαρμογής των μέτρων, τόσο των θετικών όσο και των αρνητικών.
Και τα δύο πακέτα, προγραμματίζεται να ψηφιστούν από τη Βουλή μετά το Πάσχα. Εξαιτίας του ότι ειδικά το πακέτο των θετικών μέτρων θα ενεργοποιείται υπό προϋποθέσεις (σ.σ.: την πορεία του πρωτογενούς πλεονάσματος) τίθεται θέμα συνταγματικότητας το οποίο έχουν ήδη αναλάβει να λύσουν οι νομικοί των δύο πλευρών.
Είναι πιθανό η επίτευξη της προϋπόθεσης ενεργοποίησης των θετικών μέτρων, να μην αποτελέσει κομμάτι του εφαρμοστικού νόμου που θα ψηφίσει η Βουλή, αλλά να συμπεριληφθεί στην απόφαση του Eurogroup. Επόμενος σταθμός, θα είναι η εαρινή σύνοδος του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, όπου και θα μπουν στο τραπέζι τα μεσοπρόθεσμα μέτρα για το χρέος.
Συνάντηση Schäuble – Dijsselbloem
Σημαντική για τις εξελίξεις της αξιολόγησης χαρακτηρίζουν κυβερνητικοί κύκλοι την σημερινή συνάντηση του Γερμανού υπουργού Οικονομικών Βόλφγκανγκ Σόιμπλε με τον επικεφαλής του Eurogroup Γερούν Ντέισελμπλουμ, η οποία πραγματοποιείται δύο 24ωρα μετά τη διαπραγμάτευση των Βρυξελλών και ώρες πριν από τη συνεδρίαση του Eurogroup στη Μάλτα.
Χθες το γερμανικό υπουργείο Οικονομικών τάχθηκε ανοικτά υπέρ μιας άμεσης συμφωνίας σε ό,τι αφορά τη δεύτερη αξιολόγηση του ελληνικού προγράμματος.
Σύμφωνα με σχετικές δηλώσεις της εκπροσώπου του υπουργείου Οικονομικών Φριντερίκε φον Τίζενχαουζεν, το επιτελείο Σόιμπλε αναμένει την Παρασκευή στη συνεδρίαση του Eurogroup στη Μάλτα ότι θα κατατεθεί έκθεση για την πορεία των διαπραγματεύσεων των θεσμών με την Ελλάδα.
Η εκπρόσωπος επιβεβαίωσε μεν ότι οι συνομιλίες διεξάγονται με «εντατικό ρυθμό», αλλά αρνήθηκε να αναφερθεί σε λεπτομέρειες των διαπραγματεύσεων, για παράδειγμα, στο κατά πόσο ισχύουν οι πληροφορίες που θέλουν τη συζήτηση των εμπλεκόμενων πλευρών να διεξάγεται πλέον στη βάση συμβιβαστικής πρότασης, με πιθανό το ενδεχόμενο συμφωνίας εντός της ημέρας για την ολοκλήρωση της τρέχουσας αξιολόγησης.
«Δεν θα εκφράσουμε προσδοκίες» δήλωσε. «Θα πρέπει να περιμένουμε το τι θα προκύψει» από τις συζητήσεις των θεσμών με την Αθήνα. Πάντως, τόνισε η κ. φον Τίζενχαουζεν, «έχουμε ανάγκη από ταχεία πρόοδο στη βάση των συμφωνιών. Οι καθυστερήσεις δεν είναι ποτέ καλές για την οικονομική ανάκαμψη».
Η κα φον Τίζενχαουζεν επιβεβαίωσε τις αναφορές για συνάντηση του Γερμανού υπουργού Οικονομικών Βόλφγκανγκ Σόιμπλε με τον πρόεδρο του Eurogroup Γέρουν Ντέισελμπλουμ την Πέμπτη στο Βερολίνο. Πάντως, δεν θέλησε να δώσει πληροφορίες για τα θέματα που θα συζητηθούν, διευκρινίζοντας απλώς ότι «πρόκειται για μια κανονική, εμπιστευτική συνομιλία, όπως πολλές άλλες στο πλαίσιο του Eurogroup – δεν είναι κάτι το ιδιαίτερο».
Παρά την προσπάθεια της εκπροσώπου του υπουργείου Οικονομικών να μετριάσει τις εντυπώσεις γι’ αυτή τη συνάντηση, το σίγουρο είναι ότι το ελληνικό πρόβλημα θα βρεθεί στο επίκεντρο των συνομιλιών.