Σφίγγει ο κλοιός για την Ιταλία και ενώ απομένουν περίπου δύο εβδομάδες προκειμένου να στείλει στις Βρυξέλλες τον αναθεωρημένο προϋπολογισμό της για το 2019 προκειμένου να μην ενεργοποιηθεί η απειλή της Κομισιόν για την έναρξη της διαδικασίας της ένταξης της Ιταλίας σε καθεστώς υπερβολικού ελλείμματος.
Την ίδια ώρα, ο πρόεδρος της Δημοκρατίας Sergio Mattarella απευθύνει έκκληση για προστασία των καταθέσεων, ο κεντρικός τραπεζίτης της Ιταλίας Ignazio Visco προειδοποιεί για τους κινδύνους από την άνοδο του spread και η Ένωση Τραπεζών της Ιταλίας αναφέρει ότι η αύξηση της φορολογίας στις τράπεζες θα επηρεάσει την αγορά ομολόγων και την ανάπτυξη.
Αν και από την ιταλική κυβέρνηση διαμηνύεται πως δεν υπάρχει καμία σκέψη και κανένα σχέδιο – τουλάχιστον μέχρι στιγμής – να αλλάξει ο στόχος για 2,4% έλλειμμα του ΑΕΠ το 2019, τα ιταλικά ΜΜΕ υποστηρίζουν πως τα στοιχεία για την πορεία της ιταλικής οικονομίας ανησυχούν τους επενδυτές.
Συγκεκριμένα, σε δημοσίευμα της η ιταλική εφημερίδα Il Sole υποστηρίζει πως η ανησυχία των επενδυτών για τη στασιμότητα της ιταλικής οικονομίας το γ’ τρίμηνο του 2018 δεν αφορά τόσο τη σχεδόν μηδενική ανάπτυξη όσο κυρίως τους στόχους για το έλλειμμα του 2019.
«Η κυβέρνηση προβλέπει ότι η οικονομία θα αναπτυχθεί κατά 1,5% το 2019, αλλά ο σκεπτικισμός στις τάξεις των επενδυτών παραμένει υψηλός» αναφέρει η Il Sole.
Σύμφωνα με το δημοσίευμα, αν και μέχρι στιγμής κανείς δεν έχει αναθεωρήσει τις εκτιμήσεις για το 2019 παρά το γεγονός ότι η οικονομία αναπτύχθηκε χαμηλότερα από ότι αναμενόταν, αυτό δεν αποκλείεται να γίνει τις επόμενες ημέρες.
«Δεδομένου ότι η κυβέρνηση προβλέπει ανάπτυξη 1,5% το 2019 και βασίζει σε αυτήν τη πρόβλεψη τις εκτιμήσεις της για το έλλειμμα και για το ύψος του χρέους για το 2019, εάν οι εκτιμήσεις για την επίτευξη αυτού του στόχου της ανάπτυξης επιδεινωθούν, τότε θα αυξηθούν και οι πιθανότητες το ύψος του ελλείμματος να ξεπεράσει το 2,4% το 2019» υποστηρίζει το δημοσίευμα, το οποίο επικαλείται οικονομολόγους, οι οποίοι και αυτοί με τη σειρά τους υποστηρίζουν πως οι προβλέψεις της ιταλικής κυβέρνησης για ανάπτυξη 1,5% το 2019 είναι πολύ αισιόδοξες.
Από την πλευρά της και η ιταλική εφημερίδα La Repubblica υποστηρίζει ότι μετά τα στοιχεία της Istat για την πορεία της ιταλικής οικονομίας, η Ιταλία είναι στη γωνία, έχοντας στη διάθεση της μόλις δύο εβδομάδες για να απαντήσει στην Κομισιον ενώ και η Corriere della Sera αναφέρει σε δημοσίευμα της πως υπό το φως των οικονομικών αυτών στοιχείων, ενισχύεται ο κίνδυνος να συνεχίσει να αυξάνεται το δημόσιο χρέος της Ιταλίας το 2019 ή στην καλύτερη περίπτωση να μείνει στάσιμο, αντί να μειώνεται όπως προβλέπει η ιταλική κυβέρνηση.
«Αντιθέτως, μειώνονται οι πιθανότητες να υπάρξει πραγματικά μείωση του ελλείμματος τα επόμενα χρόνια» τονίζει η Corriere della Sera.
