Ο ορατός κίνδυνος πώλησης της ΕΛΒΟ σε ιδιώτη θα προκαλέσει κόστος εκατομμυρίων για τον κρατικό προϋπολογισμό, θα δυναμιτίσει τις δυνατότητες ανάπτυξης της εταιρείας και θα θέσει σε κίνδυνο τις θέσεις εργασίας!
Δεν συμβαίνει τόσο συχνά μια παραγωγική μονάδα ακμαία και υγιή, με τόσο δυναμικό παρελθόν 40 ολόκληρων χρόνων κι αναμφισβήτητες δυνατότητες να οδηγείται συνειδητά στο χείλος του γκρεμού, ενώ μπορεί να σταθεί στα πόδια της, τώρα! Είναι η Ελληνική Βιομηχανία Οχημάτων (ΕΛΒΟ), που εδώ και τρία χρόνια βρίσκεται σε καθεστώς ειδικής εκκαθάρισης εν λειτουργία. με την κυβέρνηση να την οδηγεί στην ιδιωτικοποίηση, ξέροντας μάλιστα ότι ο ιδιώτης δεν ενδιαφέρεται για την παραγωγή!
Επισκεφθήκαμε το εργοστάσιο της ΕΛΒΟ στη βιομηχανική περιοχή της Σίνδου, έξω από τη Θεσσαλονίκη, μόλις δύο μέρες μετά τη συνάντηση του σωματείου των εργαζομένων με τους αρμόδιους υπουργούς στις 18 Σεπτεμβρίου. Η συζήτηση που είχαν με τον υπουργό Άμυνας Π. Καμμένο, τον αναπληρωτή υπουργό Δ. Βίτσα και τον υπουργό Υποδομών και Μεταφορών Χρ. Σπίρτζη έκανε τους εργαζομένους ακόμη πιο ανήσυχους για το μέλλον, δεδομένου ότι στο διάλογο που αναπτύχθηκε εκφράστηκε για πολλοστή φορά η εμμονική και αδικαιολόγητη επιλογή της κυβέρνησης να ιδιωτικοποιηθεί η ΕΛΒΟ.
Η διαχρονική παραγωγή της ΕΛΒΟ
3.000 τρακτέρ Steyr, 1973-1976
700 πυροσβεστικά οχήματα, 1986-2010
3.000 λεωφορεία κάθε τύπου, 1982-2010
12.500 τζιπ Mercedes, 1987-1999
13.000 φορτηγά Steyr, 1976-1984
170 άρματα μάχης Leopard Hel II, 2005-2010
650 τεθωρακισμένα οχήματα Λεωνίδας, 1989-1997
«Το πρόβλημα μπορούσε να λυθεί σε μία νύχτα, αν το Ελληνικό Δημόσιο απελευθέρωνε τα 60 εκατ. ευρώ που έχει διαθέσιμα και ξέρουμε μάλιστα ότι αργά ή γρήγορα θα δοθούν στην ΕΛΒΟ. Επίσης, αν εγκρινόταν η κατασκευή οχημάτων της Πυροσβεστικής, που καθυστερεί εδώ και χρόνια με τα γνωστά αποτελέσματα που είδαμε φέτος το καλοκαίρι, κι αν άναβε το πράσινο φως για την παραγωγή ανταλλακτικών για τα 15.000 φορτηγά οχήματα Steyr του ελληνικού στρατού, τα μισά εκ των οποίων είναι παροπλισμένα λόγω έλλειψης ανταλλακτικών», μας δήλωσε ο αντιπρόεδρος του Σωματείου Εργαζομένων στην ΕΛΒΟ Θόδωρος Δημητριάδης, που απορρίπτει κάθε σκέψη ιδιωτικοποίησης. «Η πάγια θέση του Σωματείου μας είναι η εταιρεία να υπαχθεί στο Υπουργείο Εθνικής Άμυνας. Υπάρχει αυτή η δυνατότητα, αξιοποιείται κατά κόρον σε Γερμανία και Γαλλία, άρα είναι ζήτημα πολιτικής βούλησης η εφαρμογή της», μας δήλωσε.
