Οι δαπάνες που συνδέονται με τη γήρανση του πληθυσμού, οι οποίες περιλαμβάνουν ιδίως τις δαπάνες για συντάξεις, καθώς και τις δαπάνες για υγειονομική περίθαλψη και μακροχρόνια φροντίδα, προβλέπεται να μειωθούν στην Ελλάδα κατά 4,6 ποσοστιαίες μονάδες του ΑΕΠ έως το 2040 και κατά 6,4 ποσοστιαίες μονάδες του ΑΕΠ έως το 2070, αναφέρει η ετήσια έκθεση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας.
Η έκθεση επισημαίνει ότι η προβλεπόμενη μείωση των δαπανών γήρανσης θα προέλθει κυρίως από τις πρόσφατες μεταρρυθμίσεις στο ασφαλιστικό, προσθέτοντας σε υποσημείωση: «Εντούτοις, η εικόνα βελτίωσης των προοπτικών κινδυνεύει να αντιστραφεί σε περίπτωση που δικαστικές αποφάσεις οδηγήσουν σε ανατροπή προγενέστερων ασφαλιστικών μεταρρυθμίσεων».
Η έκθεση της ΕΚΤ τονίζει ότι η γήρανση του πληθυσμού θα επηρεάσει σημαντικά τα δημόσια οικονομικά των χωρών της Ευρωζώνης τις επόμενες δεκαετίες. Οι δημόσιες δαπάνες που συνδέονται με τη γήρανση του πληθυσμού στη ζώνη του ευρώ – και αντιστοιχούσαν σε 1/4 του ΑΕΠ το 2016 – κρίνονται ήδη υψηλές για τα διεθνή δεδομένα.
Σύμφωνα με την έκθεση 2018 Ageing Report, προβλέπεται ότι θα αυξηθούν περαιτέρω στο 28% του ΑΕΠ το 2040 και θα υποχωρήσουν ελαφρά στο 27% του ΑΕΠ μέχρι το 2070. «Η συνολική εικόνα συγκαλύπτει σημαντική ανομοιογένεια μεταξύ των χωρών. Οι προβολές για την εξέλιξη των συνολικών δαπανών γήρανσης κυμαίνονται από αύξηση κατά 12,9 ποσοστιαίες μονάδες του ΑΕΠ στο Λουξεμβούργο μέχρι μείωση κατά 6,4 ποσοστιαίες μονάδες του ΑΕΠ στην Ελλάδα την περίοδο 2016 2070», σημειώνεται.
«Εάν δεν αντιμετωπιστεί η αύξησή τους, οι εν λόγω δαπάνες θα φθάσουν σε πολύ μεγάλο ύψος μεσομακροπρόθεσμα. Κάτι τέτοιο θα αποτελούσε πρόκληση για τη διατηρησιμότητα των δημόσιων οικονομικών ήδη σε μεσοπρόθεσμο ορίζοντα, ιδιαίτερα στις χώρες με ήδη υψηλό δημόσιο χρέος. Ωστόσο, σε αρκετές χώρες, ιδίως στη Γαλλία, την Ιταλία και την Ισπανία, οι πιέσεις των δαπανών γήρανσης προβλέπεται να κορυφωθούν, αλλά στη συνέχεια να υποχωρήσουν μέχρι το 2070», αναφέρει η έκθεση.
Οι κοινωνίες γερνούν, καθώς οι άνθρωποι ζουν περισσότερο και κάνουν λιγότερα παιδιά, σημειώνει η ΕΚΤ. «Η δημογραφική μεταβολή αποτυπώνεται σαφώς από την άνοδο του δείκτη εξάρτησης ηλικιωμένων, ο οποίος παρουσιάζει τον αριθμό των ατόμων 65 ετών και άνω σε σχέση με τον πληθυσμό σε ηλικία εργασίας. Η Eurostat προβλέπει αύξηση του δείκτη από 31% το 2016 σε 52% το 2070 στη ζώνη του ευρώ ως σύνολο. Το μεγαλύτερο μέρος της αύξησης θα σημειωθεί την επόμενη εικοσαετία, καθώς η γενιά του baby boom πλησιάζει την ηλικία συνταξιοδότησης».
Σε άλλο σημείο της, η έκθεση αναφέρει ότι τα δίκτυα Aυτόματων Ταμειολογιστικών Μηχανών (ΑΤΜ) των τραπεζών αυξάνονται στην Ελλάδα, την Ιταλία και την Κύπρο, ενώ μειώνονται στην Ολλανδία, τη Γαλλία και την Πορτογαλία. Σύμφωνα με έρευνα της ΕΚΤ στην Ευρωζώνη, εκτιμάται ότι σήμερα η ανάληψη τραπεζογραμματίων ευρώ από τους πελάτες των τραπεζών πραγματοποιείται σε ποσοστό 75% περίπου του συνόλου μέσω ΑΤΜ, ενώ η κατάθεση τραπεζογραμματίων από τους πελάτες κατανέμεται ισομερώς μέσω των τραπεζικών καταστημάτων (με τη μεσολάβηση υπαλλήλου) και των ΑΤΜ.