Το θέμα της Ενέργειας απασχόλησε σε σημαντικό βαθμό τις συζητήσεις Τσίπρα με τον πρόεδρο των ΗΠΑ Τραμπ όπως προκύπτει από τις δηλώσεις τους και τα σχετικά δημοσιεύματα. Το αποτέλεσμα βεβαίως ήταν αναμενόμενο.
Η πολιτική για την ενέργεια που έχει διαμορφωθεί εδώ και καιρό, μετά την αποχώρηση του αριστερού ρεύματος από τον ΣΥΡΙΖΑ και του Λαφαζάνη από το αρμόδιο υπουργείο, αποκλίνει ριζικά από αυτήν που είχε διαμορφώσει το τμήμα Ενέργειας ΣΥΡΙΖΑ και πρόβαλε και ο ίδιος ο Τσίπρας πριν τις εκλογές του Γενάρη του 2015. Την πολιτική που είχε διαμορφώσει ο ΣΥΡΙΖΑ την υπηρέτησε σταθερά και αποφασιστικά ο Λαφαζάνης την περίοδο υπουργίας του, αλλά οι εξελίξεις τον καταγράφουν σαν «παραφωνία»!, αφού στη συνέχεια υπήρξε αναμορφωμένη ενεργειακή πολιτική σύμφωνα με τις επιθυμίες Τρόικας και ΗΠΑ.
Οι δυο αυτοί παράγοντες (Τρόικα και ΗΠΑ) επέβαλαν τόσο την εξωτερική ενεργειακή πολιτική (διεθνή projects) όσο και την εσωτερική, με παραπέρα προώθηση της πολιτικής της απελευθέρωσης» και των «ιδιωτικοποιήσεων. Στη συνέχεια, την 2ετία που ακολούθησε, αυτή η πολιτική δημοσιοποιήθηκε με διάφορες αφορμές, πχ επισκέψεις Ευρωπαίων και Αμερικανών αξιωματούχων στην Ελλάδα, με ομιλίες Υπουργού και Γραμματέα Ενέργειας σε διάφορα φόρα.
Στις αλλεπάλληλες τοποθετήσεις τους, διαπιστώνουμε ότι υιοθετήθηκε πλήρως ότι ζητήθηκε.
Βέβαια, σήμερα δεν ξενίζει το γεγονός αυτό, γιατί άλλωστε μετά την κωλοτούμπα Τσίπρα και τις εκλογές Σεπτεμβρίου 2015 η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ- ΑΝΕΛ υιοθετεί πλήρως ότι θέλει η Τρόικα και οι ΗΠΑ σε όλους τους τομείς.
Κάποια βέβαια projects είχαν υιοθετηθεί πριν έρθει ο ΣΥΡΙΖΑ στην κυβέρνηση, όμως και τα τελευταία χρόνια, επί ΣΥΡΙΖΑ, βλέπουμε να παίζεται το ίδιο έργο.
Η Ελλάδα αν και δεν είχε ιδιαίτερο όφελος, αποδέχτηκε πλήρως ενεργειακά έργα όπως ο αγωγός TAP, που θα μεταφέρει φυσικό αέριο από το Αζερμπαϊτζάν στην Δυτική Ευρώπη, όπως ο κάθετος διασυνδετήριος αγωγός Ελλάδας – Βουλγαρίας IGB και τελευταία το διασυνδεδεμένο με αυτά σχέδιο πλωτού σταθμού επαναεριοποίησης του σχιστολιθικού υγροποιημένου φυσικού αερίου (FSRU) στην Αλεξανδρούπολη που θα εισάγεται από Αμερική.
Είχε προταθεί σαν εναλλακτική πρόταση προς το τελευταίο αυτό έργο στην Αλεξανδρούπολη, η επιλογή της υπόγειας αποθήκης στον κόλπο της Καβάλας, για να υποδεχτεί αυτό το αέριο, αλλά τελικά έγινε αποδεκτή η επιλογή του πλωτού σταθμού στην Αλεξανδρούπολη που τύχαινε της προτίμησης των ΗΠΑ και του επιχειρηματία Κοπελούζου. Μετά την αποδοχή αυτή, επανειλημμένα έχει παρουσιαστεί το παραπάνω πακέτο projects από τον υπουργό και τον γραμματέα Ενέργειας, γράφοντας στα παλιά τους τα παπούτσια την ως τότε αντίθεση του τμήματος Ενέργειας και συνολικά του Κόμματος στην εισαγωγή σχιστολιθικού αερίου.