Στο χέρι της κυβέρνησης η διάσωση της ΕΛΒΟ
Η απροθυμία της κυβέρνησης να χρηματοδοτήσει την ΕΛΒΟ άμεσα δεν είναι άσχετη με την πίεση που ασκεί στους εργαζομένους να αποδεχθούν την ιδιωτικοποίηση, σε τέτοιο βαθμό ώστε να τους απειλεί ότι, αν δεν συμφωνήσουν, τότε η επιχείρηση θα κλείσει. Κι η ευθύνη θα ανήκει στους εργαζομένους! Προφανώς η κυβέρνηση, για να κάνει ακόμη πιο ελκυστική την ΕΛΒΟ, θέλει να δώσει προίκα στον νέο αγοραστή τις παραγγελίες που είναι σε αναμονή εδώ και χρόνια. Πρόκειται για πολιτικό έγκλημα, δεδομένου ότι από τη στιγμή που κηρύχθηκαν άγονοι οι δύο διαγωνισμοί για την πώλησή της, που μεταξύ άλλων περιλάμβαναν και ελάχιστο τίμημα 10 εκατ. ευρώ, και έχει πλέον ανοίξει η διαδικασία των απ’ ευθείας διαπραγματεύσεων, κάλλιστα η κυβέρνηση μπορεί να τις οδηγήσει στα βράχια και να αναλάβει την ΕΛΒΟ. Να σημειωθεί μάλιστα, για να γίνουν εμφανείς οι κίνδυνοι που υφίστανται και τα περιθώρια χειρισμών της κυβέρνησης, ότι σε αυτή τη διαδικασία δεν υπάρχει ελάχιστο τίμημα, ούτε καν 1 ευρώ!
«Πρέπει να γίνει κατανοητό πως, αντίθετα με εμάς και τον ελληνικό λαό που θέλουμε ανοιχτή την ΕΛΒΟ για να διασωθούν οι θέσεις εργασίας και να μείνει αυτή η σπάνια τεχνογνωσία στον τόπο μας, υπάρχουν επιχειρηματίες που τη θέλουν γι’ άλλους λόγους», ανέφερε ο Μάριος Τσελώνης, ταμίας του Σωματείου. «Αρκεί μια ματιά στα όσα διαδραματίστηκαν στο παρασκήνιο, αλλά και δημοσίως, στο πλαίσιο των δύο άγονων διαγωνιστικών διαδικασιών. Οι δύο αρχικά ενδιαφερόμενοι ήταν η γερμανική Krauss-Maffei (KMW) και μια νοτιοαφρικανική με την επωνυμία Paramount. Στην πορεία ωστόσο φάνηκε ότι η γερμανική χρησιμοποίησε τη συμμετοχή της στον διαγωνισμό για να εκβιάσει να λυθούν παλιότερες εκκρεμότητές της με το Ελληνικό Δημόσιο, οι οποίες πράγματι λύθηκαν κι έτσι εντός του Αυγούστου πληρώθηκε 40 εκατ. ευρώ. Ενώ, η προέλευση της νοτιοαφρικανικής εταιρείας χανόταν σε δαιδαλώδεις διαδρόμους υπεράκτιων εταιρειών, με έδρα το Χονγκ-Κονγκ και την Κύπρο», ήταν τα λόγια του Μ. Τσελώνη.
Η αδημονία της κυβέρνησης να δώσει όσο-όσο και κατά το δυνατό νωρίτερα την ΕΛΒΟ (κι ας υπόσχονταν ότι θα μείνει στο Δημόσιο υπουργοί όπως ο Π. Καμμένος κι ο Δ. Βίτσας, κατά την επίσκεψή τους στη Σίνδο πριν το 2015) φαίνεται κι από την πρόταση που είχε καταθέσει στο νέο αγοραστή να του ενοικιάσει μια ξεχωριστή επένδυση της ΕΛΒΟ, που περιλαμβάνει κλειστό θάλαμο προστατευμένο από αντικατασκοπία, πίστα δοκιμών για άρματα, κ.ά. έναντι 400.000 ευρώ ετησίως! Μόνο που γι’ αυτήν την εγκατάσταση είχαν δαπανηθεί 67 εκατ. ευρώ. Με μια απλή διαίρεση συνάγεται ότι η απόσβεση θα ολοκληρωθεί σε 167 χρόνια. Τέτοια υπεράσπιση του δημόσιου πλούτου είχαμε να δούμε από την εποχή της Κατοχής…
Η καχυποψία των εργαζομένων για τις πραγματικές προθέσεις του νέου αγοραστή προέρχεται από τη βαθιά γνώση τους για τα πράγματα του κλάδου. Συγκεκριμένα, για την τεράστια αξία των πιστοποιητικών και των δεκάδων βεβαιώσεων καλής εκτέλεσης προγραμμάτων και παραγγελιών που έχει στα άυλα περιουσιακά της στοιχεία η ΕΛΒΟ. Για παράδειγμα, η ΕΛΒΟ είναι η μοναδική πιστοποιημένη στην Ευρώπη εταιρεία από την General Motors να παράγει τα οχήματα Χάμβι, διαθέτει επίσης το πιστοποιητικό του ΝΑΤΟ Secret 4, που στην αγορά έχει ανυπολόγιστη αξία, κ.ά.