Υπό αυτά τα δεδομένα είναι προφανές πως οι πιέσεις στην Ιταλία να αλλάξει το στόχο της για το έλλειμμα του 2019 θα ενταθούν, αν και η ιταλική κυβέρνηση διαμηνύει πως δεν θα κάνει πίσω, βασίζοντας μέχρι στιγμής την άμυνα της, στην ψύχραιμη αντίδραση των αγορών.
Έκκληση Mattarella για δημοσιονομική ισορροπία – Να προστατευθούν οι καταθέσεις των νοικοκυριών
Έκκληση για δημοσιονομική ισορροπία απηύθυνε ο πρόεδρος της ιταλικής Δημοκρατίας Sergio Mattarella, με αφρομή την Παγκόσμια Ημέρα Αποταμίευσης.
Την ώρα που βρίσκεται σε εξέλιξη η κόντρα Ρώμης – Βρυξελλών, ο μετριοπαθής Mattarella τόνισε ότι πρέπει να προστατευθούν οι καταθέσεις των νοικοκυριών.
«Οι καταθέσεις των νοικοκυριών αποτελούν ένα στοιχείο ισχύος, το οποίο πρέπει να προστατευθεί με ιδιαίτερα προσοχή», τόνισε ο Mattarella.
«Αυτό σε συνδυασμό με την ισορροπία στα δημοσιονομικά – την οποία προβλέπει και το Σύνταγμα – αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για την αποτελεσματική δημοσιονομική κυριαρχία της Ιταλίας», πρόσθεσε ο Mattarella.
Visco (EKT): Κίνδυνος από την άνοδο του ιταλικού spread – Προσοχή σε χρέος, καταθέσεις
Για σοβαρούς κινδύνους από την άνοδο του ιταλικού spread, προειδοποίησε ο κεντρικός τραπεζίτης της Ιταλίας και μέλος του διοικητικού συμβουλίου της ΕΚΤ, Ignazio Visco, τονίζοντας ότι θα αυξηθεί το κόστος δανεισμού για τις επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά.
«Η αβεβαιότητα για το μέλλον της Ιταλίας σε Ευρωζώνη και ΕΕ πρέπει να απομακρυνθεί, καθώς επηρεάζει τα spreads», τόνισε ο Ιταλός αξιωματούχος της ΕΚΤ.
Η επιδείνωση στην αγορά ομολόγων της Ιταλίας θα κοστίσει πάνω από 5 δισ. ευρώ το 2019, εκτίμησε ο Visco,ασκώντας κριτική στην οικονομική και δημοσιονομική πολιτική της ιταλικής κυβέρνησης.
Ο κεντρικός τραπεζίτης προειδοποίησε ότι το αναπτυξιακό χάσμα με την ΕΕ δεν είναι δυνατόν να συρρικνωθεί με την αύξηση των δαπανών.
Όσον αφορά τις καταθέσεις, ο Visco τόνισε ότι οι πολιτικές που εγγυώνται την εξισορρόπηση των δημοσιονομικών συνθηκών, είναι απαραίτητες για την προστασία τους.
Το ιταλικό χρέος είναι βιώσιμο, ωστόσο πρέπει να αποσαφηνιστεί η αποφασιστικότητα της κυβέρνησης ώστε να διατηρηθεί έτσι, προειδοποίησε ο Visco.Άσχημα είναι τα μαντάτα και για την ανάπτυξη της ιταλικής οικονομίας, με τον Visco να εκτιμά ότι η ανάπτυξη του 2018 θα είναι χαμηλότερα του 1%, χωρίς να ληφθούν υπόψη τα μέτρα του προϋπολογισμού.
Σχετικά με την ολοκλήρωση του προγράμματος αγοράς ομολόγων από την ΕΚΤ, ο Visco εκτίμησε ότι η Ιταλία θα είναι σε θέσει να ανταπεξέλθει, υπό την προϋπόθεση ότι θα παραμείνει πιστή στις πολιτικές οι οποίες εγγυώνται τη δημοσιονομική σταθερότητα.
Τραπεζική Ένωση Ιταλίας: Η αύξηση της φορολογίας στις τράπεζες θα επηρεάσει ομόλογα και ανάπτυξη
Μήνυμα προς την ιταλική κυβέρνηση ότι θα δώσει μάχη για να μην αυξηθούν οι φόροι προς τις ιταλικές τράπεζες έστειλε η Τραπεζική Ένωσης της Ιταλίας, με αφορμή τα μέτρα που περιλαμβάνονται στον προϋπολογισμό του2019.