Ο ίδιος ο Τσίπρας, όπως επιβεβαιώνεται από τις τοποθετήσεις στη συνάντηση με Τραμπ αποδέχεται σήμερα πλήρως τις απαιτήσεις των ΗΠΑ για τα ενεργειακά αυτά projects που πρέπει να είναι σαφές, στοχεύουν στον περιορισμό του ρόλου του ρώσικου φυσικού αερίου στα Βαλκάνια και την Ευρώπη,
Στα παραπάνω projects είναι δεδομένο το αμερικανικό ενδιαφέρον αλλά και της ΕΕ που θα συμμετέχει και χρηματοδοτικά. Ο Τσίπρας προβάλει πως με τις επιλογές του αυτές υπηρετεί την ενεργειακή απεξάρτηση της χώρας, όμως, ουσιαστικά, με την στάση του αυτό που υπηρετεί είναι ο γενικότερος σχεδιασμός μονομερούς απεξάρτησης των Βαλκανίων και της Ευρώπης και συνεπώς ενίσχυση της εξάρτησης από τον δυτικό παράγοντα. Η προβαλλόμενη από την κυβέρνηση αναβάθμιση της γεωστρατηγικής της θέσης, κάθε άλλο σημαίνει αυτό, δεν συνιστά αναβάθμιση, αλλά εμμονή στο δόγμα «ανήκομεν εις την Δύσιν» που δεν έχει σχέση με αυτό που αρέσκεται η κυβέρνηση να προβάλει σαν πολυδιάστατη πολιτική στον ενεργειακό τομέα. Διακινδυνεύω την πρόβλεψη, ότι τα χρόνια που ακολουθούν, με δεδομένες τις επιλογές των ατλαντικών «φίλων» που καθορίζουν τα πράγματα στην χώρα μας, οι ενεργειακές σχέσεις με Ρωσία και Ιράν συνεχώς θα υποβαθμίζονται.
Αν κάνουμε ένα αντικειμενικό διαχρονικό απολογισμό, οι κύριες συμφωνίες με πρακτικό αποτέλεσμα και οφέλη για τη χώρα μας ήταν οι συμφωνίες για εισαγωγή Φυσικού Αερίου κυρίως από Ρωσία και στη συνέχεια από Αλγερία, ενώ είχαμε υποβάθμιση της γεωστρατηγικής μας θέσης με την ακύρωση των projects με Ρωσία (αγωγοί Burgas – Αλεξανδρούπολη και South Stream) που επέβαλαν οι ΗΠΑ.
Τα σχέδια που προωθούνται σήμερα δεν αντιμετωπίζουν δικές μας, ενεργειακές ανάγκες, δεν έχουν καμία πρακτική αξία για την Ελλάδα, αφορούν τη χώρα μας μόνο σαν διαμετακομιστική χώρα(transit).
Επί υπουργίας Λαφαζάνη έγινε προσπάθεια να υπάρξουν τουλάχιστον κάποια οφέλη από τον ΤΑΡ και τον Ελληνικό αγωγό, την συνέχεια του Turkish stream, που έμεινε όμως στα χαρτιά μετά τις πιέσεις των ΗΠΑ
Η Ελληνική πλευρά, επιβεβαιώνει σήμερα πως αποδέχεται και θα προωθήσει όλα εκείνα τα projects που ενδιαφέρουν Βρυξέλες και ΗΠΑ. Όχι μόνο αυτά που είχαν δρομολογηθεί στο παρελθόν, όπως ο αγωγός TAP και ο κάθετος αγωγός IGB αλλά και εκείνα όπως ο τερματικός σταθμός LNG στην Αλεξανδρούπολη που ανοίγει τον δρόμο για εισαγωγή αμερικανικού LNG και προώθηση μέσω της Ελλάδας στα Βαλκάνια και στην Κεντρική Ευρώπη, αν και ποτέ στο παρελθόν ο ΣΥΡΙΖΑ δεν είχε συζητήσει και αποδεχτεί το σχέδιο αυτό.
Όμως σήμερα η ελληνική πλευρά το έχει αποδεχτεί πλήρως.
Ο αγωγός Trans Adriatic Pipeline (TAP) προορίζεται να μεταφέρει το φυσικό αέριο του Αζερμπαϊτζάν μέσω Ελλάδας στην Ευρωπαϊκή Ένωση, το πιο στρατηγικό ωστόσο έργο είναι ο «κάθετος άξονας» Βουλγαρίας-Ρουμανίας-Σερβίας-Ουγγαρίας που έχει κατεύθυνση Νότου-Βορρά, κατευθύνεται δηλαδή στην «καρδιά» της ρωσικής ενεργειακής ισχύος, αφού απευθύνεται σε χώρες που εξαρτώνται έως και 90% από τη Ρωσία.