«Αυτό που θέλουν είναι τα πιστοποιητικά»
«Ποιος μας διασφαλίζει ότι ο νέος ιδιοκτήτης δεν θα πάρει αυτά τα πιστοποιητικά, που αποδεικνύουν την ασύγκριτη τεχνογνωσία του προσωπικού, και θα φύγει, οδηγώντας σε μαρασμό την εταιρεία, ακόμη και σε κλείσιμο;», ήταν τα λόγια του Μ. Τσελώνη. Ανησυχία που εντείνεται αν λάβουμε υπ’ όψη μας ότι ακόμη κι εντός της Ελλάδας υφίστανται οικονομικά κέντρα που έχουν συμφέρον από το κλείσιμο της ΕΛΒΟ. Στόχος τους να γίνουν χαλίφης στη θέση του χαλίφη. Κι ας πρόκειται για μη συγκρίσιμα μεγέθη…
Το Ελληνικό Δημόσιο θα έπρεπε να αποκλείσει κάθε σχέδιο ιδιωτικοποίησης της ΕΛΒΟ, ακόμη και στην περίπτωση που το κράτος θα διατηρήσει ένα μειοψηφικό ποσοστό του μετοχικού της κεφαλαίου, λόγω της πολύ αρνητικής εμπειρίας του παρελθόντος. Του πολύ πρόσφατου μάλιστα παρελθόντος… Ο Μ. Τσελώνης μας περιέγραψε πόσο στοίχισε στην ΕΛΒΟ και το Ελληνικό Δημόσιο η προηγούμενη συνεργασία του με ιδιώτες: «Την πρώτη δεκαετία του 2000 στην ΕΛΒΟ εισήλθε ως μειοψηφικός μέτοχος ο Μυτιληναίος, αγοράζοντας το 49% του μετοχικού κεφαλαίου της εταιρείας. Η συμμετοχή του έγινε στο πλαίσιο της συμπαραγωγής των αρμάτων μάχης Leopard 2. Η ΕΛΒΟ ωστόσο αποδείχθηκε ο μεγάλος χαμένος αυτής της σύμπραξης, καθώς ο Μυτιληναίος πήρε στη ΜΕΤΚΑ όλες τις εργασίες υψηλής προστιθέμενης αξίας, όπως τη συγκόλληση και την κατασκευή του σκάφους, ενώ στην ΕΛΒΟ άφησε υποδεέστερες εργασίες, όπως τη συναρμολόγηση του πύργου και τους ελέγχους. Στο τέλος δε, παραχώρησε το μερίδιό του στο Ελληνικό Δημόσιο έναντι ενός αδικαιολόγητα υψηλού τιμήματος, 1 ευρώ ανά μετοχή, κι έφυγε αφήνοντας χρέη ύψους 110 εκατ. ευρώ».
Το πάθημα δεν έγινε μάθημα για την πολιτική ηγεσία, που έχει αποδεχθεί το ενδεχόμενο ιδιωτικοποίησης κι ας γνωρίζει ότι κι εδώ η αγοράστρια εταιρεία θα φορτώσει στο Δημόσιο πλήθος υποχρεώσεων για να πάρει την ΕΛΒΟ «καθαρή», όπως συνέβη και σε πολλές άλλες ιδιωτικοποιήσεις, π.χ. με την Αγροτική Τράπεζα. Ο κίνδυνος είναι ορατός, καθώς στον ισολογισμό του 2015 αναγράφονται συσσωρευμένες ζημιές της τάξης των 170 εκατ. ευρώ… Άλλος κίνδυνος που σχετίζεται με την ιδιωτικοποίηση αφορά πιθανό αίτημα του νέου ιδιοκτήτη να απολυθούν 100-150 εργαζόμενοι, με το κόστος της αποζημίωσής τους να το αναλαμβάνει το Ελληνικό Δημόσιο και το κόστος των διαφυγόντων μισθών και ημερομισθίων οι οικογένειές τους και η κοινωνία, ώστε να παραλάβει μια ΕΛΒΟ «μικρή και ευέλικτη».