«Τα μέτρα στον προϋπολογισμό για αύξηση φόρων στις τράπεζες θα αποδυναμώσουν τους βασικούς αγορές κρατικών ομολόγων και θα περιορίσουν την ανάπτυξη» δήλωσε υψηλόβαθμος αξιωματούχος της Ένωσης.
Σύμφωνα με τον ίδιο «δεν γίνεται να αγνοηθεί η επίδραση του spread στις επιχειρήσεις και στα νοικοκυριά.
Θα δώσουμε μάχη κατά οποιασδήποτε αύξησης των φόρων στις τράπεζες».
Η νέα νομοθεσία που τίθεται σε εφαρμογή από τον Ιανουάριο του νέου έτους αναβάλλει μέχρι το 2026 ένα μέτρο εξαιρετικά ευνοϊκό για τις ιταλικές τράπεζες, που προέβλεπε ότι εκπίπτουν από τη φορολογία οι ζημίες από τα κόκκινα δάνεια.
Σύμφωνα με αναλυτές το μέτρο θα διαβρώσει κάπως την κεφαλαιακή επάρκεια των ιταλικών τραπεζών, αλλά δεν πρόκειται να πλήξει την κερδοφορία τους.
Στόχος των συγκεκριμένων μέτρων είναι να αυξήσει ο κυβερνητικός συνασπισμός τα φορολογικά έσοδα κατά 3,3 δισ. ευρώ από τη φορολογία των τραπεζών.
Σύμφωνα με την ιταλική κυβέρνηση, το μέτρο αυτό εντάσσεται στις προσπάθειες της κυβέρνησης να καλύψει την αύξηση των κοινωνικών δαπανών.
Conte: Δεν θα αλλάξουμε τον προϋπολογισμό
Ενδεικτικές είναι οι χθεσινές δηλώσεις του πρωθυπουργού Giuseppe Conte, ο οποίος απέκλεισε το ενδεχόμενο παρέμβασης στον προϋπολογισμό του 2019, χαρακτηρίζοντας αναμενόμενα τα στοιχεία για την ιταλική οικονομία.
«Η οικονομική τάση πρέπει να αλλάξει.
Η Ιταλία δεν αλλάξει τον προϋπολογισμό» τόνισε ο Conte υποστηρίζοντας πως δεν θα ξεπεραστεί ο στόχος του 2,4% όσον αφορά το έλλειμμα.
Στην ίδια γραμμή και οι δύο αντιπρόεδροι της ιταλικής κυβέρνησης.
Ο Luigi di Maio υποστήριξε ότι τα αποτελέσματα της ιταλικής οικονομίας για το 2018 είχαν αποφασιστεί και εγκριθεί τον Δεκέμβριο του 2017 από το Δημοκρατικό Κόμμα ενώ ο Matteo Salvini απέδωσε την επιβράδυνση της οικονομίας στους προηγούμενους κυβερνώντες που ήταν πειθήνιοι και υπάκουοι απέναντι στις Βρυξέλλες.
«Η οικονομία δεν θα αναπτυχθεί χωρίς μέτρα τόνωσης» δήλωσε ο Ιταλός υπουργός Οικονομικών, Giovanni Tria.
Κομισιόν: Το ιταλικό έλλειμμα αποτελεί απειλή για όλη την Ευρωζώνη
Πάντως, η Κομισιόν επιμένει και προειδοποιεί την Ιταλία για ένταξη σε «καθεστώς υπερβολικού χρέους».
Σε επιστολή της η Κομισιόν τονίζει ότι το μεγάλο δημόσιο χρέος της Ιταλίας αποτελεί «πηγή ανησυχίας για το σύνολο της ευρωζώνης.
«Το δημόσιο χρέος της Ιταλίας παραμένει κρίσιμη αδυναμία» τονίζει η Κομισιόν στο επιστολή της με ημερομηνία 30 Οκτωβρίου.
Θα πρέπει να σημειωθεί ότι η επιστολή στάλθηκε στον Γενικό Γραμματέα του υπουργείου Οικονομίας και Οικονομικών της Ιταλίας, από τον Γενικό Γραμματέα της αρμόδιας Επιτροπής της Κομισιόν (Butti Commission).
Σε αυτήν τονίζεται ότι «η πορεία του προϋπολογισμού, μαζί με τους καθοδικούς κινδύνους για την αύξηση του ονομαστικού ΑΕΠ, θα είναι ασυμβίβαστη με την ανάγκη να μειωθεί αποφασιστικά ο δείκτης χρέους/ΑΕΠ της χώρας» και προσθέτει ακόμη ότι οι όποιες απαραίτητες αλλαγές θα πρέπει να αποσταλούν στην Κομισιόν έως τις 13 Νοεμβρίου 2011.