Στην πράξη δηλαδή, οι Αμερικανοί βλέπουν στο όχι και τόσο μακρινό μέλλον –κάπου μετά το 2020- μια ενεργειακή «απόβαση» στην Ουκρανία, δηλαδή την αυλή της Ρωσίας, αποδυναμώνοντας έτσι παραπέρα τη ρωσική γεωπολιτική ισχύ.
Πέραν του ΤΑΡ και του IGB, σημαντικός αγωγός θεωρείται και ο East Med που προορίζεται να μεταφέρει το γνωστό, αλλά και αυτό που θα βρεθεί τα επόμενα χρόνια αέριο, από Ισραήλ, Αίγυπτο, Κύπρο, Κρήτη προς την Ευρώπη. Είναι μία ακόμη βασική επιλογή των ΗΠΑ και Βρυξελλών και προβάλλεται σαν πρώτης προτεραιότητας επιλογή και της δικής μας κυβέρνησης, όπως έχει αναφερθεί παλαιότερα από τον Δ/ντα σύμβουλο της ΔΕΠΑ Κιτσάκο αλλά και στις συναντήσεις Ομπάμα – Τσίπρα και τώρα Τσίπρα – Τραμπ. Το γεγονός ότι υπάρχουν ενστάσεις και προβληματισμοί για το έργο αυτό, με αναφορές σε σημαντικές τεχνικές δυσκολίες (λόγω βάθους) και για πολύ κοστοβόρο έργο, δεν προβληματίζει την κυβέρνηση που ακολουθεί σαν πρόβατο τις «άνωθεν» επιλογές.
Συμπέρασμα.
Η ενεργειακή πολιτική της χώρας μας όπως και χτες έτσι και σήμερα, δεν είναι ανεξάρτητη αλλά ενταγμένη στα συμφέροντα του ευρωατλαντικού παράγοντα, στα συμφέροντα των ισχυρών ενεργειακών ομίλων, εγχώριων και ξένων, που έχουν πετύχει την σταδιακή αποδυνάμωση και καταστροφή του δημόσιου ενεργειακού τομέα μας.
Η ενεργειακή μας πολιτική κινείται προς μία μόνο κατεύθυνση, σύμφωνα με το δόγμα «ανήκομεν εις την Δύσιν» και επομένως, με βάση αυτή την προσέγγιση, θα μπορούσε να χαρακτηριστεί μονοδιάστατη.
Είναι πολύ χαρακτηριστικό, το γεγονός, ότι ενώ η Γερμανία έχει αναπτύξει τις τελευταίες δεκαετίες ισχυρές ενεργειακές συνεργασίες με Ρωσία, η ίδια, ως ηγέτιδα δύναμη της Ευρωζώνης από κοινού με ΗΠΑ αποτρέπει κάθε συνεργασία Ελλάδας με Ρωσία.
Η πρόσφατη συνάντηση Τσίπρα – Τραμπ επιβεβαίωσε πόσο πιστή μένει και η σημερινή κυβέρνηση στο διαχρονικό δόγμα «ανήκομεν εις την Δύσιν»
Η λεγόμενη Πολυδιάστατη ενεργειακή πολιτική από μέρους της κυβέρνησης είναι απλά λόγια του αέρα. Κινούμαστε και το έχει αποδεχτεί πλήρως η κυβέρνηση, μόνο στο πλαίσιο που επιτρέπουν ΗΠΑ Βρυξέλλες.
ΗΠΑ και Βρυξέλλες συγχρονίζονται σε πιέσεις για μηδενισμό των συνεργασιών της χώρας μας με Ρωσία όταν η Γερμανία έχει αναπτύξει με Ρωσία τον σημαντικότατο αγωγό Nord Stream που φέρνει απευθείας στη Γερμανία Ρωσικό αέριο.
Η Ελλάδα με την εξαρτημένη της πολιτική μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα χάνει, διότι τα αντικειμενικά δεδομένα καταγράφουν την Ρωσία να κατέχει και να ελέγχει τεράστιες ποσότητες υδρογονανθράκων. Η Ελλάδα αντίθετα οφείλει να ακολουθήσει το παράδειγμα της Γερμανίας που έχει αναπτύξει τεράστια ενεργειακή συνεργασία με Ρωσία, αλλά όχι τις επιταγές της δηλαδή να μην αναπτύξει καμία άλλη χώρα συνεργασία με Ρωσία.
Η δουλικότητα της κυβέρνησης Τσίπρα είναι ίδια σήμερα, όπως και των κυβερνήσεων ΠΑΣΟΚ και ΝΔ και η μόνη διέξοδος για τον προοδευτικό και αριστερό κόσμο, είναι η ανατροπή της και η άνοδος στη διακυβέρνηση εκείνων των δυνάμεων που δεν αποδέχονται μνημόνια και Νεοφιλελευθερισμό. Για τον στόχο αυτό όμως, «οι καιροί ου μενετοί».