Στο εσωτερικό της κυβέρνησης κυριαρχεί μια εικόνα Βαβέλ. Οι διαφωνίες των υπουργών αρχίζουν από το ποσοστό των μετοχών που θα πουληθεί στον ιδιώτη, με την γκάμα των προς πώληση μεριδίων να ξεκινά από το 51% και να αγγίζει ακόμη και το 80%, και φθάνουν μέχρι και τη στάση απέναντι στην αξιοπιστία του εκπροσώπου της νοτιοαφρικανικής εταιρείας στην Ελλάδα. Κορυφαίος υπουργός που θα αποφασίσει για την τύχη της ΕΛΒΟ αρνείται ακόμη και να σηκώσει το τηλέφωνο στον εκπρόσωπο της εταιρείας, δηλώνοντας στους ομολόγους του ότι δέχεται να μιλήσει μόνο με τον διευθύνοντα σύμβουλο της μητρικής εταιρείας στη Νότια Αφρική, ενώ άλλος κορυφαίος υπουργός ρωτάει ξανά και ξανά τους συνδικαλιστές γιατί δεν τον προτιμούν και τους προτρέπει να έρθουν σε συνεννόηση μαζί του!
Διαίρει και… αγόραζε
Πληροφορίες μάλιστα φέρουν εκπρόσωπο του υποψήφιου αγοραστή να απευθύνεται ο ίδιος σε εργαζομένους της εταιρείας, προσπαθώντας να τους δελεάσει… Κι επίσης να διασπάσει τους εργαζομένους, που δεν συζητούν κανένα ενδεχόμενο ιδιωτικοποίησης.
«Η κατάσταση αυτή τη στιγμή είναι τραγική», μας δήλωσε ο γραμματέας του Σωματείου Γιάννης Κυπαρίσσης ο οποίος μας ενημέρωσε ότι αγωνία δεν υπάρχει μόνο για τους μισθούς των εργαζομένων, που ανέρχονται σε 336 άτομα, όταν μόλις πριν λίγα χρόνια ήταν 1.200, με αποτέλεσμα κάθε μήνα να είναι αβέβαιο αν θα βρεθούν τα 700.000 ευρώ που συνολικά απαιτούνται κάθε τελευταία μέρα του μήνα. «Μάλιστα μιλάμε για μισθούς μέσου ύψους 900 ευρώ. Στον αέρα παραμένουν και 220 περίπου συνάδελφοι που έχουν φύγει από το 2012, καθώς δεν έχει καταβληθεί η αποζημίωσή τους, λόγω του ότι πλέον έχουν ενταχθεί στους πιστωτές και περιμένουν την εκκαθάριση. Εμείς θεωρούμε όλους τους κυβερνητικούς εντελώς αναξιόπιστους», ήταν τα λόγια του. Προς επίρρωση, οι πριν χρόνια εξαγγελίες σημερινών στελεχών της κυβέρνησης ότι θα δημιουργήσουν συνέργειες και με τις τρεις αμυντικές βιομηχανίες της Ελλάδας, ώστε να αξιοποιηθούν πλήρως οι δυνατότητες τους και άλλα τέτοια ηχηρά. Αξίζει ωστόσο να σημειωθεί ότι το εφικτό ενός τέτοιου στόχου υπογραμμίζεται από ένα καθεστώς εξαίρεσης που διέπει ακόμη την αμυντική βιομηχανία στην ΕΕ, βάσει του οποίου οι κυβερνήσεις δεν είναι υποχρεωμένες να ανοίξουν στον ανταγωνισμό όλες τις σχετικές προμήθειές τους. ΣΥΡΙΖΑ και ΑΝΕΛ επομένως δεν αξιοποιούν ούτε καν τις δυνατότητες που τυπικά τους παρέχονται για να κρατήσουν στη ζωή την ΕΛΒΟ.