Όπως σημειώνουν τα ιταλικά ΜΜΕ παρά το γεγονός ότι η απειλή για ένταξη σε καθεστώς υπερβολικού χρέους δεν εκτοξεύεται άμεσα από την Κομισιόν, καθίσταται φανερή από τη φρασεολογία που χρησιμοποιείται στην επιστολή.
Hansson (EKT): Η Ιταλία πρέπει να τηρήσει τους κανόνες που έχουν συμφωνηθεί
Την ανάγκη της τήρησης των κανόνων της ΕΕ επεσήμανε ο αξιωματούχος της ΕΚΤ, Ardo Hansson, αναφερόμενος στην Ιταλία και τον προϋπολογισμό για το 2019.
«Είναι σημαντικό, να τηρούνται οι κανόνες που έχουν συμφωνηθεί» δήλωσε ο Hansson αναφερόμενος στη διαμάχη Ρώμης και Βρυξελλών σχετικά με την αύξηση των δαπανών που περιλαμβάνονται στον προϋπολογισμό και «ανεβάζουν» στο 2,4% τον στόχο για το έλλειμμα.
Βελτίωση στην αγορά ομολόγων, στο 3,46% το 10ετές
Το θετικό κλίμα που επικράτησε σήμερα στις αγορές προσέφερε μια μικρή «ανάσα» και στα ιταλικά ομόλογα, τα οποία ανακάμπτουν μετά τις ισχυρές πιέσεις που δέχθηκαν χθες, λόγω των στοιχείων για τη στασιμότητα της ανάπτυξης στο γ΄τρίμηνο του 2018.
Μετά το κλείσιμο των ευρωαγορών, η αγορά ιταλικών ομολόγων καταγράφει σταθεροποιητικές τάσεις, με την απόδοση του 10ετούς ομολόγου να διαμορφώνεται στο 3,47% από 3,48% στο χθεσινό κλείσιμο.
Η απόδοση του 2ετούς ομολόγου διαμορφώνεται στο 1,33% από 1,41% χθες.
Παρά τη βελτίωση, τα ιταλικά ομόλογα θα κλείσουν τον Οκτώβριο με τη χειρότερη επίδοση στην Ευρωζώνη, κατά 30 μονάδες βάσης υψηλότερα, γεγονός που καθιστά την Ιταλία τον πιο αδύναμο κρίκο.
Στο Μιλάνο, ο FTSE MIB ακολούθησε το θετικό ρεύμα στις αγορές, ωστόσο σημείωσε ηπιότερη άνοδο 0,27% κι έκλεισε στις 19.050,22 μονάδες, ενώ σε μηνιαία βάση «βούλιαξε» κατά 8,1%, καθώς εντείνονται οι πιέσεις στην ιταλική κυβέρνηση για να αναθεωρήσει τον στόχο για το έλλειμμα του 2019, ειδικά μετά τη στασιμότητα της ανάπτυξης της ιταλικής οικονομίας στο γ’ τρίμηνο του 2018.
Η ιταλική κυβέρνηση αντέχει την πίεση των Βρυξελλών, αλλά… ένα στοιχείο θα την κάνει να αλλάξει γνώμη για τον προϋπολογισμό της
Ένα στοιχείο αρκεί… αυτό της ανάπτυξης για να αλλάξει στάση η ιταλική κυβέρνηση, σχετικά με τους στόχους του προύπολογισμού της.
Αυτό αναφέρουν σήμερα οι αναλυτές, υπενθυμίζοντας ότι η οικονομία της χώρας ήταν στάσιμη στο τρίτο τρίμηνο.
Βέβαια, η επιβράδυνση μπορεί να είναι μέρος μιας ευρύτερης τάσης: Η οικονομία της ευρωζώνης επεκτάθηκε κατά το φτωχό 0,2% τον ίδιο τρίμηνο.
Είναι όμως σαφές ότι η αβεβαιότητα που συνοδεύει την στάση της ιταλικής λαϊκιστικής κυβέρνησης έχει αρχίσει να φαίνεται στην οικονομία.
Η επιβράδυνση μπορεί να αλλάξει τα σχέδια του υπουργού Οικονομικών Giovanni Tria, ο οποίος στοιχηματίζει ότι η οικονομία θα επεκταθεί κατά 1,5% το επόμενο έτος, ώστε να μπορέσει να χρηματοδοτήσει μια σειρά από επιδόματα, διατηρώντας παράλληλα το τεράστιο δημόσιο χρέος της Ιταλίας σε μια ελαφρά καθοδική πορεία.
Αυτή η πρόβλεψη για την ανάπτυξη είχε ήδη κριθεί υπερβολικά αισιόδοξη από το δημοσιονομικό συμβούλιο της Ιταλίας.
Τώρα μοιάζει με μια αδύνατη αποστολή.
Βέβαια, η επιβράδυνση της οικονομίας της Ιταλίας έχει τις ρίζες της στην αποδυνάμωση της οικονομίας της ζώνης του ευρώ.
Ο προστατευτισμός πλήττει τις εξαγωγές, οι οποίες είχαν συμβάλει στην προώθηση της ανάπτυξης τόσο στην Ιταλία όσο και στην υπόλοιπη Ευρώπη το 2017.
Η γερμανική παραγωγή αυτοκινήτων έχει επίσης σταματήσει καθώς οι αυτοκινητοβιομηχανίες αγωνίζονται να προσαρμοστούν στις νέες δοκιμές εκπομπών.
Δεδομένου ότι η Ιταλία παρέχει τόσες πολλές συνιστώσες για αυτόν τον κλάδο, αυτό μπορεί να έχει παίξει κάποιο ρόλο.
Η ελπίδα είναι ότι καθώς η παραγωγή οχημάτων ανακάμπτει και αν οι προστατευτικοί άνεμοι μειωθούν, η οικονομική επιβράδυνση θα αποδειχθεί προσωρινή.
Ωστόσο, η ιταλική βιομηχανία αντιμετωπίζει μερικές πρόσθετες και περιττές δοκιμασίες.
Από τη δημιουργία της νέας κυβέρνησης την άνοιξη, το κόστος δανεισμού της Ρώμης έχει αυξηθεί.
Αυτό καθιστά πιο δαπανηρό για τις τράπεζες να χρηματοδοτούν τις αγορές.
Για τους πελάτες, τα επιτόκια δανεισμού έχουν αρχίσει να σκαρφαλώνουν – αλλά η απειλή περαιτέρω αυξήσεων υπάρχει στο μυαλό των στελεχών.
Είναι δύσκολο να επενδύσει κανείς όταν η αβεβαιότητα πολιτικής είναι τόσο μεγάλη.
Η κυβέρνηση έχει επίσης εγκρίνει νόμους που θα κάνουν τη ζωή για τις επιχειρήσεις πιο δύσκολη.
Τον Ιούλιο, η μεταρρύθμιση της αγοράς εργασίας, η οποία ξεκίνησε από τον αρχηγό των πέντε αστέρων Luigi Di Maio, κατέστησε πιο δαπανηρή την πρόσληψη εργαζομένων, ενώ παράλληλα αύξησε τις αποζημιώσεις απόλυσης για τους μισθωτούς με μόνιμες συμβάσεις.
Ο Giuseppe Conte, ο πρωθυπουργός της Ιταλίας, δήλωσε ότι αναμένεται η επιβράδυνση, γι ‘αυτό και η κυβέρνηση επέλεξε να εγκρίνει επεκτατικό προϋπολογισμό.
Η Ρώμη στοχεύει σε δημοσιονομικό έλλειμμα ίσο με το 2,4% του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος, κάτι πολύ μεγαλύτερο από αυτό που είχε συμφωνηθεί με τις Βρυξέλλες.
Πολλοί παρατηρητές φοβούνται ότι το τελικό αποτέλεσμα θα μπορούσε να είναι πολύ χειρότερο, δεδομένου ότι βασίζεται σε προβλέψεις ανάπτυξης που δεν είναι εύλογες.
Παράλληλα, η οικονομία της Ιταλίας κινδυνεύει να εισέλθει σε ύφεση ακριβώς επειδή οι επενδυτές φοβούνται ότι ο συνασπισμός δεν έχει ιδέα για το πώς θα τονώσει την ανάπτυξη.
Ο προϋπολογισμός πληρώνει απλώς την ανάγκη για αύξηση των επενδύσεων και περιλαμβάνει μια σειρά μέτρων – όπως η μείωση της ηλικίας συνταξιοδότησης – η οποία θα βλάψει τη βιωσιμότητα του χρέους χωρίς να καταφέρει πολύ να φέρει την ανάπτυξη.