Ο κίνδυνος από μια πιθανή ιδιωτικοποίηση της ΕΛΒΟ δεν αφορά μόνο την ανεπανόρθωτη φθορά, την οποία θα υποστεί μια παραγωγική μονάδα που δεκάδες άλλες χώρες της περιοχής θα ήθελαν να έχουν στο έδαφός τους αλλά αδυνατούν, κι η οποία μπορεί να αποτελέσει τη ραχοκοκαλιά μιας πραγματικής αναπτυξιακής επανεκκίνησης. Ο κίνδυνος αφορά επίσης και τα εργασιακά δικαιώματα. Κανένας κυβερνητικός αξιωματούχος, για παράδειγμα, δεν έχει δεσμευθεί ότι θα απορρίψει τυχόν αίτημα για να παραλάβει την εταιρεία «καθαρή» από εργατικές απαιτήσεις. Ειδικότερα, αυτό που ανησυχεί τους εργαζομένους είναι πιθανός όρος του νέου ιδιοκτήτη να απολυθεί το προσωπικό της εταιρείας και να επαναπροσληφθεί από τη νέα ιδιοκτησία με πολύ χειρότερους όρους (από άποψη αμοιβών, ωρών εργασίας κ.ά.) κι αφού θα έχει παραιτηθεί π.χ. από το δικαίωμα αποζημίωσης. Να βρεθούν, με άλλα λόγια, ενώπιον ενός νόμιμου μεν αλλά εντελώς ανήθικου εκβιασμού (πολύ περισσότερο αν διατυπώνεται υπό την ανοχή μιας κυβέρνησης που θέλει να λέγεται αριστερή), ο οποίος θα καταλήγει στο ότι «αν θέλετε δουλειά πρέπει να ξεχάσετε ό,τι δικαιούσαστε»…
Στα αζήτητα ο «Αλήτης»!
Όλες οι κυβερνήσεις τα τελευταία χρόνια οδήγησαν την ΕΛΒΟ στην παρακμή και την απαξίωση, χωρίς ποτέ να εκμεταλλευθούν τις τεράστιες παραγωγικές δυνατότητές της κι ας ξέρουν ότι είναι μια βιομηχανία που δεν έχει ανταγωνιστή κι ας γνωρίζουν ότι σε κάθε διαγωνισμό που συμμετέχει η ΕΛΒΟ είναι πάντα ο μειοδότης, προς όφελος φυσικά του κρατικού προϋπολογισμού, τον οποίο η ΕΛΒΟ δεν έχει βαρύνει ποτέ! Μια δυνατότητα εξ αυτών ήταν ο «Αλήτης»! Ο «Αλήτης» ήταν ένα εκπληκτικό ΙΧ με σασί φτιαγμένο από την ΕΛΒΟ, όπως κι όλος ο σχεδιασμός, 1.400 κυβικών εκατοστών και προσανατολισμένο να καλύπτει κατά κύριο λόγο τις εταιρείες ενοικίασης αυτοκινήτων στις τουριστικές περιοχές και όχι μόνο. Θα πουλιόταν δε έναντι 7.500 ευρώ! Η τιμή ήταν εκπληκτική κι εύκολα μπορούσε καθένας να προβλέψει ότι θα υπερτερούσε του ανταγωνισμού, δεδομένου ότι τα περισσότερα αυτοκίνητα στην κατηγορία του στοιχίζουν υπερδιπλάσια τιμή, κι εξ ίσου εκπληκτικά μπορούν να χαρακτηριστούν άλλα οφέλη που θα επέφερε η παραγωγή του, όπως για παράδειγμα η ελάφρυνση του εμπορικού ισοζυγίου της Ελλάδας, αν μειώνονταν οι εισαγωγές ΙΧ, η ώθηση στην εγχώρια απασχόληση, κ.ο.κ. Αντίθετα ωστόσο με τη μέριμνα που επιδεικνύουν άλλες χώρες για να προστατεύσουν και να προάγουν τα συμφέροντα της εγχώριας βιομηχανίας τους, για τον «Αλήτη» δεν ενδιαφέρθηκε καμία κυβέρνηση. Ούτε κι η σημερινή κι ας προγραμματίζει επισκέψεις σε όλη την Ελλάδα ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας για να μιλήσει σε εκδηλώσεις με θέμα την παραγωγική ανασυγκρότηση, καλλιεργώντας έτσι προσδοκίες δημιουργίας μονάδων με υψηλή προστιθέμενη αξία, ανάπτυξης της οικονομίας, κ.λπ., κ.λπ. Μέτρο ελέγχου της αξιοπιστίας των πρωθυπουργικών εξαγγελιών είναι η στάση τους απέναντι σε μονάδες όπως η ΕΛΒΟ, που είναι έτοιμες να λειτουργήσουν κι απλά περιμένουν παραγγελίες. Η κυβέρνηση, αντίθετα, που δεν δίστασε να αφήσει επί επτά μήνες απλήρωτους τους εργαζομένους, περιμένει αγοραστή…
*Πηγή: περιοδικό Δημοσιογραφία, τεύχος 15, φθινόπωρο 2017, σελ. 8-12
